Một nghiên cứu về những người không có khả năng phân biệt được âm điệu đã chứng tỏ giả thuyết của Darwin cho rằng âm nhạc và ngôn ngữ cùng tiến hóa từ ‘ngôn ngữ cổ có giai điệu’ chứa đựng cảm xúc.
Nghiên cứu được công bố trên tạp chí ‘Proceedings of the National Academy of Sciences’ số ra ngày 30/10/2012.
Những người mất khả năng phân biệt âm điệu không cảm nhận được cảm xúc mã hóa trong âm điệu lời nói (iStockphoto) (Credit: ABC Licensed) .Giáo sư Bill Thompson từ Đại học Macquarie (Sydney, Australia), tác giả thứ nhất của nghiên cứu, cho rằng nếu giả thuyết của Charles Darwin đúng thì cả âm nhạc và ngôn ngữ đều được điều khiển bởi một mạch thần kinh trong não.
“Nếu Darwin đúng, vết tích của ngôn ngữ cổ vẫn nằm trong mạng thần kinh điều khiển chung của hai hình thức giao tiếp này,” ông Thompson, người đứng đầu khoa tâm lý kiêm trưởng bộ phận nghiên cứu tại Trung tâm Nghiên cứu Chuyên sâu về Nhận thức và Rối loạn Nhận thức, cho biết.
Theo ông Thompson, mối liên hệ rõ nét nhất giữa âm nhạc và ngôn ngữ là cả hai đều liên quan tới khả năng truyền đạt cảm xúc thông qua biến đổi trong cao độ âm thanh.
Cao độ âm thanh rõ ràng đóng vai trò quan trọng trong âm nhạc. Trong lời nói, việc thể hiện cảm xúc phụ thuộc vào âm điệu thay đổi, còn gọi là ‘nhịp điệu lời nói’.
“Chúng ta đều biết những người mắc chứng khó cảm nhận âm điệu giọng nói thường không hiểu người khác đang mỉa mai hay tức giận. Họ không cảm nhận được những cảm xúc đó,” ông Thompson nói.
Ông Thompson nghĩ Darwin đã đúng khi nhận định ngôn ngữ và âm nhạc có chung nguồn gốc và không phân biệt được âm điệu là vấn đề liên quan tới âm nhạc.
Nghiên cứu những người ‘điếc âm điệu’Để tìm hiểu mối liên hệ giữa âm nhạc và ngôn ngữ, ông Thompson và đồng nghiệp đã nghiên cứu những người được chẩn đoán mắc chứng ‘không phân biệt được âm điệu’, nghĩa là không cảm nhận được âm độ thay đổi và khó có thể hát đúng giai điệu.
Các nhà nghiên cứu quan tâm tìm hiểu liệu khiếm khuyết này có khiến cho người đó khó nhận biết được cảm xúc trong lời nói hay không.
Nhóm nghiên cứu của giáo sư Thompson đã ghép 12 người ‘điếc âm điệu’ với 12 người đối chứng. Họ yêu cầu đối tượng nghiên tham gia hàng loạt cuộc thử nghiệm được thiết kế để xác định mức độ nhạy cảm với nhịp điệu cảm xúc.
Những người tham gia thử nghiệm phải nghe 96 cụm từ nói và xác định âm điệu lời nói thể hiện cảm xúc vui, dịu dàng, sợ hãi, tức giận, buồn bã hay vô cảm.
Các nhà nghiên cứu phát hiện thấy trong một số trường hợp, những người ‘điếc âm điệu’ cảm nhận cảm xúc kém hơn 20% so với nhóm đối chứng.
“Khi âm điệu đóng vai trò quan trọng trong thể hiện cảm xúc, những người ‘điếc âm điệu’ khó xác định và đôi khi nhầm lẫn giữa các trạng thái cảm xúc,” ông Thompson cho biết.
“Chúng tôi đi tới kết luận những người ‘điếc âm điệu’ khó cảm nhận cảm xúc từ âm điệu giọng nói.”
Có cùng mạch thần kinh điều khiển trong não bộ
Theo ông Thompson, từ phát hiện nghiên cứu có thể nhận thấy khả năng cảm nhận cảm xúc được mã hóa trong nhịp điệu giọng nói có thể có cùng mạch thần kinh điều khiển trong não bộ như năng khiếu âm nhạc.
Ông nghi ngờ bộ phận não bộ kết nối bộ phận xử lý cao độ âm thanh và cảm xúc ở người ‘điếc âm điệu’ bị tổn thương.
Phát hiện chứng minh giả thuyết của Darwin cho rằng âm nhạc và ngôn ngữ đều tiến hóa từ một ngôn ngữ nguyên thủy chung liên quan đến các bộ phận này trong não.
Kết quả mới nhất dựa trên nghiên cứu của giáo sư Thompson và đồng nghiệp phát hiện thấy một năm luyện nhạc có thể làm tăng độ nhạy cảm của trẻ em với âm điệu lời nói so với những trẻ được luyện những môn khác như kịch nghệ.
Luật bù trừNhưng liệu những người cảm nhận được âm điệu tốt có chỉ số ‘thông minh cảm xúc’ cao?
Giáo sư Thompson cho rằng ‘không’ bởi trí tuệ cảm xúc được hình thành từ nhiều yếu tố ngoài khả năng cảm nhận âm điệu.
Và những người bị ‘điếc âm điệu’ có xu hướng phát triển những khả năng khác bù trừ cho khiếm khuyết này.
“Họ dường như có thể chú ý tới những dấu hiệu không liên quan đến âm điệu và thậm chí nhạy cảm hơn với các yếu tố khác như khả năng hiểu ngôn ngữ hình thể tốt hơn,” ông Thompson nói.
Source: ABC Australia
