Nghệ sĩ nhiếp ảnh Maika. (Credit: Audience Submitted) .Tại sao Maika chọn những đề tài xã hội nhạy cảm và quá trình làm việc để đoạt giải Nhất hạng mục Ảnh đương đại, cuộc thi Ảnh Báo chí Thế giới (World Press Photo) năm 2013?
Maika, tên thật là Nguyễn Thanh Hải, sinh năm 1986, từng theo học Xã hội học tại Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn (Hà Nội), hiện đang làm việc như một nghệ sĩ nhiếp ảnh tự do tại Hà Nội.
Maika đến với nhiếp ảnh từ năm 2006 và bắt đầu làm nghề từ năm 2009, với thể loại ảnh thời trang, sau đó là ảnh lomography rồi ảnh tư liệu. Maika từng tham gia một số khóa học ngắn hạn về ảnh báo chí hoặc tham dự các triển lãm nước ngoài. Triển lãm cá nhân đầu tiên của Maika là ‘The Pink Choice’ (Yêu là yêu) tổ chức tại Viện Goethe Hà Nội, với sự tài trợ của Quỹ CDEF và Viện Goethe vào tháng 11/2012.
Maika từng đoạt các giải thưởng ‘Luận về nhiếp ảnh hay nhất’ và ‘Ảnh đơn đẹp nhất’ năm 2010 do Quỹ Truyền thông Indonesia trao tặng, giải Nữ nhiếp ảnh gia châu Á.
Bộ ảnh đoạt giải của Maika gồm 12 bức nói về những cuộc sống các cặp đồng tính ở Việt Nam.
Để ghi lại những phút đời thường của các cặp đôi đồng tính, Maika đã phải xuôi ngược dọc đất nước 7/2011 tới tháng 3/2012 để chụp. Nhưng cái khó hơn chính là thâm nhập vào thế giới của những cặp đôi như vậy.
Thoạt đầu, Maika tìm đến Nguyễn Văn Dũng, người đồng tính đầu tiên ở Việt Nam xuất bản tự truyện, và anh đã giúp cô tìm được đối tượng.
Tuy nhiên, nhiều trong số những người được chụp ảnh lại thiếu tự nhiên trước ống kính. Quan sát một cặp đôi đồng tính, Maika nhận thấy họ không thấy thoải mái khi ở bên ngoài trước sự tò mò của những người xung quanh. Phút giây riêng tư của những cặp đôi này tại nhà là lựa chọn để Maika triển khai đề tài của mình. Đó là khoảnh khắc họ có thể quên đi sự tồn tại của ống kính.
Nhưng khó khăn lại không chỉ đến từ các cặp đôi đồng tính mà còn từ gia đình. Ngay trước triển lãm ‘The Pink Choice’, có gia đình muốn cô không trưng bày hình ảnh con cái của họ.
Nhưng Maika đã vượt qua những khó khăn đó, hoàn thành bộ ảnh với 70 cặp đôi đồng tính tham gia và 12 bức ảnh trong bộ ảnh này đoạt giải của World Press Photo. Một cuộc phỏng vấn ngắn với Maika sau khi cô nhận được tin về giải thưởng:
Radio Australia: Lý do nào khiến chị chọn chụp đề tài đồng tính, trong bối cảnh một xã hội vốn chưa được cởi mở về vấn đề này như ở Việt Nam?
Maika: Tôi tham gia nhiếp ảnh từ 2006 thông qua các diễn đàn trên mạng cũng như các hoạt động phong trào thời điểm đó. Đề tài đồng tính đến với tôi qua nhiều va chạm nhỏ mà tôi gặp hàng ngày trong cuộc sống của mình. Nhưng chủ yếu đến từ sự khác biệt giữa các thông tin về người đồng tính mà tôi được tiếp cận trên truyền thông với chính những người đồng tính mà tôi có cơ hội được gặp và tiếp xúc. Có nhiều người cởi mở, tự tin, tài năng và sống hạnh phúc, thế mà cuộc sống của họ lại không hề được biết đến hoặc được tôn trọng một cách thỏa đáng.
RA: Là phụ nữ, khi chụp ảnh về đề tài này, chị có gặp trở ngại nào không?
Maika: Hoàn toàn không. Ngược lại, với tôi, phụ nữ luôn là một lợi thế và chưa bao giờ thành trở ngại với tôi cả.
RA: Để nhiếp ảnh Việt Nam dấn thân vào những dề tài mang đậm hơi thở đương đại và giành nhiều giải World Press Photo hơn, điều tiên quyết nhất theo chị là gì?
Maika: Đó là sự nghiêm túc và biết chơi hết mình. Có điều đó thì làm gì cũng được cả.
RA: Ngoài đồng tính, chị còn khai thác những đề tài nào?
Maika: Tôi chủ yếu chụp con người. Tất cả những thứ liên quan đến đời sống của con người tôi đều thích.
RA: Chị có thể tiết lộ dự định trong tương lai?
Maika: Chưa có gì cụ thể. Việc đến đâu thì mình làm đến đó thôi, Tôi luôn yêu nhiếp ảnh, và yêu nó vô điều kiện nên hàng ngày, dù chỉ đi chơi chụp ảnh với bạn bè cũng đủ vui rồi, không cần toan tính chuyện dài lâu.
Source: ABC Australia
