Thời kỳ thai nghén thật vất vả đối với phụ nữ. Ngoài nôn mửa, kiệt sức và phù chân, các bà bầu thường bị ‘bội thực’ thông tin về nhiều vấn đề như ăn xa-lát hoặc tập thể dục.
Mọi người đều biết rằng tập thể dục rất cần thiết cho một lối sống khỏe mạnh nhưng nhiều phụ nữ mang thai lo lắng về những hoạt động thể chất sẽ ảnh hưởng xấu tới đứa trẻ chưa chào đời. Vậy tập thể dục trong khi mang thai có nguy hiểm hay không?

Tiến sĩ Anita Green, bác sĩ thể thao và phát ngôn viên Tổ chức Y học Thể thao Australia, cho biết đa số phụ nữ có thai có thể tập thể dục hoặc tham gia các hoạt động thể chất ở mức nhất định trong suốt quá trình thai kỳ. Tuy nhiên, phụ nữ mang thai cần cân nhắc một số yếu tố khi tập luyện do những biến đổi bình thường trong cơ thể ở giai đoạn này. Đây chính là lý do Tiến sĩ Green khuyến cáo các bà bầu nên hỏi ý kiến bác sĩ và nữ hộ sinh về bài tập thể dục phù hợp nhất trong thời gian mang thai.

Các bà bầu cần trao đổi với bác sĩ về bài tập ưa thích, sức khỏe tổng quát, biến chứng trong thời gian mang thai (nếu có) và lượng bài tập thể dục đã thực hiện trước thời điểm thụ thai.

Theo bà Green, hầu hết phụ nữ mang thai sẽ khỏe mạnh và thai kỳ diễn ra bình thường. Họ nên tiếp tục duy trì trạng thái thể chất năng động vì sức khỏe thể chất và tinh thần của bản thân cũng như lợi ích của em bé trong bụng.

Thậm chí nếu chưa tập thể dục thường xuyên trước khi mang thai, phụ nữ vẫn có thể bắt đầu một chương trình tập luyện an toàn và phù hợp.

Phụ nữ mang thai tập luyện có thể giữ cân, cải thiện tâm trạng, giảm hiện tượng táo bón và duy trì sức khỏe tốt. Bài tập thể dục cũng giúp ngăn ngừa chứng tiểu đường trong thai kỳ và được khuyến cáo dành cho những thai phụ mắc chứng bệnh này.

Phụ nữ mang thai cần nhớ một số điều trước khi tập thể dục.

1. Tránh để cơ thể quá nóng – phụ nữ mang thai nên tránh để cơ thể quá nóng trong khi tập luyện. Trong thời gian mang thai, nhiệt độ cơ thể tăng và nếu nhiệt độ cơ thể tăng thêm có thể ảnh hưởng tới thai nhi.

Một nghiên cứu phát hiện thấy con của những phụ nữ tắm hơi hoặc tắm khoáng trong thời gian mang bầu có nguy cơ dị tật bào thai cao hơn. Tốt hơn hết phụ nữ mang thai nên chọn thời điểm mát mẻ trong ngày hoặc phòng tập có điều hòa nhiệt độ hay xuống nước để tập luyện.

2. Theo dõi nhịp tim – bà Green cho rằng phụ nữ mang thai nên tâp với tốc độ vừa phải bởi bài tập quá dài và nặng có thể giảm lượng máu bơm tới nhau thai.

Thế nào là tốc độ vừa phải? Nhịp tim thường tăng trong thời gian thai kỳ nên không thể dựa vào nhịp tim để xác định mức độ tập luyện. Người tập luyện cần cảm nhận phản ứng của cơ thể.

“Bạn vẫn có thể huýt sáo được khi đi bộ, đạp xe hay tập tại phòng tập,” tiến sĩ Green giải thích.

Hơn nữa, phụ nữ mang thai không nên tập ở mức trung bình quá 45 phút trong một buổi tập. Nếu muốn tập lâu hơn cần giảm nhịp độ. Người tập cũng cần uống nhiều nước.

Những người có nhịp tim nhanh bất thường trong khi tập luyện và nhận thấy nhịp tim chậm trở lại nhịp bình thường sau khi tập nên tới gặp bác sĩ.

3. Tránh nằm ngửa – trong 13 tuần đầu, không nên nằm ngửa trong khi tập bởi như vậy tử cung sẽ ép lên tĩnh mạch chủ bơm máu từ chân trở về tim. Áp lực này có thể làm giảm huyết áp.

4. Tránh chấn thương – trong thời gian mang thai, cơ thể sản sinh hormone relaxin giúp giãn các khớp để em bé có thể được sinh ra qua khung xương chậu. Tác hại của hormone này là khiến cho bà mẹ có nguy cơ bị các chứng chấn thương khớp, như bong gân, cao hơn.

Để đảm bảo giảm thiểu nguy cơ này, cần giảm các hoạt động mạnh như nhảy hay các hoạt động thay đổi tư thế liên tục hoặc căng cơ quá mức trong 13 tuần đầu.

Từ tháng thứ tư, cố gắng tránh thay đổi tư thế nhanh như cúi xuống hoặc đứng lên đột ngột để không bị chóng mặt. Nếu cảm thấy đau lưng, bạn hãy giảm nhịp tập hoặc chuyển sang tập dưới nước.

5. Tránh để bị ngã – hình dáng thay đổi cũng ảnh hưởng tới khả năng cân bằng khiến phụ nữ mang thai dễ ngã hơn. Cần tránh các hoạt động như trượt tuyết, cưỡi ngựa hay trượt pa-tanh. Nếu là người chơi những môn thể thao này giỏi và vẫn muốn tập luyện, bạn cũng nên hỏi ý kiến bác sĩ trước khi tiếp tục tập luyện.

Hãy bắt đầu
Bà Green cho rằng đi bộ là là lựa chọn tốt nhất và an toàn để bắt đầu chương trình tập thể dục trong thai kỳ. Một lợi ích nữa của hoạt động này là có thể tập ở bất cứ nơi nào và không cần bất cứ một thiết bị đặc biệt gì trừ một đôi giày tập.

Bơi lội cũng là một bài tập an toàn và phổ biến bởi bụng bầu được bảo vệ tốt và tránh hiện tượng tăng nhiệt độ cơ thể.

Đạp xe tại chỗ trong phòng tập cũng phù hợp với hầu hết phụ nữ mang thai.

Dấu hiệu cảnh báo
Phụ nữ mang thai cũng cần lưu ý đôi khi biến chứng có thể xảy ra trong thời gian này.

Theo bà Green, những trường hợp mang thai khỏe mạnh và không có biến chứng hầu như không cần giới hạn loại bài tập cũng như khối lượng tập luyện. Trong một số trường hợp khác, phụ nữ mang thai bị hạn chế hoặc hoàn toàn cấm tập luyện.

Nếu có biểu hiện nào dưới đây, phụ nữ mang thai cần ngừng tập và đến khám bác sĩ ngay lập tức:

nhịp tim nhanh
chóng mặt
co thắt dạ con
chảy máu âm đạo
rò nước ối
khó thở
ngất xỉu
đau lưng hoặc vùng xương chậu
thai nhi giảm cử động
Source: ABC Australia