Bộ phim 50 sắc thái vừa được công chiếu khắp thế giới nhân ngày lễ Tình nhân 14/2. Bộ phim này gây phẫn nộ trong giới

đấu tranh vì bình đẳng nam nữ vì nó cổ vũ cho lối sống mà trong đó đàn ông chế ngự và sở hữu phụ nữ dưới vỏ bọc của

cuộc tình lãng mạn. Nhân dịp này, Hải Ninh phỏng vấn một số bạn nữ trẻ để tìm hiểu quan điểm cũng như tình trạng nữ

quyền cũng như bình đẳng giới ở Việt Nam hiện nay.

Làn sóng đấu tranh vì quyền bình đẳng của phụ nữ bắt đầu từ thế kỷ 19 ở Anh và Mỹ. Khi đó, những nhà hoạt động đấu

tranh vì quyền bình đẳng với nam giới trong lao động, hôn nhân, nuôi dạy con cái và quyền sở hữu. Kể từ đó đến nay, thế

giới đã trải qua ba làn sóng đấu tranh về quyền bình đẳng cho phụ nữ.

Nhận thức về bình đẳng giới
Ở Việt Nam, phong trào đấu tranh vì quyền lợi phụ nữ cũng đã nhen nhóm lâu nay. Tuy nhiên, nhận thức về vấn đề này vẫn

chưa đầy đủ và thiếu hệ thống.

Hiền Nga, 25 tuổi, từng hoạt động nhiều trong các phong trào vì quyền phụ nữ trong cộng đồng ở Sài Gòn cho biết phần

đông người Việt Nam vẫn chưa hiểu thế nào là phong trào nữ quyền và bình đẳng giới. Chị nói:

Hiền Nga: Nhận thức của mọi người về phong trào nữ quyền và bình đẳng giới còn chưa có và chưa phổ biến. Ngay cả

những bạn nữ mình nghĩ rằng rất mạnh mẽ và độc lập cũng không có hiểu biết một cách hệ thống về việc thế nào là nữ

quyền và thế nào là bình đẳng giới. Mọi người hiểu rất mù mờ rằng nữ quyền có nghĩa là giới nữ phải trèo lên đầu giới nam,

phải cào bằng ai cũng làm các việc như nhau, vì thế nó cũng tạo ra một cái hạn chế.
Ánh Dương, 21 tuổi, đang học đại học ở Hong Kong thì cho rằng nhận thức về vấn đề bình đẳng giới còn chênh lệch giữa

các vùng miền. Hơn thế nữa, việc xã hội thiên vị nam giới cũng ảnh hưởng không nhỏ tới phong trào này. Cô nói:


Ánh Dương: Ở Việt Nam một phần nhỏ có giáo dục tốt hơn, về đến thành phố người ta quan tâm đến vấn đề này hơn, còn

ở những vùng nông thôn họ vẫn sẽ nghĩ con gái đền tuổi lấy chồng thì ở nhà nuôi con, em thấy vậy, nhận thức chưa được

cao. Thậm chí, mấy bạn của em cũng vậy, đến tuổi phải lấy chồng rồi sinh con, các bạn nghĩ nam thì nên làm thế này, nữ

nên làm thế kia. Nói chung về một định kiến sẵn về giới tính rồi, nói chung là nhận thức chưa cao.


Hiền Nga thì khẳng định trong xã hội Việt Nam có một số dấu hiệu cho thấy có sự bình đẳng giới, chẳng hạn như phụ nữ

Việt Nam được học hành bình đẳng, có cơ hội thăng tiến trong công việc. Tuy nhiên, đa phần phụ nữ ngại gắn mình vào

nhãn hiệu đấu tranh vì nữ quyền, hay bình đẳng giới. Hiền Nga nói:

Hiền Nga: Em có một ví dụ là một người như mẹ em thấy rằng việc gì cũng phải làm được, và không bao giờ nhờ vả đến

người khác, đặc biệt là chồng mình, cũng là ba em. Thế nhưng mà khi nào nghĩ đến cái mác bình đẳng giới, nữ quyền thì

lắc đầu, nói rằng không phải mình.

Một trong lý do của việc nhiều phụ nữ ngại gắn trên người cái mác đấu tranh vì quyền bình đẳng nam nữ đó là vì những

hiểu lầm đi liền với phong trào nữ quyền. Nhiều người vẫn cho rằng những người đấu tranh cho nữ quyền là đấu tranh

chống lại những giá trị truyền thống của phụ nữ. Hiền Nga nói:
Hiền Nga: Trong giá trị truyền thống của mình có một cái là mình cực kỳ tôn vinh cái tính nữ. Mình cho rằng tính nữ là công,

dung, ngôn, hạnh, hy sinh, đức này đức kia. Nó làm cho tính nữ nghe rất là cao cả, rất là linh thiêng, và ai cũng cần phấn

đấu có đức tính đấy. Nghe thì có vẻ không có gì là đàn áp, thiếu tôn trọng phụ nữ cả. Thế nên khi mà nói đến những cái

nhãn kia thì người ta thường có phản ứng rằng tôi muốn tôi tốt đẹp như thế kia cơ, tôi không thể gắn cái nhãn mà tôi cũng

không hiểu nó là cái gì.

Hơn thế nữa, những người đấu tranh cho quyền lợi phụ nữ thường bị gọi là các cô gái “xấu", những cô gái “chán ghét đàn

ông", thậm chí còn bị gọi là đồng tính. Hiền Nga giải thích:

Hiền Nga: Đây là lập luận của những người muốn duy trì giá trị hiện tại về giới nêu ra để phủ nhận những nỗ lực của phong

trào đấu tranh vì nữ quyền.

Hiền Nga cho rằng, đến khi nào người Việt Nam hiểu rằng phụ nữ phải được tôn trọng như những người khác và giới tính

của họ không ảnh hưởng tới việc người khác nhìn nhận họ như thế nào, khi đó, phong trào đấu tranh cho quyền phụ nữ mới

thành công.

Vai trò của Hội phụ nữ

Ở Việt Nam có một tổ chức thuộc Bộ Lao động và Thương binh xã hội mà chức năng đáng lẽ là để bảo vệ quyền lợi của

phụ nữ, đó là Hội phụ nữ. Thu Minh, 27 tuổi, cho rằng Hội phụ nữ Việt Nam không làm gì giúp đời sống của phụ nữ, thậm

chí cô còn buộc tội đây là “kẻ thù số một” của phụ nữ Việt. Thu Minh nói:
Thu Minh: Đây là cái hội mà đi tuyên truyền phụ nữ cần phải có đủ công, dung, ngôn, hạnh. Nói cách khác là đặt phụ nữ lên

bàn thờ, rồi khiến phụ nữ phải chạy theo những tiêu chuẩn gần như là vô tưởng đấy. Em nghĩ là Việt Nam mình nên dẹp cái

hội này đi thì hơn.

Ánh Dương cũng nhận định rằng các hoạt động của hội phụ nữ chỉ mang tính biểu tượng, phần lớn chỉ là để giải quyết

những vấn đề nhỏ, chứ không thực sự quan tâm tới vấn đề lớn hơn là quyền bình đẳng nam-nữ. Theo chị Dương, hội này

cũng có quan điểm và tôn chỉ làm việc rất thủ cựu về các vấn đề đối với giới nữ.

Còn Hiền Nga thì đưa ra lý do tại sao Hội phụ nữ hoạt động kém hiệu quả. Hiền Nga cho biết:

Hiền Nga: Cái nhiệm vụ từ khi cái hội này được thành lập đó là hội là cơ quan đại diện của đảng. Họ được sinh ra là để thực

hiện các thứ mà đảng yêu cầu họ làm chứ không phải là họ vận động cho nữ quyền của Việt Nam. Tất nhiên là trong những

thứ Đảng yêu cầu họ làm thì có những thứ có lợi cho phụ nữ và những thứ không có lợi cho phụ nữ. Những thứ có lợi cho

phụ nữ chẳng hạn như là Hội phụ nữ họ rất quan tâm tới chuyện bảo vệ phụ nữ, bảo vệ trẻ em, chống lại bạo hành gia đình.

Tuy nhiên, ở đây họ chỉ chống lại bạo hành đối với phụ nữ thôi, nghĩa là chồng bạo hành vợ chẳng hạn, còn họ không đấu

tranh cho việc ngược lại, chẳng hạn như vợ bạo hành chồng thì họ không làm. Họ sẽ bảo vệ những giá trị mà Đảng muốn

nhân dân theo đuổi như là phụ nữ phải chăm sóc gia đình, giỏi việc nước, đảm việc nhà, rồi những đức tính hy sinh, cần cù

của phụ nữ. Những cái đấy đều có lợi cho lao động sản xuất và duy trì nhà nước. Vì thế, chức năng của hội phụ nữ không

phải là đấu tranh vì quyền phụ nữ mà chỉ là duy trì nhà nước của đảng mà thôi.

Mới đây, giới chức Việt Nam ra đề nghị thành lập Bộ Phụ nữ nhằm chăm lo tới các vấn đề về quyền phụ nữ. Có nhiều ý

kiến liên quan tới đề nghị này song khoảng 10 bạn nữ trẻ trong một khảo sát nhỏ của người viết bài này đều tỏ ý hy vọng về

sự ra đời của bộ nói trên. Họ mong đợi rằng Bộ phụ nữ sẽ giúp vấn đề bình đẳng giới được nâng cao hơn.
Theo RFA