Chúng ta không nên hỏi người khác về lương bổng của họ, bởi vì câu hỏi như thế được coi là không tế nhị. Nhưng hỏi chính mình thì OK, không vi phạm gì cả. Mà tại sao lại phải hỏi chính mình? Tiền lương đưa về nhà mỗi tháng, mỗi tuần đã ghi rõ trên tờ “check”, rõ ràng lắm rồi chứ! Chưa chắc đâu!
Theo nhà báo trẻ Trent Hamm thì cái con số hiện rõ ràng trên mặt paycheck chưa chắc đã …. đúng! Và số lương bạn thực sự hưởng được có thể ít hơn nhiều. Bởi vì, để có được số tiền đó, chúng ta phải bỏ ra khá nhiều chi phí khác, chẳng hạn:
- Bạn có mất tiền gửi con để đi làm không?
- Có phải sắm sửa thêm quần áo không? Và giầy dép? Đồ trang sức? Đừng tưởng rằng đàn ông không phải chi tiêu thêm ở những món này.
- Có phải đóng góp để “chia vui, sẻ buồn” với đồng nghiệp?
- Chi phí di chuyển: Tiền đổ xăng, tiền bảo trì xe….
- Chi phí văn phòng phẩm
Cứ mạnh dạn ghi ra tất cả những sinh hoạt gắn liền với công việc, càng nhiều – tức là càng đầy đủ - càng tốt. Sau đó mới nghĩ tới những phí tốn gắn liền với nó. Thí dụ: một năm bạn lái xe đi làm tổng cộng 5,500 miles, tương đương 400 gallon xăng. Với giá xăng $3 đô như hiện nay, bạn mất $1200 tiền xăng. Xe đi lại nhiều thì phải bảo trì nhiều, sửa chữa nhiều. Hãy cứ tính phí tổn này là $600, bằng nửa số tiền xăng. Rồi tiền trả cho người babysitter hoặc nhà trẻ, ít ra cũng $6,000 một năm. Cộng thêm quần áo đi làm, ăn uống với đồng nghiệp, quà cáp… tổng cộng chừng $1,200 nữa.
Nếu đi làm với mức lương $15 một giờ, thì sau khi trừ thuế, trừ thêm những chi phí trên đây, chúng ta còn lại bao nhiêu? Nhiều khi chưa bằng được mức lương tối thiểu $9 một giờ! Nếu tính thêm cả những sự căng thẳng, lo lắng do công việc đưa lại, thì income hiện nay liệu có tương đương với một người đi làm …. clean-up hay không.
Ngập đầu trong nợ nần vì mua sắm, liệu chúng ta có còn chút thời gian nào cho chính mình?


Việc tìm hiểu số lương thực sự rất nhiều ý nghĩa cụ thể, đưa đến những thay đổi quan trọng về lập trường hoặc lối sống của chúng ta:
1. Chọn nghề đổi nghề: Anh Hamm kể lại câu chuyện một người bà con đi làm với số lương từ $40,000 đến $50,000 một năm. Nhưng rốt cuộc, đương sự phải bỏ việc để đi làm người hướng dẫn khách hàng tại Home Depot với mức lương $9.50 một giờ. Chị chia sẻ rằng với công việc hiện nay, ai cũng cho rằng bình dân thấp kém hơn nhiều so với công việc chị làm ngày trước, nhưng hết giờ làm việc chị có thể thênh thang về nhà mà không phải mang theo cái gánh nặng của sự lo nghĩ, căng thẳng. Không phải bỏ ra các chi phí phụ thêm cho công việc, nên mặc dầu tiền lương ít hơn hẳn mà tài chánh gia đình cũng không khó khăn hơn bao nhiêu. Còn về tinh thần, chị cảm thấy như được phục hồi sức lực, sống và làm việc có nhiều sinh khí hơn trước.

2. Tiêu xài: Nếu định mua một món gì chưa thực sự cần thiết, chúng ta hãy dành ra một vài giây để tính xem món đồ đó tương đương với bao nhiêu giờ làm việc? Chẳng hạn, sau khi xác nhận rõ tiền lương của mình chỉ là $6 một giờ (chứ không phải $10 một giờ như ghi trên tờ paycheck), thì liệu đôi giầy $80 này có xứng đáng để mình phải bỏ ra hơn 13 tiếng đồng hồ lao động, tức là gần 2 ngày trời đi làm hay không? Trước khi định mua thêm một cái cell phone giá $540, xin nhìn lại và tự hỏi xem nó có xứng đáng với 90 giờ làm việc, tức là hơn hai tuần lễ lao động miệt mài của mình không?
3. Trả nợ: Dính với sự tiện lợi của thẻ tín dụng là nợ nần chồng chất, rồi lãi mẹ đẻ lãi con. Nếu hiện nay bạn vẫn cảm thấy thoải mái với mức lãi nợ phải trả hàng tháng là $240, thì xin tính xem bạn phải lao động bao nhiêu tiếng đồng hồ mới kiếm được bằng ấy? 40 tiếng, trọn một tuần làm việc, mất một tuần lễ để trả lãi cũng không khác gì như đời sống của bạn chỉ có những tháng 3 tuần, chứ không phải 4 tuần như mọi người. Một sự thực kinh hoàng, mà trước kia chúng ta ít nghĩ tới.
…
Có làm thì phải có ăn, và chúng ta làm việc là để có đủ phương tiện xây dựng một đời sống thoải mái và tiện nghi. Nhưng thực tế nhiều khi xảy ra những thái cực ngược lại: Chúng ta đang hy sinh chính số thời giờ quí báu của đời sống mình để phục vụ …. những nhu cầu và mục đích mà bản thân mình cũng không thể định danh!
ERIC TRẦN