Làm việc vất vả nhọc nhằn cả một đời, ai cũng nghĩ tới ngày mình về hưu. Trong viễn cảnh đó họ sẽ được nghỉ

ngơi, chu du, nhàn nhã, không phải đi làm nữa. Tuổi già cuộc sống sẽ không còn lầm than, vất vả như trước đây.
Hiện tại tuổi hưu chính thức của Hoa Kỳ là 65. Tuy nhiên không ít người đã nghĩ đến chuyện ăn hưu non, ở tuổi 62,

mặc dù họ biết lãnh tiền hưu ở tuổi này sẽ bị cắt giảm rất nhiều so với lãnh tiền hưu tuổi chính thức. Theo ước tính

có tới 32% đàn ông và 38% phụ nữ sinh năm 1946 ở Mỹ quyết định nghỉ hưu non ở tuổi 62. Số tiền hưu lãnh về ở

độ tuổi này ít hơn hẳn. Khá dễ hiểu, Quỹ An sinh Xã hội (Social Security Administration-SSA) đã tính toán rất kỹ. Số

tiền mỗi người được lãnh hưu dựa vào tuổi thọ trung bình nên xét kỹ ra, ai ai cũng sẽ lãnh một khoản tiền tương

đương. Vì vậy nếu lãnh sớm được ít tiền hơn (nhưng do lãnh nhiều tháng), tính tới tính lui vẫn xê xích với người ăn

hưu đủ tuổi, lãnh nhiều (nhưng lãnh ít tháng hơn vì chẳng lãnh được bao lâu).

Nôm na, đợi lâu hơn số tiền lãnh về sẽ nhiều hơn nhưng đổi lại số tháng lãnh lương hưu sẽ ít hơn. Vì vậy, mặc dù

biết trước mức lương (năm 2014) lãnh ở tuổi 62 giảm 25% so với lãnh lương hưu ở tuổi 66, nhiều người vẫn muốn

ăn lương hưu sớm. Cụ thể nếu một người lãnh hưu non tuổi 62 với số tiền hằng tháng là $568 đợi đến 65 sẽ lãnh

được $707. Còn đợi đến tuổi 67 sẽ lãnh tới $818 và đợi đến tuổi 70 họ sẽ lãnh được $1.000.

Nếu tính toán chi li, lãnh ở tuổi 62 (sớm hơn 8 năm) so với lãnh tiền ở tuổi 70, đem nhân số tiền $568 với 12 tháng,

rồi nhân cho 8 năm, ta sẽ có số tiền $54.258. Đây là số tiền người lãnh hưu non bỏ được vào túi. Tính tiếp, nếu cả

hai sống được 85 tuổi. Người lãnh hưu ở tuổi 70 lấy $1.000 nhân với 12 tháng, rồi nhân với 15 năm sẽ là: $180.000.

Người lãnh sớm sẽ lấy $568 nhân với 12 tháng, rồi 15 năm, sẽ có $102.240. Cộng thêm với số tiền lãnh 8 năm

trước đó là $54.258, tổng cộng sẽ có: $156.498. Chênh lệch ở đây là ($180.000 – $156.498 = $23.502). Nhưng

nếu cả hai chỉ sống được 80 tuổi, khoảng chênh lệch sẽ là ($120.000 – $122.418 = – $2.418) và người lãnh hưu

sớm sẽ lợi hơn người đợi tới 70 tuổi mới lãnh là $2.418.

Tại sao một số người quyết định lãnh lương hưu sớm?

Trước hết, ở tuổi 62 thường khó kiếm việc. Chủ đi thuê chẳng mấy ai muốn thuê người tuổi đã cao. Nên khi bị mất

việc, nhóm người này sẽ rất khó xin việc, đặc biệt nếu họ thất nghiệp tương đối lâu (out-of-work for a long period of

time). Trong hoàn cảnh này, họ nghĩ thà chịu khó bớt xài một chút. Lãnh ít tiền cũng được. Đang tình trạng kinh tế

khó khăn khó kiếm việc, sẵn họ vẫn cần thu nhập để trang trải các chi phí sinh hoạt. Theo Andy Landis, tác giả cuốn

Social Security: The Inside Story, nhiều người ghét lãnh lương hưu sớm nhưng bất đắc dĩ phải làm vậy (vì cần tiền).

Nhất là ở tuổi 62, nhiều người với dáng vẻ bề ngoài chậm chạp càng dễ bị hiểu lầm là không có những kỹ năng cập

nhật so với người trẻ tuổi. (Cho nên) hậu quả của mất việc ảnh hưởng lên quyết định ăn hưu non khá rõ. Báo cáo

của GAO (Government Accountability Office) cho biết người trong độ tuổi 62 có việc làm ổn định xin ăn lương hưu

non 33% ít hơn người nghỉ việc đã lâu.

Một số người ăn hưu non vì phải làm những công việc nặng nhọc (strenuous jobs) như thợ máy, thợ xây dựng,

đứng máy, thợ hàn, làm vườn, làm hãng đứng quá lâu, mỏi chân… Họ cảm thấy dễ mệt mỏi hơn khi tuổi cao. Nhóm

này nghĩ tới chuyện lãnh lương hưu non (tuổi 62) vì ngán ngẩm cảnh tuổi đã trọng mà vẫn phải làm những công việc

cần đến sức vóc. Vẫn theo GAO, có tới 55% người già làm công việc nặng nhọc đăng ký lãnh hưu non ở tuổi 62.

Còn những người già làm công việc nhẹ nhàng hơn như thư ký văn phòng, giáo viên, quản trị, và các nghề chuyên

môn cao thì họ ít xin hưu non hơn. Có tới 32% ít hơn những người thuộc nhóm làm việc nhàn hạ xin hưu non so với

nhóm làm việc nặng nhọc. Ngoài ra, người già không có bằng đại học xin ăn hưu non nhiều hơn. Cụ thể những

người già không có bằng cấp đại học xin ăn hưu non 23% nhiều hơn nhóm người già có bằng cấp đại học.

Người đi làm từ hồi còn trẻ (have worked a long time) có xu hướng xin ăn hưu non sớm hơn người đi làm trễ hơn.

Nên biết công thức tính tiền hưu hằng tháng (Social Security monthly payment) dựa vào số năm đi làm (đủ 35 năm)

để tính chỉ số trung bình 35 năm. Những ai không làm đủ 35 năm sẽ không có chỉ số này, thay vào đó họ sẽ có chỉ

số zero average nên tiền lương hưu của người có chỉ số trung bình 35 năm sẽ cao hơn người có chỉ số zero

average. Thống kê cho thấy những người đi làm 35 năm trở lên có xu hướng xin ăn hưu ở tuổi 62 nhiều hơn, cụ thể

là nhóm này có tới 38% người xin hưu non cao hơn so với nhóm người chưa đi làm đủ 35 năm. Vì vậy, nhiều người

đi làm chưa đủ 35 năm, nếu có thể, họ sẽ ráng làm thêm cho đủ 35 năm để số tiền lương hưu của họ rủng rỉnh hơn.

Một lý do khác nữa để người già xin ăn lương hưu ở tuổi 62 là do khủng hoảng kinh tế (financial crises), đặc biệt nếu

họ là người đang sống trong hoàn cảnh kinh tế khó khăn. Đâu phải ai cao tuổi cũng may mắn có cơ hội để dành tiền.

Khi kinh tế khó khăn, ai không có tiền để dành sẽ bị ảnh hưởng trước tiên. Tại Hoa Kỳ, khủng hoảng kinh tế năm

2008 đã chứng minh rằng kinh tế khó khăn đẩy người già vào cảnh xin ăn hưu non ở tuổi 62 nhiều hơn. Theo báo

cáo của GAO, người bị mất việc (laid off) đợt nặng nhất xảy ra vào năm 2009 có tỉ lệ xin lãnh hưu non rất đông so

với người bị mất việc ở những thời điểm các năm khác. Điều này cho thấy khi kinh tế suy thoái tạo ra những làn sóng

người già xin lãnh hưu non. Đó là chưa kể yếu tố tâm lý nhiều người 62 tuổi bi quan trước viễn cảnh quỹ hưu trí của

Hoa Kỳ sẽ cạn kiệt sớm nên thà lãnh trước, tuy ít tiền nhưng chắc ăn hơn. Họ muốn tránh cảnh trâu chậm uống

nước đục.

Một số khác có cảm giác mình không sống lâu (Don’t expect to live long) nên họ xin ăn lương hưu ở tuổi 62. Với suy

nghĩ khá đơn giản, nếu đã không sống thọ thì tại sao phải đợi thêm mấy năm nữa. Lãnh sớm, tuy ít tiền nhưng ít ra

họ vẫn có cơ hội để xài tiền. Theo trắc nghiệm của GAO, những ai tin rằng mình sẽ sống hơn 75 tuổi sẽ không nghĩ

tới chuyện xin lãnh lương hưu sớm. Thay vào đó họ sẽ chờ (delay claiming benefits). Một điểm đáng chú ý khác là

tuổi thọ trung bình (life expectancy) càng ngày càng tăng. Ước tính những ai hiện nay đang ở tuổi 60 sẽ sống thọ

(trung bình) ít nhất ngoài 80. Vì vậy, nếu không có bệnh tật và tin rằng mình sống thọ, lại không quá vội vã, và có khả

năng tài chánh, đợi thêm mấy năm nữa (từ 62 lên 66) số tiền hưu lãnh hằng tháng sẽ tăng lên một cách đáng kể. Đó

là lý do nhiều người già có gia đình sẽ đợi đủ tuổi hưu mới ăn hưu với số tiền cao hơn. Khi họ qua đời, vợ (hay

chồng) còn sống của họ sẽ lãnh số tiền hưu cao đó; đặt giả thiết số lương hưu của họ nhiều hơn lương hưu của vợ

(hoặc chồng) còn sống.

Đây là những lý do để người Mỹ lãnh tiền hưu sớm (tuổi 62). Nhưng với đồng lương lãnh sớm này họ phải sống tằn

tiện. Với các sắc dân khác, tỉ như người Việt mình, với số tiền hưu social security ít ỏi, nhưng với tập quán tiêu xài

kỹ lưỡng (economical living standards) khác hẳn người bản xứ nên bà con mình biết liệu cơm gắp mắm, đắp đỗi

qua ngày. Không ít người còn nghĩ tới chuyện ăn lương hưu sớm rồi về Việt Nam rung đùi, với hy vọng chắc sẽ đủ

xài.
Tiền hưu social security lãnh hằng tháng là tiền của cá nhân đóng góp. Sau nhiều năm đi làm bỏ tiền vào quỹ hưu

social security, tâm lý chung ai cũng muốn lãnh lương hưu càng sớm càng tốt. Hiện nay quy định của Hoa Kỳ sớm

nhất là 62 tuổi. Những ai đi làm có đóng thuế social security tax về lâu dài sẽ được lãnh tiền hưu. Còn người đi làm

lấy tiền mặt như thợ nail, người làm công việc tư nhân, làm chủ, đóng ít hoặc không đóng thuế social security sau

này sẽ không có tiền hưu (thay vào đó) chỉ có tiền trợ cấp SSI (Supplemental Security Income) mà bà con mình gọi

nôm na là tiền già, chứ không phải tiền hưu (Social Security Benefits).

Lãnh hưu sớm hay muộn là một quyết định cá nhân, rất riêng tư. Mỗi người có một đường tính, không ai giống ai

hết. Nên chuyện này chỉ có người trong cuộc mới biết rõ nhất. Và nữa… hưu ở tuổi 62 hiện nay là vậy. Nhưng trong

nay mai, biết đâu sẽ khác, sẽ là 64 hoặc 66… Vì càng ngày quỹ social security càng có nhiều người già hơn người

trẻ đi làm đóng thuế. Nhưng nếu bớt số người già lãnh hưu sớm, tình trạng có thể sẽ khác đi. Và chúng ta chỉ biết

chờ xem…

Nguyễn Thơ Sinh