Thuốc kháng sinh là loại thuốc quan trọng. Không thể quên các lợi ích của Penicillin và các kháng sinh khác trong điều trị nhiễm trùng, ngăn
ngừa sự lây lan của dịch bệnh và giảm thiểu các biến chứng nghiêm trọng của bệnh.
Nhưng hiện nay có một vấn đề với các loại thuốc kháng sinh. Các thuốc từng được sử dụng như điều trị tiêu chuẩn cho các bệnh nhiễm trùng
hiện nay ít có hiệu quả hoặc không hiệu quả chút nào. Khi một loại thuốc trụ sinh không còn có tác dụng vào một loại vi trùng, vi trùng này
được cho là có khả năng kháng thuốc trụ sinh.
Việc lạm dụng và dùng không đúng thuốc trụ sinh là những yếu tố quan trọng góp phần gây ra việc kháng trụ sinh. Tất cả mọi người, các bác
sĩ và bệnh viện đều đóng một vai trò trong việc giúp sử dụng đúng thuốc và giảm thiểu sự phát triển của việc kháng trụ sinh.
Nguyên nhân gây ra kháng trụ sinhMột loại vi trùng có khả năng kháng thuốc khi nó đã thay đổi một cách nào đó khiến nó được bảo vệ khỏi tác dụng của thuốc hoặc làm mất
tác dụng ấy. Bất kỳ một loại vi trùng nào đã sống sót được sau một cuộc điều trị dùng trụ sinh đều có thể sinh sảnh nhiều lần hơn lên và
truyền đi tính kháng thuốc của nó. Ngoài ra, một số vi trùng có thể chuyển tính kháng thuốc của chúng cho các vi trùng khác.
Thực tế cho thấy việc vi trùng có thể chống lại một loại thuốc là bình thường và dự kiến được. Tuy nhiên, cách loại thuốc được sử dụng ảnh
hưởng lên mức rộng rãi và độ nhanh của việc kháng thuốc.
- Lạm dụng thuốc trụ sinh
Việc lạm dụng thuốc trụ sinh - đặc biệt là việc dùng thuốc trụ sinh ngay cả khi chúng không phải là điều trị thích hợp - thúc đẩy việc kháng trụ
sinh. Trụ sinh chữa được bệnh nhiễm vi trùng nhưng không chữa được bệnh nhiễm siêu vi trùng hay virus. Ví dụ, trụ sinh là một điều trị thích
hợp cho bệnh viêm họng gây ra bởi vi trùng Streptococcus pyogenes. Nhưng không nên dùng trụ sinh cho hầu hết các bệnh viêm họng gây ra
bởi virus.
Nếu bạn uống trụ sinh khi bạn thực sự bị nhiễm virus, kháng sinh vẫn tấn công các vi trùng trong cơ thể bạn - vi trùng hoặc là có lợi hay ít
nhất là không gây bệnh. Điều trị không thích hợp có thể thúc đẩy việc kháng trụ sinh của các vi trùng vô hại kia và sau đó truyền qua các vi
trùng khác.
Những bệnh nhiễm virus thông thường không nên chữa bằng trụ sinh gồm có:
- Cảm lạnh
- Cúm
- Viêm phế quản
- Hầu hết các chúng ho
- Hầu hết các bệnh viêm họng
- Một số bệnh nhiễm trùng tai
- Một số bệnh nhiễm trùng xoang
- Cúm dạ dày (viêm dạ dày- ruột do virus)
Một số yếu tố đã góp phần vào việc lạm dụng trụ sinh. Khi Penicillin và các trụ sinh khác được khám phá, chúng được coi là những loại thuốc
kỳ diệu vì chúng tạo hiệu quả một cách nhanh chóng và tương đối ít tác dụng phụ. Chúng có vẻ như một câu trả lời cho tất cả các bệnh thông
thường.
Mặc dù việc nhận thức ngày càng tăng của việc kháng trụ sinh trong những năm gần đây, lạm dụng vẫn còn xảy ra vì một số lý do:
- Các bác sĩ có thể kê toa thuốc trụ sinh trước khi nhận kết quả thử nghiệm xác định nguyên nhân thực sự của nhiễm trùng.
- Bệnh nhân muốn giảm nhanh các triệu chứng, bất kể nguyên nhân của bệnh, có thể gây áp lực để các bác sĩ cho đơn thuốc trụ sinh.
- Bệnh nhân có thể dùng thuốc trụ sinh tự mua ở ngoại quốc hoặc thông qua Internet cho các bệnh tự chẩn đoán.
- Bệnh nhân có thể dùng thuốc trụ sinh còn dư từ một toa thuốc trước đó.
Vấn đề với việc không theo đúng chỉ dẫnKhông theo đúng chỉ dẫn khi uống thuốc trụ sinh có thể gây kháng thuốc trụ sinh. Nhãn thuốc cho biết có bao nhiêu viên thuốc trong hộp và
bạn cần uống đủ để hoàn thành việc điều trị. Nhưng thường người ta hay muốn ngưng dùng trụ sinh ngay khi họ cảm thấy bớt bệnh. Ta cần
uống đủ thuốc để tiêu diệt các vi trùng gây bệnh. Nếu không, sau này có thể cần phải điều trị thêm và có thể gây ra sự truyền lan của tính
kháng trụ sinh trong những vi khuẩn có hại.
Hậu quả của việc kháng thuốc trụ sinhTrong nhiều năm, sự ra đời của các loại thuốc trụ sinh mới luôn đi trước sự phát triển của việc kháng trụ sinh. Trong những năm gần đây, tuy
nhiên, tốc độ kháng thuốc đã góp phần cho việc ngày càng tăng các vấn đề về chăm sóc sức khỏe.
Tại Hoa Kỳ, theo một báo cáo năm 2013 của Trung Tâm Kiểm Soát và Phòng Ngừa Dịch Bệnh, ít nhất 2 triệu người mỗi năm “bị một nhiễm
trùng nghiêm trọng với một vi trùng có khả năng kháng với một hoặc nhiều loại thuốc trụ sinh được chế tạo để giết vi trùng ấy.” Và ít nhất
23.000 người chết mỗi năm vì bệnh nhiễm trùng kháng thuốc trụ sinh.
Số lượng ngày càng tăng các bệnh nhiễm trùng kháng thuốc gây ra:
- Nhiều bệnh hoặc khuyết tật nghiêm trọng hơn
- Nhiều người chết hơn do các bệnh trước đây có thể chữa được
- Việc phục hồi bị lâu hơn
- Nằm bệnh viện thường xuyên hơn hay lâu hơn
- Phải đi khám bệnh nhiều hơn
- Phương pháp điều trị ít hiệu quả hoặc khó khăn hơn
- Điều trị đắt tiền hơn
Việc quản lý thuốc trụ sinhViệc sử dụng hợp lý thuốc trụ sinh - thường được gọi là quản lý thuốc trụ sinh - có thể giúp hiệu quả của các loại thuốc trụ sinh hiện nay, kéo
dài thời gian hiệu quả của chúng và bảo vệ công chúng khỏi bị nhiễm các vi trùng kháng thuốc trụ sinh. Nhiều bệnh viện và các hiệp hội y tế đã
áp dụng những hướng dẫn chẩn đoán và điều trị mới để bảo đảm hiệu quả điều trị các bệnh nhiễm trùng do vi trùng và giảm việc sử dụng
không phù hợp của thuốc trụ sinh.
Công chúng cũng đóng một vai trò trong việc quản lý thuốc trụ sinh. Bạn có thể giúp làm giảm sự phát triển của việc kháng trụ sinh bằng cách
thực hiện các việc sau đây:
- Sử dụng thuốc kháng sinh chỉ theo quy định của bác sĩ
- Uống liều lượng thích hợp hàng ngày và hoàn thành toàn bộ việc điều trị.
- Nếu có một toa thuốc trụ sinh, hãy hỏi bác sĩ nên làm gì nếu bạn quên uống một liều.
- Nếu bạn có thuốc còn dư, nên bỏ chúng đi. Không bao giờ dùng thuốc trụ sinh còn sót lại cho một bệnh bị sau. Chúng có thể không phải là
thuốc đúng và không đủ cho việc điều trị.
- Không bao giờ dùng thuốc trụ sinh được cấp cho người khác.
- Đừng ép bác sĩ cho bạn một toa thuốc kháng sinh. Hãy hỏi bác sĩ cách trị những triệu chứng.
- Giữ vệ sinh tốt. Rửa tay thường xuyên bằng xà bông và nước, đặc biệt là sau khi sử dụng nhà vệ sinh, trước khi ăn, trước khi chuẩn bị thức
ăn và sau khi đụng vào thịt tươi. Rửa trái cây và rau quả kỹ, và giữ cho nơi làm việc của nhà bếp sạch sẽ.
- Hãy chích ngừa đầy đủ cho bạn hoặc con bạn.
- Nếu bạn nghĩ rằng bạn bị dị ứng với Penicillin, hãy nói chuyện với bác sĩ về việc thử nghiệm dị ứng da. Biết về các dị ứng trụ sinh có thể
giúp bác sĩ kê toa thuốc trụ sinh thích hợp nhất khi cần thiết.
Theo báo Viễn Đông