Phụ nữ được người đời gọi một cách văn hoa: phái yếu hay phái đẹp, để đối lại với nam giới được coi là phái mạnh. Yếu

đối với mạnh thì đúng quá rồi. Nhưng đẹp đối với xấu thì dường như không ổn mà còn bất công nữa và chắc gì các ông

chịu ngồi yên mà không lên tiếng phản đối. Thế nên, cụm từ “phái đẹp” được kiêu hãnh đứng riêng một mình, không phải

đối đáp với nhóm từ nào khác cho mất công lôi thôi.
Được người khác xem mình thuộc loại yểu điệu thục nữ, hay kiểu “mình hạc xương mai” thì phụ nữ nào lại không thích.

Nhất là sống vào thời đại hôm nay người ta sợ lên cân đến tội nghiệp. Ăn gì, uống gì cũng lại phải xem coi trong đó có

bao nhiêu calorie, phải biết cầm chừng sao cho vừa đủ chứ đừng dư ra để hôm sau bước lên bàn cân lại bị một trận tá

hỏa thì chỉ thêm lo âu phiền muộn có hại cho sức khỏe. Nhưng nếu được gọi là phái đẹp thì chắc là còn thích hơn nữa.

Được cho là đẹp tức những gì thuộc về mình cũng phải hoàn hảo, nếu không thì chí ít cũng phải… coi được thì mới

đáng gọi là đẹp chứ.

Đã là phụ nữ thì ai cũng thích được đẹp. Chưa đẹp thì làm cho đẹp. Đã đẹp rồi thì lại muốn đẹp hơn. Người ta sẽ không

bao giờ bằng lòng với chính mình, sẽ không bao giờ thỏa mãn với những gì là hiện tại và luôn luôn đẩy cái lằn mức tiêu

chuẩn lên nấc cao hơn. Thế nên, kỹ nghệ chăm lo sắc đẹp, chỉ riêng ở Hoa Kỳ, mỗi năm thu vào $50 tỉ và phụ nữ luôn là

nhóm người tiêu thụ mạnh nhất. Trong đó có hai thứ mà phụ nữ o bế và quan tâm nhiều nhất cho sắc đẹp của họ là tóc và

phấn son. “Em về điểm phấn tô son lại/ Ngạo với nhân gian một nụ cười.”(*) Không son phấn thì vẫn có người có thể

“ngạo với nhân gian một nụ cười”, nhưng có chút son phấn thì ai cũng có quyền nở một nụ cười, mà là nụ cười rất có

duyên nữa. Phấn son lợi hại là thế.

Các công ty mỹ phẩm lớn nhỏ đếm không xuể. Trong đó những thương hiệu như Channel, Revlon, Christian Dior lớn

mạnh tựa như những đế chế. Các tiệm mỹ phẩm xuất hiện ở khắp nơi. Không một trung tâm thương mại nào không có ít

nhất hai ba tiệm loại này để chăm lo sắc đẹp cho phụ nữ. Nói đến làm đẹp, khi cần, phụ nữ có thể chi tiền ngay mà không

cần phải suy nghĩ đắn đo và không hề ngại tốn kém. Đẹp là ưu tiên hàng đầu. Thế nên, ngay cả trong những thời kỳ kinh

tế suy trầm thì ngành kỹ nghệ chăm lo sắc đẹp cho phụ nữ vẫn phát triển đều đặn chứ không bị ảnh hưởng.

Vì sao phụ nữ thích làm đẹp, hay nói rõ hơn, thích o bế sắc đẹp của mình như thế?
Theo các nhà tâm lý, là vì ảnh hưởng từ các bà mẹ. Ngay ở trong nhà, các bà mẹ vẫn thường khen những đứa con hay

cháu gái trong nhà: “Hôm nay con nhìn đẹp và đáng yêu quá! Tóc đẹp, áo quần đẹp, trang điểm đẹp.” Một cách vô tình,

các bà mẹ đã tiêm nhiễm vào đầu những đứa bé gái ý niệm rằng điều quan trọng nhất đối với một phụ nữ là phải nhìn

đẹp.

Chúng ta vẫn cứ tưởng sống ở thế kỷ 21 này, sự bình đẳng giữa nam và nữ có thể nói đã đạt đến độ gần như tuyệt đối.

Nhiều phụ nữ tham gia vào những công việc mà trước đây chỉ dành cho nam giới: lái xe vận tải, lái phi cơ, tàu thủy, đi lính,

thậm chí còn được quyền cầm súng chiến đấu ngoài mặt trận. Và vì vậy, phụ nữ của thế kỷ 21 đáng lẽ ra phải vượt qua

những cái tầm thường trong đời sống đó chứ. Nhưng không, đối với phụ nữ, đẹp hay làm đẹp vẫn giữ một vai trò quan

trọng. Và hơn bao giờ hết, cái đẹp vẫn đứng ở vị trí cao hơn những thứ khác đáng lẽ ra phải được xem là quan trọng hơn,

hay ít ra ngang bằng, như sự thông minh, lanh lợi, duyên dáng, sức khỏe hay đức hạnh.

Càng ngày các cô bé càng biết bắt đầu làm đẹp rất sớm. Trong một cuộc thăm dò gần đây với những bé gái bảy tuổi,

sáu trong mười đứa đã biết tô môi son và hai trong năm đứa biết kẻ viền mắt.
Không chỉ ở phụ nữ, đã là con người thì tâm lý ai cũng thích nhìn cái đẹp vì đó là bản tính tự nhiên của chúng ta trải qua

hàng triệu năm tiến hóa. Ai cũng thích thú nhìn những đứa bé có nét đẹp kháu khỉnh: làn da mịn màng, mớ tóc dày và

mềm, chiếc mũi cao đầy, đôi mắt to tròn.

Có những bằng chứng cho thấy ngay từ thời thượng cổ ở Âu châu, người ta đã đặt ra tiêu chuẩn của một người phụ nữ

đẹp và thông minh với tỉ lệ vòng eo và hông phải là 0,7 (nghĩa là chu vi vòng eo của một phụ nữ là 70% so với vòng

hông). Những nét nữ tính tiêu biểu khác cũng được đánh giá như làn da sáng mịn, đôi môi cong đầy. Những tiêu chuẩn

này đến nay vẫn được xem là chuẩn mực không chỉ ở Âu châu mà có lẽ khắp thế giới.

Thêm một số tiêu chuẩn khác như thân thể cần thon gọn nhưng vẫn có những đường cong cần thiết, mái tóc bồng bềnh,

nét miệng tươi, mi cong dài, mày đậm và gọn – và người phụ nữ nếu chẳng may thiếu đi một vài điều kiện trên là kể như

thất bại.

Khi những tiêu chuẩn này được đặt ra để chấm điểm nét đẹp của phụ nữ thì vô hình trung đã tạo áp lực lên người phụ

nữ. Thế nên phụ nữ phải biết chăm sóc nhan sắc của họ là điều hết sức tự nhiên. Thiếu hụt thứ gì thì lẽ đương nhiên họ

biết tìm tới những phương tiện sẵn sàng giúp họ trám vào những thiếu hụt đó.
Nhiều phụ nữ ngày nay đi làm và tự do ra ngoài xã hội hơn thời trước. Thế nên, họ còn phải chăm lo nhan sắc của họ hơn

trước nữa nếu muốn thành công. Kết quả một nghiên cứu mới đây cho biết những người có bề ngoài dễ nhìn thì dễ

thành công hơn trong công việc, không cần biết gốc gác của họ thế nào, học thức, hay thậm chí chỉ số thông minh của họ

cao hay thấp.

Một nghiên cứu khác nữa cho thấy những người có nhan sắc thường được nhận công việc trước, thăng chức nhanh hơn

và lương cao hơn so với những đồng nghiệp thiếu nhan sắc. Khi còn đi học, họ được thầy cho điểm nương tay hơn và có

nhiều bạn hơn. Được cho là người dễ nhờ vả và gây được sự chú ý từ đám đông. Thậm chí khi phạm lỗi lầm cũng ít bị

trách cứ hơn. Nói chung, người có nhan sắc luôn có được lợi thế trong xã hội. Vậy thì việc làm đẹp cần phải được khuyến

khích nhiều hơn nữa.

Nhưng nếu có làm đẹp thì chỉ nên đẹp vừa vừa thôi. Đẹp quá đôi khi lại bất lợi. Ở Mỹ đã từng xảy ra trường hợp người

phụ nữ bị cho là quá đẹp không thích hợp với công việc của nàng.

Đó là câu chuyện tại một văn phòng nha sĩ ở tiểu bang Iowa mới đây. Chàng nha sĩ James Knight mướn một phụ nữ trẻ

tên Melissa Nelson làm phụ tá trong văn phòng của chàng. Nhưng chỉ ít lâu sau chàng đành phải cho nàng nghỉ với lý do

là nàng quá đẹp làm chàng lo ngại là rồi đây sẽ có ngày chàng không thể “cưỡng” lại nổi và do đó có nguy cơ làm

phương hại đến hôn nhân của chàng. Nàng thấy lý do quá sức vô lý bèn thưa chàng ra tòa. Vụ án lên tới tận Tối cao Pháp

viện của Iowa. Cuối cùng, các vị quan tòa đứng về phía chàng và phán rằng chàng có quyền cho nàng nghỉ vì lý do trên.

Phán quyết của tòa nói rằng: “Mối quan hệ giữa đàn ông và đàn bà thường có thể đưa tới những cảm xúc và hành xử cá

nhân không giống như quan hệ ở nơi làm việc.” Thế nên, đẹp quá chưa hẳn luôn luôn là điều có lợi đâu nhé.
Ở thời đại kỹ thuật tin học tràn lan khắp nơi thì người phụ nữ còn phải chịu nhiều áp lực chăm chút cho nhan sắc của mình

hơn nữa. Trước khi bước ra ngoài đường, không chỉ những người nổi tiếng mới phải lo đến diện mạo bên ngoài của

mình vì bị những tay săn hình paparazzi theo bén gót, chờ người kia vô ý bất cẩn một chút là bấm hình lia lịa, mà ngay

những người phụ nữ bình thường cũng cần phải ngó ngàng đến dung nhan của mình để tránh rủi ro.

Kể từ khi chiếc điện thoại di động ra đời có trang bị thêm phần chụp hình, thì bên cạnh những tiện lợi nó mang lại cũng có

rất nhiều điều bất tiện. Rồi những trang blog và trang mạng cá nhân xuất hiện, ai cũng có thể trở thành một nhà báo, ai

cũng có thể tạo được những tin gây sự chú ý. Chỉ cần một tấm hình nhỏ thôi của ai đó một hôm quên sửa soạn, mặt mày

hốc hác, đầu tóc bù xù, được đưa lên mạng thì chỉ trong giây lát tức thì nó được phát tán đi khắp thế giới. Sau đó là

những lời bàn tán, góp ý. Có những ý kiến hết sức tàn nhẫn từ những người thiếu tế nhị có thể bôi vôi trát trấu thêm vào

khuôn mặt của người xấu số trong tấm hình đó, thì đau khổ biết chừng nào. Không một phụ nữ nào muốn bị rơi vào tình

trạng đó cả. Thế thì chỉ còn cách là phải cẩn thận trang điểm cho kỹ, trước khi ra khỏi nhà còn nên soi gương thêm một

lần nữa cho ăn chắc kẻo lại mang họa vào thân lúc nào không biết.

Mới hôm nào đây, người ta chỉ phải diện quần áo đẹp, chăm sóc mái tóc cho thật óng mượt và trang điểm cho thật kiêu

sa vào những dịp tiệc tùng, cưới hỏi, sinh nhật. Bởi vì người ta biết ở đó thế nào cũng có vài cái máy chụp hình sẵn sàng

bấm bất cứ lúc nào nên phải chuẩn bị trước. Nay thì đâu đâu cũng có máy chụp hình và ai cũng có thể trở thành một tay

săn hình không thua gì những tay nhà nghề trước kia. Thế nên cứ phải chuẩn bị trước để phòng bất trắc.

Trong một thế giới mà bật tivi lên là thấy một Kate Middleton trước đó ít tiếng đồng hồ mang bầu vượt mặt, thế mà chỉ

mấy giờ sau khi sinh con, xuất hiện trước ống kính tivi thân hình đã thon gọn, áo quần chỉnh tề, mái tóc chải gọn gàng

không một sợi nằm lệch vị trí. Khi mà trên mạng YouTube có cả hàng trăm ngàn những chuyên viên trang điểm sắc đẹp

luôn sẵn sàng chỉ dẫn tỉ mỉ cho phụ nữ cách làm sao có được một khuôn mặt kiều diễm, thì đừng nên đòi hỏi phụ nữ khi

ra khỏi nhà mà không đánh một chút má hồng, tô một chút son môi để góp với đời một nụ cười, cho dù nó có làm cho họ

phải tốn chút thì giờ và người khác phải chờ đợi lâu thêm ít phút.

Phụ nữ làm đẹp không chỉ cho chính họ mà còn làm cho người đi bên cạnh được hãnh diện với đám đông. Thế nên

chúng ta chẳng nên trách cứ họ làm gì.

Huy Lâm
———–—
(*) thơ Thái Can