Ở Mỹ theo phong tục tập quán, năm nay 2016, Ngày của Mẹ nhằm Chủ Nhật 8 tháng 5 và Ngày của Cha vào Chủ Nhật 19 tháng 6. Còn theo người Mỹ gốc Việt ngày của Mẹ, của Cha năm 2016, là Ngày của Mẹ và của Cha thứ 41 trong hành trình tìm tự do nơi đất lành là nước Mỹ. Sách Việt có câu “Công cha như núi Thái sơn, Nghĩa Mẹ như nước trong nguồn chảy ra, Một lòng thờ mẹ kính cha, Cho tròn chữ hiếu mới là đạo con.” Nên lớp trẻ Mỹ gốc Việt nói riêng và Việt Hải Ngoại nói chung vẫn nhớ, nhớ mẹ cha mình, nhớ Mẹ Việt Nam đang nằm trong gọng kềm của CS Hà nội ở nước nhà VN.
Thực vậy, một, Ngày Của Mẹ của Cha năm thứ 41 này cho thấy lớp trẻ chẳng những nhớ ơn cha mẹ mà trả ơn cha mẹ bằng hành động hàng ngày để tạo nên sự thành đạt cho mình và gia đình. Đã biến tục ngữ VN thành hiện thực, con hơn cha nhà có phước. Đã nhớ ơn gia đình cha mẹ đã sinh thành, dưỡng dục, và tạo cho mình cơ hội tiến thân ở Miền Đất Hứa là Hiệp Chủng Quốc Hoa kỳ vạn lần tốt đẹp hơn ở nước nhà. Đó là những người cha, người mẹ Việt Nam đầu tiên vượt bao gian nguy, khó khổ, thừa chết thiếu sống đưa gia đình đi tỵ nạn CS ở hải ngoại, đã quên mình nơi quê hương mới để lo cho con cái – là lớp trẻ Việt hải ngoại -- được như ngày hôm nay. Đã trả ơn cha mẹ bằng thành đạt, bằng gắn bó thiết tha với gia đình hơn lẽ sống của mình nữa. Văn minh VN lấy gia đình làm gốc và tán trợ sự thuần nhứt của gia đình.
Hầu hết thế hệ thứ nhứt quên mình, ban đầu để dĩ vãng ra sau, hướng về tương lai phía trước, lo cho gia đình thăng tiến. Tướng lãnh Quân Lực VNCH không ngần ngại đi làm người lau cửa sổ các building, người quản lý nhà hàng... Nghị sĩ, dân biểu VNCH đi bán xăng, bán tiệm rượu, làm thợ nhà in, thợ lắp ráp điện tử. Công chức cao cấp đi cắt chỉ, ủi đồ, cắt cỏ, làm móng tay, làm mặt trong thời kỳ chân ướt chân ráo. Làm với tất cả lòng tận tụy, với sự hiểu biết và tin tưởng nơi lớp trẻ tiến lên, tiến thân.
Còn con cái thì dầng công (làm đổi công) nhau xây đắp đại gia đình theo truyền thống dầng công trong làng xóm VN. Ban đầu nhà chỉ có một chiếc xe, đôi ba anh chị em chia giờ nhau đi và đưa rước nhau. Anh học ra trường tiếp cha mẹ đóng tiền trường cho em đi đại học cao hơn. Cả nhà chung đậu tiền cho người anh mua căn nhà đầu tiên và anh tiếp tay các em mua căn nhà hay sang căn tiệm mới. Việc dầng công đó là một truyền thống trong xã thôn VN, như dầng công lợp nhà, dầng công cấy, gặt lúa.
Hai, Ngày Của Mẹ của Cha thứ 41 này cho thấy lớp trẻ có tưởng nhớ đến Mẹ VN đang gặp vô vàn khó khăn trong gọng kềm CS Hà nội. Lớp trẻ trả lời bằng hành động câu hỏi tại sao mình đến đây ở hải ngoại để có cơ hội tiến thân vạn lần tốt đẹp hơn những người đồng trang lứa trong gọng kềm CS. Sau 41 năm, trái với mối lo sợ lớp trẻ Việt hải ngoại bị mất gốc, chẳng thiết tha gì với đất nước và đồng bào trong nước. Trái lại nói sao hết những đóng góp lớn lao của lớp trẻ Việt trong cuộc đấu tranh cho tự do, dân chủ, nhân quyền VN. Quốc tế vận của Việt Nam Hải Ngoại khó có thể thành như ngày hôm nay nếu không có bàn tay, khối óc, con tim của lớp trẻ. Về pháp lý, giương cao ngọn cờ VN nền vàng ba sọc đỏ ở hải ngoại. Đưa vấn đề tự do, dân chủ, nhân quyền VN vào Quốc Hội Liên Âu, Mỹ nhờ hoà nhập sâu sát rõ đường đi nước bước hành lang quyền lực của chánh quyền của quốc gia định cư. Về phong tục, đóng góp tích cực trong các lễ hội văn hoá, chánh trị. Lễ Kỷ niệm Ba Mươi Tháng Tư Quốc Hận ở các thành phố có cộng đồng người Việt khắp ba châu, Diễn hành Văn Hoá Việt trước Liên Hiệp Quốc nơi nào cũng có sự dấn thân tích cực - từ tư tưởng đến hành động -- của thế hệ trẻ nối gót theo cha anh. Hầu hết các lễ tưởng niệm, thắp nến, hội thảo, phổ biến, dựng tượng đài tử sĩ Việt Mỹ, thuyền nhân, vận động không đi VN, không gởi tiền về trong nước tháng Tư và Tháng Năm, đi biểu tình ở Genève chống CS vi phạm nhân quyền đều có sự đóng góp của tuổi trẻ gốc Việt.
Cả chục năm rồi mà đánh giá về thế hệ có tuổi và lớp trẻ Việt hải ngoại, chính CS Hà nội cũng phải công nhận qua lời của chính Thứ Trưởng Ngoại Giao của CS Hà nội Nguyễn Phú Bình sau khi bang giao và giao thương được với Mỹ: “Trong số gần 3.000.000 người Việt Nam sinh sống định cư ở nước ngoài, ước tính có khoảng 300.000 người được đào tạo ở trình độ đại học và công nhân kỹ thuật cao, có kiến thức cập nhật về văn hoá, về khoa học, công nghệ, về quản lý kinh tế. Trong đó có nhiều người đạt vị trí quan trọng trong các viện nghiên cứu, trường đại học, bệnh viện, công ty kinh doanh của các nước, và các tổ chức quốc tế. Tiềm lực khoa học và công nghệ của các thế hệ người Việt Nam ở nước ngoài không ngừng phát triển. Trong đó, một thế hệ trí thức mới người nước ngoài gốc Việt đang hình thành và phát triển, nhất là ở các nước Bắc Mỹ, Tây Âu, và Châu Đại Dương. Đội ngũ này tập trung ở nhiều lãnh vực khoa học chuyên ngành và kinh tế như tin học, viễn thông, điện tử, vật liệu mới, chế tạo máy, điều khiển học, sinh học, quản lý kinh tế, ngân hàng, chứng khoán, v.v...”.
Ba, cảm nghĩ sau cùng của Ngày Của Cha Của Mẹ năm thứ 41 năm nay là niềm vui của thế tất thắng của tự do, dân chủ, nhân quyền VN. Cách đây cả chục năm những người mẹ, người cha, những con, những cháu là dân chân ướt, chân ráo, bây giờ đã thành một thế lực lớn mạnh thế nào rồi. Những quân dân cán chánh chủ gia đình tỵ nạn CS nếu đã qua đời cũng yên lòng, ngậm cười nơi chín suối. Hồn thiêng sông núi VN vẫn yên tâm tiến trình tự do, dân chủ, nhân quyền VN là một qui trình không thể đảo ngược được. Tương lai sáng lạn cho một nước VN không CS nhứt định phải đến, đó là chân lý tiến hoá, là định luật sống, thế lực CS phản động không thể nào ngăn cản được.
Vi Anh
