Một ngày cuối tháng 12, tuyết còn vương vấn trên vườn sau, sân trước của những căn nhà ở Edmonton, Alberta nhưng thời tiết không tới mức quá lạnh, lòng người còn chứa chan hy vọng, tiếp tục mua sắm nhân ngày lễ hội đón 2015.
Nhưng không phải ai cũng may mắn sống bình yên và ngập tràn mong ước trong mùa Giáng sinh và Tân niên mà ở một nơi từng là tổ ấm của gia đình người Việt ở phía bắc Edmonton thảm kịch xảy ra khiến bảy người mất mạng trong đó có hai đứa trẻ vô can chịu chung thảm họa. Nạn nhân không phải chết do tai nạn mà do con người chủ ý gây ra.
Con người vì đam mê, ích kỷ, dẫn tới thù hận và từ thù hận đưa tới bạo hành. Một chuỗi sự kiện diễn ra từ năm 2000, tạo thành nhân, liên kết với nhau trong gần 15 năm và kết quả là máu và nước mắt. Tiếc thay không có ai năng động và tỉnh táo kịp thời, kể cả giới hữu trách, ngăn ngừa thảm họa chưa từng có xảy ra trong cộng đồng người Việt ở Canada và giờ đây có làm công việc điều tra và tiếc thương thì sự đã rồi.

Hạnh phúc ngắn ngủi nhưng thù hận khắc sâu
Khởi đầu là chuyện tình lãng mạn giữa một Việt Kiều Canada và cô gái quê nhà. Chàng trung niên là Phu Lam, còn nàng là hoa xuân đương nhụy có tên là Tien Thuy Trương (gọi tắt là Tiên Trương).

Phu Lam theo làn sóng di tản khi miền nam Việt Nam rơi vào vòng luân hãm, và tới được bờ bến tự do là Edmonton vào năm 1979, lúc 18 tuổi. Nhưng theo như tờ Edmonton Journal cho biết, cuộc sống của Phu Lam ở nơi đất lạnh tình nồng cũng không mấy thành công, và ở tuổi gần 30, từ năm 1987, Phu Lam đã có nhiều rắc rối với pháp luật dù chỉ là những vi phạm nhỏ như ẩu đả, tàng trữ vũ khí và chất cấm.

Nguồn tin cho biết thêm, Phu Lam từng bị phạt 200 Gia kim về tội hành hung năm 1989 và vào tù 90 ngày về tội liên quan đến súng đạn và ma túy vào năm 2001. Ngoài ra, còn các tội danh lặt vặt khác như sản xuất chất cấm, liên quan đến đĩ điếm…

Nhân duyên đầu tiên của Phu Lam với một cô gái đồng hương buôn bán giỏi lớn hơn 6 tuổi. Họ sống chung nhưng không chính thức kết hôn dù đã có hai mặt con.

Chán vợ, chán con, Phu Lam muốn có sự tươi trẻ cho đời sắp sang thu, nên về quê nhà vào năm 2000 hy vọng tìm ra nguồn hạnh phúc mới.

Trong một lần uống cà phê tại một quán nơi phố phường phồn vinh giả tạo, Phu Lam đã gặp một cô gái phục vụ có tên là Tiên Trương. Tiên Trương mới 21 xuân xanh. Cô gái phơi phới nhựa sống, có nhan sắc mặn mà và ăn nói có duyên đã hớp hồn chàng du tử 39 tuổi Phu Lam. Chàng cho rằng mình đã phát giác ý nghĩa câu: “chỗ quê hương là đẹp hơn cả!”
Hai người trò chuyện và thấy hợp nhau và chỉ ba tuần sau là cảm thấy tình ái mặn nồng nảy nở giữa họ. Phu Lam trở về Edmonton và đôi tình nhân tiếp tục điện thoại thề non hẹn biển hao tốn cả mấy ngàn Gia kim.

Sáu tháng sau, Phu Lam nóng lòng viết trọn thiên tình sử nên lại trở về Việt Nam và làm đám cưới với người trong mộng. Trở về Canada, Phu Lam làm đơn bảo lãnh vợ mới cưới, và vào năm 2003 họ đoàn tụ tại quê hương “Đất hứa”.
Cuộc tình ban đầu xem ra hạnh phúc, như sau này khi có mâu thuẫn hôn nhân, Tiên Trương khai với một vị thẩm phán hòa giải. Cái thuở ban đầu lưu luyến ấy tan dần và sóng gió nổi lên. Cũng theo lời khai của Tiên Trương, Phu Lam, người chồng lớn tuổi của cô, đã tỏ ra độc tài, áp bức mình. Chẳng hạn không cho đi làm, không cho học ESL, không cho tiếp xúc với ai, không được dùng xeo phôn, kể cả giao thiệp bằng điện thoại để bàn. Tiên Trương than thở hết sức chịu đựng trước sự ràng buộc và mệnh lệnh của anh ta. Hơn thế nữa, cũng theo lời cáo buộc của Tiên Trương thì đôi khi người chồng “gia trưởng” còn “thượng cẳng chân hạ cẳng tay” với người vợ trẻ, như bóp cổ tới gần nghẹt thở và đe dọa sẽ trừng phạt nếu gọi cảnh sát.

Thế rồi có dấu hiệu hạnh phúc xuất hiện. Năm 2006, Tiên Trương cho ra đời một bé trai kháu khỉnh và đặt tên là Elvis. Cuộc sống gia đình tạm ổn, nên năm 2009, Phu Lam hoàn thành việc bảo lãnh cha mẹ vợ và cô em gái vợ (Hà Thanh Trương) sang Canada theo diện đoàn tụ. Ai cũng tưởng từ đó hạnh phúc của họ đã ổn định vì có một đại gia đình sum họp bên nhau.

Thời gian sau đó, Tiên Trương rồi đến bà mẹ và cô em gái đều có công việc ổn định tại công ty Top-Co., một công ty chế tạo vật liệu xây dựng nổi tiếng ở Edmonton. Nhưng có những việc xảy ra âm thầm mà chỉ người trong cuộc mới biết. Nhưng khi mâu thuẫn giữa đôi vợ chồng Lam-Trương bùng nổ dữ dội người ngoài mới hay tin: Phu Lam nghi ngờ Trương không hề trung thành với mình và đứa bé trai có tên Elvis Lam không phải là con của Phu Lam.
Theo tài liệu tại tòa, thì vào tháng 11 năm 2012 Phu Lam có trong tay xét nghiệm DNA chứng minh rằng bé Elvis không phải là máu mủ của anh ta. Phu Lam phát điên lên và như lời than phiền của Tiên Trương thì anh ta đánh đập cô phũ phàng và mặc dù cha mẹ cô đã năn nỉ anh ta tha thứ cho cuộc tình vụng trộm của cô. Nhưng Phu Lam không nguôi và đã đe dọa có súng trong tay sẽ hạ sát cả nhà vợ để trả thù cho duyên kiếp phũ phàng.

Tiên Trương đã thưa Phu Lam ra tòa và xin lệnh tòa bảo vệ mình cùng gia đình mình khỏi sự đe dọa của Phu Lam. Yêu cầu này được tòa chấp nhận nhưng sau này trong phiên xử cập nhật hóa lệnh này thì cả Tiên Trương và Phu Lam đều không có mặt tại tòa nên lệnh này được bãi bỏ.

Sau cơn bão tạm ngừng, thì xem ra Tiên Trương và Phu Lam tạm thời hòa giải và một bé thơ ra đời.
Nhưng bão lại nổi lên cuồng bạo hơn và vào năm 2013 họ chia tay và năm sau thì Phu Lam khai phá sản. Hiện giờ cảnh sát vẫn chưa biết khi vụ bạo hành xảy ra Phu Lam có còn ở chung với Tiên Trương hay không.

Có những điều chưa rõ là căn nhà hung án đứng tên chủ sở hữu cả Tiên Trương lẫn Phu Lam. Tài liệu ngân hàng cho biết cả hai vào tháng 7 năm 2012 đã ký thế chấp với Royal Bank trên 300 ngàn Gia kim để mua nó. Như thế phải chăng có lúc họ có ý gạt bỏ dĩ vãng để xây dựng hạnh phúc?

Nhưng cuộc sống của Phu Lam mỗi lúc một trở nên bệ rạc hơn vì anh ta lao đầu vào cờ bạc và nợ ngập đầu. Thế rồi con ngựa bất kham, vốn mang nhiều hận thù lại trắng tay vì nợ tình nợ tiền, đã tìm được súng và thực hiện lời hăm dọa gây án vào buổi sáng chủ nhật cuối cùng của tháng 12.

Án mạng xảy ra vào hôm Chủ nhật 28/12/2014 nhưng chỉ phát giác ra thi thể nạn nhân vào ngày thứ Ba 30/12/2014 sau cái chết của nạn nhân cuối cùng xem ra không có liên quan tới vụ gia đình bị thảm sát.

Cái chết của Cyndi Dương và những dấu hỏi
Dù là nạn nhân thứ tám trong vụ thảm sát ở Edmonton nhưng cái chết của Cyndi Dương lại được phát giác đầu tiên. Cảnh sát Edmonton cho biết, một kẻ lạ mặt có mang súng đi chiếc xe SUV màu đen lẻn vào căn nhà ở số 1608 Haswell Court và bắn chết một phụ nữ trung niên sau đó tẩu thoát. Nạn nhân là Cyndi Dương, 37 tuổi, một bà mẹ có ba con tuổi từ 6 tới 13 đã trúng một phát đạn duy nhất và tử thương tại hiện trường.

Tại sao Cyndi bị bắn chết? Người quen biết ngạc nhiên vì nạn nhân là người ngoan đạo, tính tình vui vẻ, đằm thắm với bạn bè và láng giềng, năng làm việc xã hội, sống hạnh phúc cùng với con và chồng là David Luu, 41. Hàng xóm cho biết cách đây chừng 5 năm, họ tới mua căn nhà khang trang ở ngõ cụt Haddow phía tây nam Edmonton.
Chỉ biết nghi can lái chiếc xe SUV màu đen xuất hiện gần hiện trường.

Nhưng sau khi nhận được một số điện thoại, báo rằng một người tên Phu Lam lái chiếc SUV màu đen có vẻ thất chí, biểu lộ kích thích quá độ, có ý muốn tự tử, cảnh sát liên hệ tới một người từng có tiền án bạo hành nên đổ đi tìm nghi can tại địa chỉ cũ ở 180th Ave. phía bắc Edmonton.

Nhưng căn nhà im hơi lặng tiếng hình như vắng chủ, sau này cảnh sát cho biết vì chưa có dấu hiệu thảm án xảy ra bên trong nên không thể phá cửa khám xét.

Thảm án chỉ được bộc lộ khi cảnh sát quyết định trở lại địa chỉ 180th Ave. (khu vực Lakeview) và vào trong nhà. Tại đây họ khám phá ra bảy xác người, trong đó có hai cao niên và hai thiếu niên. Sau cuộc xét nghiệm tử thi, cảnh sát cho biết tất cả đều trúng đạn từ khẩu súng lục cỡ nòng 9mm, cùng với cỡ đạn đã hạ sát Cyndi Dương.

Sau đây là tên của các nạn nhân:
Thủy Tiên Trương, 35, bạn đời của Phu Lam
Elvis Lam, 8 tuổi, con trai của Thủy Tiên Trương
Thanh Hà Trương, 33, em gái của Thủy Tiên Trương
Valentina Nguyễn, 3, con gái của Thanh Ha Trương
Thị Dâu Lê, 55, mẹ của Thuy Tiên và Thanh Hà
Van Dang Trương, 55, cha của Thuy Tiên và Thanh Ha
Việt Nguyễn, 41, bạn của Thủy Tiên
Nghi can Phu Lam lập tức bị truy lùng cùng với chiếc SUV màu đen khả nghi.

Căn cứ vào cuộc điều tra của cảnh sát, tờ Edmonton Journal tóm tắt lịch trình huyết án trong mấy ngày cuối cùng của tháng 12 như sau:
Chủ nhật, 28 tháng 12, 2014
– Vào lúc 2 giờ sáng, Tiên Trương làm xong ca khuya tại Top-Co.
– Vào lúc 3:45 sáng, em của Tiên Trương, là Hà Trương, sống chung với chị ở 180th Ave., còn gửi lời nhắn cho một người quen.
– Lúc 8 giờ sáng, Tiên Trương và mẹ là Dau Le không có mặt tại nơi làm việc ở Top-Co theo lịch hẹn làm thêm giờ.
Căn cứ vào ba dữ kiện trên thì các nạn nhân đã bị giết từ 3:45 tới 8:00 sáng.
– Vào lúc 8:30 sáng, người chồng đã chia tay của Hà Trương tới ngôi nhà ở 180th Ave., gõ cửa và không có ai trả lời, và khai rằng có thấy một chiếc SUV màu đen mà cảnh sát sau này cho rằng là của sát thủ, đậu phía ngoài nhà.
Thứ Hai, 29 tháng 12, 2014
– 9:45 sáng: một nhân chứng nhìn thấy một chiếc SUV màu đen ở bên ngoài căn nhà 180th Ave. và ít phút sau thì biến mất.
– 10:00 sáng: cảnh sát cho rằng nghi can Phu Lam đưa hai bé thơ tới gửi ở một nhà bà con ở phía bắc thành phố, trong đó một bé gái 1 tuổi là con của Phu Lam và Tiên Trương, và một bé trai 8 tháng tuổi là con của Thanh Hà Trương.
Buổi chiều tối, Phu Lam lái xe tới một căn nhà bà con ở phía nam thành phố không xa nơi Cyndi Dương ở với chồng con.
– 6 giờ chiều: Phu Lam rời căn nhà này.
– 6:50 chiều: Phu Lam bắn chết Cyndi Dương. Cảnh sát cho rằng Phu Lam không chủ ý giết Cyndi và Cyndi chỉ là nạn nhân tình cờ.
– 8:28 tối: thân nhân nơi Phu Lam gửi hai đứa nhỏ gọi cho cảnh sát và ngờ rằng Phu Lam tỏ ra xuống tinh thần và có ý định tự sát. Cảnh sát có tới căn nhà ở 180th Ave. tìm Phu Lam nhưng nhìn qua cửa sổ không thấy gì khả nghi nên bỏ đi.
– 11 giờ tối: cảnh sát sau khi nối kết các dữ liệu xảy ra trong ngày, lần đầu cho rằng giữa Phu Lam và cái chết của Cyndi Dương có liên quan, nên quyết định tìm Phu Lam.
Thứ Ba, 30 tháng 12, 2014
– 12:30 sáng: cảnh sát trở lại căn nhà ở 180th Ave. và lần này khi vào bên trong thì phát giác ra bảy xác chết.
– 2:00 sáng: cảnh sát truy tìm tung tích của Phu Lam tới một quán ăn Việt Nam ở Fort Saskatchewan có tên là Việt Nam Express và tim thấy chiếc SUV đen đậu bên ngoài. Tiếp đó là tìm thấy xác nghi can.
– 8:30 sáng: cảnh sát tin rằng Phu Lam đã tự sát trong quán.
– 3:30 chiều: cảnh sát trưởng Rod Knecht họp báo cho biết 9 người đã chết trong cuộc bạo hành, trong đó có cả sát thủ.

Tại sao Phu Lam lại chọn nơi tự sát là quán Việt Nam Express?
Chủ quán Việt Nam Express là Chau Tran cho biết bà trước đây là vợ ngoại hôn của thủ phạm nhưng chia tay từ lâu và không biết gì về cuộc sống của chồng cũ khi anh ta có duyên tình mới. Chau Tran cho biết Phu Lam lo các việc bảo trì quán Việt Nam Express nên có thể có chìa khóa lọt vào trong quán khi quán đã đóng cửa.

Sau vụ tàn sát ghê gớm trong mấy chục năm chưa từng có ở Edmonton, dư luận cho rằng hệ thống pháp lý tỉnh bang đã không bảo vệ hữu hiệu cho Tiên Trương và gia đình nạn nhân. Allen Benson, chủ tịch của một ủy ban mới thành lập chuyên xét duyệt các vụ giết người do nạn bạo hành trong gia đình ở Alberta gây ra, có tên là Family Violence Death Review Committee, hứa hẹn sẽ nhanh chóng điều tra vụ này.

Thảm án xảy ra ở Edmonton nơi có chừng 10.000 người gốc Việt sinh sống khiến cho cộng đồng hết sức xúc động, nhất là trước cái chết của Cyndi Dương.
Cho đến nay người ta cho rằng, Phu Lam tới địa chỉ của Cyndi Dương hẳn là muốn thanh toán một người khác nhưng không gặp và Cyndi là nạn nhân của một sự tình cờ, xuất hiện không đúng lúc và không đúng chỗ. Cảnh sát có lúc nêu ra giả thuyết hung thủ muốn tìm người cha của Cyndi Dương không hiểu vì lý do gì.

Vào ngày Chủ nhật 4/1/2015, tại thiền viện Trúc Lâm, thượng tọa Pháp Hòa ở Edmonton đã chủ trì một buổi lễ cầu siêu cho 6 người thiệt mạng trong gia đình Tien Trương. Các Phật tử, nhiều người đẫm lệ, đã nghe thượng tọa xúc động nói, nỗi đau do thảm án gây ra là nỗi đau chung của cộng đồng và khuyên tín đồ nên lấy chữ từ bi hỷ xả làm đầu và can đảm nhìn vào bi kịch để phấn đấu cải thiện ổn định cuộc sống. Vị tu hành tuyên bố: “Mọi người đều cần có yêu thương, như cây cần có nước để sống. Chúng ta cần bao bọc lấy nhau, thậm chí cả kẻ chịu trách nhiệm trong sự việc”.

Một thượng tọa khác, Thích Thiện Tâm, Chủ tịch Viện Nghiên cứu Phật giáo Edmonton, nói thêm: “Với những người đã sát hại vợ chồng, con cái của chúng ta, chúng ta không nên lãng phí cảm xúc vào sự tức giận mà hãy ban cho họ tình yêu thương”.

Một buổi lễ cầu nguyện cũng được tổ chức tại Hội Thánh Tin lành Việt Nam cho Cyndi Duong, một phụ nữ đã có ba con. Chồng của cô, David Luu, nói rằng anh không có thù oán gì với ai. Luu nghẹn ngào:
“Tôi không biết tại sao chuyện này lại xảy ra. Tôi xin Chúa hãy xóa đi nỗi đau này và ngài đang giúp chúng tôi”.
Những người quen biết Phu Lam cho biết anh ta lúc bình thường không phải là người hung dữ, nhưng tiết lộ, Phu Lam trước đây bản chất đã phóng túng, tưởng lập gia đình sẽ tu chí làm ăn, nào ngờ gặp rắc rối trong hôn nhân nên những năm sau này Phu Lam lao đầu vào đỏ đen và nghe nói ngập nợ tới trên dưới 400 ngàn Gia kim và mới đây phải khai phá sản.

Con người một phút chốc vì ghen tuông thù hận đã gây nguy cơ cho chính mình, gieo tang tóc cho biết bao gia đình và hậu quả tai hại cho nhiều thế hệ. Phu Lam vào phút chót tha mạng sống cho hai trẻ thơ, một đứa là con anh ta và bé kia là con của em gái vợ; phải chăng do ân hận muộn màng không còn cơ hội cứu vãn!

Hai đứa trẻ sau này lớn sẽ ra sao, cho dù có người nuôi nấng nhưng không khỏi không chấn động tinh thần vì vụ án cũ. Sau này chắc chắn tâm trí chúng khó tránh tổn thương. Theo tin cảnh sát, thì có thể hai bé cũng ở trong căn nhà khu Lakeview khi Phu Lam bắn chết từ ông bà ngoại trở xuống tới cha mẹ và anh chị của chúng.

Ngoài cái chết của Cyndi Dương, một trường hợp gây xúc động khác là cái chết của Elvis Lam. Cậu bé 8 tuổi dù con ai mặc lòng nhưng chính nó không có tội tình gì cả và nếu quy tội thì do người lớn ích kỷ gây ra. Bé Elvis đẹp trai ngoan ngoãn học trường Bishop Greschuk Catholic Elementary School trong hai năm qua và được thầy yêu bạn quý. Khi nhắm mắt trong một cái chết dữ dội và đau đớn khi đạn xuyên vào trái tim non, nó không hiểu vì sao mình phải chết trong tay một người mình thường gọi là “Daddy”!

Khẩu súng dùng để giết người ở đâu ra? Cảnh sát cho biết nó được mua hợp pháp ở Surrey, B.C. nhưng sau đó bị đánh cắp vào năm 2006 và không hiểu Phu Lam đã có nó bằng cách nào! Cảnh sát cho rằng đã từ lâu Phu Lam nung nấu hận thù và đã tìm súng để giết nhiều người một lúc và cuối cùng anh ta đã tìm được hung khí. Vụ thảm sát Edmonton bị coi là một vụ cố sát có dự mưu! Quá muộn!
Chu Nguyễn