Chủ nhà thực thà (tay mặt) và Gubb, người thuê mánh mung (tay trái)

Chủ nhân một căn nhà vì một lý do nào đó không ở, hoặc vì đi làm nơi xa hoặc vì muốn đầu tư nên cho thuê là việc bình

thường. Nhưng đôi khi họ gặp chuyện bất thường và trải qua cơn ác mộng nếu người thuê thuộc loại “lì lợm” (deadbeat

tenant) ở lì nhưng không chịu trả tiền thuê hoặc khai thác căn nhà mướn để thu lợi cá nhân như biến nó thành phòng trọ,

một thứ “rooming house” phi pháp. Tệ nạn này không hiếm.

Việc này đã xảy ra ở Toronto và mới đây tờ Toronto Life (số tháng 9, 2015) vạch mặt một tay ma giáo, Jesse Gubb, đã

biến ít nhất 4 căn nhà, mà anh ta đứng tên thuê, thành phòng trọ và kiếm lời chục ngàn mỗi tháng.
Sự việc vỡ lở, đành rằng Jesse Gubb khó tránh tội lừa đảo, về vi phạm luật lệ phòng hỏa, và tội kinh doanh trái phép,

nhưng kẻ thiệt hại chính vẫn là chủ nhà vì căn nhà xuống cấp và có khả năng bị phạt vi phạm quy định chống hỏa hoạn dù

không phải do mình trực tiếp gây ra. Nạn nhân thứ hai chính là người trọ. Phần đông họ là phụ nữ vì công việc hay học

hành phải tới Toronto, nhưng không đủ khả năng thuê nhà, thuê phòng đủ tiện nghi nên đành chấp nhận làm khách trọ trong

nhà trọ tồi tàn, dồn ép như cá mòi và cả cơ nguy có thể gặp thương vong khi hỏa hoạn xảy ra.

Tại sao nạn “phòng trọ” bất hợp pháp ở Toronto lại mọc lên như nấm?
Dân số thành phố mỗi thời điểm mỗi đông hơn, nhu cầu thuê mướn gia tăng trong khi nơi ở cho những người lợi tức thấp

lại quá ít nên việc phát triển hệ thống phòng trọ (rooming house) là đương nhiên.
Theo thống kê hiện nay có tới 92.000 gia đình còn ở danh sách chờ đợi thuê nhà giảm giá (subsidized housing). Đợi đến

bao giờ tới lượt mình mà nhu cầu khẩn cấp, nên chỗ trọ với giá trên dưới 500 CAD mỗi tháng trở nên hấp dẫn với những ai

mới tới thành phố còn phải thắt lưng buộc bụng.
Tuy Thành phố Toronto có luật lệ rõ ràng về phòng trọ. Phòng trọ được định nghĩa là nơi một số người bốn hay nhiều hơn,

không có liên hệ với nhau, trả tiền thuê riêng, ở một nơi chung bếp, phòng vệ sinh. Phòng trọ buộc phải có giấy phép và

tuân thủ các luật lệ nghiêm ngặt về vệ sinh, phòng hỏa và các mặt an toàn khác. Ở Toronto chỉ có khoảng 300 phòng trọ

hợp lệ được thanh tra hằng năm, trong đó có khoảng 10.000 người cư trú. Tuy nhiên, con số phòng trọ bất hợp lệ khó lòng

kiểm soát và chỉ gây ra dư luận sau một đám cháy có thương vong, tình trạng tạo mất vệ sinh công cộng hay có sự khiếu

nại của người trọ cũng như từ cư dân lân cận.

Nguy cơ nhất do phòng trọ bất hợp pháp gây ra ngoài vấn đề vệ sinh là hỏa hoạn. Điều này dễ hiểu vì nhiều người, ít bếp

nên đun nấu bừa bãi, nhà trọ thiếu dụng cụ báo khói, báo khí các-bon-nic, thiếu phương tiện dập tắt lửa, lại không có lối

thoát hiểm (vì chia nhỏ căn hộ thành nhiều phòng để cho thuê) nên nếu cháy nhà thì người trọ khó thoát nguy, nặng thì chết

ngạt hay chết cháy nhẹ cũng tổn thương. Tháng 3/2014, một cao ốc có phòng trọ phi pháp ở Kensington Market bốc cháy

khiến 2 người thiệt mạng và 10 người bị thương. Ba bị cáo cho thuê phòng, bị buộc tội vi phạm 13 quy định phòng hỏa, bị

phạt tổng cộng 136.500 CAD và mỗi người lãnh án 2 năm tù treo.

Jesse Gubb khai thác căn nhà thuê ở Lakeview Avenue
Vào mùa hè 2014, Wilf Dinnick, một phóng viên nhận một công việc mới ở mãi Doha, Qatar. Nhà báo trẻ này cùng với vợ

là Sonia Verma, cũng làm nghề báo chí, từ 2009 đã định cư ở Toronto, và đã mua được một căn nhà gạch, bán độc lập,

xinh xắn bốn phòng ngủ ở 47 Lakeview Avenue, gần Dundas và Ossington, với giá 719.000$. Họ thích khu vực này vì ra

công viên không xa, ghé nhà hàng và quán cà phê ưa thích cũng gần, lại có hàng xóm dễ thân, dễ mến. Nên khi phải đi xa

làm việc thì có hai chọn lựa, hoặc bán nhà hoặc cho thuê, và họ chọn giải pháp cho thuê lúc vắng mặt vì quyết định sau này

họ sẽ chọn khu này sinh sống.

Công việc cho thuê nhà được giao toàn quyền cho một chuyên viên địa ốc có kinh nghiệm là Sarah Giacomelli.
Chẳng bao lâu, tháng 10/2014, Giacomelli báo cho vợ chồng Dinnick biết là việc thuê mướn đã xong và người thuê là

Jesse Gubb.

Gubb xem ra là người có phong độ, ăn nói chững chạc, có nghề nghiệp (khai là làm cho Web Factory Studios Canada) và

trương mục ngân hàng có tiền, lại lái xe Range Rover mới. Gubb cho biết mướn để xây tổ ấm với người tình là Haruka, em

trai là Troy và cha là cụ John. Một gia đình xem ra đầm ấm và đáng tin, lại ngỏ ý cần được giúp đỡ. Việc thuê mướn dễ

dàng, người mướn chấp nhận giá thuê 4000 CAD mỗi tháng nên cả người trung gian và chủ nhà đều hài lòng và yên trí

lớn.

Nhưng tất cả đều không ngờ Jesse Gubb là tay mánh mung có hạng trong vỏ bọc con người làm ăn chân chính. Sau này

nhờ điều ra của một ký giả Toronto Life mới biết Jesse Gubb đã liên tiếp giả dạng người thuê có nhu cầu để ở với gia

đình, dùng thủ đoạn lừa bịp chủ nhân ngôi nhà để khai thác lợi nhuận cho bản thân. Bằng cách nào? Chẳng hạn hắn đã

biến căn nhà của vợ chồng Dinnick thành một thứ nhà trọ cho nữ giới, mới chân ướt chân ráo tới thành phố Toronto.

Gubb đã tổ chức nhà trọ như thế nào?
Trước hết hắn chia nhỏ căn nhà hắn thuê ra thành nhiều ngăn, mỗi nơi đặt một chiếc nệm thay cho giường để khách trọ có

nơi ngủ. Căn nhà có 4 phòng ngủ, nhưng có tới 15 chiếc nệm để đón 15 người thuê lại, gồm tầng hầm 5 chiếc, tầng một 4

chiếc và nhiều nhất là tầng hai 6 nệm. Hắn cũng làm vách ngăn tạm bợ nhưng chẳng tạo sự riêng tư cho người thuê.

Đối tượng nào bị dụ dỗ thuê phòng trọ ở 47 Lakeview của Gubb? Khách trọ là nữ và ở độ tuổi từ 19 tới 25. Những phụ nữ

này vì nhu cầu học vấn, làm việc, du lịch… từ bốn phương, trong và ngoài Canada, đổ tới Toronto và phải đối phó với tình

trạng gạo châu củi quế, khó tìm ra nơi tạm dung thân với túi tiền không nặng. Họ thường bị hấp dẫn với giá thuê phòng rất

mềm khoảng trên dưới 500 CAD và những lời quảng cáo khéo léo khiến kẻ xa quê đang bơ vơ yên tâm tìm tới “chọn mặt

gửi vàng”. Ai lên Kijiji mà chẳng bị hấp dẫn với lời rao sau đây của Gubb: “Nơi ở chỉ nhận phụ nữ…Chúng tôi cần một gia

đình hạnh phúc…Chúng tôi tìm quý cô tuyệt vời”. Bên cạnh là hình ảnh căn nhà khang trang, đồ đạc mới mẻ sang trọng

trông rất hấp dẫn.

Một người cần phòng trúng bẫy. Đó là Karla, 22 tuổi, người Vancouver. Cô gái tới Ontario để theo học Toronto Film

School tại khu vực Yonge và Dundas.

Vào một ngày trong tháng 12/2014, Karla trò chuyện với một ký giả của tờ Toronto Life và đã tâm sự cô rất thích Toronto

từ văn hóa tới con người. Tuy nhiên cô phàn nàn về chủ nhà nơi cô đang trọ, rằng ông ta ban đầu tỏ ra rất hào hoa phong

nhã nhưng sau đó có chút gì kỳ kỳ.

Karla cho biết khi cô mới bước chân tới Toronto, vì không quen biết ai nên đành ở tạm một lữ quán trước khi tìm nơi ổn

định. Cô ao ước có nơi đầy đủ tiện nghi và ấm cúng với giá chừng 700 CAD trở lại, nhất là chỗ gần nơi cô học và nơi làm

việc, một công việc bán thời gian tại Eaton Centre Indigo.

Trên Craigslist, Karla tìm được một nơi ở “lý tưởng” qua lời rao vặt, với giá 550 CAD một tháng và chủ nhân là Jesse

Gubb. Karla vội email cho Jesse Gubb và được ông ta hứa sẽ cho xe lại đón để xem nhà.

Mới trông thì rõ ràng là nơi ở lý tưởng, ở một vùng an toàn, cách trạm streetcar Dundas không xa, lại rộng rãi, sạch sẽ và

đầy đủ tiện nghi. Karla chọn ở tầng hầm vì được hứa sẽ có phòng vệ sinh riêng. Gubb nói thêm Karla sẽ ở chung với ba

phụ nữ khác nhưng tầng hầm và phòng vệ sinh ở đó dành riêng cho cô vì cô được ưu tiên.

Tuy nhiên, điều khác hẳn xuất hiện, thay vì hợp đồng thuê mướn, Gubb buộc Karla phải ký tên vào hợp đồng mướn phòng

(room agreement) trong đó còn thêm hai văn kiện ghi nhiều điều khoản bó buộc người thuê như tiền thuê, thời gian thuê

(một năm), và người thuê phải tuân thủ một số điều kiện: giày dép chỉ được để phía sau nhà mà thôi, phải luân phiên chu

toàn bổn phận vệ sinh sàn phòng, lau kính, tủ đựng đồ, lò, bếp và tủ lạnh cùng phòng tắm. Đặc biệt: Nếu không tuân thủ

quy định sẽ bị phạt 50 CAD, và tiền phòng trả chậm mỗi ngày phạt 30 CAD.

Điều khác gây chú ý là, trên hợp đồng không hề có tên của Gubb nhưng Karla không mấy quan tâm, nên bằng lòng ký tên

và trả tháng đầu, tháng cuối như thông lệ rồi ít ngày sau dọn tới nơi ở mới.

Nhưng rồi Karla vỡ mộng vì cứ tưởng có nơi ăn ở thoải mái khi xách valise tới phòng trọ của Gubb. Nào ngờ cảnh trước

mắt thay đổi hẳn. Căn nhà khang trang đã biến thành một nhà trọ chật chội, chứa tới 15 chiếc nệm dành cho 15 khách

mướn chứ không phải chỉ có 4 người thuê như Gubb nói.

Tầng hầm, vốn hẹp, nay kê bốn chiếc nệm xen kẽ nhau, khiến thiếu chỗ, nên chung quanh ngổn ngang valise lớn nhỏ, đồ

đạc tung tóe trên sàn.
Ở tầng chính có những vách mới dựng tạm bợ để chia phòng “living room” thành hai phòng ngù. Phòng ăn cũng biến thành

nơi trải nệm.
Lầu trên càng chật chội hơn vì trải san sát 6 chiếc nệm. Karla đếm nhẩm cũng thấy có tới 14 mạng ngoài mình, đều là phụ

nữ, ở trong một tổ “ấm” như thế!

Trong số này chỉ có Karla và một người là dân sinh đẻ ở Canada còn những người khác đủ thứ quốc tịch như Trung Hoa,

Nhật, Pháp, Ý, Hòa Lan….

Nhà không còn phòng khách nên đám phụ nữ muốn tụ họp thì phải dẹp bàn ghế ra một góc. Cũng không có nơi để đồ nên

đồ lặt vặt, đồ trang điểm quần áo vắt ngổn ngang như trong một trại tạm trú.

Bếp có hai tủ lạnh nhỏ nên tới bữa ăn phải luân phiên nhau mới đủ chỗ và phương tiện ăn uống. Ở nơi tập thể hỗn độn này

chẳng có cách nào là duy trì sự riêng tư!

Ít lâu sau, phụ nữ trong nhà trọ của Gubb nhận thấy thư từ từ xa gửi tới đều ghi người nhận là Dinnick và Verma và hoài

nghi Gubb không phải là chủ nhà nhưng có hỏi thì hắn vỗ ngực tự nhận là chủ nhân và có ai than phiền về tình trạng cư ngụ

thì hắn to tiếng “nhà tôi, tôi muốn làm gì thì làm”.

Không phải không có người muốn khiếu nại với cảnh sát nhưng họ chỉ sợ gây với hắn, hắn sẽ trục xuất ra khỏi chỗ ở thì

phiền phức vì phải kiếm nhà khác.

Không phải chỉ khai thác căn nhà ở Lakeview mà Gubb còn ở nhiều nơi khác.
Gubb cũng thuê các ngôi nhà ở Bathurst và Huron và kiếm bộn bạc

Gubb biến những ngôi nhà khang trang, rộng rãi mà hắn thuê thành nhà trọ chật hẹp, bê bối và lắm cơ nguy

Vào tháng 7/2013, Gubb thuê căn nhà 17 Huron Street của ông bà Michael và Samantha Tam ở Vancouver cũng bằng

những lời ngọt ngào, gợi sự cảm thông của chủ nhà. Để thuyết phục chủ nhà, Jesse Gubb đã dùng căn cước của người

anh em song sinh là Troy Gubb vì người này có công ăn việc làm và lý lịch đàng hoàng.

Vào mùa xuân 2014, người quản lý tài sản của ông bà Tam báo cho chủ nhà biết anh em Gubb không cư ngụ tại ngôi nhà

đứng tên mướn mà chỉ thấy ở địa chỉ này hàng chục người ra vào, xem ra họ là sinh viên, và căn nhà cho mướn đã trở

thành một thứ ký túc xá đại học. Ông bà Tam phản ứng đòi lấy nhà lại và Jesse Gubb đóng vai Troy Gubb giải thích với vợ

chồng ông Tam, rằng “cậu em nhỏ Jesse của tôi cho bạn bè mượn nhà, tôi hứa sẽ giải quyết vấn đề này”. Chủ nhà nghe

thuận tai cho Gubb thuê tiếp tục. Vài tháng sau sở cứu hỏa Toronto báo cho vợ chồng ông Tam biết căn nhà ở Huron

Street của họ đã biến thành một phòng trọ bất hợp pháp và qua kiểm tra thấy vi phạm nhiều quy định về phòng cháy, chữa

cháy. Kết quả Gubb bị đưa ra trước ủy ban Thuê-Mướn, chuyên trách phân xử các tranh tụng giữa Chủ nhà và Người

Mướn (Landlord and Tenant Board) và ngày 22 tháng tư, 2015, Gubb thua cuộc, kết quả là hợp đồng thuê mướn kết thúc.

Căn nhà 995 Bathurst của ông bà Yuill McGregor và Sylvie Turbide có 6 phòng ngủ cũng cho Gubb thuê từ tháng

12/2013. Vợ chồng McGregor muốn cho thuê ngôi nhà mình dư để đầu tư nào ngờ bị tay ma giáo biến thành một phòng

trọ chứa tới 25 người. Trong lúc ngôi nhà trong tay Gubb, đôi khi chủ nhân đích thực nhận được cảnh cáo của thành phố

về ngôi nhà của mình vệ sinh bừa bãi hoặc đậu xe vô trật tự. Chủ nhà báo cho Gubb muốn cắt đứt hợp đồng và đưa nội vụ

ra trước ủy ban thuê mướn. Tiếp đó sở cứu hỏa sau khi kiểm tra căn nhà có vấn đề đã phát giác ra 16 vi phạm luật phòng

hỏa. Ông bà McGregor giật mình vì được báo có thể bị phạt tới 800.000 CAD về cái tội do Gubb gây ra.


Gubb dồn ép 15 phụ nữ thuê phòng trong một căn nhà chỉ có 4 phòng ngủ bằng cách trải 15 nệm và dựng vách ngăn…

Thủ đoạn quen thuộc của Gubb còn dài dài vì ký giả của tờ Toronto Life còn tìm ra căn nhà 875 Bathurst, 5 phòng ngủ, mà

chủ nhà là Jack Fong cho Gubb mướn và Gubb chia nhỏ, cho 10 người khác mướn lại làm phòng trọ.
Nếu ủy ban thuê mướn chỉ có hình thức thì Sở cứu hỏa Toronto (Toronto Fire Services) rất nghiêm ngặt về luật lệ phòng

cháy chữa cháy. Cho tới nay Gubb đã vi phạm 44 quy định phòng hỏa ở các căn nhà mà hắn thuê trên các đường

Lakeview, Huron, Bathurst (số 995 và 875). Mỗi vi phạm theo luật kẻ phạm luật có nguy cơ lãnh bản án tối đa: một năm tù

giam và đóng 50.000 CAD tiền phạt. Nếu tính tổng cộng thì trên lý thuyết Gubb sẽ phải nộp phạt 2, 2 triệu CAD và ngồi tới

44 năm! Trong khi ấy theo ước tính, với bốn căn nhà mướn biến thành phòng trọ, Gubb có thể kiếm dễ dàng mỗi năm

200.000 CAD.

Riêng ông bà Dinnick và Verna ở Doha vì sớm phát giác ra thủ đoạn bất hảo của Gubb nên đã cắt đứt hợp đồng với hắn.

Họ cũng sớm báo Sở cứu hỏa Toronto thủ đoạn của Gubb nên không bị phạt vì vi phạm phòng hỏa, nhưng dĩ nhiên phải

hao tốn cho việc sửa chữa lại ngôi nhà thân yêu trước khi cho người khác mướn.
Tình trạng người mướn và chủ nhà có tranh chấp hợp đồng thì nội vụ thường đưa ra Hội đồng Thuê mướn giải quyết

nhưng đòi hỏi thời gian và thủ tục rắc rối.

Mặc dù theo luật lệ như ở Ontario, có quy định bảo vệ người mướn để chống lại chủ nhà trục lợi, nhưng nhiều trường hợp

chính người mướn gây phiền hà cho chủ nhà. Muốn trục xuất loại người mướn này vào năm 2006 ở Toronto xuất hiện một

dịch vụ có tên là Landlord Legal chuyên bênh vực chủ nhà do April Stewart mở ra. Chủ nhà nào gặp rắc rối với người thuê

thì có thể thuê Stewart và hy vọng bà ta sẽ ra tay thu thập mọi chứng cớ về pháp lý giúp trục xuất kẻ thuê mướn lì lợm. Từ

ngày mở công ty đuổi người thuê, Stewart đã thành công trong hàng trăm vụ rắc rối loại này. Chính vợ chồng Dinnick và

Verma đã nhờ April Stewart mà có thể sớm chấm dứt hợp đồng với Gubb.

Chu Nguyễn