WESTMINSTER (NV) - Tuần lễ đầu Tháng Chín năm nay, các trung tâm ca nhạc, gánh hát, đoàn kịch... và các ca nghệ sĩ ở Little Saigon đồng loạt tổ chức Ngày Giỗ Tổ nghề.
Trao đổi với chúng tôi, nghệ sĩ Chí Tâm, người có kiến thức sâu rộng, am hiểu nhiều về lịch sử cũng như sân khấu ca nhạc cải lương, hát bội, cho biết: “Quan niệm Tổ nghề hát là ai? Những nghệ sĩ hay những người trẻ hậu bối đều có thắc mắc trong lòng không biết Tổ là ai và không biết hỏi ai? Nhưng mỗi khi nghe đến Giỗ Tổ, ai cũng hưởng ứng, và ai cũng hết lòng cung kính lễ bái mong được sự phù hộ, cho sự nghiệp ca hát của mình ngày được thăng hoa.”
Các nghệ sĩ sân khấu cải lương, kịch nghệ tụ họp tại đài KVLA (TV 56.5) làm Lễ Giỗ Tổ, sáng ngày 2 Tháng Chín. (Hình: Facebook)
Nghệ sĩ giải thích thêm: “Ở miền Nam thì cứ mỗi năm vào ngày 12 Tháng Tám âm lịch, là các đoàn hát đều có tổ chức Lễ Giỗ Tổ nghề hát, đến bây giờ cũng vậy, cho nên các nghệ sĩ đã quá quen thuộc với ngày Lễ Giỗ Tổ, 12 Tháng Tám âm lịch, hằng năm.”
Vẫn theo nghệ sĩ Chí Tâm, “Lịch sử của nghề ca hát, khởi đầu là nghệ thuật hát Xẩm và đây cũng là một loại hình nghệ thuật được lưu truyền trong dân gian có chiều dài lịch sử sâu sắc đáng được trân trọng.”
Hát Xẩm là một loại hình ca hát dân gian có nguồn gốc từ thời nhà Trần cách đây đã hơn 700 năm. Theo truyền thuyết nói rằng, vào đời nhà Trần, Hoàng Tử Trần Quốc Ðĩnh vốn là người hiền lành tốt bụng đã bị chính người em trai của mình là Trần Quốc Toán chọc mù mắt rồi đẩy vào rừng sâu nhằm cướp ngôi. Trần Quốc Ðĩnh đau đớn vất vả sống lang thang trong rừng.
Trong hoàn cảnh khắc nghiệt ấy, ông tự mò mẫm chế tác ra một loại nhạc cụ rồi sáng tác những bài thơ, câu hát để kể lại nỗi lòng của mình. Cứ như vậy hoàng tử mù đã đàn hát kiếm sống và xuất hiện ở khắp mọi nơi từ bãi sông tới góc chợ, sân đình. Mọi người nghe tiếng hát của ông vô cùng thương cảm, tài nghệ của ông được truyền tới cung Vua.
Vua cho mời ông vào cung đàn hát cho Vua nghe, và sửng sốt nhận ra ông chính là hoàng tử đã bị mất tích sau bao nhiêu năm qua. Lúc đó thì mọi chuyện đen trắng được tỏ tường. Hoàng Tử Quốc Ðĩnh được cứu chữa, đôi mắt đã sáng trở lại.
Sau đó hoàng tử ra sức truyền dạy cho mọi người đàn hát để không chỉ làm vui cho đời mà còn là nghề nghiệp mưu sinh cho những kẻ thất cơ lỡ vận, đặc biệt là những người khiếm thị. Vì vậy đời sau suy tôn Trần Quốc Ðĩnh là Ông Tổ Nghề Hát Xẩm...
Ca nghệ sĩ cung kính trước bàn thờ, trong Ngày Giỗ Tổ tại tư gia ca sĩ Hồ Lệ Thu, tối 3 Tháng Chín. (Hình: Facebook)
Lễ Giỗ Tổ Nghề Hát Xẩm được tổ chức thường niên tại đình Hào Nam, Hà Nội. Năm nay, ngày Giỗ Tổ Nghề Hát Xẩm cũng đã dành một khoảng thời gian đặc biệt cho lễ tưởng niệm và tri ân Nghệ Nhân Hát Xẩm Hà Thị Cầu, người đã có những đóng góp tích cực cho loại hình nghệ thuật văn hóa dân gian này.
Trở lại ngày Giỗ Tổ ngành ca hát được tổ chức tại Nam California, có ít nhất 3 đến bốn buổi lễ khác nhau, được tổ chức như ngày Thứ Ba, ngày 2 Tháng Chín, tại đài KVLA (TV 56.5), do nghệ sĩ Tuấn Châu tổ chức.
Nghệ sĩ tâm sự: “Hôm đó có rất nhiều nghệ sĩ như Bảo Quốc, Phượng Liên, Chí Tâm, Văn Chung, Ngọc Huyền, Linh Tâm, Thanh Thanh Tâm, Ngọc Ðáng, Lê Tín, Cẩm Thu, Châu Thanh, Lưu Việt Hùng, Tiến Dũng, Thảo Sương, Mai Thiên Vân,Việt Hương, Hoài Tâm, Phượng Mai, Trung Chỉnh, Túy Hồng, Thúy Uyển, Quốc Anh, Băng Tâm, Y Phụng... tham dự.”
Anh nói thêm đây là chương trình thu hình trực tiếp, “Năm nay là năm thứ hai và tổ chức khá thành công.”
Trong khi đó, như thường lệ mỗi năm, ca sĩ Hồ Lệ Thu tổ chức cúng Giỗ Tổ tại tư gia. Buổi Giỗ Tổ năm nay được thực hiện tối Thứ Tư, 3 Tháng Chín, với sự tham gia của một số anh chị em ca nghệ sĩ, người mẫu như Nguyễn Tiến Dũng, Hoàng Thanh, Thảo Sương, Tô Huân Vũ, Lưu Việt Hùng, Giáng Ngọc, Cam Thơ, siêu người mẫu Xuân Lan...
Góp chuyện trong buổi lễ, ca sĩ Nguyễn Tiến Dũng nói: “Nghệ sĩ chúng tôi quan niệm cúng Tổ là điều không thể thiếu, vì nhờ Tổ nghiệp nên sự nghiệp ca hát ngày càng phát triển và có nhiều cơ hội được phục vụ khán giả khắp nơi.”
Buổi cúng Giỗ Tổ thứ ba, do hai nghệ sĩ Việt Hương, Hoài Tâm tổ chức tại rạp Saigon Performing Arts Center, vào ngày Thứ Năm, 4 Tháng Chín, buổi cúng Giỗ Tổ này hứa hẹn có rất nhiều anh chị em ca nghệ sĩ góp mặt.
Ngoài ra còn một số các nghệ sĩ khác như nghệ sĩ Mai Trân, bà bầu Thúy Uyển... sẽ tổ chức những buổi giỗ Tổ vào cuối tuần này.
Ðức Tuấn/Người Việt
