"Mây thua nước tóc, tuyết nhường màu da" (Nguyễn Du, Kiều)
"Nét mây ngài, cười như hoa mới nở,
Tóc bồng bềnh, đen óng ả làn da..." (?)
Xưa nay, tóc đen óng mượt là nét đẹp của người phụ nữ phương Đông. Mái tóc óng ả còn biểu hiện sự khỏe mạnh của người chủ mái tóc.
Không ai sợ già bằng các bà. Khi thấy có tóc bạc là đi nhuộm ngay. Để kịp dấu đi những bước chơn thời gian. Nhuộm tóc có hơn 40 màu để chọn lựa theo sở thích. Nhưng với gương mặt Việt Nam mà mang bộ tóc vàng hoặc đỏ thì đẹp đâu không thấy mà chỉ thấy "chẳng giống ai" hết cả. Ma cũng lắc đầu, quỉ cũng thè lưỡi ngao ngán!
Nhuộm tóc là thời trang của Tây phương nên người phụ nữ Tây phương nhuộm tóc đỏ, đen,...trông có khi tăng nhan sắc chớ không thảm hại như phụ nữ Á đông. Thế mà ngày nay có một phong trào nho nhỏ phụ nữ Pháp đua nhau ngưng nhuộm tóc, dưỡng tóc với màu bạc tự nhiên. Và họ lại hài lòng mái tóc bạc. Cho rằng đẹp tự nhiên. Phù hợp với tuổi tác của họ.
Một đêm, sáng ra bạc đầu
Thời Chiến quốc có Ngũ Tử Tư bị vua nước Sở truy đuổi, sau khi đã giết cha và em của ông làm cho ông lo sợ thái quá nên sau một đêm, sáng ra đầu bạc trắng. Và nhờ nhơn dạng thay đổi mà Tử Tư trốn thoát đưọc Sở vương an toàn.
Sự thật có đúng chỉ qua một đêm mà đầu bạc trắng hay không? Theo lý giải khoa học thì phải cần vài đêm tuy qua môt biến cố nghiêm trọng, người ta có thể già đi rất nhiều, tóc bạc trắng, hoặc sói đầu, nhìn qua khó nhận ra.
Tóc bạc thường do nhiều nguyên nhơn. Do di truyền, bịnh hoạn, tâm lý bị chấn động. Nên có câu "Nghĩ mọc râu, sầu bạc tóc".
Trong chuyện lịch sử và văn chương cũng có nhiều truyện bạc đầu chỉ trong một đêm. Năm 83 trước công nguyên, có một chàng trai 17 tuổi được bầu làm Thủ lãnh một Cộng đồng Do thái. Anh chàng lo lắng trách nhiệm quá nặng nề, chỉ một đêm, sáng ra, tóc chàng bạc trắng, người già hẳn đi, không còn là một cậu thanh niên nữa. Ở Pháp thời Cách mạng, chủ nhơn Điện Versailles ở ngoại ô Tây-Nam, cách Paris chừng 20 km, Hoàng hậu Marie-Antoinette có những lọn tóc vàng óng ả tuyệt đẹp, qua một đêm, biến thành màu trắng ma quái vì quá lo sợ sáng ra bà sẽ bước lên đoạn đầu đài. Trong lịch sử Ấn độ, Hoàng đế Shah Jahan cũng trong một đêm bạc tóc vì đau khổ vợ chết. Nhà vua bèn cho xây đền thờ nguy nga Taj Mahal để tưởng niệm bà. Về ngôi đền này, có một câu chuyện liên quan tới Việt nam khá lý thú. Tháng 6/1946, Tướng Salan (Pháp) cùng Hồ Chí Minh, trên đướng qua Paris, dừng chơn ở Ấn độ. Trong lúc thăm viếng xứ Ấn độ, Tướng Salan chỉ Hồ Chí Minh xem nét đẹp của ngôi đền Taj Mahal. Hồ chí Minh đồng ý đẹp "Tôi bị nét đẹp hấp dẫn thật đấy. Nhưng tôi muốn đừng bảo tôi xem những thứ này nữa. Chúng tôi phải bắt đầu từ mảnh đất trống, sạch trơn. Chính từ mảnh đất như vậy chúng tôi làm nổi bật cái tinh ròng của cách mạng của chúng tôi sau khi đã thanh toán sạch quá khứ" (Salan, Mémores, t 1, p. 386, Paris).
Quả thật, sau 1954, Miền Bắc sạch trơn khi Hồ Chí Minh về Hà nội. Và Miền Nam, sau 30/04/75, cũng sạch, cả ông lò, ông táo cũng lần lược ra nằm lề đường. Cho tới ngày nay, đất nước, biển cả, sông ngòi cũng sẽ mất sạch để thể hiện lý tưởng hồ chí minh!
Những người đẹp đầu bạc ngày nay
Cách đây chừng mươi năm, nếu có bà nào trông kha khá, tức không phải thuộc thành phần thật sự "bần cố nông" lắm mà có mái tóc bạc, tuy săn sóc cẩn thận, cũng không khỏi bị cho là thứ "không giống ai". Như bị mát dây hay lập dị cho khác đời. Thời gian đã thay đổi, không ai ngờ. Ngày nay, bắt gặp phụ nữ với mái tóc bạc trắng óng ả, trên đường phố hay ở nhà bạn, không còn là chuyện bất ngờ nữa. Không riêng chỉ ở Pháp là xứ của thời trang mà ngay cả ở Mỹ cũng đang nở rộ cùng phong trào "những người đẹp đầu bạc". Họ khá đông đảo và hào hứng. Đó là phong trào "Going Gray Movement". Một thứ phong trào giải phóng tóc bạc, ra đời năm 2007 do ảnh hưởng quyển sách best-seller của ký giả Anne Kreamer (Going Gray: How to Embrace Your Authentic Self witch Grace and Style. Ed. Little, Brown and Company).
Những người đẹp đầu bạc tự hào với mái tóc trắng của mình. Họ trao đổi với nhau ảnh trước kia và ảnh ngày nay. Họ chỉ ghét giai đoạn tóc chưa bạc hết, còn ít tóc đen. Không ai ưa mái tớc hoa răm hết cả.
Tự hào vì ngày nay, các bà không còn như trước kia nữa. Không còn vâng theo lời phải làm theo kiểu này, kiểu nọ, màu này đẹp hơn màu kia. Mà chính các bà quyết định cho chính mình.
Các bà không nhuộm tóc như trước nữa, mà để nó bạc tự nhiên theo thời gian, theo tuổi tác. Có người nói đùa đây đúng là những nhà cách mạng thời trang Pháp. Một nữ ký giả đã viết một quyển truyện (Une Apparition, Ed. Robert Lafont, Paris), mô tả tỷ mỉ con đường dài từ những ngày từ chối nhuộm tóc tiếp tục như thường lệ tới mái tóc thật sự nhuộm màu tự nhiên, màu bạc trắng, dưới những cái nhìn lộ vẻ phê phán gay gắt của những người thường gặp nhưng không quen. Và chính bà cũng nhìn ngắm mái tóc của mình, với những cảm giác mới mẻ. Có khi không tránh khỏi cảm thấy xa lạ với chính mình. Vì để mái tóc của mình trở về với chính mình, theo tuổi đời của mình đã làm thay đổi bà sâu xa. Về nhơn dạng và cả bên trong nữa.
Giống như những người da đen đưa ra khẩu hiệu "Black Is Beautìful" dựng lên phong trào đề cao vẻ đẹp tự nhiên của họ. Thì ta cũng phải hô hào “Giải phóng mái tóc bạc" chớ!
Mái tóc bạc hoàn toàn không gợi ở các bà ý nghĩ về tuổi già, không phù hợp sự trang điểm sắc diện phụ nữ mà trái lại, đem lại cho các bà sự thú vị khi nhìn mái đầu bạc như một vùng ánh sáng, như bức tường sơn vôi trắng ở Hy lạp, như phiến cẩm thạch, như màu phấn trắng trên bảng đen, như màu sữa, rực rỡ, như cái hôn say đắm, như triền dốc phủ tuyết,...
Nay hết rồi cái thời chiếc mũ đen trùm đầu mà người thân cũng không nhìn ra mình là ai. Để tóc bạc tự nhiên theo thời gian, các bà muốn gặp lại "con người mới" ở các bà. Gặp lại chính mình. Mà cũng để biết từ khước ý muốn làm người trẻ mãi không già hoặc phải tôn trọng những cái hẹn như một thứ "nô lệ xã hội". Một ý muốn không thật mà trước đây vẫn chạy theo. Để tóc bạc là một cuộc hành trình nhận diện mình là ai. Điều này dĩ nhiên sẽ vượt qua hiện tượng thời trang.
Trong số các bà chọn quyết định để tóc bạc có nhiều bà hứa với nhau là không bao giờ để cho dao kéo chạm tới thân thể vì hiển nhiên trước mắt những người nhờ giải phẫu thẩm mỹ đều đến một lúc nào đó, nhan sắc bị tàn phá thảm khốc, cuộc chạy đua đầy ảo tưởng với thời gian vẫn thất bại. Vậy chọn sự thật già mà đẹp không hay hơn sao?
Nhưng ở đời vẫn không thiếu những cái nhìn soi bói tại sao lại có những người dám không nhuộm tóc? Các bà mà! Có các bà là có chuyện! Muôn thuở vẫn là thế. Không bao giờ các bà chịu bằng lòng. Cả với chính mình.
Có người chưa tới 40 tự nhiên xuất hiện ở phía trước một chùm tóc bạc. Dĩ nhiên người phụ nữ ấy phải tới tiêm uốn tóc nhờ nhuộm cho. Tóc trở lại một màu đen thuần nhứt làm cho bà ấy hài lòng. Hè tới, ánh nắng làm cho tóc đổi ra màu cam. Xuống hồ bơi, chlore trong nước, xuống biển, muối đều ảnh hưởng xấu tới tóc nhuộm. Sau cùng, người phụ nữ trẻ này đành chấp nhận để mái tóc trở lại tự nhiên. Mặc cho những lời phê bình gay gắt của bạn bè.
Nữ ký giả chuyên về nữ quyền, bà Monet Chollet, lại chọn để tóc bạc tự nhiên theo tuổi tác. Bà hỏi "Tại sao phải nuôi ảo tưởng thời gian ngừng lại? Ai thật sự không nhìn thấy thời gian qua? Hiện nay, với mái đầu bạc, tôi cảm thấy mình nảy nở, thoải mái, hạnh phúc hơn hồi 20 tuổi. Tại sao tôi phải dấu diếm sự chiến thắng, sự phong phú của mình? "
Tạo hóa là tuyệt vời khi cho con người màu trắng vì màu trắng làm dịu những đường nét sóng sượng. Đừng nghĩ màu trắng chỉ phù hợp với đàn ông hơn là với phụ nữ.
Có mái đầu bạc là một tin mừng lớn. Là cơ hội để thể nghiệm nhiều điều thú vị và để thay đổi nếp sanh hoạt. Hoặc đời sống như trường hợp của bà Catherine Loewe. Cách nay 6 năm, bà vừa làm luật sư ở Genève, vừa sử gia về nghệ thuật, một hôm bà bị một người chuyên đi săn người mẫu chận bà lại trong một cửa hàng. Lúc đầu, bà tưởng con gái của bà là người được để ý như người mẫu. Nhưng sau đó bà mới vỡ lẽ ra là chính bà đúng là người được chiếu cố. Từ đó, nhờ mái tóc bạc của một phụ nữ có 4 con, bà xuất hiện làm người mẫu trên Vogue, trên Vanity Fair và diễn hành thời trang cho nhà Paul Gaultier hoặc H&M. Mỗi khi bà đi trên đường phố, với chiều cao 1,80m và mái tóc bạc trắng khó tránh khỏi những cặp mắt nhìn theo đầy ngưỡng mộ.
Nhưng đừng quên, như Giáo sư nhơn chủng học ở Đại học Aix-Marseille, ông Christian Bromberger, nói "Chúng ta hiện sống trong một xã hội được hướng dẫn bởi sự lo sợ tuổi gìà. Phải cần một liều lượng can đảm mạnh để có thể chế ngự bước đi của thời gian".
Nguyễn Thị Cỏ May
