"Chàng ăn mày sách" Nguyễn Quang Thạch ghé thăm nhật báo Người Việt. (Hình: Nhất Anh/Người Việt)
WESTMINSTER, California (NV) – “Chàng ăn mày sách” Nguyễn Quang Thạch vừa được Thư Viện Quốc Hội Mỹ trao giải thưởng “Literacy Awards” cho chương trình “Sách Hóa Nông Thôn” mà anh gầy dựng và phát triển gần 20 năm qua với nỗ lực xóa mù chữ, xây dựng thư viện và tạo thói quen đọc sách cho trẻ em nghèo Việt Nam, hôm 28 Tháng Mười Một, tại Washington D.C..
“Sách Hóa Nông Thôn” là một trong 15 chương trình, tổ chức được Thư Viện Quốc Hội Mỹ vinh danh năm nay. Trước đó, UNESCO từng trao giải thưởng King Sekong Litercy Prize cho anh, nhằm tôn vinh những người có công khai trí cho nhân loại vào năm 2016.
Nhân dịp sang Mỹ nhận giải thưởng Literacy Awards, anh Thạch còn tham gia nghiên cứu chương trình khuyến đọc của tổ chức Children’s Literacy Initiative ở Philedelphia, với mục đích học hỏi cách động viên, khuyến khích và tạo thói quen đọc sách cho trẻ em.
Nói với nhật báo Người Việt, anh không giấu được niềm vui, “Tôi cảm thấy hãnh diện, nhưng đồng thời cảm thấy mình cần phải nỗ lực hơn nữa, để làm sao ‘Sách Hóa Nông Thôn’ lan rộng ra hơn, nhiều người chung tay ủng hộ xây dựng nhiều thư viện và tủ sách cho trẻ em.”
“Tôi thấy rằng, trẻ em ở Mỹ có điều kiện rất nhiều để tiếp cận với sách. Ngay cả các bé ở gia đình gốc Việt, thường cha mẹ phải bận rộn với công việc, không có thời gian đọc sách cho con, thì nhà trường hay các tổ chức xã hội luôn có các chương trình rèn luyện thói quen đọc sách cho các bé,” anh Thạch nhận xét khi tham gia cuộc nghiên cứu.

Giải thưởng Literacy Awards mà Thư Viện Quốc Hội Mỹ trao cho chương trình “Sách Hóa Nông Thôn” của anh Thạch. (Hình: Nguyễn Quang Thạch cung cấp)
Anh Thạch ấp ủ ý tưởng thực hiện “Sách Hóa Nông Thôn” khi còn là sinh viên của trường Đại Học Sư Phạm Vinh, Nghệ An. Năm 2007, sau nhiều năm nghiên cứu và khảo sát, anh tự bỏ tiền túi làm mô hình tủ sách dòng họ, bắt đầu từ quê của anh ở Hà Tĩnh. Từ tủ sách dòng họ, anh Thạch mở rộng ra tủ sách phụ huynh, rồi tủ sách nông thôn, và cuối cùng là phát triển chương trình “Sách Hóa Nông Thôn,” xây dựng văn hóa đọc cho mọi người ở nông thôn Việt Nam.
Năm 2010, anh làm cuộc hành trình xuyên Việt từ Hà Nội vào Sài Gòn bằng xe máy trong 20 ngày, với mong muốn tạo hiệu ứng lớn trong cộng đồng, để những người tri thức khác biết và đóng góp trong việc giảm vấn đề thiếu thốn sách ở nông thôn.
Năm 2015, anh tự thực hiện một mình chuyến đi bộ xuyên Việt từ Bắc vào Nam với nỗ lực kêu gọi hơn 500,000 người Việt Nam đóng 240,000 đồng (khoảng $11) mỗi năm một người cho chương trình “Sách Hóa Nông Thôn,” đem sách về cho trẻ em ở vùng xa.
“Lúc đó tôi chỉ nghĩ trong đầu, nếu mình không làm thì đến chừng nào mới làm,” anh Thạch cho biết. “Hành trình đi bộ giúp tôi nhận ra rằng, các em nhỏ không hề biết các truyện mang tính chất nhân văn như ‘Túp Lều Chú Tom,’ ‘Không Gia Đình’ hay các câu chuyện cổ tích của nhà văn Andersen. Nó càng thôi thúc tôi muốn hành động, vì tri thức của trẻ em, đặc biệt là cho các em ở vùng nghèo khó.”

Anh Nguyễn Quang Thạch phát biểu tại lễ trao giải Literacy Awards ở Washington D.C.. (Hình: Nguyễn Quang Thạch cung cấp)
Sau hành trình đi bộ xuyên Việt đó, anh Thạch cho biết nhận được rất nhiều đóng góp từ mọi người. “Không chỉ thay đổi nhận thức của người dân ở mỗi nơi tôi đến, mà còn nhận được rất nhiều sự quan tâm và đóng góp của nhiều người Việt sinh sống ở nước ngoài,” anh Thạch nói. “Người ở Mỹ, người ở Nhật, ở Đức, Ba Lan và nhiều quốc gia khác, gửi sách về xây dựng tủ sách cho dòng họ và quê hương.”
Không chỉ mong muốn “Sách Hóa Nông Thôn” phát triển ở Việt Nam, mà Nguyễn Quang Thạch còn mong muốn đem chương trình qua các nước khác, và Ấn Độ là nơi anh đang nhắm tới. “Tôi muốn truyền tải thông điệp đến với mọi người, hãy cùng có trách nhiệm chia sẻ thông tin và tri thức của mình đến với mọi người,” anh Thạch bày tỏ.

Để đóng góp sách, xây dựng tủ sách cho trẻ em nông thôn ở Việt Nam, độc giả có thể liên lạc với Nguyễn Quang Thạch qua trang Facebook 
https://www.facebook.com/nqthach .

Nhất Anh/Người Việt