Cách đây không lâu, độ hai ba chục năm trước thôi, nói đến du lịch không gian người ta nghĩ ngay đến những câu chuyện chỉ có trong những cuốn tiểu thuyết hay trong phim khoa học giả tưởng. Nhưng nay thì du lịch không gian không còn là chuyện hoang đường nữa. Nó đang trở thành hiện thực, và rất có thể sẽ là dịch vụ du lịch hấp dẫn nhất của thế kỷ 21.
Sớm nhất là năm tới, những công ty tư nhân như Space Adventures, Virgin Galactic và XCOR sẽ có những chuyến bay đưa hành khách của họ du hành vào không gian. Những chuyến du lịch không gian này có thể nói cũng đơn giản gần như người ta đi máy bay hiện nay vậy. Quả thật, đây là sự thay đổi và tiến bộ rất lớn so với những lớp phi hành gia đầu tiên trong việc chuẩn bị hết sức nhiêu khê cho những chuyến du hành vào không gian của họ trước đây.
Hãy nhìn lại nhóm phi hành gia đầu tiên của Hoa Kỳ có tên gọi “Mercury Seven” được thành lập năm 1959, nổi tiếng nhất trong nhóm là John Glenn, hiện là người duy nhất còn sống. Họ là nhóm bảy người được lựa ra từ nhiều trăm phi công thượng thặng của Hoa Kỳ và phải trải qua rất nhiều thử thách hết sức khó khăn: phải chạy bộ trên chiếc máy treadmill hàng giờ không nghỉ, phải thổi hết quả bong bóng này đến quả bong bóng khác để đo lồng phổi, phải chịu đựng và tồn tại trong môi trường sống với sức nóng, độ rung và tiếng động kinh hồn. Không ai được nặng quá 80 ký hoặc không cao quá 1 mét 8. Và tất cả phải có ít nhất 1500 giờ bay bằng các loại máy bay quân sự hay dân sự. Nghĩa là đây là những người đàn ông hoàn hảo, nhiều phụ nữ nhìn vào là mê ngay.
Nhưng bây giờ thì khác. Tiêu chuẩn sức khỏe dành cho những phi hành gia trước đây đã được hạ thấp xuống khá nhiều cho những du khách. Nếu ai không tin thì cứ thử đi hỏi những du khách trong những chuyến du lịch không gian sắp tới đây thì rõ ngay. Họ là những người đã đặt vé từ mấy năm trước, như công ty Virgin Galactic đã có 700 khách hàng đặt vé, giá mỗi chiếc vé sơ sơ có $250.000 để sẽ được bay lên một độ cao cách mặt đất khoảng 80 cây số. Trong khi đó công ty XCOR cũng đã có 300 người ghi danh và giá mỗi vé là khoảng $95.000. Những du khách không gian tương lai này không có điểm gì đặc biệt hơn chúng ta cả. Nếu có thì chỉ là họ có dư giả hơn và nhất là chịu chi tiền. Quá cân ư? Chuyện đó không thành vấn đề. Hút thuốc ư? Không hề chi vì không có một cấm đoán hay giới hạn nào. Thậm chí nếu có ai trong số họ còn ngại ngần hay chưa đủ tự tin về tiêu chuẩn sức khỏe của mình thì họ chỉ cần qua một khóa huấn luyện cấp tốc và thế là họ có dư khả năng để bước lên những chuyến bay lên không gian đó. Cho dù đó là những chuyến bay chỉ bay ra khỏi bầu khí quyển và còn ở trong quỹ đạo của trái đất (như những chuyến bay của công ty Virgin Galactic hay XCOR sẽ làm) hoặc bay lên tận trạm không gian quốc tế (International Space Station) (như công ty Space Adventures quảng cáo cho các chuyến bay của họ).
Theo lời phát ngôn nhân của công ty Virgin Galactic, phần lớn những người bình thường như chúng ta sẽ đủ tiêu chuẩn sức khỏe để bay với công ty của họ, thậm chí ngay cả những người có điều kiện sức khỏe xấu, chẳng hạn như bệnh tim, tiểu đường, cao máu, đau khớp, bệnh phổi, v.v… vẫn có thể bay được nếu thận trọng. Những hành khách của công ty XCOR thì phải trải qua cuộc xét nghiệm sức khỏe rất đơn giản, tựa như cuộc xét nghiệm đòi hỏi khi người ta lấy bằng lái máy bay, nhưng công ty cho biết họ tiếp đón mọi người, miễn là những hành khách đó ngồi lọt vừa vào ghế và có thể mở cửa phi thuyền trong trường hợp khẩn cấp. Dĩ nhiên là không ai được nặng quá 115 kí lô nếu họ muốn phi thuyền bay lên tới độ cao tối đa là 100 cây số cách mặt đất. Và mặc dù Cơ quan Kiểm soát Hàng không Liên bang (FAA) đòi hỏi các hành khách trên những chuyến du hành không gian thương mại phải từ 18 tuổi trở lên, cả hai công ty trên cho biết họ không có giới hạn tuổi tối đa là bao nhiêu. Trong danh sách những hành khách của công ty Virgin Galactic đã có một vài cụ ở tuổi 80. Có lẽ những ông cụ bà cụ này muốn làm một chuyến đi thử cho biết trước khi đi chuyến cuối cùng vào vô tận.
Những chuyến bay của công ty Space Adventures thì đặc biệt hơn nhiều. Những hành khách của công ty này sẽ được bay bằng phi thuyền Soyuz của Nga và đáp vào trạm không gian quốc tế. Tại đây, hành khách sẽ được ngụ lại từ 10 đến 14 ngày. Giá vé còn tùy thuộc ở mỗi hành khách nhưng có lẽ mắc hơn nhiều so với Virgin Galactic hay XCOR. Và mặc dù tất cả các hành khách của Space Adventures đều phải qua xét nghiệm để xem có vấn đề sức khỏe hay không, nhưng theo Tom Shelley, Chủ tịch của công ty Space Adventures, nói rằng phần lớn những người có sức khỏe tốt sẽ hội đủ điều kiện cho những chuyến du hành không gian này, điều quan tâm duy nhất của công ty là sự an toàn cho khách du lịch khi bay lên không gian cũng như lúc về lại trái đất. Hành khách đầu tiên của công ty là Dennis Tito, 61 tuổi, được đưa lên không gian vào năm 2001. Từ đó đến nay đã có thêm bảy người, trong đó có tỉ phú Guy Laliberté, người sáng lập công ty xiếc Cirque du Soleil của Canada. Giọng hát soprano của nước Anh là Sarah Brightman hiện đang trong danh sách chờ cho chuyến bay vào năm tới.
Nếu không được đặt chân lên trạm không gian cũng không sao, chỉ cần ngồi trong phi thuyền bay quanh quỹ đạo trái đất cũng là điều thú vị rồi. Hành khách có thể ngồi chiêm ngưỡng quả cầu màu xanh ở bên dưới là nơi đang có 7 tỉ sinh linh sống chen chúc nhau. Ngoài ra, hành khách còn được cơ hội ngắm cảnh bình minh và hoàng hôn nhiều lần trong ngày. Đó là kinh nghiệm hiếm có mà ở bên dưới trái đất thì không thể thực hiện được. Và mặc dù hiện nay giá mỗi chiếc vé còn hơi mắc, chỉ một số người dư giả tiền bạc mới có thể mua, nhưng nếu chờ mươi mười năm nữa thôi giá vé sẽ giảm, vì cũng như nhiều sản phẩm khác, từ chiếc tivi mặt phẳng đến máy vi tính, lúc đầu thì rất mắc nhưng chỉ vài năm sau lại rẻ rề.
Ngoài Space Adventures, Virgin Galactic và XCOR là ba công ty hàng không với dịch vụ đưa du khách lên không gian, còn hai công ty khác là SpaceX của Elon Musk (người sáng lập công ty xe hơi Tesla) và Blue Origin của Jeff Bezos (chủ nhân Amazon.com), nhưng hai công ty này nhắm vào dịch vụ khác là chuyên chở các kiện hàng thương mại lên không gian. Nghĩa là trong tương lai rất gần, những đường bay từ trái đất lên không gian và ngược lại sẽ rất bận rộn.
Có thể nói du lịch không gian không còn là một việc làm nguy hiểm và đáng sợ. Nhưng dù chỉ trong một chuyến đi ngắn bay quanh quỹ đạo của trái đất, cơ thể của hành khách cũng khó tránh khỏi bị rơi vào trạng thái cực độ trong lúc phi thuyền được phóng từ mặt đất lên không trung và khi bay ngược trở lại trái đất. Gia tốc quá nhanh có thể làm người ta ngất xỉu một hai giây, vì lúc đó tất cả máu dồn về đầu và chân làm cho nhịp tim đập nhanh hơn để cố giữ cho con người được tỉnh táo. Trên đường trở lại trái đất, phi thuyền của Virgin Galactic trong một thời gian ngắn đạt gia tốc 6gs – tức gấp sáu lần lực hút của trái đất.
Các hành khách của Virgin Galactic và XCOR chỉ phải qua ba ngày huấn luyện ngắn, tập làm quen với cảm giác do lực hút của trái đất tạo ra, tập một vài động tác căn bản như nhào lộn trong khoang phi thuyền, cúi người bò vào lòng phi thuyền. Trong khi việc huấn luyện cho các hành khách của Space Adventures thì nhiêu khê và tốn công hơn nhiều. Hành khách của Space Adventures phải được huấn luyện chung với các phi hành gia khác trong sáu tháng tại trung tâm huấn luyện thuộc Cơ quan Không gian Liên bang Nga.
Hầu hết không ai trong chúng ta có sẵn trong túi $95.000 hay $250.000 để tiêu xài một cách hào sảng, thế nên mua được một vé bay vào không gian không phải dễ. Nhưng vấn đề đó không phải là không thể giải quyết. Đã có một vài cách có thể thực hiện ở ngay trên mặt đất nhưng vẫn mang lại chút kinh nghiệm y như được ngồi trong phi thuyền bay vào không gian vậy.
Bạn có thể bỏ ra $3.000 để qua một lớp huấn luyện trong hai ngày tại Trung tâm Nghiên cứu và Huấn luyện Không gian Quốc gia tại Southhampton, Pennsylvania. Tại đây, bạn được ngồi trong phòng lái của máy quay ly tâm (Centrifuge) khi chạy sẽ mang lại cho bạn cảm giác như đang ngồi trong phi thuyền với lực hút trái đất lên đến 6gs.
Hoặc bạn có thể trả $499 cho một chương trình học trong ba ngày tại Trung tâm Hỏa tiễn và Không gian Hoa Kỳ tại Huntsville, Alabama, để được chỉ dẫn một vài kinh nghiệm du hành không gian. Trong chương trình học này, bạn được cho ngồi trong phòng lái mô phỏng theo đúng phòng lái thật của phi thuyền và do đó sẽ có cảm giác như đang được lái phi thuyền thật sự vậy.
Một cách khác nữa là bạn có thể đến thăm công viên giải trí Six Flags Fiesta Texas tại thành phố San Antonio. Tại đây, bạn có thể leo lên thử trò chơi nhào lộn roller coaster có tên “Batman: The Ride”. Trong khi nhào lộn trên không trung, cơ thể của bạn sẽ có cảm giác như đang ngồi trong phi thuyền với lực hút trái đất tương đương 4gs, như vậy cũng đủ làm toát mồ hôi rồi.
Nhưng, một chuyến du hành không gian không chỉ là một chuyến đi chơi thưởng ngoạn bình thường mà hơn thế nó là một cuộc hành trình sẽ làm thay đổi cách nhìn của những hành khách trên những chuyến bay đó về thế giới họ đang sống. Nó sẽ thúc đẩy những người này nỗ lực hơn nữa khi họ đặt chân trở lại trái đất để mang lại những thay đổi và làm cho thế giới này được tốt đẹp hơn. Theo ý kiến của Sir Richard Branson, chủ nhân của công ty Virgin Galactic, những hành khách được bay vào không gian khi trở lại người ta sẽ có một cái nhìn rất khác đối với trái đất. Loài người đang phải đối diện với rất nhiều thử thách có liên quan đến thế giới nơi chúng ta đang sống và loài người cần phải thay đổi những quan điểm hiện có về thế giới này thì mới mong giải quyết được vấn đề.
Nếu ý kiến của Sir Richard Branson là đúng thì với $95.000 hay $250.000 cho một vé đi vào không gian cũng không hẳn là quá mắc.
Huy Lâm
