Ai trong chúng ta cũng đều mong muốn cho mình có được sắc đẹp không tỳ vết, và giữ được mãi nét xuân của thời son sắc. Để thực hiện được ước mơ đó, chúng ta cần kết hợp nhiều yếu tố. Điều đầu tiên là không thể không đề cập đến chế độ ăn uống đầy đủ. Hầu hết các loại thức ăn bổ dưỡng cùng một chế độ ăn uống lành mạnh chiếm đến 80% trong tiến trình làm đẹp của nhiều phụ nữ nói riêng và cho tất cả mọi người ở mọi lứa tuổi nói chung.
Có nhiều nghiên cứu đã cho thấy có những loại thực phẩm vừa giúp ngăn ngừa được nhiều bệnh như bệnh tim, đột quỵ, tiểu đường, v.v… và đồng thời cũng giúp kiểm soát cân nặng, ví dụ như các loại thực phẩm như ngũ cốc nguyên hạt, rau, trái cây, và các loại hạt. Bên cạnh đó cũng có rất nhiều loại thực phẩm khác làm tăng nguy cơ mắc bệnh nhưng chúng ta lại không để ý đến. Một trong số đó là ngũ cốc tinh chế có đường vì nó chứa một lượng calories không phân biệt được nguồn gốc và yếu tố này có thể gây ra tình trạng tăng trọng lượng.
Dinh dưỡng đa lượng và trọng lượng
Một nghiên cứu ở phòng thí nghiệm cho thấy tỷ lệ calories từ chất béo, chất đạm và chất bột, thuộc nhóm dinh dưỡng cung cấp năng lượng (Macronutrients ) dường như không quan trọng trong vấn đề giảm cân. Tuy nhiên, nếu chọn thức ăn có hàm lượng chất đạm cao hơn và chất bột thấp hơn, chúng ta sẽ phòng ngừa được những bệnh mãn tính. Điều đáng chú ý là chất lượng và nguồn gốc của các chất dinh dưỡng quan trọng hơn là số lượng của chúng trong chế độ ăn uống.
Thức ăn béo và trọng lượng
Chế độ ăn ít chất béo từ lâu được coi là chìa khóa giúp cho chúng ta đạt được trọng lượng tốt và sức khỏe lành mạnh, nhưng những chứng cứ trên thực tế không chứng minh được điều này. Trong 30 năm qua, tại Hoa Kỳ, tỷ lệ calories từ chất béo trong khẩu phần ăn của người dân giảm, nhưng tỷ lệ béo phì lại tăng vọt. Những thử nghiệm được thực hiện cẩn thận đã khám phá ra rằng một chế độ ăn ít chất béo không làm chúng ta dễ giảm cân nếu so sánh với một chế độ ăn điều độ hoặc cao chất béo. Khi nói đến phòng bệnh, chế độ ăn ít chất béo không chứng minh được có lợi ích đặc biệt nào cho việc giảm cân.
Một nghiên cứu của Nurses’ Health Study, khảo sát 42.000 người ở độ tuổi trung niên và phụ nữ lớn tuổi trong 8 năm, cho thấy tăng lượng tiêu thụ các chất béo không lành mạnh như chất béo trans-saturated và chất béo không thể tan saturated sẽ làm tăng cân, trong khi tăng lượng tiêu thụ các chất béo lành mạnh như chất béo có thể hòa tan polyunsaturated và monounsaturated không làm tăng cân.
Chất đạm và trọng lượng
Chế độ ăn có nhiều chất đạm sẽ là một lợi thế để giúp giảm cân, cải thiện hợp chất béo lipids trong máu, giúp ngăn ngừa các bệnh về tim mạch và tiểu đường và điều này được thể hiện rõ hơn trong các thí nghiệm ngắn hạn. Tuy nhiên, trong chế độ ăn có nhiều chất đạm lại có hàm lượng chất bột thấp và hàm lượng chất béo cao. Nhiều thí nghiệm chứng minh cho thấy lý do tại sao khi hấp thụ một lượng calories cao hơn từ chất đạm có thể giúp kiểm soát được cân nặng:
∙ Có cảm giác no: Khi ăn những thức ăn có chứa nhiều chất đạm, chúng ta sẽ có cảm giác no hơn so với khi ăn nhiều chất bột hay chất béo, mặc dù chỉ tiêu thụ một ít lượng calories từ chất đạm
∙ Tác dụng nhiệt lớn hơn: Cơ thể chúng ta mất nhiều năng lượng để chuyển hóa và lưu trữ chất đạm hơn là các chất dinh dưỡng đa lượng khác (macronutrients). Tiêu thụ thực phẩm có chất đạm có thể giúp cơ thể chúng ta tăng lượng năng lượng đốt cháy mỗi ngày.
∙ Thành phần cơ thể được cải thiện: Chất đạm sẽ giúp các cơ bắp hoạt động và thúc đẩy năng lượng của cơ thể bị đốt cháy cao hon.
Kết quả một nghiên cứu gần đây của Trường Đại Học Y Khoa Harvard, khảo sát thói quen ăn uống và lối sống của 120,000 nam giới và phụ nữ trong vòng 20 năm, cho thấy những người ăn nhiều thịt đỏ và thịt chế biến đã tăng trọng lượng thêm khoảng 1 cân Anh trong mỗi bốn năm đồng thời cũng tăng nguy cơ mắc bệnh tim, tiểu đường và ung thư ruột kết.
Thực phẩm và việc kiểm soát trọng lượng
Có những bằng chứng cho thấy sự lựa chọn thực phẩm cụ thể sẽ giúp kiểm soát cân nặng và cũng giúp ngăn ngừa một số bệnh về tim mạch, tiểu đường.
Các loại ngũ cốc, trái cây và rau quả, và trọng lượng
Các loại ngũ cốc nguyên hạt, gạo nâu, lúa mạch, đặc biệt là các sản phẩm chưa qua quá trình chế biến sẽ được tiêu hóa chậm hơn so với ngũ cốc tinh chế, có tác động nhẹ đến lượng đường trong máu và insulin, và có thể làm cho chúng ta không có cảm giác đói. Nghiên cứu của trường Harvard School of Public Health cho thấy những người ăn thường xuyên các loại ngũ cốc nguyên hạt, trái cây và rau quả trong vòng 20 năm đã giảm được trọng lượng khoảng từ 0.5 – 2 pounds trong vòng 4 năm hoặc ít hơn 4 năm.
Hạt và trọng lượng
Các loại hạt có rất nhiều calories và nhiều chất béo được coi là loại thực phẩm cấm kỵ đối với những người ăn kiêng, mặc dù các nghiên cứu đã cho thấy ăn nhiều các lọai hạt sẽ không dẫn đến việc tăng cân thậm chí có thể giúp kiểm soát cân nặng. Chất đạm và chất xơ có trong các loại hạt có tác dụng giúp mọi người cảm thấy no hơn và ít đói hơn. Những người thường xuyên ăn các loại hạt sẽ ít có khả năng bị các cơn đau tim hoặc chết vì bệnh tim hơn so với những người ít ăn.
Sữa và trọng lượng
Khảo sát chế độ ăn uống và lối sống của Trường Đại Học Y Khoa Harvard cho thấy những người uống nhiều sữa chua ít có nguy cơ tăng cân hơn những người uống sữa và ăn phó mát.
Nước ép trái cây và trọng lượng
Điều quan trọng chúng ta cần lưu ý là các loại nước ép trái cây không phải là một lựa chọn tốt để kiểm soát trọng lượng của cơ thể so với các loại đồ uống có đường khác, ngay cả những loại nước ép trái cây nguyên chất 100% từ trái cây không có thêm đường. Tường trình của Đại học Harvard, sau khi theo dõi trên 120,000 nam giới và phụ nữ trong vòng 20 năm cho thấy những người uống nhiều nước ép trái cây sẽ tăng cân nhiều hơn so với những người không uống. Các bác sĩ Nhi khoa và Hội Bảo vệ Sức khỏe Cộng đồng khuyến cáo trẻ em và người lớn nên hạn chế việc uống nước ép trái cây dù chỉ một ly nhỏ một ngày để có sức khỏe tốt và phòng tránh các bệnh về tim mạch và tiểu đường.
Thức ăn nhanh và trọng lượng
Thức ăn nhanh được biết đến vì tiện lợi, ngon miệng, giá cả thấp, cùng với hàm lượng đường cao. Thanh thiếu niên và người lớn thường xuyên ăn những loại thức ăn nhanh sẽ gây ra hiện tượng ăn quá nhiều và làm tăng cân. Kết quả nghiên cứu Cardia, khảo sát trên 3.000 thanh niên trong 13 năm, cho thấy những người ăn nhiều thức ăn nhanh có cân nặng trung bình khoảng 13 pounds hoặc nhiều hơn so với những người ít ăn các loại thức ăn nhanh. Người thường ăn “fast food” có vòng bụng lớn hơn và tỷ lệ chất béo trung tính cao hơn, tăng gấp đôi tỷ lệ phát triển hội chứng chuyển hóa.
Bài viết này nhằm giúp độc giả có thêm kiến thức để tham khảo hoàn toàn không nhằm mục đích cung cấp hoặc tư vấn kiến thức y tế cá nhân.
Nếu quý vị có thắc mắc nên liên lạc trực tiếp với bác sĩ chuyên khoa để nhận được sự chẩn đoán kịp thời.
DT Pharmacy / Dr. Dieuthao Khoa Nguyen, PharmD
