Kem chống nắng là sản phẩm bảo vệ da, chống lại ảnh hưởng của các tia tử ngoại từ ánh nắng mặt trời, được thể hiện bằng chỉ số SPF (Sun Protection Factor). Chỉ số này xác định khả năng ngăn chặn tia tử ngoại (còn gọi là tia cực tím hay UV).
Có bao nhiêu loại tia tử ngoại (tia cực tím, UV)? Tia tử ngoại (UV) chia làm 3 loại chính: UVA, UVB, UVC. Ở cường độ nhẹ (lúc nắng sớm), tia cực tím có tác dụng tốt với sức khỏe như kích hoạt sản xuất vitamin D hoặc giúp điều trị bệnh vảy nến và một số bệnh ngoài da khác. Ngược lại, cường độ mạnh thì tia cực tím có nhiều tác hại. Để hình dung tia tử ngoại nguy hiểm thế nào, hãy để thử một cái ruột xe (săm xe) hoặc một hộp nhựa ngoài nắng, sau 1 tháng sẽ thấy chúng nhạt màu và có nhiều vết rạn (trừ khi các sản phẩm đó có thêm chất hấp thụ tia UV). Đó chính là do sự phá hoại của tia tử ngoại.
Tia UVC có khả năng gây ung thư cao nhất, nhưng bị tầng ozone hấp thụ và phản xạ nên không đến được mặt đất. Tuy nhiên, hiện tại có nhiều nơi tầng ozone bị thủng hoặc bị mỏng thì nguy cơ từ tia UVC là rất lớn. 99% các loại kem chống nắng không có tác dụng chống UVC.
UVB và UVA gây ảnh hưởng xấu đến làn da với mức độ biểu hiện khác nhau. Tia UVB tác động vào lớp biểu bì (lớp da ngoài cùng), là tác nhân chính gây cháy nắng, đen da và có thể dẫn đến ung thư da. UVB có cường độ cao nhất từ 10h-14h trong ngày và mạnh nhất vào mùa hè. UVB không xuyên qua được kính nhưng có thể phản xạ qua kính và mặt nước. Tia này gây cháy nắng và ung thư da.
Tia UVA (chiếm 95% bức xạ tia cực tím): UVA luôn hiện diện bất kể mùa nào trong năm, dù trời nắng hay không. Vì thế khi trời râm mát thì tia UVA vẫn làm tổn hại đến da. UVA xuyên qua được kính và nhiều loại vải. Mặc dù UVA không làm đen da, nhưng lại tạo ra các gốc tự do, phá hủy collagen và elastin (một loại protein tương tự như collagen) gây lão hóa da. UVA có thể gián tiếp gây ung thư da và đột biến DNA. Nói tóm lại, khi nghĩ đến UVA hãy nghĩ đến những vết nám, vết nhăn và sự lão hóa da.
Chỉ số SPF là gì? SPF chỉ khả năng chống UVB. Về cơ bản SPF càng cao thì da càng được bảo vệ khỏi tia UVB tốt hơn, cũng như thời gian bảo vệ lâu hơn (mà không phải bôi lại kem). Tất cả kem chống nắng đều bảo vệ làn da khỏi UVB.
Có cần sử dụng Kem chống nắng? Tiến sĩ John Ashworth – một chuyên gia da liễu Anh quốc khẳng định: Rất nhiều người nghĩ rằng cháy nắng một chút cũng không sao. Tuy nhiên, nằm dài dưới nắng mà không có bất cứ sự bảo vệ nào thì chẳng khác gì bạn hút tới 80 điếu thuốc/ngày. Hiệu ứng nhà kính khiến tầng ozone mỏng dần, có nơi bị thủng (tầng ozone giống như chiếc dù ngăn chặn hầu hết tia tử ngoại cho trái đất), số lượng người bị ung thư da ngày càng tăng, đó là những lý do để chúng ta cần đến kem chống nắng.
Có phải sử dụng kem chống nắng thì có thể tha hồ mà phơi nắng mà không sợ bị đen? Sai. Không có loại kem chống nắng nào có thể bảo vệ da khỏi ánh nắng 100% được. Kem chống nắng có chỉ số SPF càng cao thì khả năng bảo vệ càng cao. Đúng nhưng chưa đủ. Chỉ số chống nắng SPF càng cao có nghĩa là khả năng chống nắng càng lâu. Mỗi đơn vị SPF có khả năng bao vệ từ 10-15p. Kem chống nắng có chỉ số SPF 15 hấp thụ tối đa 94% tia tử ngoại, SPF 60 là 98%.
Luôn luôn dùng kem chống nắng có SPF >15. Tiến sĩ Jonh Ashworth nhấn mạnh: “Tôi nghĩ bất kỳ cái gì mà chỉ số dưới SPF dưới 15 đều vô giá trị. Nếu chỉ dùng 1 lượng nhỏ vào những ngày nóng thì khả năng bảo vệ càng thấp vì mồ hôi nhanh chóng rửa trôi tất cả.”
Nên bôi kem chống nắng khi nào? Bất cứ loại kem chống nắng nào cũng mất từ 20 – 30 phút để hoàn toàn thẩm thấu và tạo bức tường ngăn chặn tia tử ngoại (tia cực tím hay tia UV). Để đạt hiệu quả chống nắng tốt nhất, nên thoa kem chống nắng 20p trước khi ra ngoài nắng.
Có phải trời âm u thì không cần kem chống nắng? Sai. Tia UVA vẫn còn nguyên vẹn dù trời âm u (tia UVA gây nám, lão hóa da và các vết nhăn), do đó dù trời âm u hay ở trong bóng râm da chúng ta cũng có thể bị ảnh hưởng.
Làm sao sử dụng kem chống nắng nếu có trang điểm? Nhiều loại mỹ phẩm được trang bị khả năng chống nắng thể hiện bằng chỉ số SPF ghi ở ngoài vỏ.
Chỉ số SPF không được cộng dồn lại với nhau khi thoa hai loại kem chống nắng mà chỉ lấy SPF của loại cao nhất.
Có thể sử dụng kem chống nắng toàn thân để thoa lên mặt không? Thông thường trên các lọ kem chống nắng đều ghi là “có thể thoa lên mặt và những vùng da tiếp xúc với ánh nắng”. Tuy nhiên, da mặt thường mỏng và dễ kích ứng, do đó nên dùng loại chống nắng dành riêng cho da mặt do chúng có thêm tinh chất dưỡng da, chỉ số chống nắng tốt nhất từ 20-40. SPF cao hơn 40 thì nên dùng cho các vùng da khác trên cơ thể. Nếu sử dụng sai chỉ số có thể gây kích ứng, bí da và dễ nổi mụn.
Có cần thoa kem chống nắng ở các vùng da khác? Ngoài da mặt, tay, chân ra thì nên chú ý thoa ở những vùng da hay bị lãng quên khác: vành tai, ven chân tóc, cùi chỏ, mắt cá, gót chân. Ánh nắng có thể gây tác hại lên mọi vùng da.
Nắng có xuyên qua quần áo? Có thể. Mỗi loại quần áo có tác dụng chống nắng khác nhau, gọi là chỉ số UPF (Ultraviolet Protection Factor), UPF càng cao thì khả năng hấp thụ tia tử ngoại càng lớn, da càng được an toàn.
ST
Sửa bởi người viết 10/04/2015 lúc 07:19:37(UTC)
| Lý do: Chưa rõ
