Trung tá Thu Phan Getka (đứng) và Thiếu tá Trần Ngọc Nhung (ngồi)
Đại tá Thu Phan Getka, Bác sĩ Nha khoa Hải quân là người phụ nữ Việt Nam đầu tiên mang cấp bậc Đại tá trong quân đội Hoa Kỳ.
Cô được thăng cấp vào năm 2001. Cô cũng là người Việt Nam đầu tiên mang cấp Đại tá Hải quân, và là người Việt Nam thứ ba mang cấp bậc Đại tá trong quân đội Hoa Kỳ. Theo tài liệu sưu lục được, thì người Việt Nam đầu tiên được thăng cấp Đại tá trong Quân đội Hoa Kỳ vào năm 1982 là Bác sĩ Quân y Lục quân Nghiêm X Quang (hồi hưu). Bác sĩ Quân y Lục quân Nguyễn Dương là người Việt Nam được thứ hai được thăng cấp Đại tá Hoa Kỳ vào năm 1992 (hồi hưu năm 1999).
Vào năm 1975, Cô Phan Thu 17 tuổi, nữ sinh lớp 11 trường trung học Pháp tại Đà Đạt, đã cùng gia đình chạy trốn vào Sài Gòn khi quân cộng sản gần tiến vào thành phố này. Tại Sài Gòn, cô trở lại trường học được vài tuần thì trường học phải đóng cửa, vì tình hình trở nên nguy ngập. Gia đình cô lại phải lánh nạn cộng sản rời khỏi Việt Nam 10 ngày trước khi quân cộng sản Bắc Việt cưỡng chiếm được Sài Gòn ngày 30 tháng 4 năm 1975.
Đến Hoa Kỳ gia đình cô cư ngụ tại Manassas, tiểu bang Virginia, nơi chị và anh rể người Mỹ đang sinh sống. Phụ thân của Phan Thu nguyên là giám đốc Viện Paster. Phan Thu ghi danh học tại đại học Công gíao tại Hoa Thịnh Đốn (Catholic University in Washington), học tại đại học Maryland và hoàn tất cử nhân ngành Nha khoa. Sau đó, cô rời đại học Maryland để phục vụ Hải quân. Hôn phu của cô là Trung tá Hải quân Eric Getka, ngành thần kinh tâm lý, khuyên cô nên nhận một học bổng của Hải quân và gia nhập quân chủng này trước khi họ kết hôn. Thu Phan Getka cho biết: " Chồng tôi đã quyết định, anh ấy thích Hải quân và chọn con đường binh nghiệp, vì vậy gia nhập Hải quân cũng là lựa chọn thích hợp đối với tôi".
Sau khi gia nhập Hải quân Hoa Kỳ, ngành nha khoa, cô được thuyên chuyển đến làm việc tại Trung tâm Y tế Hải quân Quốc gia tại Bethesda, Tiểu ban Maryland (National Naval Medical Center in Bethesda, Md).
Cần biết thêm, trong Hải quân Hoa Kỳ có hai ngành sĩ quan: sĩ quan ngành tác chiến hải quân (Line Officer) tương tự như Sĩ quan ngành chỉ huy của Hải quân VNCH; và sĩ quan ngành chuyên môn hải quân (Staff Corps Officers). Ngành nha khoa Hải quân (Dental Coprs) là một trong tám ngành chuyên môn của Hải quân (Staff Corps): Y sĩ (Medical Corps), Điều dưỡng (Nurse Corps), phục vụ y tế (Medical Service Corps), Nha khoa (Dental Coprs), kỹ sư công chánh (Civil Engineer Corps), ngành Tiếp vận, ngành Quân pháp (Judge Advocate General's Corps) và ngành Tuyên úy (Chaplain Corps).
Từ khi gia nhập Hải quân, Bác sĩ nha khoa Thu Phan Getka lần lượt phục vụ tại nhiều trung tâm Nha khoa Hải quân, và đảm nhận nhiều chức vụ quan trọng. Đường binh nghiệp của cô từ đó cũng được thăng tiến theo thời gian. Điểm son đáng quý chính là lòng tận tụy chăm sóc sức khỏe cho quân nhân Hải quân các cấp và gia đình họ.
Bác sĩ Thu Phan Getka được thăng cấp Thiếu tá năm 1990, Trung tá năm 1996, Đại tá năm 2001.
Tính đến nay, Bác sĩ Thu Phan Getka mang cấp Đại tá khoảng 14 năm, và là một trong những Đại tá thâm niên nhất trong Hải quân Hoa Kỳ còn tại ngũ.
Ngoài Đại tá Thu Phan Getka, người Việt mang cấp Đại tá trong ngành Nha khoa Hải quân, còn có Đại tá Trần Ngọc Nhung, đã hồi hưu năm 2013, và Trung tá Nguyễn Trọng Đức, sẽ được thăng cấp Đại tá vào năm 2016.
Hiện nay Đại tá Thu Phan Getka là Trưởng khoa Periodontics tại trường hậu đại học Nha Khoa Hải quân Hoa Kỳ (Naval Postgraduate Dental School). (Nam Yết)
SBTN
