Nếu đã biết một chất nào đó có thể gây ung thư, chắc chắn bạn sẽ không muốn cho gia đình mình ăn chất đó. Nhưng bạn nghĩ sao khi xịt một chất có thể gây ung thư để chùi bồn rửa chén ngày này qua ngày nọ?


Trong nhiều năm gần đây đã có nhiều nghiên cứu về những sản phẩm dùng trong nhà đưa ra những khuyến cáo về những chất gây ung thư có trong những sản phẩm này. Sau đây là những sản phẩm nguy hại đó và những chất có thể thay thế chúng một cách an toàn.


Nhưng nếu bạn khó có thể tránh dùng những sản phẩm nguy hại thì cũng không nên quá lo lắng vì nguy cơ ung thư cũng rất nhỏ. Tuy nhiên, nhiều cái nhỏ họp lại thì cũng đáng lo, và dĩ nhiên là ai cũng muốn loại bỏ tất cả những chất nguy hại khỏi cuộc sống của mình dù nguy cơ có nhỏ tới đâu cũng vậy.


Radon

Đây là một chất khí phóng xạ tạo ra từ sự phân hủy tự nhiên của uranium. Chất này có thể ở khắp nơi quanh ta nhiều hơn là ta vẫn nghĩ. Radon là chất gây ung thư phổi ở Mỹ nhiều thứ nhì sau khói thuốc lá. Đây là con số do cơ quan bảo vệ môi trường EPA đưa ra. Cơ quan này cho biết 1 phần 3 số nhà được kiểm soát ở 7 tiểu bang có mức phóng xạ radon trên 4pCi/L, là mức cao nhất có thể chịu đựng được. Radon tỏa ra tự nhiên từ đá và đất, và nước giếng cũng có thể là nguồn radon vì chất này có thể tan trong nước. Cách duy nhất để biết nhà mình có chứa radon không là phải thử nghiệm. Nên gọi National Safety Council's National Radon Hotline ở số (800) 767-7236 và họ sẽ gửi cho bạn một bộ đồ dùng đo chất radon với lệ phí thấp. Bạn cũng có thể mua bộ đồ dùng này ở các tiệm bán vật liệu xây cất.


Không có chất thay thế cho radon. Chỉ là không muốn có chất này trong nhà của mình. Nếu nhà có mức radon cao trên 4pCi/L, cần gọi những cơ quan chuyên môn tẩy chất này, gọi là professional radon mitigators.


Chất không dính
Những nồi niêu xoong chảo có tráng một lớp chống dính Teflon từ lâu đã bị nghi ngờ là nguy hại. Chất hóa học chính trong lớp không dính này là chất perfluorooctanoic acid (PFOA), đã được biết là có thể gây ung thư. Câu hỏi là chất này có thể thấm vào thức ăn đủ để gây ung thư không. Nhiều nhà chuyên môn cho rằng PFOA và khoảng 15 chất hóa học khác có thể lan ra khi ta nấu ăn bằng những nồi không dính này, nhất là khi dùng ngọn lửa thật nóng. Ngoài ra, sau một thời gian sử dụng, lớp không dính này có thể bị trầy và nứt khiến các chất hóa học dễ dàng lan vào thức ăn. EPA đã kêu gọi các nhà sản xuất ngưng dùng PFOA nhưng không được. Vậy trong thời gian chờ đợi, ta không nên dùng các chảo không dính nấu với lửa lớn trên 300 độ và vất chảo đi khi chúng trầy nứt.


Thay thế an toàn hơn: Nên dùng chảo nồi bằng thủy tinh, sắt, đồng, sứ. Trên thị trường hiện cũng có những chảo nồi không dính làm bằng những chất không có PFOA như ceramic, titanum hay cả hai.


Mỹ phẩm làm đẹp


Rất nhiều các mỹ phẩm làm đẹp có chứa những chất nguy hại cho sức khỏe của bạn và gây ung thư. Khoa trưởng đại học y khoa Mount Sinai khuyên nên tránh một số chất độc hại gồm có antibacterials (chống vi trùng); formaldehyde; hydroquinone; mercury và lead; parabens; phenylenediamine; coal tar; diethanolamine; 1,4-Dioxane; nanoparticles; và petroleum distillates. Theo ông này, những chất hóa học thuộc họ phthalates là những chất nguy hại nhất vì chúng hoạt động giống như những kích tố tự nhiên trong con người. Những chất này gồm có DBP, DMP và DEP được dùng trong các mỹ phẩm để làm cứng thuốc bôi móng tay, giúp keo xịt tóc dính vào tóc, và cho mùi thơm trong dầu thơm. Chất này cũng có trong các chai plastic bẻ cong được, thường dùng chứa dầu gội đầu, chất làm nhờn lotion và các sản phẩm làm đẹp khác. Chúng có thể thấm vào các sản phẩm này.


Một thứ độc hại khác là son môi vì son môi có thể chứa rất nhiều chất chì, chất được biết từ lâu là có thể gây ra nhiều vấn đề sức khỏe kể cả ung thư. Cơ quan FDA gần đây đã cho thử nghiệm một số các hiệu son môi và tìm thấy chì trong tất cả các hiệu son với lượng cao, từ 3.06ppm tới 7.19ppm.


Cuối cùng, nên biết rằng không phải quảng cáo cho các sản phẩm làm đẹp nào cũng chân thực. Trong một nghiên cứu gần đây,một nhãn hiệu thuốc làm thẳng tóc quảng cáo là không có formaldehyde đã được tìm thấy có chứa chất này dù nồng độ không cao lắm. Người thợ uốn tóc sẽ dễ bị ảnh hưởng vì họ tiếp xúc với các sản phẩm này hằng ngày.


Thay thế an toàn hơn: Chữ “chất thơm” là một chữ tổng quát có thể dùng để chỉ rất nhiều các chất hóa học khác nhau được cho thêm vào. Nên chọn những sản phẩm không có chất thơm hoặc có chất thơm làm từ thực vật. Nên mua sản phẩm thiên nhiên có liệt kê rõ ràng những thành phần nguyên liệu và không có các chất như phthalates, chì và các chất độc hại khác.


Chất BPA


Chất này là chữ viết tắt của bisphenol A, hiện đang được chú ý nhiều nhưng thông tin còn giới hạn và gây nhiều hiểu lầm. BPA là một loại phthalate và là chất kích tố estrogen nhân tạo, đã được biết là có thể gây ung thư, rối loạn đường sinh dục và bệnh tim. Năm 2010, người dân đã được khuyến cáo là không nên dùng những chai nhựa và hộp chứa làm bằng chất này nhưng các nhà sản xuất vẫn làm ngơ và tiếp tục dùng chất này trong sản phẩm của họ. Nhưng cũng may là các sản phẩm không chứa chất BPA hiện đã có bán rất nhiều và chúng ta có thể mua những sản phẩm này dễ dàng. Tuy nhiên chất này vẫn còn được sử dụng phía bên trong các hộp thiếc đựng đồ hộp và vì BPA có thể tác dụng trên kim loại của chiếc hộp khi hộp được nung nóng lên để khử trùng, đồ hộp có thể là nguồn chứa chất BPA nguy hại.


Một chất khác thường được dùng để làm những hộp plastic trở nên mềm dẻo là chất DEHA, cũng là một chất gây ung thư vì cũng có tác dụng giống phthalates. DEHA có trong tất cả các bao bì ny long (plastic wrap) mà ta dùng thường ngày. Khi ta h6am nóng thức ăn trong các hộp nhựa hay bao bọc tô thức ăn với bao nhựa, chất hóa học có trong các thứ plastic này sẽ lan ra thức ăn dễ dàng.


Thay thế an toàn hơn: Khi mua đồ dùng nên lựa loại có chữ 'BPA-free'. Dùng bình đựng nước bằng kim loại khi ra ngoài và bình lọc nước khi ở nhà. Hoặc dùng máy lọc nước gắn thẳng vào vòi nước ở nhà. Hâm thức ăn bằng lò vi ba trong những đồ đựng bằng sứ hay thủy tinh.


Thuốc chùi rửa


Đa số các thuốc chùi rửa đều làm từ những chất hóa học và một số các chất này đã được tìm thấy là gây ung thư hoặc các bệnh khác. Và khi dùng những thuốc này trong nhà, nồng độ tích tụ có thể cao hơn gấp trăm lần khi dùng ngoài trời.


Thuốc xịt cho thơm không khí (air fresheners) là thứ nguy hại nhất vì nhiều hiệu chứa chất Isopar hay paradichlorobenzene, cả hai đều gây ung thư và hại cho phổi, gan và thận. Nên rất cẩn thận khi dùng các thuốc chùi rửa xịt hay lau chùi trên những bề mặt thường được chạm vào như mặt bàn, nắm cửa, điện thoại..., đặc biệt là oxygen bleach, chlorine bleach hay ammonia. Nguy hiểm nhất: xịt chlorine bleach trong phòng tắm, vì hơi nước nóng sẽ làm bạn dễ dàng hít những chất này vào trong người.


Thay thế an toàn hơn: Dùng những thuốc chùi rửa chứa những nguyên liệu thiên nhiên như dầu chanh cam (citrus oils) và các phân hóa tố (enzymes). Hoặc tự làm lấy thuốc chùi rửa bằng baking soda, nước chanh và giấm.


VOCs (volatile organic compounds)


Nghe tên cũng biết đây là những chất rất dễ bốc hơi. Theo EPA thì các loại sơn, đánh bóng, vẹc ni, thuốc chùi sơn (paint stripper), thuốc diệt dán, và một số chất chùi rửa khác có chứa chất VOC này là chất gây ung thư. Chất nguy hại nhất là methylene chloride, có trong thuốc chùi sơn, thuốc chùi chất dính, và sơn xịt; và benzene, có trong những dụng cụ sơn và xăng dầu. Các chất này cũng có thể biến đổi thành chất carbon monoxide (CO) trong cơ thể khiến ta bị ngộ độc CO.


Thay thế an toàn hơn: Dùng sơn có nhãn ghi 'low VOC', an toàn hơn sơn thường. Sơn hiệu Mythic là tốt nhất vì không chứa chất độc hay VOC. Nếu dùng sơn có VOC nên dùng ngoài trời hay nơi thông thoáng (mở hết các cửa và cửa sổ khi sơn hay quét vẹc ni trong nhà và vặn quạt lên).


Thuốc diệt bọ và diệt cỏ


Rất nhiều chất có trong các thuốc diệt bọ và diệt cỏ đã được tìm thấy là gây ung thư hay bệnh Parkinson's. Một nghiên cứu năm 2009 cho thấy tỷ lệ trẻ con bị ung thư óc cao khi cha mẹ tiếp xúc quá thường với các chất độc này. Bệnh nhân Parkinson's cũng cho biết họ thường tiếp xúc với các chất biệt bọ và diệt cỏ.


Một loại chất độc khác là những 'pest bomb' hay TRF tức những bình xịt một lớp hơi chất diệt bọ phủ đầy nhà. Chất này tìm thấy nhiều trong nước tiểu của trẻ em bị ung thư máu.


Thay thế an toàn hơn: Nên làm vườn hữu cơ (organic) và nhổ cỏ bằng tay thay vì xịt thuốc. Dùng những thứ diệt bọ thiên nhiên hay không phải xịt. Nếu phải xịt thì nên mở tất cả cửa sau khi xịt và chờ 1,2 ngày sau hãy vô nhà.
Theo báo Viễn Đông