TS Nguyễn Quang A: "Giàu nghèo trong một xã hội đang phát triển khó tránh khỏi, nhưng khoảng cách ngày càng nới rộng rất đáng lo lắng" (Credit: ABC) .
Ông Phạm Nhật Vượng là người Việt Nam đầu tiên được tạp chí Forbes đưa vào danh sách tỉ phú đô la đầu năm 2013. Đi đôi với việc tầng lớp siêu giàu xuất hiện ngày một đông đúc, thì khoảng cách giàu nghèo ở Việt Nam cũng ngày một lớn hơn.

Làm giàu bằng mối quan hệ?

Trong hơn chục năm trở lại đây ở Việt Nam xuất hiện tầng lớp siêu giàu. Chỉ tài sản nổi trên chứng khoán năm 2012 của 100 người giàu nhất Việt Nam hơn 63.600 tỷ đồng (hơn 3 tỷ đô la). Trong khi đó thu nhập bình quân người dân khoảng 1.600 đô la/năm.

Ông Đoàn Nguyên Đức, chủ tịch hội đồng quản trị Công ty Cổ phần Hoàng Anh Gia Lai đã mạnh miệng tuyên bố sẽ trở thành tỷ phú đô vào năm 2010. Tuy nhiên do nền kinh tế gặp khó khăn, khủng hoảng bất động sản, cổ phiếu của Hoàng Anh Gia Lai rớt giá đã làm ông chậm nhịp.

Nhìn các siêu đại gia của Việt Nam không thấy ai làm giàu bằng sự sáng tạo, bằng sản phẩm khoa học công nghệ như Bill Gates, Larry Page, Mark Zuckerberg… Thay vào đó đa phần họ làm giàu từ kinh doanh bất động sản, khai thác tài nguyên, kinh doanh tài chính… ở một đất nước luật pháp thiếu minh bạch và bị chi phối bởi lợi ích phe nhóm.

TS Nguyễn Quang A, từ Hà Nội nói: “Ông chỉ vui khi những người siêu giàu và giàu ở Việt Nam làm giàu bằng trí tuệ, công sức, hợp pháp… vì nó thể hiện sự phát triển, cởi mở, đi lên của Việt Nam”. Ông rất buồn khi thấy người ta làm giàu bằng các mối quan hệ. “Sự giàu lên nhanh chóng của một số người không phải biểu hiện phát triển của đất nước mà méo mó của cách kiếm tiền,” Tiến sĩ Nguyễn Quang A nói.

Làm không đủ sống
Hơn 15 năm trước nhà cửa, đất đai của gia đình bà Tư tại phường Bình Hưng Hòa, Bình Chánh bị giải tỏa để làm khu dân cư. Bà được một lô đất tái định cư, nhưng để có tiền xây nhà bà phải bán nữa lô.

Mất đất, chồng bà Tư chuyển từ cầm cuốc sang lái taxi. Bà mở một quán nhỏ bán nước giải khát, cà phê cho người qua đường. Nhưng rồi để đủ tiền cho hai đứa con đi học, ông bà phải bán căn nhà tái định cư trước đây để chuyển về Bến Lức, Long An. Ông vẫn lái taxi, cứ đến phiên chạy lên Sài Gòn để làm.

“Dù sống ở Sài Gòn nhưng vợ chồng tui vẫn là nông dân, nên khi bị mất đất trở nên quá khó khăn. Thành phố ngày một giàu lên, nhưng nhiều người mất đất như chúng tôi lại trở nên bần cùng,” bà Tư nói.

Dân Sài Gòn chật vật, dân nhập cư còn cơ cực hơn. Nghề thợ hồ ở Cam Ranh, tỉnh Khánh Hòa bữa có bữa không, anh TM Trọng vào Sài Gòn kiếm sống. Chị Lạc vợ anh ngoài quê không có đất đai, cuộc sống bấp bênh chờ ai kêu gì làm nấy cũng quyết định theo chồng vào Sài Gòn làm công nhân. Tuy nhiên cuộc sống ở Sài Gòn cũng không dể thở hơn. Từ giữa năm 2012 đến nay mỗi tháng anh chỉ làm được 10 đến 15 ngày. Chị Lạc, làm công nhân may tại Khu công nghiệp Tân Bình cũng không khá hơn với mức lương chưa đầy ba triệu đồng/tháng, tăng ca cũng chưa đủ bốn triệu đồng. Chỉ riêng tiền trọ, tiền học của con đã ‘ăn’ của anh chị hơn ba triệu đồng mỗi tháng. “Việc làm bữa đực bữa cái, lương ba cọc ba đồng vợ chồng tôi đến cuối tháng thiếu đủ thứ. Tết vừa rồi vợ chồng cũng không thể về quê. Gần chục năm lấy nhau vợ chồng tôi chưa có ngày nào dễ thở,” chị Lạc nói.

Thu 1 bán 30

Ở Việt Nam có những cách làm nhìn qua hợp pháp, nhưng lại có vấn đề. Tiến sĩ Nguyễn Quang A dẫn chứng: “Thông qua các mối quan hệ, nhiều dự án bất động sản lấy đất của người dân đền bù với giá chỉ vài trăm nghìn/m2, sau đó bán lại với giá 5–7 triệu, tức thu một bán 30.”

Trong kinh doanh bất động sản trở thành tỷ phú cũng đáng mừng, nếu làm đúng pháp luật, hợp với lẽ công bằng. Làm giàu bằng việc nghiên cứu ra kỹ thuật mới, nhập công nghệ xây nhà nhanh, chất lượng tốt, giá hợp lý rất đáng hoan nghênh.

“Nghèo, dân trí thấp, giáo dục kém, thiếu sáng tạo như Việt Nam mà đòi hỏi làm giàu bằng sự sáng tạo như Bill Gates, Mark Zuckerberg, Larry Page là rất khó,” Tiến sĩ Nguyễn Quang A nói. Ông A thừa nhận, giàu nghèo trong một xã hội đang phát triển khó tránh khỏi, nhưng khoảng cách ngày càng nới rộng rất đáng lo lắng. Khi một bộ phận giàu lên nhanh chóng, nhưng đại đa số người dân nông thôn và cả thành thị rất vất vả. “Nhà nước không nên khống chế sự giàu có của một số người, nhưng phải có biện pháp để người có thu nhập thấp được cải thiện nhanh hơn khi đó xã hội mới ổn định được,” Tiến sĩ Nguyễn Quang A giải thích
Source: ABC Australia