Công nghệ hiện đại đã tạo đà thúc đẩy sự cách tân trong hầu hết mọi lĩnh vực, trừ giáo dục. Vậy mô hình lớp học có gì thay đổi trong kỷ nguyên công nghệ thông tin?
Một giáo viên đứng lớp với khoảng 28 học sinh, lịch học cứng nhắc với tiếng chuông reo báo giờ hay những yêu cầu về tín chỉ và học sinh được phân chia theo lứa tuổi là mô hình lớp học từ cách đây gần hai thế kỷ.

Trong thời đại thông tin hiện nay, nhiều trường đã thử nghiệm phương pháp tiếp cận mới với lớp học có học sinh thuộc nhiều độ tuổi, áp dụng các phương pháp học tập khác nhau như tổ chức hoạt động nhóm, chương trình học riêng cho từng đối tượng và ứng dụng các thành tựu công nghệ mới. Thời kỳ lớp học với bảng phấn và giáo viên thuyết trình đã qua. Giờ đây công nghệ tạo điều kiện cho học sinh ngồi học trước màn hình máy tính, chia sẻ ý tưởng bằng những ngón tay gõ trên bàn phím.

Phó giáo sư James Curran cho rằng lớp học hiện nay vẫn duy trì mô hình cũ trong một thời gian quá dài
Ứng dụng công nghệ vào việc dạy và học như thế nào?
Có ý kiến cho rằng thời kỳ công nghệ thông tin đã tác động tới mọi ngành nghề trong xã hội, trừ ngành giáo dục.

Giáo sư Bob Lingard, chuyên gia giáo dục học tại Đại học Queensland, Chủ tịch Trường đào tạo Các Nhà Giáo dục Quốc gia Australia và Phó giáo sư James Curran từ khoa Công nghệ Thông tin, Đại học Sydney, Giám đốc Trung tâm Khoa học Máy tính Quốc gia, đều cho rằng lớp học hiện nay vẫn duy trì mô hình cũ trong một thời gian quá dài.

Theo ông Lingard, trong bối cảnh hiện nay, công nghệ cần được đưa vào ứng dụng trong lớp học, đồng thời giáo dục cần được đầu tư toàn diện và mô hình lớp học cần phải thay đổi.

Ông Curran cho biết hiện nay lớp học vẫn gắn với sách vở và viết lách, trong khi giáo viên có thể tích hợp các vấn đề xã hội và các nguồn lực khác trong quá trình truyền tải kiến thức. Ngày nay, học sinh không chỉ là công dân của một nước mà còn có trách nhiệm với tư cách là công dân toàn cầu. Công nghệ có thể trợ giúp trong quá trình học tập.

Một ví dụ điển hình là việc đưa ngôn ngữ Châu Á vào giảng dạy tại các trường học Australia và công nghệ đã hỗ trợ tích cực cho quá trình dạy và học. Kỷ nguyên công nghệ thông tin cung cấp nhiều hình thức tích hợp công nghệ trong giáo dục. Vấn đề hạn chế là ngành giáo dục chưa có những nỗ lực cụ thể.

Cũng theo ông James Curran, mặc dù một số giải pháp công nghệ đã được đưa vào lớp học như bảng thông minh hay máy tính bảng iPad nhưng công cụ này vẫn chưa được khai thác triệt để và vẫn được sử dụng như bảng phấn truyền thống. Hiện chưa có những biện pháp cụ thể yêu cầu giáo viên ngừng áp dụng các phương pháp giảng dạy cũ như chia nhóm, làm nghiên cứu trong phòng thí nghiệm… Điều cần làm hiện nay là đào tạo lại giáo viên, ủy quyền cho giáo viên quyết định phương thức truyền tải kiến thức tới học sinh.

Công nghệ hiện đại cho phép thiết kế chương trình học riêng cho từng cá nhân. Máy tính có thể lập những chương trình riêng thích hợp với từng học sinh và cho phép một lớp học có học sinh ở nhiều trình độ khác nhau và học tập theo tốc độ khác nhau.

Một ví dụ về khả năng hỗ trợ của công nghệ là loại bài tập chọn đáp án đúng. Trước đây giáo viên phải ở trong lớp chấm điểm thì giờ đây hệ thống trong máy tính đã thông báo ngay cho học sinh kết quả ngay sau khi hoàn tất bài tập.

Sau khi hoàn thành từng phần, học sinh có thể chuyển sang những tài liệu khó hơn. Như vậy, học sinh có thể đạt tiến bộ nhanh hơn với tốc độ riêng và giáo viên không cần phải dạy gộp học sinh theo cùng tốc độ học tập. Mỗi học sinh có thể hoàn toàn tự học trong lớp học.

Công nghệ hiện đại kết hợp kỹ năng dạy học
Hầu hết công nghệ được phát minh để giúp giải quyết những công việc không cần bàn tay con người. Tuy nhiên, công nghệ cũng không thể làm được một số việc như không thể đọc được một bài luận Tiếng Anh và thông báo cho tác giả bài viết những gì họ hiểu chưa chính xác. Lĩnh vực nghiên cứu của ông Curran là ngôn ngữ học điện toán nên ông có thể nắm rõ tác dụng của công nghệ hiện nay. Ông cho rằng hiện robot chưa thể thực hiện những bản phân tích cụ thể.

Công nghệ rõ ràng mang lại nhiều lợi ích trong giáo dục nhưng vẫn chưa xâm nhập vào lĩnh vực này đủ sâu để thay đổi mô hình lớp học truyền thống. Ông Bob Lingard cho rằng công nghệ có thể hỗ trợ để thiết kế chương trình học riêng phù hợp với từng cá nhân theo những cách khác nhau. Tuy nhiên, điều nguy hiểm là khi đưa công nghệ vào lớp học, trình độ giáo viên chưa đủ đáp ứng cho việc ứng dụng công nghệ và tiến bộ lại bị đẩy lùi.

Theo dõi các lớp học trong ba năm qua, ông Lingards nhận thấy các lớp học phải tuân thủ chương trình và hoàn tất tại một thời điểm cụ thể. Theo ông, phương pháp khôn ngoan là chia nhóm theo tốc độ học tập của học sinh với sự hỗ trợ của công nghệ. Giáo viên không phải dạy theo chương trình với kiến thức ở trình độ đại trà mà có thể thực hiện chương trình riêng với mỗi nhóm học sinh.

Ông Lingard đã phỏng vấn một số nhà hoạch định chính sách về ước mơ của họ về nền giáo dục. Họ cho biết họ nắm rõ về những học sinh học tốt nhưng hầu như không biết thông tin về những học sinh học kém và họ mong muốn có một hệ thống kiểm tra kiến thức giúp giáo viên cập nhật được các giai đoạn phát triển của từng học sinh để từ đó có biện pháp can thiệp kịp thời. Dường như ngành giáo dục nằm ngoài chương trình hoạch định chính sách nên hiện chưa có những chính sách đầu tư hỗ trợ cải cách giáo dục.

Bên cạnh chương trình giáo dục kiến thức, khía cạnh cảm xúc và các vấn đề xã hội cũng đóng vai trò quan trọng trong giáo dục. Công nghệ hỗ trợ cho các mặt giáo dục khác và cũng góp phần tạo điều kiện thuận lợi cho giao tiếp xã hội.

Theo ông Curran, hiện hầu hết các trường học chặn các trang mạng xã hội như Facebook, Twitter, Youtube… để bảo vệ và kiểm soát học sinh. Tuy nhiên, nếu họ chấp nhận rủi ro cho phép học sinh sử dụng các phương tiện này, học sinh có cơ hội giao tiếp với cộng đồng và cơ hội này sẽ mang lại nhiều lợi ích hơn so với những nguy cơ học sinh có thể phải đối mặt bởi giao tiếp là phần trọng tâm trong quan hệ cộng đồng.

Ông Curran dẫn chứng một chương trình dạy học trực tuyến ông đã thực hiện, trong đó học sinh được học trực tuyến với công nghệ hiện đại. Một yếu tố quyết định thành công là diễn đàn trực tuyến với nhiều giáo viên hướng dẫn hỗ trợ học sinh. Điều đặc biệt là giáo viên không mất quá nhiều công sức bởi họ được công nghệ hỗ trợ trong việc chấm điểm đánh giá học sinh.
Source: ABC Australia