Tượng nữ thần Shiva Nataraja trưng bày trong Bảo tàng nghệ thuật quốc gia Úc

CANBERRA, Úc - Hai bảo tàng lớn ở Úc hôm Thứ Năm vừa qua đã cho hay, họ đã đưa những bức tượng nữ thần Hindu gần ngàn tuổi ra khỏi phòng trưng bày và sẽ sớm hoàn trả lại cho chính phủ Ấn Độ. Bảo tàng Quốc gia Úc (NGA) ở thủ đô Canberra và Bảo tàng nghệ thuật New South Wales (AGNSW) ở thành phố Sydney đã hành động như vậy theo yêu cầu của chính phủ Ấn Độ, chiếu theo Đạo luật bảo vệ di sản văn hóa di động của UNESCO mà Úc là một thành viên ký kết.

NGA đã mua bức tượng đồng nữ thần Shiva Nataraja khiêu vũ 900 năm tuổi với giá $5 triệu Mỹ kim từ cửa hàng đồ cổ Art Of The Past ở quận Manhattan, thành phố New York, Hoa Kỳ, vào tháng 2, 2008. Đây là 1 trong 22 cổ vật mà NGA đã mua tại đây từ năm 2002 đến 2011.

Chủ cửa hàng Art Of The Past là ông Subhash Chandra Kapoor, 62 tuổi, và người quản lý cửa hàng là ông Aaron Freedman, 42 tuổi.

Cũng từ cửa hàng này, hồi năm 2004, AGNSW đã mua được bức tượng Ardhanariswara bán nam bán nữ - hiện thân của thần Shiva và phu nhân Parvati - bằng đá granulite. Giá tiền bức tượng này không được công bố. Cả hai bức tượng này thuộc triều đại Chola, từ thế kỷ 9 đến thế kỷ 13, ở bang Tamil Nadu, miền nam Ấn Độ.


Cổ vật bị đánh cắp
Cảnh sát Ấn Độ hồi tháng 8, 2008 đã được báo về việc bức tượng nữ thần Shiva bằng đồng bị lấy cắp khỏi bảo tàng ở làng Sripuranthan thuộc bang Tamil Nadu. Và đường dây buôn lậu cổ vật quốc tế mà hai ông Kapoor và Freedman tham gia, được cho là trị giá đến $35 triệu Mỹ kim, đã bị phát hiện.

Phòng công tố quận Manhattan đã đưa hai ông này ra tòa với cáo buộc tiếp tay với tội phạm, và sở hữu trái phép đồ cổ bị đánh cắp. Ông Kapoor đã bị bắt giam ở Ấn Độ, đang chờ ngày ra tòa, với tội danh điều hành cửa hàng bán đồ cổ lấy trộm, trị giá đến $100 triệu Mỹ kim.

“Cho đến nay, Kapoor là tay buôn lậu lớn nhất mà chúng tôi từng biết, xét về số lượng cổ vật bị đánh cắp mà ông ta sở hữu và giá trị thị trường của chúng”, chuyên viên James Hayes Jr. của Cơ quan quan thuế thuộc Bộ Nội Vụ Hoa Kỳ nói.

Tuy vậy, Kapoor đã phủ nhận tất cả các cáo buộc, và nói rằng bức tượng nữ thần Shiva là do ông ta mua được từ người vợ của một quan chức ngoại giao. Còn ông Freedman hồi tháng 12, 2013 đã nhận tội hỗ trợ vận chuyển các cổ vật lấy trộm từ Ấn Độ, Afghanistan, Pakistan và Campuchia tại tòa án Manhattan.


Hoàn trả
Trong một thông báo trên website của mình, NGA cho biết họ đã tìm hiểu về bức tượng Shiva suốt 1 năm trước khi quyết định mua, theo đúng các thủ tục quốc tế đối với các bảo tàng. “Nếu các cáo buộc chống lại ông Kapoor được chứng minh là đúng thì rõ ràng bảo tàng chúng tôi và nhiều bảo tàng khác trên thế giới đã trở thành nạn nhân của một hành động lừa đảo tinh vi nhất”, thông báo của NGA viết.

NGA cũng đã kiện ông Kapoor, cửa hàng Art of the Past, và người quản lý Freedman ra Tòa án New York, với cáo buộc những người này đã lừa đảo bằng những giấy chứng nhận giả về nguồn gốc và tính chân thực của bức tượng, khiến bảo tàng này đã mua nó với giá $5 triệu Mỹ kim.

Sau đơn kiện của NGA, hôm Thứ Sáu, chính phủ Ấn Độ đã chính thức gửi thư cho chính phủ Úc, yêu cầu hai bảo tàng trả lại 2 bức tượng quý “đã bị đưa ra khỏi Ấn Độ trái với luật di sản văn hóa.”

NGA cho biết, bảo tàng đang hợp tác với các cơ quan có liên quan, và sẽ hoàn trả các cổ vật văn hóa của nước ngoài.

Theo báo Viễn Đông