Theo các nhà khoa học, khỉ đầu chó có thể nhận diện được hàng chục từ, một kỳ tích dấy lên những nghi vấn về cách học đọc của con người.

Nhà vô địch môn đánh vần là con khỉ đầu chó tên Dan đã học được 308 từ. (Nguồn: J Fagot) (Credit: ABC Licensed) .
Trong một khu vực được thiết kế đặc biệt ở Pháp, nơi khỉ đầu chó có thể ra vào tùy thích, chúng học cách phân biệt các từ có nghĩa như ‘kite’ và những từ vô nghĩa như ‘zevs’.

Những chú khỉ đầu chó được nhốt trong một chuồng lớn có một số màn hình máy tính cảm ứng, mỗi màn hình hiển thị một từ có 4 chữ cái.

Chúng phải vỗ vào một trong hai hình trên màn hình để thể hiện chúng có hiểu từ đó là từ thực tế hay những chữ cái xếp lộn xộn.

Nếu chọn đúng, chúng được thưởng đồ ăn hấp dẫn - một viên bột mì khô từ chiếc máy phát tự động.

Sáu chú khỉ đầu chó sử dụng máy tính khoảng 3000 lần mỗi ngày, tổng cộng trung bình là 50 ngàn lần thử nghiệm trong vòng một tháng rưỡi.

Theo cuộc nghiên cứu dưới sự chỉ đạo của ông Jonathan Grainger tại Phòng thí nghiệm Nghiên cứu Nhận thức thuộc Đại học Aix-Marseille, Pháp, khỉ đầu chó học phân biệt hàng chục từ, xác định các từ với độ chính xác 75%.

Trong cơ sở dữ liệu có 500 từ thực tế và 7832 từ vô nghĩa.

Phân tích chi tiết hơn cho thấy khỉ đầu chó không chỉ đơn thuần nhớ từ mà học cách phân biệt từ thực tế với các từ vô nghĩa dựa trên sự khác biệt tần xuất kết hợp các chữ cái.

Chức vô địch thuộc về chú khỉ đầu chó Dan. Dan đã học được 308 từ, gấp khoảng 3 lần so với ‘các bạn cùng lớp’.

Không có dấu hiệu gì chứng tỏ động vật thực sự hiểu nghĩa của những từ này.

Tìm hiểu cách thức học

Tuy nhiên, thực tế cách khỉ đầu chó học phân biệt các từ mở ra hướng nghiên cứu phương pháp học đọc của con người.

Theo một học thuyết phổ thông, con người học cách nhận diện từ nhờ tiếng nói - con người đã tạo ra trật tự chữ cái để tạo thành từ dựa trên trình tự âm thanh trong lời nói.

Tuy nhiên, khỉ đầu chó không biết nói bất cứ ngôn ngữ nào của con người, nghĩa là giả thuyết về lời nói được ông Michael Platt và Geoffrey Adams từ Đại học Duke, Bắc Carolina, đánh giá trong bài bình luận đăng trên cùng tạp chí là ‘chưa hoàn chỉnh hoặc có lẽ sai’.

Phát hiện này mở đường cho một giả thuyết đối ngược: có những mạch trong não tiến hóa để hỗ trợ các chức năng khác, và con người và động vật linh trưởng đều có loại mạch này.

Các khoa học gia cho rằng có một vùng hình thành từ ngữ hình ảnh (VWFA) trong vùng rãnh thùy chẩm não bộ.

Nếu vậy, bằng chứng về tính linh hoạt của não bộ một lần nữa khẳng định tin vui cho người có vấn đề về đọc và nhận biết chữ viết.

“Quan sát về đoạn mạch thần kinh liên quan đến đọc và viết không kết nối cứng có lẽ giải thích vì sao những người mắc chứng khó đọc khó viết vẫn có thể đọc được”, ông Platt và Adams cho biết. “Cơ chế mềm dẻo cho phép con người phát minh ra đọc và viết có thể được khai thác để vượt qua những hiện tượng rối loạn chức năng trong các mạch thần kinh”.
Source: ABC Australia