logo
Men for what watch? Watch, watch and call. A tool that is used for timing on breitling replica the wrist. Men wear watches what kind, starting from the basic color and size, have their own right watches, you can follow the watch's color, shape, value, occasions to carefully match their own clothing. For the choice of rolex replica a watch, the first to look at and their identity are consistent with a rural old people wear watches, a bit unrealistic, even if there is, it would have been too ostentatious. A Multi Millionaire owner, wearing a few hundred dollars of high imitation table also lost their identity, and even make friends on their own business is not good. In the formal social occasions, watches are often regarded as jewelry, for usually only ring a jewelry can be worn by rolex replica uk men is respected. Some people even stressed that: "the watch is not only a man's jewelry, but also men's most important jewelry." In western countries, watches, pens, lighters was once known as adult men "three treasures", is every man even for a moment can not be away from the body.

Chào mừng các bạn! Mong bạn Đăng nhập. Xin lỗi bạn, tạm dừng việc đăng ký mới.►Nhấn hình ảnh nhỏ sẽ hiện ảnh lớn ‹(•¿•)›

Thông báo

Icon
Error

Tùy chọn
Xem bài viết cuối Go to first unread
song  
#1 Đã gửi : 24/11/2017 lúc 12:12:02(UTC)
song

Danh hiệu: Moderate

Nhóm: Registered
Gia nhập: 21-02-2012(UTC)
Bài viết: 24,173

Cảm ơn: 1 lần
Được cảm ơn: 2 lần trong 2 bài viết
Lên tiếng cho một nhạc sĩ tài hoa đã khuất

Hồi năm 2002, lúc còn sinh tiền, nhạc sĩ Nhật Ngân có công bố trước hàng trăm khán giả Thúy Nga Paris by night, ông là người sáng tác bản nhạc "Tôi đưa em sang sông". Ông nói rằng lúc đó ông ở miền Trung, mới mười chín tuổi, lần đầu tiên sáng tác, chưa rành trong việc xuất bản nên mới gởi bản thảo vào Sài Gòn nhờ in ra phổ biến. Khi vào trong đó thì người ta (chắc có lẽ là Y Vân tác giả của bản "Lòng mẹ") sửa lời lại một vài đoạn cho hợp với hoàn cảnh trong thời chiến lúc bấy giờ. Vì chưa ai biết tên tuổi tác giả nên người ta đề tên thêm vào bản nhạc một người nữa là nhạc sĩ Y Vũ (em Y Vân, cùng mười chín tuổi), hai tác giả cho dễ phổ biến(!)


Mới đây, trên truyền hình Việt Nam, trong một chương trình có phỏng vấn nhạc sĩ Y Vũ, thì ông bảo rằng bản nhạc "Tôi đưa em sang sông" là do chính ông sáng tác. Ông nói ông buồn vì bao nhiêu năm ông phải chịu đựng trong oan ức và bất công. Rồi ông trưng ra bằng chứng là một bản thảo cũ có ký tên. Theo ông thì mới tìm lại được trong đống hồ sơ cũ. 


Cái chuyện tranh chấp này kết thúc một cách đơn giản, bất công vậy sao? Bởi lẽ, nhạc sĩ Nhật Ngân đã mất vào năm 2012 không còn khả năng tranh luận để giành lấy bản quyền!


Vấn đề đặt ra là tại sao ông Y Vũ không lấy tên một người nào đó mà lại lấy tên Nhật Ngân kèm theo đồng tác giả, trong khi ông Nhật Ngân ở tuốt tận miền Trung? Ông Y Vũ giải thích rằng thì là để cho Nhật Ngân cùng nổi tiếng(!?)


Cái chuyện bản thảo mà ông Y Vũ trưng ra, có ai tin được không khi mà nó nằm trong tay anh em ông tùy nghi sử dụng "đứa con đầu lòng" của tác giả Nhật Ngân?


Vấn đề, người ngoại cuộc chỉ đặt ra ở đây thôi, chứ nhạc sĩ Y Vân và Nhật Ngân không còn nữa thì biết đi hỏi ai bây giờ!


Điều đáng nói là bản nhạc ra đời hồi năm 1960, đến năm 1975 lúc đó nhạc sĩ Nhật Ngân còn trong nước. Thời gian là mười lăm năm đã đủ dài, thì tai sao ông Y Vũ không lên tiếng điều chỉnh lại để một mình nhận huê hồng từ bản quyền? Đây là một góc khuất của vấn đề! Mà nếu muốn, thì trong khoảng thời gian này xin điều chỉnh cũng không khó lắm.


Suốt một thời gian kể từ khi nhạc sĩ Nhật Ngân sống ở nước ngoài, chắc chắn ông đã nhận huê hồng từ bản nhạc "Tôi đưa em sang sông" của các trung tâm thu băng, thu hình và các chương trình đại nhạc hội lớn tổ chức không ít. Rồi từ năm 2002 khi Nhật Ngân công bố trên trung tâm Thúy Nga cho đến ngày ông mất là năm 2012, thì ông Y Vũ ở đâu, làm gì? Đừng nói là ông không hay biết!


Đáng ngạc nhiên ở cái chỗ là ông Nhật Ngân -theo như lời ông Y vũ- thì chỉ là người "theo voi hít bã mía", chỉ ăn ké "tiếng thơm" thì tại sao bằng ấy năm trời ông y Vũ im lặng!


Ở đời, cái gì thuộc về quyền lợi chính đáng là của mình thì không ai dại gì, sợ gì mà không dám lên tiếng sòng phẳng dù chỉ một lần trước công chúng. 


Nhạc sĩ Y Vân đã mất năm 1992; nhạc sĩ Nhật Ngân kể từ năm 2012 không còn nữa. Nhưng tại sao bằng ấy năm trời khi hai người còn tại thế mà ông Y Vũ im lặng? 


Tôi đồ rằng nhạc sĩ Y Vân "có công" sửa một vài đoạn gọi là "ủy mị" trong bản thảo, đồng thời giúp xuất bản nên ghi thêm tên em của ông vào để "chia phần" với nhạc sĩ Nhật Ngân. Vì thế cho nên Y Vũ không dám mở miệng giành bản quyền một mình trong lúc Nhật Ngân còn sống 


Thời gian gần đây, nghe nói bản nhạc "Tôi đưa em sang sông" đang thịnh hành ở Việt Nam, ông Y Vũ lên tiếng, thì vấn đề tranh chấp này coi như không còn giá trị nữa. Bởi lẽ, suốt những năm vừa nêu đã đủ dài để một người như ông Y Vũ nếu bị chịu oan, bất công thì có thể lên tiếng. Thế mà ông im lặng, đến khi chỉ còn mình ông trên cõi đời này thì ông đem sự việc ra trước công luận để tranh chấp. Thật hết sức là vô lý!


Nếu có thể, gia đình Nhật Ngân hoặc người nào đã biết và chứng kiến câu chuyện trên nửa thế kỷ đã qua này thì quí vị nên lên tiếng đính chính giùm cho người đã khuất, vì đây là câu chuyện thuộc về danh dự, của người nhạc sĩ tài hoa, cần phải trả lại cho đúng sự thật. 


24/11/2017
Nguyễn Dư

Sửa bởi người viết 04/12/2017 lúc 10:52:46(UTC)  | Lý do: Chưa rõ

song  
#2 Đã gửi : 30/11/2017 lúc 11:59:24(UTC)
song

Danh hiệu: Moderate

Nhóm: Registered
Gia nhập: 21-02-2012(UTC)
Bài viết: 24,173

Cảm ơn: 1 lần
Được cảm ơn: 2 lần trong 2 bài viết
Hãy để "Em sang sông"

“Ai là tác giả của nhạc phẩm Tôi đưa em sang sông” là vấn đề được bàn thảo khá rộng rãi trong vài năm qua. Người viết có đọc trên Internet những tranh luận nhưng thú thiệt chưa bao giờ dám hỏi thẳng anh Nhật Ngân vì, một phần, hỏi là nghi ngờ mà nghi ngờ là xúc phạm và phần khác là vì anh đã nói rõ ra rồi. Nhạc sĩ Nhật Ngân khẳng định anh đã viết nhạc phẩm đầu tay đầy kỷ niệm vào năm 1960 khi chỉ vào 18 tuổi ở Đà Nẵng và giải thích lý do có thêm tên nhạc sĩ Y Vũ.



Tôi đưa em sang sông theo lời kể của Nhạc sĩ Nhật Ngân 


UserPostedImage

Nhạc sĩ Trường Kỳ, một cây bút chuyên viết đời sống và tác phẩm của các văn nghệ sĩ, trong một bài viết vào năm 2000, đã thuật lại nguồn gốc của nhạc phẩm Tôi đưa em sang sông theo lời kể của nhạc sĩ Nhật Ngân, và dưới đây là vài đoạn chính: “Theo lời tâm sự của Nhật Ngân, đáng lẽ ông đã trở thành một nhạc công vĩ cầm như người em họ là Nhật Hiền, nhưng vì gia đình ông quá nghèo, không mua nổi cây đàn cho ông. Do đó, ông đành quyết định thôi học. Vì lòng đam mê âm nhạc và nhất là nhờ ở khả năng thiên phú của mình, Nhật Ngân đã hoàn thành nhạc phẩm đầu tay khi ông mới vừa 18 tuổi vào năm 1960. Ðó là một ca khúc tình cảm mang tên Tôi đưa em sang sông.


Mặc dù chưa có phương tiện phổ biến rộng rãi trong thời gian đầu, nhưng Tôi đưa em sang sông đã trở thành một ca khúc được giới học sinh, sinh viên Ðà Nẵng rất ưa thích, chép tay truyền cho nhau hát.


Sau đó Nhật Ngân gửi ca khúc này vào Sài Gòn nhờ nhạc sĩ Y Vân phổ biến dùm, với sự sửa đổi một vài chữ trong bản nhạc cho hợp với đường lối của Bộ Thông tin lúc đó không cho phép phổ biến những nhạc phẩm ủy mị, ướt át. Câu “Rồi thời gian lặng lẽ trôi, đời tôi là cánh mây trôi bốn phương trời. Và đời em là cánh hoa thì bao người ước mơ, đưa đón trông chờ” được nhạc sĩ Y Vân đổi thành “Rồi thời gian lặng lẽ trôi, đời tôi là chiến binh đi khắp phương trời. Mà đời em là ước mơ đẹp muôn ngàn ý thơ, như ngóng trông chờ” cho phù hợp với hoàn cảnh chiến tranh của đất nước.


Câu kết của bản chính là “Nàng đã thay một lối về, thay cả bàn tay đón đưa” cũng đã được Y Vân đổi thành “Nàng đã thay một lối về, quên cả người trong gió mưa.” Sự thay đổi lời ca này đã khiến cho tác giả cảm thấy “hẫng” đi một chút, như lời ông nói, vì không đúng với tâm trạng của mình khi đến lúc đó, chưa hề trải qua đời sống trong quân ngũ.


Hơn nữa, vì tác giả còn là một người chưa có tên tuổi nên cần nhờ tới một nhạc sĩ nổi tiếng đứng chung tên để Tôi đưa em sang sông đến với quần chúng dễ dàng hơn. Khi được phát hành, Tôi đưa em sang sông được ký tên bởi hai người là Trần Nhật Ngân và Y Vũ".


Nhạc sĩ Nhật Ngân qua đời ngày 21 tháng 1, 2012 tại California, Hoa Kỳ.


Tôi đưa em sang sông theo lời kể của Nhạc sĩ Y Vũ:


Trong một bài viết được phổ biến rộng rãi trên Internet, nhạc sĩ Y Vũ nhắc lại chuyện tình để lại một đứa con tinh thần có tên Tôi đưa em sang sông: “Tôi sinh ra ở Hà Nội nhưng lớn lên tại đất Sài Gòn náo nhiệt. Những ngày tháng thơ ngây tại trường trung học có lẽ không bao giờ phai mờ trong trí

UserPostedImage

nhớ của tôi, bởi ở đó tôi đã để trái tim mình rung động trước cô bạn chung lớp tên Thanh. Tình yêu học trò trong sáng lắm, chỉ cảm nhận qua ánh mắt, nụ cười chứ đâu có dám ngồi gần, dám nắm tay. Những khi tan trường sóng bước bên nhau cũng không biết nói câu gì, chỉ biết... đá cái lon sữa bò khua vang đường phố.


Thanh là con một gia đình khá giả, có cây xăng ở ngã bảy Lý Thái Tổ. Còn tôi hồi đó chỉ có chiếc "xế nổ" hiệu Roumie ngày ngày đi học. Mỗi chiều khi thay ba ra trông cây xăng, Thanh lại nhắc tôi ra đổ xăng... chùa. Những ngày tháng đó với tôi thật hạnh phúc, lãng mạn. Nhưng ngày vui ngắn chẳng tày gang, Thanh biến mất khỏi cuộc đời tôi vì một đám cưới ép gả với chàng bác sĩ. Hụt hẫng, chơi vơi, tôi uống chén đắng đầu đời và nếm trải mùi vị của "thất tình". Tỉnh cơn say vào 2 giờ sáng, tôi ôm guitare và thế là Tôi đưa em sang sông ra đời. Bài hát với giai điệu buồn da diết được coi là tài sản chung cho nhiều chàng trai lâm vào cảnh như tôi thời đó.


Mối tình đầu làm tôi trắng tay, nhưng nỗi bất hạnh ấy đem lại cho tôi xúc cảm để có được hai bài hát tâm đắc. Sau Tôi đưa em sang sông gắn liền với tiếng hát Lệ Thu, ca khúc Ngày Cưới Em lại thành công vang dội: "Hôm nay ngày cưới em, nào men nồng nào hoa thơm, nào môi hồng nào da phấn, khăn áo muôn sắc đua chen..."


Tương tự, nhạc sĩ Y Vũ cũng “ngậm ngùi tâm sự” chuyện tình của ông cho nhạc sĩ Trịnh Hưng nghe: "Đó là nhạc ghi lại mối tình đầu của em. Dạo đó, em còn là học sinh trung học tư thục Hàn Thuyên ở phố Cao Thắng, gần nhà và lớp nhạc của anh, yêu một nữ sinh cùng lớp tên Thanh. Đó là mối tình học trò, trong trắng. Tình yêu chúng em chỉ cảm nhận qua ánh mắt trao đổi, chứ chưa một lần nắm tay nhau. Nhà nàng giàu sang, có cây xăng ở ngã bảy Lý Thái Tổ, còn em thì nghèo, chỉ có chiếc xe gắn máy hiệu Bromic do anh Y Vân mua cho. Nàng dặn em, mỗi ngày cứ vào buổi chiều, canh đúng giờ nàng ra thay thế cho cha mẹ nàng về nhà nghỉ ngơi, thì tới để nàng đổ đầy bình xăng cho, không phải trả tiền. Và cứ thế, rồi bẵng đi một tuần không thấy Thanh đi học và ra cây xăng. Em nhớ Thanh quá, mới lấy hết can đảm tới nhà nàng, hỏi thăm cô em gái nàng, thì được biết mấy hôm nay nhà bận rộn vì phải tiếp nhận lễ hỏi cưới chị Thanh, do cha mẹ gả cho một ông bác sĩ lớn tuổi.”


Nhạc sĩ Y Vũ trưng bằng chứng “bản thảo”


Giữa tháng 11, 2017, trong một chương trình truyền hình Hát trên chuyện tình trong nước, nhạc sĩ Y Vũ phát biểu về nhạc phẩm Tôi đưa em sang sông: 


“Tôi xin khẳng định một điều bài này của tôi viết có một mình tôi thôi. Anh Y Vân có dạy hai người học trò là Nhật Ngân và Anh Thy. Khi tôi thất tình tôi viết bài Tôi đưa em sang sông được mấy ngày sau, trình anh Y Vân duyệt, bài này được tốt rồi. Anh đề nghị ngay, bây giờ mày có thể để thêm tên Nhật Ngân vào bài này không để cho hai đứa cùng nổi tiếng với nhau, có chút tiếng, bài này hay, sẽ nổi đó. Kính thưa quý vị, tôi rất vô tư. Tôi không nghĩ cái chuyện mấy chục năm sau lại như thế. Tôi bảo anh muốn để thì em để vào. Bài đó ký tác quyền cho nhà xuất bản Diên Hồng và có thêm tên Nhật Ngân, và tôi có hứa trên báo chí là sẽ có một ngày tôi lục được cái bài gốc, gọi là bản thảo, tôi viết tay.” 


Sau đó nhạc sĩ Y Vũ đưa bản viết tay cho người dẫn chương trình và cô đọc “Bản thảo ký ngày 5 tháng 6 năm 1962.” 


Các báo trong nước phần lớn đồng ý với lời “khẳng định” của nhạc sĩ Y Vũ và báo Thanh Niên kết luận: "Lần đầu tiên, nhạc sĩ Y Vũ khẳng định ca khúc Tôi đưa em sang sông do chính ông tay ông viết mà không có bất kì một nhạc sĩ nào tham gia vào. Hơn nữa, nhạc sĩ còn đem theo bản gốc viết tay hơn 40 năm trước để làm bằng chứng chân thật nhất cho những lời kể của ông."


Khoan, xin đừng quá vội. 


- Bản gốc: 


“Bản thảo” chép tay mà nhạc sĩ Y Vũ dùng làm bằng chứng không thể chứng minh đó bản gốc của nhạc phẩm Tôi đưa em sang sông. Ngoài nhạc sĩ Y Vũ, không có người nào hay cơ quan có thẩm quyền độc lập nào xác định đó là bản thảo. Cách đây hơn nửa thế kỷ, mọi sáng tác văn nghệ đều phải chép tay, dù do chính tác giả sáng tác hay chép lại nhạc của người khác. 


Nhạc sĩ Nhật Ngân cũng có thể có một bản thảo chép tay như bản của nhạc sĩ Y Vũ nhưng còn đang thất lạc. Cuộc đời nhạc sĩ Nhật Ngân giống như âm nhạc của anh gắn liền với những chặng đường gian nan của đất nước. Rời Đà Nẵng, đi lính, gia nhập ban Tâm Lý Chiến của Trung Tâm Huấn Luyện Quang Trung, chịu đựng cực khổ sau 1975, vượt biên sang Thái Lan 1982. Mạng sống lo chưa xong nói gì là bản thảo. 


- Thời điểm nhạc phẩm ra đời: 


Khi còn sống, trong các buổi trả lời phỏng vấn trên báo chí, qua truyền hình, truyền thanh, nhạc sĩ Nhật Ngân đều khẳng định một cách chính xác nhạc phẩm đó anh viết lúc 18 tuổi từ năm 1960. Khẳng định này đã được phổ biến cùng khắp. 


Nhạc sĩ Y Vũ, qua các lời kể, dù thừa nhận đã có biết, có nghe những tranh luận nhưng không phản đối về thời điểm 1960 do nhạc sĩ Nhật Ngân đưa ra. 


Tạm cho là lúc đó nhạc sĩ Y Vũ chưa tìm ra “bản thảo” để chứng minh nhưng ít nhất ông phải nhớ năm nhạc phẩm ra đời và phản bác thời điểm 1960 của nhạc sĩ Nhật Ngân chứ. Chẳng lẽ ông nhớ những chi tiết nhỏ như “Thanh là con một gia đình khá giả, có cây xăng ở ngã bảy Lý Thái Tổ. Còn tôi hồi đó chỉ có chiếc "xế nổ" hiệu Roumie ngày ngày đi học” mà lại không nhớ mình sáng tác bản nhạc năm nào? 


Không phản biện về thời điểm có nghĩa ông đồng ý bản nhạc ra đời vào năm 1960 chứ không phải 1962 và như vậy bản của nhạc sĩ Nhật Ngân dù còn đang bị thất lạc mới thật sự là bản gốc. 

- Thời điểm tìm ra “bản thảo”


Trên báo Thanh Niên ngày 17 tháng 11, 2017, Nhạc sĩ Y Vũ tiết lộ thời gian tìm ra “bản thảo”: "Bản gốc của ca khúc này do bà cụ cất giữ. Bà rất quý sáng tác của hai anh em tôi và giữ mỗi người một bản gốc mà bà yêu thích nhất. Bà kẹp bản gốc ca khúc Lòng mẹ của Y Vân và bản gốc Tôi đưa em sang sông trong ngăn tủ của mình cùng với giấy khai sinh của tôi và một vài giấy tờ quan trọng khác. Mãi đến khi bà mất, tôi mới kiếm được những tư liệu này."


Người viết xin lỗi phải nhắc đến bà cụ nhưng vì nhạc sĩ Y Vũ nhắc trước. 


Mẹ của hai nhạc sĩ Y Vân và Y Vũ không phải qua đời năm ngoái, năm kia hay thậm chí không phải mười năm trước mà qua đời cách đây 24 năm. Báo chí trong nước viết về ngày cụ qua đời: “ngày 28/11/1992, nhạc sĩ Y Vân giã từ cõi người khi vừa bước vào tuổi 60 và mười tháng sau, mẹ của ông, (cũng là mẹ của nhạc sĩ Y Vũ) qua đời.”


Theo lời kể của chính nhạc sĩ Y Vũ, bà cụ cũng chẳng chôn giấu “bản thảo” ở một góc nhà nào kín đáo hay gởi cho ai mà để ngay trong phòng của cụ cùng với các giấy tờ quan trọng khác. Do đó, “bản thảo” trong xấp giấy tờ quan trọng phải được tìm ra ngay sau khi bà cụ qua đời. 


Nhưng cứ tạm cho rằng ông không tìm ra “bản thảo” ngay mà 10 năm sau mới tìm ra thì tại sao 14 năm rồi ông không công bố “bản thảo” dù ông có rất nhiều cơ hội và tại sao ông không công bố khi nhạc sĩ Nhật Ngân còn sống để hai mặt một lời cho dứt khoát? Điều gì khiến ông dè dặt? 


- Vai trò của nhạc sĩ Y Vân:


Người có thẩm quyền nhất và có tính xác định cao nhất ai là tác giả của nhạc phẩm Tôi đưa em sang sông chính là nhạc sĩ Y Vân vì cả nhạc sĩ Y Vũ và Nhật Ngân đều đồng ý là nhạc sĩ Y Vân đã ghép chung hai nhạc sĩ vào nhạc phẩm. 


Nhạc phẩm này không phải bây giờ mới nổi tiếng mà nổi tiếng ngay sau khi được Lệ Thu hát cho tới nay. Nhạc sĩ Y Vân qua đời năm 1992. Tuy lâu nhưng không phải quá lâu. Nhạc sĩ Nhật Ngân không có ở trong nước nhưng nhạc sĩ Y Vũ ở bên cạnh anh mình cho đến ngày cuối nhưng tại sao ông không yêu cầu nhạc sĩ Y Vân xác định giùm ông những bí mật, những khuất tất chung quanh nhạc phẩm này nếu ông là “tác giả duy nhất”? 


Người viết không dám phê bình nhạc sĩ Y Vân nhưng khách quan mà nhận xét lý luận cho rằng nhạc sĩ Y Vân thêm tên em mình vào một nhạc phẩm mà ông biết sẽ nổi tiếng có lẽ dễ thuyết phục hơn là thêm một tên còn đang học nhạc 18 tuổi vô danh ở ngoài Đà Nẵng vào nhạc phẩm của em mình.


- Lời nhạc 


Nhạc sĩ Nhật Ngân có hơn 200 nhạc phẩm, không tính nhạc ngoại quốc lời Việt, và nhiều trong số đó đã gắn liền với tâm sự với những người xa quê hương như Xuân này con không về, Một mai giã từ vũ khí nhưng khi được yêu cầu anh thường hát Tôi đưa em sang sông. 


Người viết nghe chính nhạc sĩ Nhật Ngân hát Tôi đưa em sang sông lần đầu 14 năm trước tại Dallas, rồi sau đó những lần khác trong các đại hội Quảng Đà, họp mặt Liên Trường ở Nam California. Anh hát với tất cả xúc động chân thành toát ra từ ánh mắt, từ lời ca, từ niềm hoài vọng về một thành phố cảng thân yêu nơi có bến đò ngang và dòng sông đẹp. 


Ai đã từng sống ở Đà Nẵng hay sống cả hai thành phố Đà Nẵng và Sài Gòn, và lắng lòng ngồi nghe anh Nhật Ngân hát, chắc hẳn sẽ đồng ý chính anh là tác giả của Tôi đưa em sang sông bởi vì “sông” trong Tôi đưa em sang sông là dòng sông thật chứ không phải “đưa người ta không đưa qua sông” theo cách ví trừu tượng của Thâm Tâm. 


Chuyện tình của nhạc sĩ Y Vũ không có tình tiết nào được phản ảnh trong lời nhạc Tôi đưa em sang sông. Theo lời kể của ông phần lớn chỉ diễn ra bên cây xăng ở Ngã Bảy Lý Thái Tổ và thậm chí cầm tay cũng chưa có thì làm gì có “bàn tay nâng niu ân cần” như trong Tôi đưa em sang sông.


Chuyện tình của nhạc sĩ Nhật Ngân không đánh dấu bằng những “cây dài bóng mát”, “vòm lá me xanh”, “thương xá sắp đóng cửa” hay “muôn tà áo tung bay” ở Sài Gòn mà bằng “đường vắng”, “bến đất”, “bến gió”, “lối mòn” thường gặp trong các thành phố xa thủ đô. Nói chung, không một động từ, một danh từ, một tĩnh từ nào trong Tôi đưa em sang sông làm người nghe liên tưởng đến Sài Gòn. 


- Tôi đưa em sang sông so sánh với Ngày cưới em 


Nhạc sĩ Y Vũ, trong dịp khẳng định tác quyền Tôi đưa em sang sông có nhắc đến ca khúc Ngày Cưới Em. 


Lẽ ra không cần phải bàn đến nhạc phẩm không liên hệ nhưng vì nhạc sĩ Y Vũ “tâm đắc” và nhấn mạnh nhạc phẩm này cũng đã “thành công vang dội” nên người viết mời độc giả vào Youtube nghe hai nhạc phẩm rồi đọc kỹ lời của hai nhạc phẩm để thấy sự khác nhau trong cách diễn tả và ngôn ngữ được dùng. 


Những câu hát trong Tôi đưa em sang sông là những câu thơ, có trách móc, có chút đắng cay nhưng rất nhẹ nhàng và bóng gió:


Tôi đưa em sang sông, chiều xưa mưa rơi âm thầm 
Để thấm ướt chiếc áo xanh, và đẫm ướt mái tóc em 
Nếu xưa trời không mưa, đường vắng đâu cần tôi đưa 
Chẳng lẽ chung một lối về mà nỡ quay mặt bước đi 


Tôi đưa em sang sông, bàn tay nâng niu ân cần 
Sợ bến đất lấm gót chân, sợ bến gió buốt trái tim 
Nếu tôi đừng đưa em, thì chắc đôi mình không quen 
Đừng bước chung một lối mòn, có đâu chiều nay tôi buồn…


Trong lúc đó, lời của Ngày cưới em: 


Hôm nay ngày cưới em 
Nào men nồng nào hoa thơm 
Nào môi hồng nào giá phấn 
Khăn áo muôn sắc đua chen 
Mắt biếc ngời ánh đêm 
Làn tóc nụ cười ngát hương 
Từng bước dập dìu bước êm 
Chỉ mình lòng tôi hoang vắng 


Hôm nay ngày cưới em 
Mừng vui họ hàng đôi bên 
Vì đâu nàng mời tôi đến 
Tuy có đây cũng như không 
Chiếc áo tình chóng phai 
Một sớm một chiều đã thay 
Thì nhớ đừng vì có tôi 
Mà nàng giấu vui không cười…


Lời của Ngày cưới em không bóng gió như thơ mà là những đoạn văn xuôi tả rất cụ thể, rõ ràng với “men”, “môi”, “phấn”, “mắt”, “khăn áo”, “họ hàng đôi bên”.


Ngôn ngữ bao la nhưng mỗi nhà văn, nhà thơ, nhạc sĩ chỉ có một cuốn tự điển để sử dụng cho riêng mình và dù có viết trăm bài thì những chữ tác giả dùng cũng giới hạn trong tự điển đó thôi. 


- Tiền bản quyền 


Nhạc sĩ Y Vũ than trên báo Thanh Niên: “Nghe nói tiền bản quyền ca khúc bên Mỹ cao lắm, mà hàng chục năm qua tôi không được một đồng." Đây là điểm thuộc về pháp lý và sẽ do các luật sư chuyên về bản quyền giải thích nhưng trong quan điểm phổ quát, tiền bản quyền thuộc về ai tùy thuộc vào ai giữ bản quyền. Người viết cũng đã từng nộp bản quyền và biết cơ quan bản quyền không dựa vào bản chép tay dù cũ bao lâu của ai đó để xác định bản quyền.


Việt Nam và Mỹ đều là thành viên của Berne Convention cho nên nếu nhạc sĩ Nhật Ngân nộp bản quyền nhạc của ông sau khi định cư ở Mỹ năm 1982 và gia đình nhạc sĩ Nhật Ngân giữ quyền thừa kế bản quyền của Tôi đưa em sang sông thì họ có thể kiện những ai dùng nhạc phẩm vào mục đích thương mại ngay cả đã sử dụng tại Việt Nam trước đây, đang sử dụng hiện nay và cả sẽ sử dụng sau này. 


Nhạc sĩ Y Vũ có nhiều điều kiện, nhiều thời gian, nhiều cơ hội và nhiều người để giúp chứng minh ông là tác giả của nhạc phẩm Tôi đưa em sang sông nhưng đã không làm. Hôm nay, nhạc sĩ Nhật Ngân không còn sống để biện hộ cho anh nên dù nói gì nhạc sĩ Y Vũ cũng chỉ vẽ nên nhiều nhất là một nửa cái bánh mà thôi. 


Trong lúc một số người dễ tin có thể cho những bằng chứng nhạc sĩ Y Vũ đưa ra là thật nhưng những người khác thận trọng, suy nghĩ chín chắn hơn sẽ nghĩ khác. Ngay cả những khán giả vỗ tay khi nhạc sĩ Y Vũ trưng ra bản chép tay mà ông viết là “bản thảo” trên đường về cũng có thể tự trách mình đã vội vàng vì không có gì chứng minh đó là bản đầu tiên của nhạc phẩm Tôi đưa em sang sông. 


Bản chép tay mà nhạc sĩ Y Vũ đưa ra không phải lấy từ hồ sơ lưu trữ của Bộ Thông Tin Việt Nam Cộng Hòa, không phải do gia đình cố nhạc sĩ Y Vân công bố, không phải do một người thứ ba nào khám phá mà chỉ từ nhạc sĩ Y Vũ. 


UserPostedImage

Mười hai năm trước khi qua đời, nhạc sĩ Nhật Ngân kể lại với nhạc sĩ Trường Kỳ: “Tôi không bao giờ than vãn cuộc đời. Tôi vẫn mang trái tim của tôi, mang sự yêu mến cuộc đời của mình để bước vào cuộc đời." 


Lúc 10 giờ sáng ngày Thứ Bảy, 21 tháng 1, 2012, tác giả Xuân này con không về đã bước ra khỏi cuộc đời cũng bằng trái tim đầy yêu thương như thế.


Vì nhạc sĩ Y Vũ khẳng định ông là tác giả duy nhất của Tôi đưa em sang sông nên người viết muốn phân tích để chứng minh những gì dễ cho là thật và tưởng là thật nhiều khi lại không hẳn là thật. 


Sự kiện Tôi đưa em sang sông là một biến cố đáng tiếc trong âm nhạc Việt Nam nhưng suy cho cùng cũng chẳng làm nhạc sĩ nào thiệt hại hoàn toàn. Cả hai nhạc sĩ cùng với nhạc sĩ Y Vân qua nhân duyên văn hóa đã góp phần tạo nên nhạc phẩm tuyệt vời này. 


Nhạc sĩ Nhật Ngân đã qua đời và nhạc sĩ Y Vũ sắp bước vào tuổi tám mươi, nên mỉm cười đón nhận nhân duyên. Tôi đưa em sang sông sẽ mãi mãi là một phần của văn hóa Việt Nam và các thế hệ Việt Nam mai sau cũng sẽ mỉm cười kính mến và trân trọng khi nhắc đến tên hai vị.


Hãy để “em sang sông”, thưa nhạc sĩ Y Vũ.


1/12/2017
Trần Trung Đạo
song  
#3 Đã gửi : 04/12/2017 lúc 10:45:13(UTC)
song

Danh hiệu: Moderate

Nhóm: Registered
Gia nhập: 21-02-2012(UTC)
Bài viết: 24,173

Cảm ơn: 1 lần
Được cảm ơn: 2 lần trong 2 bài viết
Nhật Ngân là tác giả duy nhất của "Tôi Đưa Em Sang Sông"

UserPostedImage
Tóm Lược: Dựa vào ca khúc "Ngày Cưới Em" của nhạc sĩ Y Vũ và ca khúc "Vẫn Mơ Về Đà Nẵng" của nhạc sĩ Nhật Ngân cộng thêm với "chữ ký" đặc thù của nhạc sĩ Nhật Ngân và các chi tiết phù hợp khác, ta có thể kết luận với xác suất gần như chắc chắn rằng Nhật Ngân là tác giả duy nhất của ca khúc "Tôi Đưa Em Sang Sông." Lời phủ nhận của nhạc sĩ Y Vũ về cảnh tượng sông, bến, thuyền mô tả trong bài hát là cái tát vào mặt giới nhạc sĩ và văn chương nghệ thuật. Việc nhạc sĩ Y Vũ tự nhận là tác giả có thể do bởi sự thay đổi bản chất con người dưới chế độ cộng sản tại Việt Nam, đi ngược với sự công minh trung thực của người dân Việt thuộc miền Nam Việt Nam dưới chính thể Việt Nam Cộng Hòa.



Dạo gần đây có nhiều tin tức và bài vở về vụ ai là tác giả thực sự của ca khúc "Tôi Đưa Em Sang Sông," một ca khúc rất thịnh hành trong miền Nam Việt Nam trước ngày 30 tháng 4 năm 1975 (Xem, thí dụ như, HTV 2017, Nguyễn 2009, Nguyễn Dư 2017, Nguyễn Hằng 2017, Trần 2017, Võ 2017, Vương 2013). Lý do cho việc tranh cãi là bìa nhạc ghi tên hai nhạc sĩ Y Vũ và Nhật Ngân, nhưng cả hai nhạc sĩ đều tuyên bố họ là tác giả duy nhất. 


Nhạc sĩ Nhật Ngân có giải thích lý do tại sao tên của nhạc sĩ Y Vũ được ghi trên bìa nhạc. Đó là vì nhạc sĩ Y Vân, anh của nhạc sĩ Y Vũ, muốn giúp Nhật Ngân hoặc em mình có tên tuổi nên cho cả hai làm đồng tác giả. Nhạc sĩ Nhật Ngân cho biết ca khúc "Tôi Đưa Em Sang Sông" nói về chuyện tình của ông với một cô nữ sinh khi ông ở Đà Nẵng. Câu chuyện đó được đăng tải rộng rãi nhiều năm trước ngày nhạc sĩ Nhật Ngân mất vào năm 2012 tại Hoa Kỳ. Nhạc sĩ Y Vũ, sống tại Việt Nam, kể chuyện tình của ông với cô bạn gái tại trường trung học tại Sài Gòn đưa đến cảm hứng viết bài hát. Vào tháng 11 năm 2017, nhạc sĩ Y Vũ qua nhiều cuộc phỏng vấn trên truyền hình tại Việt Nam tuyên bố ông là tác giả duy nhất, và ông công bố bản thảo viết tay của ca khúc đó ghi ngày 5-6-1962 (Xem, thí dụ như, Anh 2017, Dạ 2017, HTV 2017, Tạ 2017). 


Sau khi đọc xong bài của anh Trần Trung Đạo (Trần 2017), tôi mới biết đến vụ tranh cãi này lần đầu. Khi nhạc sĩ Y Vũ tuyên bố ông là tác giả duy nhất sau khi nhạc sĩ Nhật Ngân (và cả nhạc sĩ Y Vân) không còn sống để đối chất, nhạc sĩ Y Vũ gián tiếp nói rằng nhạc sĩ Nhật Ngân nói láo. Vì lòng kính trọng nhạc sĩ Nhật Ngân và vì muốn bảo vệ tính chất công minh chính trực của người Việt không cộng sản, tôi quyết định tìm tòi sự thật.


Đã có nhiều bài phân tích về những lý do, về các câu trong bài hát, về sự im lặng của nhạc sĩ Y Vũ trong nhiều năm khi ông có dịp đối chất với nhạc sĩ Nhật Ngân khi nhạc sĩ Nhật Ngân còn sống, so sánh lời ca giữa hai bài "Tôi Đưa Em Sang Sông" và "Ngày Cưới Em," về tính chất hợp lý của bản thảo của nhạc sĩ Y Vũ, và vài chi tiết khác (Xem, thí dụ như, Nguyễn Dư 2017, Trần 2017). Tôi sẽ không nhắc lại những phân tích này và sẽ chỉ trình bày những bằng chứng khác dựa vào lời tuyên bố của nhạc sĩ Y Vũ, lời ca của các bài hát liên hệ, và những chi tiết phù hợp với câu chuyện.


A. Hai ca khúc "Tôi Đưa Em Sang Sông" và "Ngày Cưới Em" nói về hai mối tình khác nhau và không thể là một câu chuyện phù hợp:


Trong một tài liệu ghi cuộc phỏng vấn với nhạc sĩ Y Vũ tại buổi quay hình "Ca Sĩ Bí Ẩn" (ngày phỏng vấn không biết rõ, nhưng tài liệu đó được đăng vào ngày 31-7-2017), có đoạn sau:


Tại buổi quay hình “Ca sĩ bí ẩn” mới đây, nhạc sĩ Y Vũ tiết lộ người con gái trong ca khúc “Tôi đưa em sang sông” chính là người mà ông luôn nhức nhối và khó quên nhất. Dù Y Vũ đã trao trọn tình cảm, sự yêu thương cho người yêu nhưng cô gái vẫn quyết sang ngang với người đàn ông khác tốt hơn và có cuộc sống đầy đủ hơn. “Cô người yêu đi lấy một ông bác sĩ rất giàu”, ông nhớ lại. Vì quá đau lòng, ông đã viết ca khúc “Tôi đưa em sang sông”.


Nhạc sĩ Y Vũ chia sẻ thêm, sau đó 6 tháng, ông lại nhận được thiệp hồng mời đến dự đám cưới của người yêu cũ. Ông ngồi trong sảnh cưới chỉ có một mình với tâm trạng buồn, lẻ loi. Sau khi về, vì quá tủi thân, nhạc sĩ đã cho ra đời ca khúc “Ngày cưới em” để nói lên tâm trạng cô đơn lúc bấy giờ của mình.


Trong cuộc phỏng vấn trên truyền hình (HTV 2017), nhạc sĩ Y Vũ kể lại câu chuyện có cùng diễn tiến. Ông nói người yêu ông có đám hỏi khiến ông đau khổ và trở về nhà sáng tác ca khúc "Tôi Đưa Em Sang Sông" trong đêm đó. Vài tháng sau, ông được mời dự đám cưới của nàng, dẫn đến ca khúc "Ngày Cưới Em."


Tuy nhiên, thứ tự tình tiết đó không phù hợp với lời ca trong bài "Tôi Đưa Em Sang Sông." Lời bài hát có các đoạn sau:


Tôi đưa em sang sông, bàn tay nâng niu ân cần
Sợ bến đất lấm gót chân, sợ bến gió buốt trái tim
. . .


Hôm nao em sang ngang, bằng xe hoa hay con thuyền?
Giờ phút cuối đến tiễn em, nhìn xác pháo vướng gót chân.


Do đó, tác giả rõ ràng kể lại câu chuyện tình trong đó chuyện tình tan vỡ và hai người chia tay ("tôi đưa em sang sông") và sau đó cô gái làm đám cưới lấy chồng ("Hôm nao em sang ngang, bằng xe hoa hay con thuyền?... nhìn xác pháo vướng gót chân"). Ai cũng biết xe hoa và xác pháo là hình ảnh của đám cưới, không phải là đám hỏi.


Làm sao có chuyện vì quá đau lòng, nhạc sĩ Y Vũ đã viết ca khúc "Tôi Đưa Em Sang Sông" và sau đó 6 tháng nhận được thiệp hồng mời đến dự đám cưới của người yêu cũ? Câu chuyện nhạc sĩ Y Vũ kể phù hợp với ca khúc "Ngày Cưới Em" nhưng không phù hợp với ca khúc "Tôi Đưa Em Sang Sông." Bài "Ngày Cưới Em" có đoạn sau:


Ngày xưa đưa em sang sông
Ngày nay đưa em bước sang ngang


Ta thấy ngay đoạn đó cho thấy ca khúc "Ngày Cưới Em" không thể nào là "hiệp sau" của ca khúc "Tôi Đưa Em Sang Sông." Hai bài "Tôi Đưa Em Sang Sông" và "Ngày Cưới Em" kể hai chuyện tình khác nhau. Trong bài "Tôi Đưa Em Sang Sông," cô gái "sang sông" và "sang ngang" trong cùng bài hát. Trong bài "Ngày Cưới Em," cô gái "sang sông" trước bài hát và "sang ngang" trong bài hát.


Sẽ có người cãi rằng, việc "sang ngang" trong bài "Tôi Đưa Em Sang Sông" là việc tác giả tưởng tượng trong tương lai. Tuy nhiên, có nhiều bằng chứng thêm, trình bày sau đây, xác định rõ ràng việc "sang ngang" đó là việc thực sự xảy ra lúc ấy.


B. Ca khúc "Tôi Đưa Em Sang Sông" có "chữ ký" đặc thù của nhạc sĩ Nhật Ngân:


Tác giả ca khúc "Tôi Đưa Em Sang Sông" mô tả cảnh tượng rất rõ và cụ thể là việc đang xảy ra vào thời hiện tại: vào giờ phút cuối tiễn nàng và chàng nhìn xác pháo vướng gót chân. Ngoài ra, đó là đặc điểm lời ca của nhạc sĩ Nhật Ngân.


Ta nên nhận ra một nét độc đáo của tác giả với cách dùng "cho thấy, đừng kể" và "chú trọng vào chi tiết rõ rệt" và các từ ngữ dùng rất đơn giản, không sáo rỗng, qua các nhóm chữ "thấm ướt chiếc áo xanh," "đẫm ướt mái tóc em," "bàn tay nâng niu," "bến đất lấm gót chân," "bến gió buốt trái tim," "bước chung một lối mòn," "xác pháo vướng gót chân," và "lấm trong bùn khi mưa." Đặc biệt, "lấm," "gót chân" là các chi tiết đặc thù và tạo ấn tượng mạnh, nhất là tác giả dùng đi dùng lại nhiều lần. Các kỹ thuật đó là đặc điểm của nhạc sĩ Nhật Ngân như trong bài "Một Mai Giã Từ Vũ Khí" (Cao-Đắc 2014). 


Ngược lại, nhạc sĩ Y Vũ dùng chữ thiên về "kể" nhiều hơn "cho thấy" và tổng quát thay vì chi tiết đặc thù, và thường dùng từ ngữ sáo rỗng, cầu kỳ chải chuốt qua những nhóm chữ trong ca khúc "Ngày Cưới Em" như "men nồng nào hoa thơm," "môi hồng nào giá phấn," "áo muôn sắc đua chen," "ngời ánh đêm," "nụ cười ngát hương," "ly rượu mừng tơ duyên," và "dĩ vãng là bóng mây."


Một nhạc sĩ, thi sĩ, và văn sĩ thường có có lối diễn tả ý tưởng, cách dùng chữ đặc biệt, tình tiết câu chuyện, bố cục, và cách dàn xếp ý tưởng phản ảnh các tính chất đặc thù của tác giả, và có thể coi là "chữ ký" của tác giả trên tác phẩm của họ. Đặc biệt, khi một nhạc sĩ, thi sĩ, và văn sĩ viết một tác phẩm là phần tiếp theo của tác phẩm trước, họ luôn luôn giữ các chi tiết trong câu chuyện phù hợp. Lý do đơn giản là không ai muốn làm lẫn lộn độc giả, và hủy hoại câu chuyện và các nhân vật trong câu chuyện của mình. 


Vẫn sẽ có người cãi rằng một tác phẩm nghệ thuật có khía cạnh tưởng tượng, và không nhất thiết đi theo đúng một câu chuyện thật. Tuy nhiên, không ai bắt nhạc sĩ Y Vũ tuyên bố ca khúc "Ngày Cuới Em" là phần tiếp theo của ca khúc "Tôi Đưa Em Sang Sông." Ông nói rõ rằng ông quá đau lòng khi người yêu "sang sông" mà viết "Tôi Đưa Em Sang Sông" rồi sau đó khi nàng "sang ngang" mới viết "Ngày Cưới Em." Chính ông tự khai ra. 


C. Ca khúc "Vẫn Mơ Về Đà Nẵng" cho biết thêm chi tiết và phù hợp với câu chuyện tình của nhạc sĩ Nhật Ngân:


Quan trọng hơn, có thêm một bằng chứng hùng hồn cho thấy nhạc sĩ Nhật Ngân là tác giả duy nhất của ca khúc "Tôi Đưa Em Sang Sông." Đó là nhạc phẩm tiếp theo ca khúc "Tôi Đưa Em Sang Sông." Đó là bài "Vẫn Mơ Về Đà Nẵng" do nhạc sĩ Nhật Ngân viết (Nhật Ngân).


Bài "Vẫn Mơ Về Đà Nẵng" có đoạn sau:


Ôi Đà Nẵng, Đà Nẵng của tôi ơi
Nơi cho tôi những mơ mộng đầu đời
Nơi cho tôi hạnh phúc tình lên hương
Phan Chu Trinh đón đưa chiều tan trường
Ai nỡ đành vội vàng sang sông.


Ta nhận ra đoạn này cho thấy rõ ràng ca khúc "Vẫn Mơ Về Đà Nẵng" là phần tiếp theo của ca khúc "Tôi Đưa Em Sang Sông," nhưng tiếp theo sau một quãng thời gian khá xa. Câu chuyện thật phù hợp và ăn khớp từng ly từng tý. Câu "Nơi cho tôi những mơ mộng đầu đời" cho thấy đó là mối tình đầu của ông. Câu "Ai nỡ đành vội vàng sang sông?" xác định rằng người yêu đầu tiên của ông vội vàng sang sông. Đặc biệt, nhạc sĩ Nhật Ngân tiết lộ một chi tiết lý thú: cô gái đó là nữ sinh trường Phan Chu Trinh ("Phan Chu Trinh đón đưa chiều tan trường"). Chi tiết này không bất ngờ lắm, vì nhạc sĩ Nhật Ngân là cựu học sinh trường Phan Chu Trinh. Do đó, việc ông có người yêu học cùng trường là có vẻ hữu lý. 


Tại sao chi tiết cô gái là nữ sinh trường Phan Chu Trinh lý thú? Vì nó xác định thêm nữa sự phù hợp giữa lời ca trong bài "Tôi Đưa Em Sang Sông" và cuộc đời của nhạc sĩ Nhật Ngân.


Thứ nhất, ta hãy tìm hiểu thêm về vị trí địa lý của trường Phan Chu Trinh vì vị trí này liên hệ tới các chi tiết trong bài hát. Bài hát có câu "Sợ bến đất lấm gót chân, sợ bến gió buốt trái tim." Khung cảnh đó có phải là khung cảnh gần trung học tư thục Hàn Thuyên ở phố Cao Thắng hoặc ngã bảy Lý Thái Tổ, nơi mà nhạc sĩ Y Vũ kể về mối tình của ông, không? Tôi sống trong Sài Gòn trong thời niên thiếu trong thập niên 1960 và không nhớ có con sông nào thơ mộng hoặc có "bến đất" hay "bến gió." Ngoài ra, ở Sài Gòn có thể có "gió buốt trái tim" không? Gió buốt tim là phải lạnh lắm, nhưng theo trí nhớ tôi, khó mà có cảnh gió buốt tim. Nhiệt độ trung bình ở Sài Gòn là 25oC - 27oC. Ngược lại, tại Đà Nẵng, vào cuối tháng 11 cho tới tháng 2, nhiệt độ trung bình là 18oC. Gió bên sông ở nhiệt độ đó dư sức làm buốt tim.


Trước khi tới Sài Gòn, tôi cũng sống ở Đà Nẵng, nhưng lúc ấy còn quá bé nên không nhớ có sông, bến nào. Tuy nhiên, khi ta xác nhận cô gái trong bài "Tôi Đưa Em Sang Sông" học ở trường Phan Chu Trinh thì việc trở nên dễ dàng. Việc này có lẽ phải nhờ độc giả nào sinh sống tại Đà Nẵng trong khoảng thập niên 1960 cho biết ý kiến rõ rệt hơn. Nhưng ta có thể coi bản đồ và hình ảnh trên Internet. 


Theo Website của trường Phan Chu Trinh thì "[n]ăm học 1954 - 1955, trường được xây dựng tại 167 Lê Lợi (cơ sở cũ của trường hiện nay) và chính thức được mang tên trường trung học Phan Châu Trinh. Từ năm học 2004 - 2005, trường xây dựng thêm cơ sở mới tại 154 Lê Lợi." (Trường THPT Phan Chu Trinh). Dựa vào bản đồ trên Google, trường Phan Chu Trinh ở gần sông Hàn, cách độ 700 mét, đủ ngắn để cặp tình nhân bách bộ "chung một lối về" hoặc "bước chung một lối mòn." Tôi không rõ khoảng thập niên 1960, đường xá từ trường Phan Chu Trinh tới sông Hàn hoặc một bến nào gần đó như thế nào. Nhưng việc "bến đất lấm gót chân" và "[g]ót chân ngày xa xưa sợ lấm trong bùn" rất có thể xảy ra vào thập niên 1960 khi đường xá chắc chỉ là đường đất đầy bùn. 


Thứ nhì, bài hát có câu "Để thấm ướt chiếc áo xanh, và đẫm ướt mái tóc em." Câu đó cho thấy cô gái đi học mặc áo xanh, tạo ấn tượng mạnh vào tâm não người nhạc sĩ. Lúc ấy đồng phục nữ sinh trường Phan Chu Trinh màu gì? Té ra đồng phục các cô là áo dài trắng và quần trắng trong các ngày (trừ thứ hai) một tuần, và "[á]o dài màu thiên thanh dành cho ngày thứ hai mỗi tuần để chào cờ, để chăm chú hát Quốc ca và khúc khích trong Hiệu Đoàn ca" (Phước Khánh 2012).


Như vậy, cô gái quả thực mặc áo xanh, dù chỉ có một ngày một tuần. Tại sao tác giả chọn màu xanh thay vì màu trắng? Có thể vì lý do vần. Giai điệu trong đoạn ấy cần âm không dấu (vần bằng) nghe xuôi tai hơn dấu sắc (vần trắc). Tuy vần điệu là lý do chính đáng, theo tôi, lý do ý nghĩa màu xanh quan trọng hơn. Với kiểu diễn tả "cho thấy, đừng kể" và "chú trọng vào chi tiết rõ rệt," nhạc sĩ Nhật Ngân muốn ghi nhận một khía cạnh đặc biệt nào đó. Áo dài trắng khá thông thường và có thể không vẽ ra một hình ảnh nên thơ bằng màu xanh.


D. Nhạc sĩ Y Vũ phủ nhận sông và đò trong lời ca, cho thấy ông coi thường giới nhạc sĩ, thi sĩ, văn sĩ, và khán giả:


Như trình bày ở trên, các chi tiết trong lời ca về bến sông, gió buốt hoàn toàn tương phản với cảnh trường Hàn Thuyên ở Sài Gòn trong chuyện tình nhạc sĩ Y Vũ, nhưng phù hợp khít khao với cảnh trường Phan Chu Trinh ở Đà Nẵng trong chuyện tình nhạc sĩ Nhật Ngân.


Tuy nhiên, nhạc sĩ Y Vũ phủ nhận ngay chính lời ca trong bài về sông và đò. Trong chương trình "Hát Câu Chuyện Tình" vào khoảng giữa tháng 11 năm 2017 (HTV 2017), về bức tranh trong tờ nhạc vẽ hình người lái đò chở cặp tình nhân trên chiếc đò qua sông (Hình 1), nhạc sĩ Y Vũ nói, "Bức ảnh do họa sĩ Duy Liêm ngày xưa vẽ. Vẽ là theo cái tựa của đề 'Tôi Đưa Em Sang Sông. ' chỉ nghĩ rằng đưa sang sông là đưa một con đò, nhưng mà sự thật sau khi tôi đau khổ mối tình, đêm về tôi nghĩ hai câu thơ của Thâm Tâm là 'Đưa người, ta không đưa qua sông. Sao nghe tiếng sóng ở trong lòng.' Tôi viết bài này là theo sự trừu tượng chứ không phải hình ảnh thế này. Không có bến nước và con đò nào hết." 


Ông nói thêm về sông ở Sài Gòn, "Không có sông. Nhà ở giữa trung tâm Sài Gòn. Làm sao có sông? Có mỗi sông Bạch Đằng nó đi xa lắm."



Câu phủ nhận đó của nhạc sĩ Y Vũ quả thực là lời bào chữa dễ dàng và giúp ông thoát khỏi những căn vặn, thắc mắc về quang cảnh sông đò, bến, đường bùn, và gió buốt tim. Nhưng việc đó dẫn đến một lỗ hổng còn to khủng khiếp hơn, vì nó lả cái tát vào mặt giới nhạc sĩ, thi sĩ, văn sĩ, và các nhà nghệ thuật.


Khi nhạc sĩ Y Vũ phủ nhận sự hiện hữu các hiện thực trong lời ca, ông biến những tác phẩm nghệ thuật nghiêm trang thành những bức hí họa, những trang điểm trơ trẽn vô hồn, những lời giả tạo vô tình, và những lớp son phấn vô nghĩa. Nhạc sĩ Y Vũ coi thường cái giá trị cao cả và thiêng liêng nhất của nghệ thuật, nhất là nghệ thuật của ngôn ngữ, phương tiện trao đổi ý tưởng và biểu lộ tâm hồn sâu đậm nhất của con người. 


Cái giá trị đó là sự thật.


Sự thật là mục tiêu tối thượng của nghệ thuật. Bên cạnh sự thật là sắc đẹp. Nghệ thuật là mô tả sự thật bằng sắc đẹp. Sự thật, do đó, là cứu cánh, và sắc đẹp là phương tiện. "Trí tưởng tượng con người có cách độc đáo để diễn tả sự thật và thực tế. Nó dùng ngôn ngữ của những hình ảnh và cảm giác cụ thể để ghi nhận một ý thức cho cuộc đời và kinh nghiệm con người" (UMHB). Người nhạc sĩ, thi sĩ, hoặc văn sĩ dùng ngôn từ để biểu lộ ý tưởng và cảm xúc qua những diễn tả của sự thật. Cách diễn tả có thể do trí tưởng tượng, nhưng đối tượng luôn luôn là sự thật. Chính cái tương tác giữa các hiện vật, cảnh thiên nhiên với con người nói lên nỗi bi thương, cơn đau khổ, niềm hạnh phúc, lòng can đảm, của con người với Tạo Hóa. Mối liên quan giữa sự thật và cách diễn tả sự thật được gói ghém sâu sắc nhất qua câu nói bất hủ của Jean Couteau, văn sĩ Pháp: "Thi sĩ là kẻ nói láo luôn luôn nói thật."


Bạn không thể diễn tả một mối tình ngây thơ trong trắng bằng những hiện vật tưởng tượng, vì những hiện vật, cảnh tượng ghi nhận những gì thực sự xảy ra, và đó là cái thiêng liêng cao quý mà bạn muốn ấp ủ và nhớ lại những gì tốt đẹp trong quá khứ. Bạn không thể kể tình yêu của mẹ bạn bằng những tưởng tượng về cảnh một con trâu xả thân, hy sinh tánh mạng mình trước mong vuốt sư tử để cứu con.


Những câu "để thấm ướt chiếc áo xanh, và đẫm ướt mái tóc em," "sợ bến đất lấm gót chân, sợ bến gió buốt trái tim," "bằng xe hoa hay con thuyền," và "gót chân ngày xa xưa sợ lấm trong bùn khi mưa" là những diễn tả mộc mạc nhưng chân thành của tình yêu chàng trai dành cho cô nữ sinh trẻ. Tác giả chắt chiu ghi nhận nỗi lo sợ vu vơ về bùn đất lấm gót chân người yêu và làn gió lạnh bên con sông làm buốt giá tâm hồn. Tác giả làm sống lại nỗi ngại ngùng, e dè, thương yêu, và trìu mến qua những hình ảnh đơn sơ nhưng đem lại cảm xúc mạnh mẽ. 


Làm sao những hình ảnh đó chỉ là cách diễn tả "theo sự trừu tượng"?


E. Chế độ cộng sản tại Việt Nam có thể đã thay đổi bản chất con người đi theo gian dối bất chấp đạo đức và lương tri:


Câu chuyện của Y Vũ nhận mình là tác giả duy nhất của ca khúc "Tôi Đưa Em Sang Sông" làm tôi liên tưởng tới câu chuyện Án Anh (người nước Tề) ứng đối với vua Sở. Câu chuyện như sau (Kipkis).


Án Anh (tức Án Tử) là con một vị tướng nước Tề thời Chiến Quốc. Ông nổi tiếng là có tài ứng đối giỏi. Trong dịp Án Anh sang thăm nước Sở, vua Sở muốn làm nhục Án Anh. Khi Án Anh đến nơi, vua Sở đãi tiệc trọng thể. Trong lúc uống rượu thì quân lính Sở áp giải một người bị trói vào. 


Vua Sở hỏi, "Tên kia có tội gì mà phải trói?"


Một tên lính thưa, "Tên này là người nước Tề phạm tội ăn trộm."


Vua Sở mỉm cười chế nhạo, nói với Án Anh, "Người quý quốc hay trộm cắp nhỉ?"


Án Anh bình tĩnh trả lời, "Người ở nước Tề chúng tôi không quen trộm cắp, nhưng sang nước Sở lại sinh ra ăn trộm có lẽ cũng là vì thủy thổ giữa bản quốc và quý quốc khác nhau chăng?"


Án Anh muốn chế giễu ngược lại rằng tập quán hoặc lối sống ở nước Sở đã biến đổi một người lương thiện thành kẻ trộm cắp. 


Câu chuyện Án Anh có thể được áp dụng cho trường hợp nhạc sĩ Y Vũ. Chế độ cộng sản có thể biến đổi bản chất con người. Trước năm 1975, nhạc sĩ Y Vũ không hề phát biểu ý kiến gì cả, khi còn sống trong miền Nam dưới chính thể Việt Nam Cộng Hòa, và dường như hài lòng với việc đồng tác giả cho ca khúc. Chỉ sau khi cộng sản chiếm đóng miền Nam, ông mới dần dần thay đổi. Trước đây, ông kể chuyện tình của ông, nhưng không nhận mình là tác giả duy nhất ngay. Sau đó, ông thay đổi thái độ và tuyên bố ông là tác giả duy nhất vào tháng 11, 2017 và ông còn tiện nghi có được bằng chứng cụ thể qua tờ bản thảo viết tay có ghi tên và ngày tháng.


Ông nói, "Nghe nói tiền bản quyền ca khúc bên Mỹ cao lắm, mà hàng chục năm qua tôi không được một đồng." (Anh 2017). Ông cho biết lý do tại sao ông tuyên bố ông là tác giả duy nhất. "Tiền tôi cũng rất cần nhưng điều tôi cần hơn là danh dự. Thời gian qua tôi đã phải mang nỗi buồn này quá lớn rồi. Tôi biết Nhật Ngân mất rồi mình không nên làm lớn, nhưng đây là danh dự của bản thân tôi. Ở tuổi này rồi tôi còn bon chen gì nữa đâu." (Dạ 2017).


Điểm lạ lùng là ông vẫn không giải thích lý do tại sao ông không tuyên bố sớm hơn, khi nhạc sĩ Nhật Ngân còn sống? Nếu danh dự là việc quan trọng với ông, thì tại sao ông không nghĩ danh dự cũng là việc quan trọng với nhạc sĩ Nhật Ngân? Lời tuyên bố của ông là lời buộc tội nhạc sĩ Nhật Ngân nặng nề nhất.


Tuy nhạc sĩ Y Vũ nói ông chỉ muốn lấy lại danh dự, nhưng ông không phủ nhận việc ông sẽ đòi chia tiền bản quyền. Do đó, việc lấy tiền bản quyền là một lựa chọn. Ai hiện đang sở hữu bản quyền tác phẩm có thể muốn thương lượng với ông, hoặc ông có thể kiện cáo. Tuy nhiên, nếu nhạc sĩ Y Vũ xúc tiến việc thương lượng cho tiền bản quyền với người sở hữu bản quyền, xác suất thành công sẽ rất nhỏ như được trình bày sau đây.


F. Học Thuyết Ngăn Chận sẽ cản trở nhạc sĩ Y Vũ trong việc đòi tiền bản quyền:


Về khía cạnh luật pháp, tôi không rõ có những dàn xếp về bản quyền của nhạc sĩ Y Vũ thế nào tại Việt Nam trước ngày 30-4-1975. Do đó, tôi không rõ mọi việc sẽ thế nào nếu có kiện cáo. Tuy nhiên, dựa vào những gì được biết, tôi nghĩ nhạc sĩ Y Vũ có xác suất thành công rất ít trong việc đòi tiền bản quyền cho ca khúc "Tôi Đưa Em Sang Sông" tại Hoa Kỳ.


Tôi đã trình bày vấn đề này trong một bài khác (Cao-Đắc 2015). Đại khái, trong luật pháp, một học thuyết căn bản về việc bị mất quyền lợi là "Học Thuyết Ngăn Chận" (Doctrine of Estoppel). Một cách vắn tắt, Học Thuyết Ngăn Chận không cho phép một người chối bỏ cái gì đã được thiết lập là sự thật qua hành động ngay chính của người đó, rõ rệt hoặc hiểu ngầm (Cao-Đắc 2015, Wikipedia 2017). Học Thuyết Ngăn Chận dựa vào im lặng có thể được giải thích như sau. Khi B làm những hành động dựa vào sự tin tưởng lầm lẫn rằng quyền nào đó của A là thuộc về B; và A, biết đến hành động này của B, giữ im lặng và không đòi lại quyền của mình, thì A bị mất quyền đó nếu B chịu thiệt thòi khi phải trả lại A quyền đó (Xem, Cao-Đắc 2015). 


Áp dụng học thuyết này vào trường hợp nhạc sĩ Y Vũ, vì ông giữ im lặng trong suốt thời gian bản nhạc ra đời và sau khi nhạc sĩ Nhật Ngân định cư ở Hoa Kỳ, mặc cho việc nhạc sĩ Nhật Ngân đã kể câu chuyện của mình trên các phương tiện truyền thông rộng rãi, nhạc sĩ Y Vũ coi như bị mất bản quyền, thí dụ ông có. Nhạc sĩ Y Vũ chỉ có thể mong có được một luật sư giỏi để thương lượng người hiện sở hữu bản quyền, nhưng có thể lệ phí luật sư rất cao và nhiều khi có thể mất tiền thêm. 


Đó là không kể nhạc sĩ Y Vũ có thể sẽ phải đương đầu với vụ kiện về việc ông phỉ báng hoặc bôi nhọ thanh danh của nhạc sĩ Nhật Ngân. Khi ấy, những bằng chứng, vật chứng, lời khai, sẽ được đưa ra và xem xét kỹ lưỡng, kể cả việc giám định giấy tờ bằng các phương pháp khoa học.


G. Kết Luận:


Việc tranh cãi về tác giả của ca khúc "Tôi Đưa Em Sang Sông" đã kéo dài nhiều năm. Tôi nghĩ việc đó nên chấm dứt. 


Nhạc sĩ Nhật Ngân đã tuyên bố ông là tác giả duy nhất và câu đó được truyền bá rộng rãi. Nhạc sĩ Y Vũ biết đến việc đó, nhưng giữ im lặng. Chỉ đến khi nhạc sĩ Nhật Ngân qua đời, nhạc sĩ Y Vũ mới tuyên bố rầm rộ chính ông là tác giả duy nhất. Tuy nhiên, những chứng cớ hùng hồn gồm có hai bản nhạc tiếp theo "Ngày Cưới Em" của nhạc sĩ Y Vũ và "Vẫn Mơ Về Đà Nẵng" của nhạc sĩ Nhật Ngân, và những chi tiết và nét đặc thù trong lời ca cho thấy nhạc sĩ Nhật Ngân quả thật là tác giả duy nhất của ca khúc "Tôi Đưa Em Sang Sông."


CẢM TẠ


Tôi xin cảm tạ chị Mỹ Thanh có lời khích lệ và cho tôi biết đến video clip trên YouTube về cuộc phỏng vấn nhạc sĩ Y Vũ trên truyền hình trong chương trình "Hát Câu Chuyện Tình."

4/12/2017

© 2017 Cao-Đắc Tuấn
________________

Tài Liệu Tham Khảo:

Anh Thư. 2017. Nhạc sĩ Y Vũ: Tôi mất trắng tiền bản quyền 'Tôi đưa em sang sông' ở hải ngoại. 17-11-2017. https://thanhnien.vn/van...-o-hai-ngoai-901044.html (truy cập 3-12-2017).


Cao-Đắc Tuấn. 2014. "Một Mai Giã Từ Vũ Khí". 22-8-2014. http://danlambaovn.blogs...t-mai-gia-tu-vu-khi.html (truy cập 3-12-2017).

_________. 2015. "Tiếng Gọi Công Dân". 15-5-2015. http://danlambaovn.blogs.../tieng-goi-cong-dan.html (truy cập 3-12-2017).


Dạ Ly. 2017. Nhạc sĩ Y Vũ: 'Muốn lấy lại danh dự từ Tôi đưa em sang sông' 19-11-2017. https://thanhnien.vn/van...em-sang-song-901511.html (truy cập 3-12-2017).

HTV Entertainment. 2017. Nhạc sĩ Y Vũ 34 lần "đưa em sang sông". 18-11-2017. https://www.youtube.com/watch?v=ZnFgRHP6RpY (truy cập 3-12-2017).

Kipkis. Không rõ ngày. Vỏ quýt dày có móng tay nhọn. Thay đổi chót: 1-8-2016. https://vi.kipkis.com/V%...C3%B3ng_tay_nh%E1%BB%8Dn

Nguyễn Duyên (sưu tầm). 2009. Ai mới thật sự là tác giả bài hát Tôi Đưa Em Sang Sông? 6-7-2009. http://nguyenquocdong.vn...oi-dua-em-sang-song.html (truy cập 3-12-2017).

Nguyễn Dư. 2017. Lên tiếng cho một nhạc sĩ tài hoa đã khuất. 24-11-2017. http://danlambaovn.blogs...ac-si-tai-hoa-khuat.html (truy cập 3-12-2017).

Nguyễn Hằng. 2017. Tác giả “Tôi đưa em sang sông” đã đưa 34 người tình.... đi lấy chồng. 31-7-2017. http://mautam.net/forum/...5f2a82847d57a0f36acd60b4 (truy cập 3-12-2017) hoặc 22-8-2017. https://cafevannghe.word...ac-si-voi-34-nguoi-tinh/ (truy cập 3-12-2017). 

Nhật Ngân. Không rõ ngày. Vẫn Mơ Về Đà Nẵng. Không rõ ngày. http://lyric.tkaraoke.co...6/van_mo_ve_da_nang.html (truy cập 3-12-2017).

Phước Khánh. 2012. Một Thời Làm Nữ Sinh Phan Châu Trinh. 5-7-2012. http://truongxua.phancha...m-n-sinh-phan-chau-trinh (truy cập 3-12-2017).

Tạ Ban. 2017. Nhạc sĩ Y Vũ tung bằng chứng khẳng định tác quyền ‘Tôi đưa em sang sông’. https://thanhnien.vn/van...em-sang-song-900779.html (truy cập 3-12-2017).

Trần Trung Đạo. 2017. Hãy để "Em sang sông". 2-12-2017. http://danlambaovn.blogs.../hay-e-em-sang-song.html (truy cập 3-12-2017).

UMHB (University of Mary Hardin-Baylor). Không rõ ngày. Statement of Artistic Expression. Không rõ ngày. https://undergrad.umhb.e...ment-artistic-expression (truy cập 4-12-2017).

Võ Anh Dũng. 2017. Ai là tác giả của "Tôi Đưa Em Sang Sông"? 11-2017. http://ptgdn.com/poems/v...ung/toiduaemsangsong.htm (truy cập 3-12-2017).

Vương Uyên. 2013. Tôi Đưa Em Sang Sông, một bản nhạc hai cuộc tình - Ai thật sự là tác giả? 18-1-2013. http://nguoivietatlanta....-tinh-ai-tht-s-la-tac-gi (truy cập 3-12-2017).

Wikipedia. 2017. Estoppel. 8-11-2017. https://en.wikipedia.org/wiki/Estoppel (truy cập 3-12-2017).

Ai đang xem chủ đề này?
Guest
Di chuyển  
Bạn không thể tạo chủ đề mới trong diễn đàn này.
Bạn không thể trả lời chủ đề trong diễn đàn này.
Bạn không thể xóa bài của bạn trong diễn đàn này.
Bạn không thể sửa bài của bạn trong diễn đàn này.
Bạn không thể tạo bình chọn trong diễn đàn này.
Bạn không thể bỏ phiếu bình chọn trong diễn đàn này.

Powered by YAF.NET | YAF.NET © 2003-2024, Yet Another Forum.NET
Thời gian xử lý trang này hết 1.264 giây.