Vườn rau sạch đến lúc thu hoạch của Đào và Tư.

Huyện Hóc Môn “18 Thôn Vườn Trầu” của thành phố Sài Gòn, bây giờ có một trang trại nhỏ nhưng hoài bão thì lớn như cái tên Ước Mơ Rau Xanh mà người trồng đặt cho khu vườn thân thiện với môi trường này.

Đó là anh Phạm Thế Tư, quê ở Hải Dương, và người bạn gái là cô Nguyễn Thị Đào, quê ở An Giang. Quen nhau qua mạng từ cấp Ba, hẹn cùng nhau vào Sài Gòn, theo học và cùng tốt nghiệp Đại Học Bách Khoa. Từ tình bạn dẫn đến tình yêu, cả hai cùng nhau thực hiện Ước Mơ Rau Xanh là sẽ có một ngôi vườn trồng rau mà không sử dụng thuốc trừ sâu, không phun thuốc kích thích tăng trưởng là những hóa chất độc hại cho sức khỏe người tiêu thụ.
Từ ước mơ ...

Mọi chuyện bắt nguồn từ ý thức và sự quan tâm trước tin tức dồn dập về thực phẩm bẩn hay rau bẩn trôi nổi tràn lan trên thị trường lâu nay. Anh Tư cho biết:

Lúc đó em mới suy nghĩ và nói về ý tưởng đó với Đào, hai đứa bắt đầu đi thuê đất để trồng rau. Em đặt tên nông trại của em là Ước Mơ Rau Xanh, mong sau này có nguồn thực phẩm tươi xanh đúng nghĩa, giảm bớt đi những nguy cơ bệnh tật. Giai đoạn đầu đi tìm đất đối với tụi em thật sự là khó bởi vì khi thuê thì tụi em phải kiểm nghiệm xem đất có bị ô nhiễm gì không, không được thì phải đi tìm chỗ khác. Phải mất hơn 3 tháng thì tụi em tìm được được một vạt đất gần 3.000 mét vuông ở xã Xuân Thới Thượng, huyện Hóc Môn. Bắt đầu trồng là ngày 22 tháng Tám năm 2015.

Chị Đào tiếp lời: Tụi em trước giờ chỉ đi học thôi, không biết rõ về nghề nông. Lúc đầu em cũng băn khoăn lo lắng nhưng theo ý tưởng của anh Tư thì em thấy rất là hay và có ý nghĩa. Em đồng ý là tụi em có thể làm được.

Những mặt hàng rau sạch ươm trồng từ nông trại Ước Mơ Rau Xanh được đưa lên chào hàng trên mạng và được giao tận nhà cho khách hàng. Chị Vi, nhân viên một công ty kinh doanh của Singapore ở Sài Gòn, cho hay chị biết tới sản phẩm của Ước Mơ Rau Xanh là do đồng nghiệp trong công ty mách bảo và chị lấy làm thích thú với hình thức mua tận gốc bán tận ngọn như vậy:

Hàng tuần thì Tư post lên facebook, hoặc nếu em không online thì Tư sẽ nhắn tin cho em, nói hôm nay có rau gì đó thì em đặt rồi Tư đem tới nhà cho em. Tuy rau nhìn không có đẹp nhưng mình cảm nhận được là nó không sử dựng hóa chất, không sử dụng thuốc trừ sâu này nọ thì mình muốn nguồn thực phẩm xanh như vậy cho gia đình. Có những loại rau nếu tính ra là mắc gấp đôi nhưng em nghĩ vì sức khỏe cho gia đình thành mình không quan tâm cái đó. Rau hiện tại mua ngoài chợ, mà ngay cả trong siêu thị, thì mình thấy chất lượng không đảm bảo.

Chị Hiệp, Đại Học Y Dược TP Hồ Chí Minh, nói rằng sản phẩm rau sạch từ trang trại Ước Mơ Rau Xanh của anh Tư và chị Đào mang lại cho người dùng cảm giác an tâm:
Mình rất ủng hộ vườn rau của Ước Mơ Rau Xanh này. Rau hữu cơ ăn nó không búng ra sữa như rau mua ngoài chợ ở Việt Nam đâu, nó xơ, nó cứng và nó cằn. Nó không bao giờ cao quá một gang tay đâu mặc dù thời gian thu hoạch cũng cả tháng. Mình thấy mình khá là an tâm, nhìn nó không đẹp, không mượt nhưng bọn mình rất thích ăn rau ở chỗ đấy.

Lâu lâu bọn mình trêu là ăn cải rổ hàng loạt vì nó nhiều sâu nhưng thà mua thế còn yên tâm hơn là mua ở chỗ khác. Trong cơ quan mình mua đông lắm, mua thường xuyên.

Đối với bạn Tùng, đã từng gặp gỡ và tiếp xúc với hai bạn Đào và Tư tại Hội Chợ Tử Tế Xanh 2016 ở Sài Gòn tháng trước, trang trại Ước Mơ Rau Xanh là một mô hình cần được phát triển được nhân rộng:

Ở Việt Nam hiện nay nói chung người tiêu dùng đang rất băn khoăn và lo lắng về tình hình thực phẩm sạch và thực phẩm bẩn, trong đó có rau xanh là một trong những món ăn chính hàng ngày. Do là dồn dập những thông tin về rau bẩn tại các chợ, ngay cả những siêu thị, nơi được người tiêu dùng đặt niềm tin vì đó là những hệ thống phân phối hiện đại, nhưng mà đã có một số siêu thị, kể cả siêu thị nước ngoài nổi tiếng như Big C, thì họ cũng đã từng đưa những rau không rõ nguồn gốc, rau bẩn nhưng lại mang mác rau sạch rau an toàn.

Chính vì vậy mà người tiêu dùng ở Việt Nam hiện nay rất mong muốn được sử dụng rau sạch. Thực chất có những gia đình ở thành phố phải tự trồng rau được chút nào hay chút đó. Mô hình trồng rau sach, rau an toàn của hai bạn Tư và bạn Đào được triển khai thì đấy cũng là niềm hy vọng cho những người tiêu dùng khi mà niềm tin về thị trường rau sạch đã bị cạn kiệt quá nhiều. Bản thân tôi cũng đã dùng thử rau sạch chỗ bạn Đào và bạn Tư, tôi thấy mặc dù khổ cây rau không lớn, mẫu mã rau không đẹp, lá không to, có những đốm lỗ chỗ vì bị sâu do không dùng thuốc trừ sâu hóa học nhưng khi mình ăn thì cảm giác rất ngon, vị ngọt giống như ngày xưa mình ăn rau ở quê khi mà gia đình tự trồng.

... thành hiện thực
Chủ nhân của vườn rau sẽ kể cho chúng ta về cách vừa học vừa hành trồng rau sạch trên vạt đất hơn 3000 mét vuông như thế nào:

Khi bắt đầu tụi em phải lựa chọn những công ty có uy tín vể việc cung cấp giống, rồi những chuyên gia có cách kiểm định những loại giống đó. Khi trồng thì em có đi học hỏi những nông dân chung quanh, học hỏi bên Chi Cục Bảo Vệ Thực Vật thành phố rồi là các chuyên gia về vi sinh vật và nông nghiệp nữa. Vừa trồng vừa học hỏi, vừa học vừa hành luôn đó.

Trên diện tích 3.000 mét vuông đó, anh Tư cho biết tiếp, đất được chia thành hai bên, tổng số luống rau là 90 liếp:

Tư: Phân bón là phân gà ủ khoai mục, trước khi gieo trồng là em cày lại đất lên, phơi khoảng 5 đến 10 ngày mới bắt đầu gieo trồng đợt mới. Em rải hạt lên trên mặt và công đoạn cuối cùng là rải một lớp trấu lên để vừa giữ ẩm vừa tránh khi mình tưới nước lên thì tránh làm chai lì mặt đất.

Đào: Khi hạt nẩy mầm thì tụi em tưới nước đủ cho rau, khi rau lớn thì thường xuất hiện nhiều bệnh tật. Tụi em chống côn trùng bằng cách xay hỗn hợp dung dịch từ tỏi, ớt và gừng, sau đó pha vào với nước và đem tưới lên để đuổi côn trùng. Khi những con rầy mềm xuất hiện thì em dùng những con bọ rùa để cho nó ăn con rầy mềm.

Tư: Trước vườn em không có bọ rùa, em đi tìm các khu vườn cây chung quanh, em bắt được khoảng hơn 20 về thả trong vườn sau một thời gian thì nó sinh sôi nẩy nở dần.

Đào: Từ khi mà có bọ rùa thì ruộng em hầu như không còn rầy mềm nữa, có bao nhiều rầy mềm là con bọ rùa ăn hết.

Tư: Rầy mềm thuộc họ rầy, có cả rầy nâu, rầy trắng, rầy đen nữa, nói chung bọ rùa có thể ăn được những loại đó luôn. Rầy mềm nó hút nhựa rau làm cho rau quằn lại, lá nó xoăn lại và cây không phát triển được và dưới mặt lá thì hoàn toàn là những con rầy hết.

So với rau trồng không phun thuốc thì hai cái rau nó khác nhau. Rau phun thuốc lá xanh đẹp và bắt mắt hơn nhưng không có mùi đặc trưng của rau. Ví dụ như rau cải phun thuốc thì không có mùi hăng của rau cải đặc trưng.

Đào: Em cũng nói thêm là nếu mình trồng rau theo tiêu chuẩn, thí dụ ở Việt Nam người ta cho phép dùng phân hóa học và thuốc trừ sâu để diệt côn trùng nhưng mà nông dân phải đáp ứng được là cách ly đủ ngày, từ 7 đến 14 ngày. Nếu đủ điều kiện như thế thì rau hoa quả rất an toàn cho sức khỏe người tiêu dùng.

Nhưng một số nông dân, vì lợi nhuận, vì lợi ích cá nhân trước mắt, họ phun xịt rồi sau đó không cách ly đủ ngày mà thu hoạch đem bán, đem đi tiêu thụ. Như vậy khi người tiêu dùng ăn phải những loại rau đó thì rất là ảnh hưởng. Còn tụi em trồng theo hướng rau hữu cơ, không dùng phân bón phân hóa học vừa giảm thiểu ô nhiễm môi trường vừa tránh được chất hóa học ảnh hưởng đến sức khỏe của người trồng nữa.

Mặc dù mua bán chào hàng trên mạng nhưng thu hoạch tại trang trại Ước Mơ Rau Xanh lại hoàn toàn là thủ công chứ chưa đi vào máy móc hay công nghệ, anh Phạm Thế Tư khẳng định:

Nên tụi em bán là bán trực tiếp cho người tiêu dùng, rau hoàn toàn là rau tươi 100%. Khi người tiêu dùng đặt hàng thì tụi em mới thu hoạch. Nếu người tiêu dùng tin tưởng thì tụi em vẫn cạnh tranh được.

Tại Việt Nam bây giờ, anh Tư nói, thuyết phục lòng tin của khách hàng về rau xanh rau sạch không phải là chuyện dễ:
Tư: Chưa có việc những người trồng và bán rau chịu trách nhiệm về sản phẩm rau họ làm ra. Do có quá nhiều người làm ăn theo kiểu gian dối thành ra niềm tin người tiêu dùng bị sụt giảm rất nhiều.

Bên cạnh đó, khi đã thực hiện được ước mơ rau sạch thì cũng là lúc nhận ra và đối diện với nhiều vấn đề từ thuận lợi đến khó khăn:

Nếu so với việc trồng rau gọi là bán đại trà ngoài chợ thì rau vườn em không được như rau bán ngoài chợ. Cùng một diện tích nhưng rau của em sản lượng không đạt được. Thứ hai, khi em trồng thì em thấy công sức em bỏ ra không nhiều như bên rau thường họ trồng, nhưng công nhiều nhất là công thu hoạch. Ngoài ra những công còn lại thì em thấy cũng nhàn.

Bên rau thường thì họ bị áp lực về thời gian, áp lực về giá cả ngoài chợ biến đổi nên họ phải quan tâm tìm cách nhiều hơn để có thể đáp ứng được.

Đào: Theo như tụi em trồng mà nói về lợi nhuận trước mắt là chưa có, chi phí đầu tư bỏ ra cũng không hề khác so với những vườn rau bình thường. Họ dùng thuốc thì sản lượng có thể gấp đôi gấp ba tụi em, còn tụi em trồng vì không có sự can thiệp vào phân hóa học hay thuốc thành ra rau của mình dễ bị sâu bệnh. Một khi bị sâu bệnh thì có thể cây đó hư luôn hoặc nguyên lứa rau đó bị hư luôn và tụi em bị thất thu. Có thể nói đôi khi nó bị rủi ro bất ngờ, mình có thể thất thu bất cứ lúc nào, nhưng mà khi thu hoạch được rồi thì sản lượng cũng không bằng.

Đó là cái khó khăn của việc trồng rau theo hướng hữu cơ, giá thành của rau sạch đôi khi cao hơn những loại rau có phun thuốc .

Tuy nhiên đối với cả hai người điều quan trọng nhất vẫn phải là sự tin tưởng của khách hàng:

Tư: Lúc bắt đầu làm vườn rau này thì em nghĩ việc tìm kiếm khách hàng cũng không khó, nhưng khi đã trồng được rau ra và đi tìm khách hàng thì lúc đó em cảm thấy rất là khó khăn. Lúc đó em cũng không ngờ là niềm tin của người tiêu dùng xuống quá thấp, họ không tin được là bó rau đúng như người bán nói hay không.

Vừa rồi, qua sự giúp đỡ của bên báo chí rồi là bên chỗ Phiên Chợ Xanh Tử Tế nên lượng người tin tưởng nơi rau của em cũng có tăng lên một chút, rau của em cũng đã có chỗ tiêu thụ được rồi.

Vườn rau sạch của Đào và Tư. Ảnh do Ước Mơ Rau Xanh cung cấp

Đào: Tụi em đang mơ ước nhiều người biết đến để có thể mang rau sạch chúng em trồng bằng chính đạo đứ,c chính lương tâm của mình để cho mọi người dùng.

Niềm mơ ước sau cùng và không bao giờ chấm dứt của Tư và Đào là tìm được người đồng hành để có thể chia sẻ cũng như nhân rộng thêm mô hình vườn rau sạch, làm thế nào để cùng nhau học hỏi, cải tiến cho rau hữu cơ đạt chất lượng toàn hảo hơn.
Theo RFA