Ngày nay, phần đông phụ nữ ở Mỹ cũng đi làm như đàn ông vậy. Tuy nhiên, trước đây thì không thế. Năm 1950, chỉ có 34 phần trăm phụ nữ Mỹ là có đi làm, với phần còn lại là dành hết thì gì để nuôi con và làm những công việc nội trợ ở nhà. Năm 2010, con số phụ nữ đi làm đã tăng lên đến 60 phần trăm. Và mặc dù số phụ nữ tham gia vào lực lượng lao động tăng đáng kể nhưng trách nhiệm nuôi dạy con cái và làm những công việc nội trợ thì vẫn không thay đổi, vẫn do bàn tay của người phụ nữ quán xuyến hết và chỉ có một số ít đàn ông là chịu xắn tay áo phụ giúp với vợ.
Khoảng thập niên 1970, những phụ nữ đi làm bị đổ cho cái tội là đã làm cho tỷ lệ ly dị ở Mỹ tăng cao – là vì khi đi làm như vậy, phụ nữ có tiếng nói mạnh và độc lập hơn, và do đó đã tạo áp lực lên hôn nhân. Các ông chồng bỗng nhiên thấy mình bị lép vế đi ít nhiều và kết quả là nhiều cuộc hôn nhân kết thúc trong tan vỡ. Tuy nhiên, vấn đề đó cần được cân nhắc lại bởi vì một cuộc nghiên cứu gần đây cho thấy trong số các cặp vợ chồng, nếu như người chồng chịu làm nhiều hơn những công việc nội trợ để giúp vợ thì cơ hội ly dị ít xảy ra hơn. Cuộc nghiên cứu cũng cho thấy khi cả hai vợ chồng chung tay làm công việc nội trợ thì đó có thể là chìa khóa đưa tới một cuộc hôn nhân hạnh phúc hơn.
Nhiều cuộc nghiên cứu cho biết nếu cả hai vợ chồng biết chia sẻ công việc nhà cùng nhau thì điều đó có thể giúp duy trì hạnh phúc gia đình, trong đó kết quả cuộc nghiên cứu năm 2012 ở Thụy Điển nói rằng khi công việc nhà không được chia đồng đều thì thường phụ nữ là người chịu nhiều thiệt thòi nhất và đưa tới căng thẳng về tâm lý.
Ý kiến về việc chia đều công việc nhà cho cả hai vợ chồng còn nhận được sự ủng hộ của bà Sheryl Sandberg, giám đốc điều hành của công ty Facebook, là người vẫn luôn cổ vũ các cặp vợ chồng hãy chia đều theo tỷ lệ 50/50 trong vai trò nuôi dạy con cái và những công việc nhà.
Một cuộc nghiên cứu gần đây của Đại học Illinois cho thấy trong khi chia sẻ công việc nhà có thể giúp cho mối quan hệ hôn nhân tiến xa hơn, cơ hội mang lại hôn nhân hạnh phúc đạt mức cao nhất khi cả hai vợ chồng cùng có chung quan điểm trong việc chia sẻ công việc nhà trên.
Người Mỹ có câu thành ngữ: “Vợ vui là đời vui.” (Happy wife, happy life). Các đấng mày râu hãy ráng học thuộc câu thành ngữ này và dùng nó như một lời tâm niệm trong cuộc sống gia đình.
Sinh hoạt thường ngày của một gia đình điển hình ờ Mỹ ngày nay – với hai vợ chồng đều đi làm – trước hết là công việc ở sở, sau đó về đến nhà là nấu nướng, quét dọn, lau chùi nhà cửa, xem qua bài vở cho con cái, và nhiều công việc lặt vặt khác. Vậy, câu hỏi ở đây là trong ngần ấy những công việc nhà, công việc nào là cần được chia sẻ nhất, hay nói cách khác, công việc nào đóng vai trò quan trọng nhất trong việc giữ gìn hạnh phúc gia đình?
Theo một phúc trình từ Hội đồng Các gia đình Đương đại (CCF), một tổ chức bất vụ lợi chuyên nghiên cứu về sinh hoạt gia đình, cho biết câu trả lời cho câu hỏi trên có thể có một tác động quan trọng lên hạnh phúc và sự bền vững trong đời sống hôn nhân. Cuộc nghiên cứu đã khảo sát một loạt các công việc nhà khác nhau – bao gồm từ những việc như đi chợ, mua sắm đến giặt giũ, dọn dẹp nhà cửa – và thấy rằng, để có được một cuộc sống hôm nhân bền vững, nhất là đối với phụ nữ, công việc cần được chia sẻ trách nhiệm nhiều hơn hết so với bất kỳ công việc nhà nào khác là rửa chén bát. Vâng, chính là công việc rửa chén bát. Những phụ nữ trong cuộc nghiên cứu nói rằng khi họ phải gần như bao thầu công việc rửa chén bát ở nhà thì những bất hoà trong quan hệ xảy ra thường xuyên hơn, ít thoả mãn trong đời sống tình cảm, và thậm chí chuyện chăn gối cũng ít hơn, so với những phụ nữ có được chồng hay người bạn tình phụ giúp. Các phụ nữ trên còn cho biết là họ sẽ cảm thấy hạnh phúc hơn nếu được chia sẻ công việc rửa chén bát thay vì chia sẻ những công việc nhà khác.
Chúng ta vẫn thường nghĩ rửa chén bát thì có gì đâu. Vợ nấu ăn, chồng rửa chén là điều hợp lý, không có gì phải bàn cãi. Thế nhưng trên thực tế, đây lại là công việc nhà ít ai muốn đụng tới. Cứ thử tưởng tượng, sau bữa ăn, tất cả chén, đĩa, muỗng, nĩa, đũa to, đũa nhỏ được dồn hết vào bồn và để đó chưa rửa ngay. Rồi mỗi ngày, những chồng chén đĩa ấy cứ dần cao lên thì không đầy một tuần sau sẽ thành một cái núi nhỏ, và chỉ nhìn thấy thôi là đã ngán ngẩm rồi chứ chưa nói là khi đụng tay vào còn cảm thấy nhơm nhớp nào là dầu mỡ, cơm thừa, căn cạnh còn dính đầy cả đấy thì dù là một người có tính nhẫn nại đến mấy cũng khó có đủ can đảm xắn tay áo thanh toán hết đống chén đĩa ấy.
Đó là chưa kể nhà có trẻ con thì còn những thứ sữa cũ còn dư trong bình trong lọ đến lúc đó còn bốc lên mùi khó ngửi nữa thì người ta còn tránh xa đống chén đĩa đó hơn nữa. Vả lại công việc rửa chén bát lại ít nhận được một lời cám ơn xứng đáng như những công việc nhà khác như nấu ăn hay làm vườn. Nhiều lắm thì nhận được câu cám ơn nhẹ hều: “Ồ, chén bát hôm nay sạch ghê.” Và hết. Chứ không như nấu được một bữa cơm ngon hay chăm chút cắt tỉa thật gọn gàng mảnh vườn thì sẽ nhận được những lời xuýt xoa khen ngợi, và không chừng lại còn được tưởng thưởng kia nọ nữa chứ.
Theo Dan Carlson, giáo sư chuyên nghiên cứu về đề tài gia đình thuộc Đại học Utah, thì việc rửa chén bát là công việc nhà ít người muốn nhúng tay vào nhất, và cũng là công việc thường hay chừa lại cho phụ nữ làm nhiều nhất. Theo truyền thống, phụ nữ thường phải gánh vác trách nhiệm tất cả những công việc nhà liên quan đến chùi rửa: giặt giũ, chùi rửa bàn cầu, rửa chén bát. Cánh mày râu, ở mặt khác, thì thường làm những công việc nhà liên quan đến bên ngoài như cắt cỏ, đưa rác ra ngoài, rửa xe – là những công việc không đòi hỏi phải dọn dẹp hàng ngày những thứ do người khác bày ra. Phụ nữ ngày nay vẫn phải một mình làm những công việc nhà trước kia chỉ dành cho phụ nữ và vì vậy họ sẽ có cảm giác như bị đẩy xuống làm những công việc mà không ai muốn làm. Và do đó, nếu những phụ nữ này có oán than và cho rằng đã bị đối xử không công bằng thì họ có lý do chính đáng chứ không phải là không có.
Trong vòng mấy thập niên qua, các ông ngày càng chịu xắn tay áo làm chung một số công việc nội trợ với vợ. Ngày nay, các ông làm công việc nhà trung bình khoảng bốn giờ mỗi tuần, so với năm 1965 là hai giờ. Tính ra có khá hơn nhưng dường như chưa đủ và sự tiến triển đó hơi chậm – mất nửa thế kỷ mà chỉ thêm được có hai giờ. Nhưng có điều an ủi là cảnh chồng chúa vợ tôi trước kia nay không còn. Trên thực tế, rửa chén bát là một trong những công việc nhà mà hai vợ chồng thường thay phiên nhau làm nhất. Theo phúc trình của tổ chức CCF, trong khoảng thời gian từ 1999 đến 2006, việc hai vợ chồng cùng chia nhau công việc rửa chén bát có tỷ lệ tăng từ 16 lên 29 phần trăm. Điều này có thể làm phiền lòng những phụ nữ nào còn phải hoàn toàn cáng đáng cái công việc mà nhiều người không thích làm này. Nếu như một phụ nữ ghé chơi nhà người bạn và thấy cảnh ông chồng của bạn đang xắn tay áo giúp vợ rửa chén bát thì chắc chắn nàng sẽ cảm thấy tủi thân vô cùng, và rất có thể nàng còn tự cho mình là người vô phước không chừng.
Các cặp vợ chồng cùng chung vai gánh vác trách nhiệm rửa chén bát thì thường có mối quan hệ tốt đẹp hơn. Cũng theo giáo sư Carlson, đó là vì các cặp vợ chồng có thể cùng chung tay trong công việc rửa chén bát. Khi hai vợ chồng chia nhau mỗi người gánh vác một phần công việc nhà, họ có thể chia công việc ra bằng nhiều cách. Họ có thể chia công việc để mỗi người làm một thứ, chẳng hạn – “em nấu, anh rửa chén” hay “em nấu ngày Thứ Hai, anh sẽ nấu ngày Thứ Ba” – hoặc là họ có thể làm chung công việc cùng một lúc.
Tuy nhiên, công việc rửa chén bát có khác hơn những công việc nhà khác là nó có thể chia ra thành nhiều phần khác nhau: Em rửa thì anh lau khô. Em tráng thì anh xếp. Có những công việc mà cả hai vợ chồng có thể cùng làm chung, như mang rác ra chẳng hạn, nhưng trong trường hợp chỉ có một bao rác mà hai vợ chồng cùng xách ra thì thừa thãi và vô lý quá. Nhưng công việc rửa chén bát thì lại khác, nó tạo cơ hội để hai người có thì giờ để cùng đứng bên nhau và cùng nhau làm cho đến khi xong công việc. Kiểu làm việc chung này, đặc biệt khi hai vợ cùng làm chung thường xuyên, sẽ mang lại cho họ cảm giác gần gũi nhau hơn, thông cảm nhau hơn, và như thế thì những dầu mỡ, cơm thừa, sữa ôi trong bồn rửa đâu còn là trở ngại làm họ phải chùn tay, ngần ngừ nữa. Tình yêu giúp người ta dễ dàng vượt qua tất cả.
Người đời vẫn hay bàn cãi rằng hạnh phúc là điều cao xa khó tìm, nhưng thực ra hạnh phúc nhiều khi ở ngay bên cạnh ta, trong căn bếp mà ta không nhìn thấy để mở khóa cho nó đấy thôi.
Huy Lâm