Ảnh minh họa : Mùa Lễ Tình yêu Valentine, tại Pháp, hoa hồng dần nhường chỗ cho các loại hoa mùa đông. Ảnh hoa hồng dành cho xuất khẩu tại một trang trại ở Kenya. Simon Maina/AFP
Hoa tươi, chocolat, mỹ phẩm, trang sức ...... theo thứ tự đó là những món quà mà người Pháp hay tặng cho nhau nhân mùa Valentine, Ngày lễ tình yêu. Trong số các món quà thường thấy nhất nhân ngày 14/02, hoa hồng luôn là hình tượng đầu tiên xuất hiện trong tâm trí của mọi người. Thế nhưng trong vài năm gần đây, bắt đầu có xu hướng tặng hoa mùa đông thay thế cho hoa hồng.
ại Pháp hàng năm, có tới 600 triệu nhánh hoa hồng được bán trên thị trường, thời kỳ tiêu thụ mạnh nhất vẫn là vào mùa lễ tình yêu Valentine (Saint Valentin trong tiếng Pháp) với từ 5% đến 7% tức khoảng 30 triệu đoá hoa hồng được bán sạch chỉ trong vài ngày.
Đặc biệt loài hoa hồng màu đỏ được khách hàng qua tâm nhiều nhất chủ yếu cũng vì màu này là biểu tượng của tình yêu mãnh liệt, và đam mê cuồng nhiệt. Đó là nét truyền thống văn hóa.
Pháp nhập 80% hoa hồng từ nước ngoàiNhưng khi nhìn từ góc độ kinh tế và môi trường, chuyện tặng hoa hồng ở Âu Mỹ vào mùa đông lại làm cho món quà này mất đi phần nào giá trị ban đầu của nó. Tại các xứ lạnh, hoa hồng chỉ nở rộ tươi thắm dưới ánh nắng mùa hè chứ không mọc vào mùa đông. Theo khảo sát gần đây của công ty tư vấn Novethic, chuyên về "tiêu thụ có trách nhiệm", 80% các đóa hoa hồng tươi bán trên thị trường Pháp (đã được cắt sẵn, mua về cắm trong bình) đều là hoa nhập khẩu từ nước ngoài. 20% còn lại chủ yếu là hoa hồng trồng trong nhà kính, thường là tại những vùng ở miền nam nước Pháp, có khí hậu tương đối ôn hào, ấm áp hơn so với các tỉnh miền bắc.
Hoa hồng bán tại Pháp vào mùa đông, một phần được nhập từ Hà Lan (quốc gia xuất khẩu hoa hàng đầu thế giới), nhưng đa phần chủ yếu được nhập từ các nước Châu Phi hay Châu Mỹ Latinh trong đó có Kenya (31%), Ethiopia (15%), Colombia (12%) hay thậm chí Ecuador (9%). Một khi được thu hoạch, đa số các nhánh hoa hồng được vận chuyển bằng máy bay sang châu Âu trong vòng từ 24 giờ đến 48 giờ. Do vậy đằng sau việc mua một bó hoa hồng làm quà tặng, còn đồng nghĩa với một lượng khí thải carbon đáng kể nhìn dưới góc độ phát triển bền vững hay là thân thiện với môi trường, chưa kể đến các điều kiện làm việc của người dân các nước châu Phi và Nam Mỹ, trong trường hợp họ không làm việc cho những công ty có chủ trương kinh doanh thương mại công bằng (fair trade).
Còn theo nghiên cứu trong năm 2019 của hiệp hội "60 triệu người tiêu dùng ở Pháp", đa số các loại hoa hồng trồng ở các nước châu Ph và Nam Mỹ có tới 49 loại hóa chất khác nhau, kể cả thuốc trừ sâu, chất bảo quản, phân bón hóa học trong đó có cả chất rất độc hại tên là dodemorph, một loại thuốc xịt để diệt nấm bị cấm sử dụng ở Pháp. Tất cả những yếu tố đó đã thúc đẩy sự thành lập của một số hiệp hội ở Pháp nhằm khuyến khích người tiêu dùng nên chọn mua những loại hoa được trồng ngay tại địa phương, ở các vùng miền càng gần nơi đang cư trú thì càng tốt, nói theo thuật ngữ kinh tế tuần hoàn là các hệ thống phân phối ngắn và trực tiếp, không cần có trung gian mua bán.
Mimosa, sơn trà, đỗ quyên dễ tìm thấy vào mùa đông Một trong những giải pháp đơn giản nhất cho những ai muốn tặng hoa cho người yêu của mình nhân mùa Valentine là mua các loài hoa thường dễ tìm thấy vào mùa đông. Về điểm này, hoa tươi cũng như các loài trái cây hay rau quả đều được trồng theo mùa. Trên danh sách các loài hoa "mùa đông", thịnh hành nhất vẫn là các loài hyacinthe (hoa tiên ông), hellebore (hoa hồng Giáng Sinh), camellia (hoa sơn trà), hoa mimosa, hoa bruyère (thạch thảo), rhododendron (đỗ quyên) hay là một số loài oeillet (cẩm chướng) ......
Về màu sắc và hình dáng, hoa sơn trà camellia (camélia trong tiếng Pháp) đặc biệt là sơn trà Nhật bản với kích thước to gấp đôi mức bình thường, có nét bên ngoài rất gần giống với hoa hồng. Ưu điểm của sơn trà là có thể mọc vào cuối mùa đông, hay mọc sớm vào mua xuân, cho nên có thể được tìm thấy vào tháng Hai. Bên cạnh đó hoa sơn trà có thể được tặng theo từng chậu, không cần nhiều chăm sóc nhưng vẫn giữ lâu hơn là hoa cắm trong bình.
Hoa tiên ông hay còn gọi là "dạ lan hương" (hyacinthe) mọc từ củ như hoa tulipe là loài hoa có hương thơm nhẹ nhàng dễ chịu, được nhiều người Pháp mua sắm vào mùa đông, có đầy đủ màu sắc đỏ, trắng, hồng hay xanh dương, hoa này được sắp xếp từng cụm thành những chậu khá thanh tao trang nhã, thích hợp cho việc trang trí nội thất, phòng khách cũng như phòng ngủ .... Một cách tương tự, người Pháp cũng thích mua một số loài cẩm chướng (oeillet) hay là hoa đỗ quyên (rhododendron) nhưng chủ yếu là hoa trong chậu hơn là hoa đã cắt sẵn.
"Fleurs de France" khuyến khích mua hoa trồng ở PhápCác nhánh hoa mimosa, bán theo chùm hay trồng trong chậu với màu vàng tươi rói như ánh nắng mặt trời đợc bán với giá thật mềm do các bụi mimosa mọc rất nhiều ở miên nam nước Pháp. Xuất xứ từ các lãnh thổ phía nam bán cầu, hoa mimosa giữ nguyên cốt cách dễ thích nghi về mặt phong thổ địa lý, cho nên mimosa thường trỗ hoa kể từ tháng 12 (kể cả tại các nước Âu Mỹ hay tại các vùng trung cao nguyên Việt Nam). Mùa mát hay mùa lạnh ở các nước bắc bán cầu chính là mùa hè rực rỡ ở nam bán cầu.
Xinh xắn mà bền bỉ nhất vẫn là các loài hoa hellebore còn có tên gọi nôm na là "hoa hồng mùa đông" hay là "hoa hồng Giáng Sinh". Loài hoa này thuộc giống cây lê lư và dù mang tên là "christmas rose" nhưng hellebore lại chẳng có quan hệ gì với họ hoa hồng. Đặc điểm của "hoa hồng Giáng Sinh " là cây có thể trỗ hoa trong suốt mùa đông, để ở ngoài trời nhưng vẫn không bị đóng băng dù trong suốt tuần này nước Pháp đang trải qua một mùa lạnh khác thường, phủ đầy tuyết trắng. Sức chịu đựng của "hoa hồng mùa đông" cũng giống như loài galanthus, gọi nôm na là hoa xuyên tuyết (perce neige) và thường được bán thay thế cho các loại hoa mùa hè.
Kể từ năm 2015, Bộ Nông nghiệp Pháp đã tạo ra thương hiệu "Fleurs de France", hầu khuyến khích người tiêu dùng mua các loài hoa trồng ở Pháp. Tại thành phố Bordeaux, thương hiệu "Fleurs de Mars" cũng có lối tiếp cận tương tự : các tiệm hoa ở đây chỉ bán những loài hoa trồng theo mùa tại các vùng lãnh thổ địa phương, chứ không đem từ xa về bán. Tại nhiều thành phố khác ở Pháp, nhiều tiệm hoa cũng gắn thương hiệu "Fleurs d'Ici" và đặc biệt nhân ngày lễ tình yêu Valentine giúp người tiêu dùng chọn ra những loài hoa đẹp khác để giữ truyền thống tặng quà cho người yêu, mà vẫn quan tâm đến môi trường.
Theo RFI