Hỏi: Nhiều quảng cáo quá khiến tôi không hiểu rõ và cảm thấy hoang mang về bơ và margarine. Nhiều người cho là margarine tốt hơn, người khác lại nói coi chứng, margarine còn hại hơn cả bơ. Vậy thì ai đúng?
Trả lời: Nói một cách tổng quát thì margarine tốt cho tim mạch hơn là bơ (butter).
Margarine làm từ dầu thực vật nên không có cholesterol và chứa nhiều những chất béo loại “tốt” như chất béo không bão hòa, cả hai loại “đa” (polyunsaturated) và “đơn” (monounsaturated). Những loại chất béo tốt này làm giảm nồng độ cholesterol xấu (LDL).
Bơ thì làm từ chất béo động vật nên có nhiều cholesterol và chất béo bão hòa.
Tuy nhiên, không phải loại margarine nào cũng giống nhau. Một vài loại margarine có chứa chất transfat. Margarine tuy làm từ dầu thực vật nhưng lại nhiều khi được chế tạo thành từng thỏi chất đặc, trông không khác gì bơ. Nhưng loại margarine nào càng cứng thì lại càng chứa nhiều transfat. Do đó, margarine loại thỏi chứa nhiều transfat hơn là margarine loại để trong thùng nhỏ (ít đặc hơn). Chất transfat giống như chất béo bão hòa, làm tăng cholesterol và gây nguy hại cho tim mạch cũng như làm giảm mức cholesterol tốt HDL. Vì vậy nên dùng margarine dạng mềm hay lỏng thay vì dạng thỏi đặc cứng.
Tuy nhiên margarine hay bơ cũng đều chứa nhiều calories, ăn nhiều thì cũng không tốt vì làm chúng ta lên cân. Do đó, khi mua margarine , nên chọn loại chứa ít calories, không có transfat và chứ a ít chất béo bão hòa nhất. Muốn biết những điều này, cần đọc kỹ phần Nutritional Facts của nhãn thức ăn dán trên hộp, coi kỹ số gram chất béo bão hòa và transfat cũng như cholesterol.
Nếu bạn có mức cholesterol cao, nên hỏi bác sĩ về những loại margarine có chứa chất stanols và sterols thực vật, thí dụ như Benecol và Promise Activ, có thể làm giảm cholesterol.
Hỏi: Tôi đọc ở đâu đó rằng dầu canola oil chứa chất độc, có đúng không?
Trả lời: Tin này không đúng. Dầu canola oil làm từ hạt cây canola, được FDA công nhận là an toàn. Những tin không đúng được đồn thổi từ những e mail gửi khắp nơi có lẽ bắt nguồn từ sự kiện cây canola được tạo ra nhờ nhập giống với cây rapeseed, một loại cây cũng có hạt được ép lấy dầu. Dầu của cây rapeseed được dùng nấu ăn khá lâu trước khi người ta khám phá ra dầu này chứa nhiều chất erucic acid, một chất độc nếu dùng với lượng lớn. Nhưng canola oil lại chứa rất ít erucic acid và rất ít chất béo bão hòa, nhiều chất béo không bão hòa đơn, là những loại chất béo tốt cho tim mạch. Do đó, canola là dầu nấu ăn tốt.
Hỏi: Hiện có rất nhiều công thức “giải độc” (detox) khắp nơi. Chúng có lợi gì cho sức khỏe không?
Trả lời: Đúng là có rất nhiều công thức giải độc được phổ biến khắp nơi. Nhưng tất cả đều chưa được chứng minh là có lợi gì cho sức khỏe không. Những công thức giải độc thường được ca tụng là sẽ tống hết những chất độc ra khỏi cơ thể. Những công thức này đa số gồm một thời gian nhịn đói, sau đó là ăn uống toàn rau củ sống, trái cây, nước trái cây, và nước. Một số công thức khác thì khuyên uống thêm dược thảo và những chất thuốc bổ cùng với xổ ruột để cho sạch ruột.
Một số người cho là họ trở nên chăm chú và nhiều năng lượng hơn sau khi giải độc. Tuy nhiên, không có chứng cớ nào cho thấy các công thức giải độc có thể lấy ra những chất độc trong cơ thể. Thông thường thì chính thận và gan làm nhiệm vụ lọc và thải ra những chất độc của cơ thể chúng ta. Hiệu quả của các công thứ giải độc có thể là từ việc nhờ nhịn đói và ăn uống rau trái, người ta tránh được những thức ăn đã được chế biến sẵn, vốn chứa nhiều chất béo bão hòa và đường.
Nếu bạn muốn giải độc, xin hãy nói chuyện với bác sĩ của mình trước. Ngoài ra cũng nên biết là giải độc như vậy cũng có thể có những phản ứng phụ. Những công thức giải độc đòi hỏi phải tránh ăn chất đạm hay phải nhịn đói có thể làm cho bạn rất mệt. Nhịn đói lâu ngày có thể gây ra thiếu vitamins và chất khoáng. Xổ ruột có thể gây ra đau bụng, đầy hơi, buồn nôn và ói mửa cũng như có thể gây ra mất nước.
Cuối cùng nên biết rằng những cách ăn uống hay giải độc theo thời thượng không phải là cách giải quyết lâu dài. Muốn có sức khỏe lâu dài, nên luôn luôn ăn uống lành mạnh bằng trái cây và rau củ, ngũ cốc nguyên hạt và chất đạm ít béo.
Hỏi. Trước giờ tôi vẫn nghĩ rằng ăn nhiều trứng gà không tốt vì chúng có nhiều cholesterol. Tuy nhiên gần đây trên TV có ông BS Oz nói rằng trứng tốt cho cơ thể. Vậy tôi nên tin ai?
Trả lời: Đúng là trứng gà chứa nhiều cholesterol và ăn nhiều cholesterol thì không tốt cho cơ thể. Tuy nhiên, số lượng cholesterol ăn vào làm tăng bao nhiêu cholesterol thì thay đổi tùy theo mỗi người. Dù ăn nhiều trứng có thể làm tăng cholesterol nhưng ăn 4 lòng đỏ trứng hay ít hơn mỗi tuần cho thấy không làm tăng nguy cơ bị bệnh tim mạch.
Nếu bạn khỏe mạnh, nên giới hạn lượng cholesterol ăn vào ở mức 300mg/ ngày.
Nếu bạn có bệnh tim mạch, tiểu đường hay có mực cholesterol xấu LDL cao, nên giới hạn cholesterol ăn vào ở mức 200mg/ngày.
Một quả trứng lớn chứa 180mg cholesterol, tất cả đều nằm trong lòng đỏ. Do đó, nếu bạn ăn 1 quả trứng lớn trong ngày thì nên giới hạn các thức ăn có chứa cholesterol khác trong ngày đó bằng cách ăn rau và tránh uống sữa có chất béo cao. Nếu bạn thích ăn trứng nhưng không muốn bị cao cholesterol thì nên ăn chỉ lòng trắng thôi.
Hỏi: Có phải lâu lâu nhịn đói thì tốt cho tim mạch không?
Trả lời: Có thể lắm. Nhiều nghiên cứu cho thấy lâu lâu nhịn đói và không uống trong 24 giờ có thể tốt cho tim,mặc dù không tìm ra nguyên nhân tại sao. Lý do là vì có khá nhiều người thường xuyên nhịn đói vì lý do tôn giáo; họ lại thường là những người không hút thuốc và uống rượu khiến họ ít có nguy cơ bệnh tim.
Tuy nhiên, có vẻ là những người theo chế độ thỉnh thoảng nhịn đói có sức khỏe tốt hơn là người không nhịn đói. Có thể là vì họ có được sự tự kiểm soát mạnh mẽ trong việc kiểm soát những thức ăn nước uống khi họ nhịn đói, nhờ đó họ cũng kiểm soát được việc ăn uống thường ngày và chỉ chọn nhũng món ăn tốt cho sức khỏe.
Sự nối kết giữa thỉnh thoảng nhịn đói và sức khỏe trái tim tốt có thể liên quan tới cách cơ thể chúng ta biến dưỡng chất cholesterol và đường. Thường xuyên nhịn đó có thể làm giảm chất cholesterol sau LDL và làm cơ thể biến dưỡng chất đường tốt hơn. Những điều này khiến bớt nguy cơ lên cân và bị bệnh tiểu đường, 2 yếu tố hây hại cho tim mạch.
Nếu bạn muốn thử nhịn đói, nên hỏi ý kiến bác sĩ của mình. BS có thể cho biết bạn có nên làm không và bao lâu nên làm một lần. Nên nhớ rằng vận động thường xuyên và ăn uống khỏe mạnh cũng có thể giúp có sức khỏe tim tốt.
Hỏi: Ăn uống theo Mediterranean diet có giúp tránh bệnh Alzheimer's không?
Trả lời: Mediterranean diet là thực đơn gồm nhiều trái cây, rau củ, dầu olive, ngũ cốc nguyên hạt và cá, toàn những thứ tốt cho tim mạch. Thực đơn này cũng tốt cho óc. Nghiên cứu cho thấy những người theo chế độ ăn uống này ít bị kém nhận thức hơn là người không theo. Thực đơn Mediterranean có thể:
-Làm chậm đi bệnh kém nhận thức ở người già
-Giảm nguy cơ bị giảm nhận thức nhẹ (mild cognitive impairment hay MCI) một tình trạng tạm thời nằm giữa kém nhận thức bình thường của tuổi già và tình trạng mất trí nhớ của bệnh Alzheimer's.
-Làm giảm nguy cơ tiến từ MCI qua Alzheimer's.
Người ta chưa rõ tại sao thực đơn Mediterranean lại tốt cho óc. Họ cho rằng những thức ăn khỏe mạnh này làm giảm mức cholesterol và mức đường trong máu và làm tốt hệ thống mạch máu, tất cả những điều này làm giảm nguy cơ bị MCI hay Alzheimer's.
Những nghiên cứu về ảnh hưởng của thực đơn trên bệnh lẫn tùy thuộc vào sự nhớ lại của những người tham dự nên có thê có vấn đề khi họ không còn trí nhớ tốt. Còn cần nhiều nghiên cứu hơn nữa để tìm hiểu thực đơn Meditarranean bảo vệ óc tới mức độ nào. Tuy nhiên dù do nguyên nhân nào chăng nữa thì ăn uống lành mạnh vẫn là quan trọng để khỏe mạnh về tinh thần lẫn thể xác.
Hỏi: Uống nước trong hay sau bữa ăn thì không tốt?
Trả lời: Chúng ta không có lý do gì phải lo chuyện nước uống vào có thể làm loãng những chất dịch vị giúp tiêu hóa và gây ra chậm tiêu. Thực ra, nước uống trong hoặc sau khi ăn sẽ giúp cho việc tiêu hóa dễ dàng hơn ví nó giúp thức nhũn rời ra và tiêu hóa dễ hơn khiến cơ thể có thể hấp thu dễ dàng. Nước cũng làm phân mềm ra, ngăn ngừa bón.
Ngoài ra muốn tiêu hóa dễ nên ăn uống lành mạnh, nhiều trái cây và rau củ cùng ngũ cốc nguyên hạt. Giữ không cho cân quá nặng và vận động thân thể thường xuyên.
Theo báo Viễn Đông
