Nữ ca sĩ “chuyên trị” nhạc tiếng Pháp: Pauline Ngọc thời xưa và hiện giờ
Nếu trước giờ nhiều người yêu nhạc Pháp chỉ biết có nữ ca sĩ khả ái Thanh Lan với nét đẹp của gương mặt phảng phất nét Tây phương và giọng hát thanh tao khiến người nghe yêu thích thì đây, bài viết này xin hân hạnh giới thiệu với độc giả quý mến của nhật báo Viễn Đông một ngôi sao khác lấp lánh trên bầu trời Việt-Đức-Pháp. Một sự trùng hợp ngẫu nhiên xảy ra giữa thực tế... trên trời và dưới đất rất ngộ nghĩnh khi tôi đi tìm câu viết diễn tả hiện tượng ngôi sao ca nhạc Thanh Lan che lấp mất ngôi sao thứ nhì cũng chói lọi không kém là Pauline Ngọc. Quý vị nào ưa thích những câu chuyện về khoa học giả tưởng, nhất là khoa học không gian nghiên cứu về các tinh tú trên bầu trời (Astronomie) hẳn đã đọc qua tin mới nhất gần đây về nó. Đó là các chuyên gia tinh tú đã tìm ra một ngôi sao cách đây 230 năm tên là Delta Cephei (DC) và cứ tưởng rằng nó là duy nhất cho đến khi về sau, ngày 15 tháng 5 năm 2015: tôi đọc tin tức trên mạng thì hóa ra họ vừa tìm ra thêm một ngôi sao khác bị che lấp bởi Delta. Vui vui, vì khi chúng ta so sánh 2 hiện tượng sao và người cũng có phần khá giống nhau.
Trong vũ trụ mênh mông, ngôi sao DC được các tinh tú gia dùng làm chỗ ấn định trước để đo đạc khoảng cách rộng lớn. Ngôi sao khổng lồ này có cường độ sáng chói thay đổi và có kích thước lớn nhất trong chòm sao chung quanh: 43 lần đường bán kính của mặt trời! Gần đây, khi nghiệm thấy vận tốc di chuyển đến gần mặt trời của vì sao DC không đều đặn mà thay đổi rõ ràng theo thời gian, họ mới khám phá ra sự có mặt của một ngôi sao khác bị che giấu bởi DC. Tựa như là người anh em hay chị em song sinh của nó! Thật thú vị, các khoa học gia phải lắc đầu công nhận rằng không có gì là tính trước được hết cả; những khám phá hấp dẫn và lôi cuốn luôn luôn khiến cho chúng ta lao đầu vào tìm kiếm. Vì thế, vũ trụ lúc này có tới khoảng gần 1 tỷ ngôi sao trong giải ngân hà nhưng có lẽ là chưa hết, nên chờ đợi trạm nghiên cứu không gian (phi thuyền vũ trụ nhân tạo) tên là “Gaia” của cơ quan không gian Châu Âu (L'Agence Spatiale Européenne, ESA) mang về thêm nhiều đo lường chính xác hơn nữa.
Trở lại ngôi sao ca hát thứ nhì của người Việt chúng ta nơi hải ngoại: Pauline Ngọc (thật ra còn vô số ngôi sao khác, nhất là ở Mỹ). Trên Facebook, tôi có đọc bài của ký giả Trần Quốc Bảo viết về nữ ca sĩ này nhưng chưa có dịp nghe hát. Đến lúc này, tôi vào Youtube và khám phá tiếng hát thanh tao của PN, không kém gì Thanh Lan. Khi nghe bài “Le temps de l'amour, Một thời cho tình yêu”, dù PN vẫn còn giữ một vài tính chất phác âm ảnh hưởng của tiếng Việt (không thể tránh được khi ca sĩ hát nhạc ngoại quốc không sinh đẻ tại đó) nhưng tiếng hát của cô là xứng đáng khen thưởng được bởi giới nhà nghề và khán thính giả. Tính chất thanh tao (giọng kim), đều đặn, tròn đầy khi phát âm tiếng Pháp (không phải là dễ cho người Việt không sinh ra tại Pháp) tôi nhận thấy kể cả nữ ca sĩ Sylvie Vartan lúc đã vào tuổi lục tuần hát lại bài này không hay bằng cô PN lúc còn trẻ. Vấn đề tuổi tác rất quan trọng vì giọng hát bị ảnh hưởng khi các yếu tố sinh lý của con người can thiệp vào như lớp dân lớn tuổi sẽ mang bắp thịt cổ họng có thể teo nhỏ lại, các dây thanh đới không còn giữ được tính chất đàn hồi mềm dẻo, các bộ phận làm vang dội truyền thanh ra xa cứng hơn xưa, giọng hát thành rung rung hay yếu đi nhiều khi vừa ra khỏi cổ họng...
Cảm tưởng đầu tiên của chúng ta khi nhìn thấy hình của nữ ca sĩ trẻ trung PN vào những năm trước 1975 là cô lai da đen. Điều này được chính cô khẳng định khi được anh chàng ca sĩ trẻ trung và vui vẻ ND Chris phỏng vấn trên đài truyền hình nói tiếng Việt VBS trong phần show của anh bên Hoa Kỳ.
Ngày xưa ở Việt Nam, PN bắt đầu hát nhạc Mỹ với ban nhạc The Blue Stars sau một thời gian đã luôn luôn ca hết mình ở thời trung học. Giọng hát từ trong tâm mà ra nên nó cứ trẻ hoài dù tuổi tác đã bắt đầu chồng chất lên vai theo thời gian, nữ ca sĩ nói khi được hỏi về bí quyết kéo dài giọng hát vẫn còn sức hấp dẫn khán thính giả. Điều này do chính khán thính giả hiện nay nhận định khi họ tham dự trực tiếp những buổi trình diễn của bà.
Pauline rất thích hát nhạc Pháp vì có phần bà không là ngư Việt chính cống (bố Pháp, mẹ Việt). PN có dòng máu lai Phi Châu-Việt Nam; bà nói giọng Nam nhiều hơn Bắc. Khi trình diễn tại Mỹ gần đây nhất, những khán thính giả chưa hề biết đến PN đã đặt câu hỏi “ngớ ngẩn” như sau: Cô hát hay quá sao không đi làm nghề ca sĩ? Thật vui cho Pauline, một nữ ca sĩ được biết đến nhiều hơn trên vùng đất Châu Âu - đặc biệt ở Pháp và Đức, nhất là Đức nơi Pauline cư ngụ từ lâu lắm rồi.
Vào thời điểm tột bực của nghề ca sĩ hải ngoại, bà đã được mời trình diễn một đêm ca nhạc ngoại lệ nhằm vinh danh và kỷ niệm tiếng hát vượt thời gian Pháp quốc của nữ danh ca Pháp Edith Piaf. Pauline Ngọc được trả tiền công ngang bằng với ca sĩ danh tiếng Đức cho đêm ấy khi bà hát hơn 20 bài đã từng được trình diễn bởi Edith Piaf vốn có tên thật là Edith Giovanna Gassion sinh năm 1915 tại Paris và mất năm 47 tuổi ở miền Nam nước Pháp (1962).
Nữ danh ca Edith Piaf từng nổi tiếng với ca khúc bất hủ “Không, tôi không tiếc gì cả” (Non, je ne regrette rien) khi bà trình diễn ở Hoa Kỳ trong hý viện Carnegie Hall tại New York và đã chinh phục trái tim của khán thính giả Mỹ với giọng hát ngân vang thật mạnh mẽ gần như là duy nhất trong thời kỳ ấy ở Pháp. Có vài nữ ca sĩ khác cùng thời với bà có giọng hát từa tựa như vậy nhưng không mạnh mẽ bằng nên chỉ đóng vai trò hạng thứ. Tuy nhiên, cuộc đời riêng tư bên ngoài của bà lại vô cùng đau khổ vì nhiều cái chết xảy ra cho người thân như chồng và con. Bà lại mang nhiều bệnh hoạn, vì phải uống thuốc chống đau lâu dài mà thành ra ghiền chất morphine. Sau bà, có nữ ca sĩ xinh đẹp Mireille Mathieu với giọng ngân và tiếng vang y hệt rất được người Nga yêu quý.
Pauline Ngọc đã cất tiếng hát trân trọng vinh danh 50 năm khuất bóng của nữ ca sĩ nói trên vào tháng 10 năm 2013 tại Đức sau khi chủ đề “Une nuit des chansons, Một đêm cho nhiều bài hát” đã được tổ chức trước đó năm 2012 rất thành công nên chương trình tiếp tục qua năm sau 2013. Ký giả chuyên môn về thế giới nhạc trẻ và nhạc vàng thính phòng Trần Quốc Bảo đã viết bài ca ngợi Pauline Ngọc mang về những kỷ niệm xa xưa vô giá khi chỉ cần tưởng tượng lúc nữ ca sĩ này hát lại những ca khúc bất tử của người Pháp là La vie en rose (Cuộc đời màu hồng), L'hymne à l'amour (Quốc ca tình yêu). Trong vòng 2 đêm, ban tổ chức người Đức đã không ngại tốn kém còn mời khách tham dự thưởng thức free bánh mì và phô mai chánh cống nhãn hiệu Pháp mang qua trên bàn tiệc! Trước mỗi bài hát, vị MC hướng dẫn viên chương trình đều dịch lời ra tiếng Đức để người nghe hiểu trước nội dung. Với trách nhiệm và vinh dự to lớn như vậy, Pauline Ngọc có phần lo âu, hồi hộp và hơi căng thẳng nên mới 4 giờ sáng đã thức giấc rồi không ngủ lại được nữa nên vào Facebook viết mấy câu diễn tả tâm trạng của mình mong muốn sự ủng hộ của những người bạn. Bà đã nhận được lời ủng hộ rất thân tình từ giới nghệ sĩ nhà nghề VN ngay sau đó mấy phút!
Hai đêm nhạc đã đông đầy, chật hết chỗ ngồi và báo chí tại địa phương tỉnh ấy (Kaiserslautern) đã ca ngợi sự trình diễn xuất sắc của nữ ca sĩ gốc Việt hát tiếng Pháp quá hấp dẫn người nghe. Sau đó thì nữ ca sĩ qua Mỹ trình diễn cho người Việt Nam tại vùng đất Cali. Hiện giờ, Pauline Ngọc vẫn tiếp tục sinh sống tại Đức dù trước đó bà đã qua Pháp sau 1975 tỵ nạn cộng sản.
Nguyễn Thị Ngọc Diễm
