Tashfeen Malik trong hình do FBI cung cấp. (Getty Images)
Người phụ nữ thực hiện vụ thảm sát ở San Bernardino cùng với chồng đã đến Hoa Kỳ vào năm ngoái. Cô vào Mỹ với một visa đặc biệt dành cho vị hôn thê của các công dân Hoa Kỹ. Điều này đặt ra những câu hỏi liệu tiến trình này có kiểm tra rà soát đúng mức hay không những người có thể có cảm tình với các nhóm khủng bố trước khi họ đến Mỹ. Những thắc mắc về chương trình visa này cũng có thể cản trở kế hoạch nhận người tị nạn Syria của chính phủ Obama.
Hôm thứ Sáu, nhà chức trách nói rằng Tashfeen Malik, 27 tuổi, một công dân Pakistan, đã cam kết trung thành với Hồi Giáo Quốc và lãnh tụ của nhóm này. Cô ta đăng lời cam kết ấy trong một trương mục bí danh trên Facebook, cách chỉ mấy phút trước khi cô và chồng là Syed Farook nổ súng bắn vào một bữa tiệc được tổ chức nhân mùa lễ dành cho các đồng nghiệp của Farook, giết chết 14 người. Sau đó cặp vợ chồng này chết trong một cuộc đấu súng với cảnh sát chiều thứ Tư.
Malik từng sống ở Pakistan, và đi thăm gia đình ở Saudi Arabia. Cô đã trải qua một số cuộc kiểm tra lý lịch của chính phủ. Rồi cô vào Mỹ trong tháng 7, 2014, bằng một visa K-1. Loại visa này cho phép cô đi Mỹ, và kết hôn trong vòng 90 ngày tính từ ngày đến Mỹ.
Malik đã trải qua một tiến trình rà soát mà chính phủ Hoa Kỳ mô tả là cặn kẽ. Thủ tục này bao gồm những cuộc phỏng vấn trực tiếp, lấy dấu vân tay, những lần kiểm tra dựa trên danh sách của Mỹ liệt kê những kẻ khủng bố, và những cuộc xem xét lại các thành viên trong gia đình của cô, lịch sử du hành, và những nơi cô đã sinh sống và làm việc. Tiến trình này được bắt đầu khi cô nộp đơn xin visa để đi sang Hoa Kỳ, và kết hôn với Farook, 28 tuổi. Anh này là người Mỹ gốc Pakistan, chào đời tại Mỹ và làm nhân viên thanh tra y tế nhà hàng cho chính quyền Hạt San Bernardino. Farook lớn lên ở Nam California.
Những người ngoại quốc nào từ những nước được công nhận là quê nhà của những người Hồi Giáo cực đoan, chẳng hạn như Pakistan, đều phải chịu kiểm soát thêm, trước khi Bộ Ngoại Giao và Bộ Nội An chấp thuận việc cho phép cấp một visa K-1 dành cho hôn thê hoặc hôn phu của công dân Mỹ.
Nhà chức trách chưa cho biết Malik đã cung cấp những thông tin nào khi làm thủ tục nhận visa K-1, trong cuộc kiểm tra lý lịch của Bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ và Bộ Quốc Tịch và Di Trú. Họ cũng đang tìm hiểu lúc nào Malik trở thành một kẻ cực đoan. Các thân nhân ở Pakistan nói rằng Malik đã theo khuynh hướng cực đoan trong thời gian ở Saudi Arabia trước khi làm quen với Farook trên mạng.
Sau vụ nổ súng, vấn đề chính phủ thất bại trong việc không biết Malik có cảm tình với Hồi Giáo Quốc sẽ tác động đến những cuộc tranh cãi về các kế hoạch của chính phủ Obama, nhằm chấp nhận những người Syria tị nạn. Các luật sư đại diện gia đình của Farook phủ nhận chuyện anh ta hoặc vợ anh đã có quan niệm cực đoan.
Hôm thứ Sáu, đài ABC News đưa tin rằng địa chỉ ở quê hương Pakistan của Malik, mà cô đã ghi trên đơn xin visa, là không có thật. Trả lời một câu hỏi về bản tin ABC, phát ngôn viên Mark Toner của Bộ Ngoại Giao nói, “Chúng tôi đang ráo riết xem xét lại mọi thông tin được cung cấp trong đơn xin visa. Chúng tôi chia sẻ thông tin với các đối tác liên cơ quan của chúng tôi, vì nhữn
g thông tin đó liên quan đến cuộc điều tra.”
Tiến trình rà soát dành cho những người tị nạn, mặc dù không giống đúc, những cũng tương tự như một tiến trình dành cho những người làm đơn xin visa cấp cho vị hôn phu/thê.
Những người tị nạn cũng phải chịu những cuộc phỏng vấn gặp mặt trực tiếp ở ngoại quốc. Ở đó họ cung cấp những chi tiết tiểu sử về bản thân, bao gồm gia đình, bạn bè, các hoạt động xã hội hay chính trị, việc làm, số điện thoại và trương mục email của họ. Họ cung cấp những thông tin sinh trắc học, trong đó có dấu vân tay. Những người Syria có thể phải chịu thêm những biện pháp kiểm soát mật bổ sung.
Các nhà lập pháp các thống đốc thuộc đảng Cộng hòa trên khắp nước Mỹ, cũng như những người ủng hộ việc công lực nhập cư nghiêm ngặt hơn, đã thách thức tính cách hữu hiệu của tiến trình rà soát dành cho những người tị nạn.
Những người tị nạn phải làm đơn xin trở thành thường trú nhân hợp pháp sau một năm. Nhưng gần như ngay sau khi họ đến nơi, họ hội đủ điều kiện để làm việc và làm đơn xin hưởng cho một số khoản phúc lợi.
Những người đến Mỹ bằng visa vị hôn phu/thê phải kết hôn với một công dân Hoa Kỳ trong vòng 90 ngày, nếu không họ phải rời khỏi nước Mỹ. Sau khi kết hôn, người nhập cư trở thành một cư dân có điều kiện trong hai năm. Họ phải xin chính phủ Mỹ loại bỏ những điều kiện ấy vào cuối thời gian chờ đợi, và trải qua một cuộc kiểm tra lý lịch. Nếu lời yêu cầu được chấp thuận, thì người nhập cư nhận được thẻ xanh. Những người nhập cư có thể làm đơn xin trở thành công dân Mỹ, cách 5 năm sau khi họ lãnh thẻ xanh.
Ngay cả những người giao thiệp với Malik ở California đều không thể cung cấp được nhiều ánh sáng giúp tìm hiểu, vì hiếm khi người ta nhìn thấy cô trong cộng đồng Hồi giáo.
Cặp vợ chồng này kết hôn vào ngày 16 tháng 8 năm 2014. Họ tổ chức tiệc cưới tại Trung Tâm Hồi Giáo Riverside, theo tiến sĩ Mustafa Kuko, giám đốc trung tâm này, cho biết. Kuko nói rằng ông chưa bao giờ gặp Malik, vì bữa tiệc ấy được chia ra thành những nơi riêng biệt dành cho phụ nữ và nam giới.
Nhà thờ Hồi giáo ở Redlands, nơi mà cặp vợ chồng đã sống, không có hồ sơ về chuyện Malik tham dự các buổi lễ, hoặc ghi danh vào những chương trình dành cho các phụ nữ Hồi giáo.
Theo báo Viễn Đông
