Trong thế giới ngày nay, sự giao dịch chủ yếu dựa trên lòng tin. Người tiêu thụ được cấp dịch vụ trước,
như điện, nước, gas, điện thoại… hoặc được cho mượn tiền xài trước rồi trả sau, vẫn thường đươc gọi
là trả “bill”. Mối liên hệ này có thể trở nên bền chặt thêm, nếu người tiêu thụ giữ đúng hẹn trả tiền; và
ngược lại sẽ trở nên bế tắc nếu người tiêu thụ không trả nợ đúng hẹn.
Trong trường hợp thứ hai, chúng ta gọi là mất credit, tức là mất uy tín. Chương trình trả bill tự động, như
bài trước có phân tích, giúp chúng ta hạn chế những sai sót có thể đưa đến mất uy tín như vậy. Tuy
nhiên, bên cạnh lợi điểm to lớn ấy, cũng có người tỏ ra lo ngại về những điều xét ra không hoàn toàn vô
lý. Phần sau đây, chúng ta sẽ nêu lên một số điểm lợi hại tiêu biểu, để cân đo giá trị của một chương
trình càng lúc càng phổ biến trên thị trường tài chánh ngày nay.
I. Những Điều Tiện Lợi
Tóm tắt những tiện lợi to lớn trong chương trình trả tiền tự động, chúng ta có thể kể ra như sau:
1. Luôn luôn trả tiền đúng hẹn, giúp chúng ta bảo vệ được uy tín trong xã hội.
2. Tạo sự thoải mái, và giải tỏa những lo lắng về thời hạn trả tiền, để tâm trí chúng ta thoáng đãng hơn,
dành thời gian nhớ tới những gương mặt khác, đáng yêu hơn.
3. Hạn chế rủi ro mất lý lịch: Bill gửi tới nhà, check ký gửi đi… theo lối thông thường, nếu bưu điện giao
nhầm vào địa chỉ của kẻ gian thì thật là đại họa. Chương trình trả tiền tự động sẽ loại trừ rủi ro đó.
4. Tiết kiệm giờ, tiết kiệm tiền: Không phải ký check gửi đi, chúng ta sẽ tiết kiệm được thời giờ, tiền tem,
và tiền xăng lái xe ra bưu điện….
5. Được thêm điểm thưởng: Dùng thẻ tín dụng để trả bill, bạn sẽ được công ty tín dụng thưởng điểm.
Chờ điểm tích lũy lên cao, bạn có thể đổi thành tiền hoặc đổi thành điểm du lịch để mua vé máy bay giá
rẻ… và nhiều quyền lợi khác.
6. Ích lợi môi trường: Không dùng bill giấy, không xé ngân phiếu, không xài phong bì... là bạn tiết kiệm
được rất nhiều giấy, nhờ đó cứu sống biết bao nhiêu cây rừng, giúp môi sinh đỡ bị ô nhiễm vì xăng nhớt
và khí thải do đoàn xe bưu điện phun ra khi di chuyển để chuyển thư.
II. Những Điều Lo Ngại
Tuy nhiên, không phải ai cũng có thể thừa hưởng những tiện lợi đó. Có những người không đủ điều kiện
tham gia bởi vì họ không có trương mục ngân hàng (bank account) hoặc không có thẻ tín dụng. Có
những người khác tỏ ra ngần ngại về những hậu quả không hay. Sau đây là một số hậu quả tiêu biểu, và
những cách giải quyết khả thi để chương trình trả tiền tự động có thể mang lại lợi ích như mong muốn.
1. Mất Chủ Động: Đó là tình trạng dễ xảy ra khi bạn có một “quản gia” quá chăm chỉ và mẫn cán, lo liệu
mọi thủ tục giấy tờ cho mình. Bạn có thể rơi vào tình trạng ỷ y, mất kiểm soát, mất chủ động. Bây giờ bạn
lại có thể quên không biết mình đã trả cái gì, trả bao nhiêu, trả cho ai…. Rốt cuộc, nếu công ty có tính
tiền sai, gây thiệt hại cho bạn, có thể bạn cũng chẳng để ý.
Để tránh rơi vào tình trạng này, bạn nên dành ra thời giờ để kiểm soát bill, và khiếu nại ngay khi phát hiện
ra điều sai lỗi. Đồng thời, ghi lịch trình các ngày trả bill để theo dõi diễn tiến.
2. Bị phạt vì “check lủng” (overdraft fee): Tuy bạn không ký check gửi đi, nhưng vẫn có thể xảy ra tình
trạng “check lủng”, đó là khi bạn không còn đủ tiền trong trương mục ngân hàng hoặc thẻ tín dụng để chi
trả vào ngày tiền được tự động rút ra.
Đây cũng là hậu quả của sự ỷ y. Chương trình trả tiền tự động không thể đưa bạn đến chỗ mất cảnh
giác, không để tâm kiểm soát số chi phí cũng như tiền bạc còn lại trong account của mình. Mặc dầu trả
tiền tự động, bạn vẫn nên yêu cầu công ty gửi bill (statement) về nhà như trước kia để theo dõi và kiểm
tra chi phí.
3. Đổi Account: Nếu thay đổi trương mục ngân hàng hoặc thẻ tín dụng mà bạn dùng để trả tiền, bạn phải
kịp thời thông báo ngay cho chủ nợ gần xa biết về sự thay đổi đó để chương trình trả tiền có thể tiếp tục.
4. Sợ bị ăn cắp lý lịch: Nhiều người sợ rằng, tiết lộ các chi tiết về trương mục ngân hàng cũng như thẻ tín
dụng cho các công ty dịch vụ là không an toàn! Bởi vì, nhân viên công ty có thể ăn cắp lý lịch của khách
hàng để làm những việc mờ ám cá nhân.
Thực ra đây không phải là điều đáng lo ngại. Trước tiên, việc ghi danh vào chương trình trả tiền tự động
thường được thực hiện qua mạng Internet, vốn được các công ty đầu tư rất nhiều công sức để xây
dựng và bảo vệ bằng những kỹ thuật an ninh hoàn hảo nhất. Một trong những phương cách giúp chúng
ta nhận định về an ninh là xem ký hiệu ở ngay trong địa chỉ mạng: Nó phải bắt đầu bằng https (thay vì chỉ
là http), trong đó chữ s có nghĩa là security (an ninh).
Còn về nhân viên? Dĩ nhiên người xấu ở đâu cũng có. Nhưng nếu gửi ngân phiếu lên cho công ty thì bạn
cũng không thể giữ kín được điều gì, bởi vì tất cả mọi chi tiết về trương mục ngân hàng của bạn đã có
sẵn trong tờ ngân phiếu ấy.
Thực ra, nếu xét về an ninh, chúng ta phải nói ngược lại mới đúng: Chương trình trả tiền tự động giúp
giảm thiểu tệ nạn ăn cắp lý lịch rất nhiều.
Kết luận:
Nhìn chung, chương trình trả tiền tự động vẫn là một tiện nghi lớn lao, mà chỉ những người sống trong
thế hệ chúng ta mới may mắn được hưởng, nhờ vào những tiến bộ vượt bực về khoa học kỹ thuật trong
những năm gần đây. Tuy nhiên, sự tiện nghi ấy không thể là cớ để chúng ta ỷ y, tạo điều kiện dẫn đến
những rủi ro khác. Hiểu như vậy, chúng ta sẽ tận dụng được chương trình trả tiền tự động trong sự tiện
nghi tối đa của nó.
Erictran15751@gmail.comEric Trần
Theo Viendongdaily