LOS ANGELES – Tiếp tục cuộc chiến pháp lý kéo dài hơn 20 năm nay về vấn đề các nhà tù California, hôm thứ Năm vừa qua, một hội đồng thẩm phán liên bang đã ra lệnh cho chính quyền tiểu bang phải bắt đầu ngay lập tức thực hiện kế hoạch phóng thích các tù nhân ra khỏi những trại giam quá đông người. Theo lệnh này, gần 10,000 tù nhân phải được thả ra vào cuối năm nay.
Ba thẩm phán liên bang đã viết một lệnh dài 51 trang, nói rằng bất chấp các luật hiện hữu của địa phương, Thống Đốc Jerry Brown phải lập tức thực hiện những biện pháp thả các tù nhân, có lẽ bằng cách mở rộng thời gian cho họ chứng tỏ sửa đổi hạnh kiểm, nhờ vậy họ có thể mãn hạn tù sớm.
Phán quyết này cho phép tiểu bang quyết định cách thức thi hành lệnh tòa, chẳng hạn như tạo điều kiện cho các giới chức được thay thế các tù nhân khác để phóng thích sớm. Nhưng các thẩm phán cho biết họ dự đoán khả năng dung nạp của nhà tù để được giảm bớt còn 137 phần trăm – tức chứa khoảng 110,000 tù nhân - vào cuối năm nay. Các nhà tù hiện có sức chứa 150 phần trăm, hụt mất gần 10,000 người so với sức chứa theo lệnh tòa.
Cách đây hai năm, Tối Cao Pháp Viện phán quyết rằng các hệ thống nhà tù hiện nay của tiểu bang đã sử dụng những hình phạt độc ác và bất thường, và cần phải thay đổi để cải thiện sức khỏe và điều kiện sống cho các tù nhân.
Thống Đốc Jerry Brown đã ra sức chống lại lệnh của tòa trong những tháng gần đây, cho rằng cuộc khủng hoảng nhà tù tiểu bang đã kết thúc và yêu cầu chấm dứt giám sát của liên bang, nhưng các thẩm phán đe dọa buộc ông tội khinh thường lệnh tòa.
Ngay trước khi phán quyết được đưa ra hôm thứ Năm, ông Brown đã làm rõ rằng ông sẽ kháng cáo lần thứ hai chống lại Tối Cao Pháp Viện. Trong một tuyên bố vào chiều thứ Năm, thống đốc đã nói rõ ông không có ý định phóng thích tù nhân nhanh chóng theo lệnh tòa.
Các thẩm phán đã ra lệnh cho California lập ra một “danh sách nguy cơ thấp” bao gồm những tù nhân có thể được thả ra sớm, nhưng tiểu bang vẫn chưa làm như vậy và tòa án đã nhiều lần khiển trách tiểu bang. Nếu những thành tích tu sửa hạnh kiểm là chưa đủ tạo ra những đợt phóng thích vào cuối năm 2013, các thẩm phán nói rằng California sẽ phóng thích những tù nhân thuộc thành phần “nguy cơ thấp.” Những người chỉ trích phán quyết cho rằng thả tù như vậy sẽ làm gia tăng số lượng tội phạm.
Trong phán quyết mới nhất này, các thẩm phán đan cử việc tiểu bang “nhiều lần không chịu làm những bước cần thiết để khắc phục các vụ vi phạm hiến pháp,” và nói rằng bất kỳ kháng cáo nào đối với kế hoạch này sẽ không đẩy lùi phán quyết hôm thứ Năm. Cứ hai tuần một lần, tiểu bang phải báo cáo cho tòa án các bước thực hiện của mình trong việc giảm bớt số lượng tù nhân, nếu không thì sẽ bị quy tội khinh thường tòa án.
Theo Viendongdaily