Phải nói ngay rằng Thích Trí Siêu giảng pháp vào chiều chủ nhật ngày 6 tháng 5, 2018 ở trung tâm Sangha, thành phố Huntington Beach, California, không phải là Thích Trí Siêu, tức giáo sư Lê Mạnh Thát của trước năm 1975.
Theo sự hiểu biết Thượng Tọa Thích Trí Siêu nầy trẻ hơn nhiều, sinh năm 1962 tại thành phố dấu yêu Sài Gòn. Đến năm 1985 thầy nhập chúng tu học tại Tự Viện Linh-Sơn, tỉnh Joinville-le-Pont, Paris. Hai năm sau thầy thọ cụ túc giới với Hòa Thượng Thích Huyền Vi. Thầy đã tham vấn và tu học với Phật giáo Nguyên Thủy, Phật giáo Đại Thừa và Kim Cang Thừa Tây Tạng. Nhờ thế thầy có một cái nhìn bao quát và dung hợp về đạo Phật, và do đó không phân chia Tiểu thừa hay Đại thừa, Tịnh độ hay Thiền tông, cũng không xiển dương riêng một pháp môn nào. Nếu trí nhớ không lầm, người viết đã nghe thầy nói thầy đã có thời gian tu tập ba năm ở xứ Tây Tạng. Vì thế tất cả những bài pháp của thầy giảng từ trước cho đến nay đều có đầy đủ cả ba tông Thiền, Tinh và Mật.
Thượng Tọa Thích Trí Siêu không là khuôn mặt xa lạ đối với phật tử ở vùng nam California, bởi vì thầy đã từng nhiều lần về đây giảng pháp và thu hút rất đông thính chúng tham dự. Nhớ một lần được nghe thầy tiết lộ mỗi khi đi giảng pháp, thầy
thường được rất nhiều phật tử thỉnh cầu thầy giảng về "Oan Gia". Bởi thế bài giảng về "Oan Gia" của thầy đã đến hồi tập thứ 5 rồi! Nhưng với người viết bài nầy, gần 15 năm về trước đã rất tâm đắc được nghe thầy Trí Siêu giảng về "Duy Thức Học".
Năm nay một lần nữa Thích Trí Siêu được Hội Phật Học Đuốc Tuệ cung thỉnh về đây giảng pháp nhân mùa lễ Phật Đản 2562, với bài pháp "Nghiệp và Quả". Dẫu rằng hai ngày cuối tuần nầy đang cử hành đại lễ Phật Đản tại Mile Square Park, hội trường Sangha với sức chứa khoảng 400 người đã không còn ghế trống. Theo lẽ như một thông lệ từ hơn 10 năm qua, cư sĩ Mật Nghiêm Đặng Nguyên Phả phải mở đầu lời chào mừng đại chúng đến tham dự buổi giảng pháp và sau đó bác xuất khẩu bằng một bài thơ tặng toàn thể thính chúng và giảng sư. Nhưng cô MC khả ái và duyên dáng Tuệ Tánh đứng ra ngõ lời thay thế cư sĩ Mật Nghiêm và cho thính chúng biết, bởi vì lý do sức khỏe bác Mật Nghiêm đã vắng mặt chiều nay. Sau đó cô MC Tuệ Tánh cung thỉnh Thích Trí Siêu bắt đầu giảng pháp với đề tài "Nghiệp và Quả" trong đạo Phật.
Bằng giọng nói nhẹ nhàng và trầm ấm, Thích Trí Siêu
thay vì nói về luật nhân quả của đạo Phật, Thích Trí Siêu đổi lại thành nghiệp và quả. Nghiệp là hành động, việc làm do mình tạo tác và quả là kết quả của những hành động đó. Theo thầy Trí Siêu nghiệp gồm có nghiệp nhân và nghiệp quả. Nghiệp nhân được tạo tác bởi thân, khẩu ,ý, mà ý nghiệp là quan trọng hơn hết, như chúng ta đã nghe qua trong kinh Pháp Cú:
" Ý dẫn đầu các pháp
   Ý làm chủ, ý tạo
   Nếu với ý thanh tịnh
   Nói lên hay hành động
  An lạc bước theo sau
  Như bóng, không rời hình". 
Thầy Trí Siêu giảng tiếp một nghiệp nhân không sinh ra một nghiệp quả, mà thường sinh ra gấp nhiều lần nghiệp quả, tỷ như một hột cam không sinh ra một trái cam, mà sinh ra cả một cây cam. Thêm nữa, luật nhân quả rất công bằng. Ai tạo nghiệp nhân tốt thì sinh nghiệp quả tốt, và trái lại ai tạo ra nghiệp nhân xấu thì sinh ra nghiệp quả xấu. Vì vậy chúng ta phải nên nhận thức và biết rõ về luật nhân quả, để không gây ra tội lỗi về sau và mau chóng làm phước. Nhờ có phước đức chúng ta có thể tránh được hay giảm được phần nào nghiệp xấu đã tạo.
Sau đó Thích Trí Siêu lược trích trong Trung Bộ Kinh số 135 về Trưởng giả Subha Todeyyaputta đến thưa hỏi Đức Thế Tôn, do nhân duyên gì chúng sinh có 7 điều khác biệt nhau? Đức Thế Tôn trả lời:
Chúng sinh được trường thọ, sống lâu là nhờ có tâm từ bi và từ bỏ việc sát sinh. Trái lại chúng sinh bị chết yểu là do ham thích việc sát sinh.
Chúng sinh luôn được khỏe mạnh là vì không có tâm não hại kẻ khác. Trái lại chúng sinh thường mang bệnh tật là do hay cố ý giết hại kẻ khác.
Chúng sinh có nhan sắc xinh tươi, đẹp đẽ là vì không có tâm sân si ái ố, hờn giận. Trái lại chúng sinh xấu xí là do hay có tâm sân hận, oán thù.
Chúng sinh có uy quyền là do không có tâm ganh tị, hại người. Trái lại chúng sinh không có quyền uy là do chất chứa nhiều tâm ghen tức, ganh tị.
Chúng sinh được giàu sang là nhờ công đức bố thí, cúng dường. Trái lại chúng sinh sống nghèo hèn, cực khổ là do có tâm bủn xỉn, keo kiệt, không chịu làm việc bố thí.
Chúng sinh có cuộc sống vương giả, cao quí là nhờ biết kính trọng người khác. Trái lại chúng sinh kéo lê cuộc sống thấp hèn do bởi có tâm ngạo mạn, khinh người.
Chúng sinh có trí tuệ là nhờ mong muốn học hỏi những bậc thông thái. Trái lại chúng sinh đần độn, ngu si là do không chịu học hỏi.
   Thầy Trí Siêu nói rằng những sự khác biệt và không công bằng giữa những chúng sinh với nhau do bởi nghiệp tạo ra mà thôi. Con người là chủ nhân của nghiệp và cũng là do nghiệp tạo tác. Nghiệp và quả có hai loại: thiện và bất thiện. Vì thế khi thân mạng nầy mất đi thì nghiệp thiện hay bất thiện đi theo mình từ đời nầy sang đời khác, chứ không phải tài sản, của cải hay bạc tiền đi theo mình. Sau đó thầy Trí Siêu liệt kê thêm 4 loại nghiệp theo chức năng:
- Nghiệp tạo tác, tức là nghiệp như thế nào thì sinh ra quả ấy, được gọi là nhân duyên.
- Nghiệp hỗ trợ, tức là nghiệp trợ giúp cho quả sinh ra mau chóng hơn, được gọi là thuận duyên.
- Nghiệp trở ngại, tức là nghiệp ngăn trở không cho quả sinh ra, được gọi là nghịch duyên.
- Nghiệp tiêu diệt, tức là nghiệp không bao giờ cho ra quả.

Sau giờ giải lao Thích Trí Siêu trở lại giảng đường và giảng tiếp bài pháp "Nghiệp và Quả". Thầy giảng rằng thời gian sinh ra quả tùy thuộc vào nghiệp được tác tạo nặng hay nhẹ và ác nghiệp thường trổ ra trước thiện nghiệp. Vì vậy có 4 loại nghiệp theo cách thức sinh ra quả:
- Cực Trọng nghiệp
- Cận Tử nghiệp
- Thường nghiệp hay Tập Quán nghiệp
- Tích Lũy nghiệp.
    Theo thầy Trí Siêu một khi hơi thở vừa chấm dứt thì Cực Trọng nghiệp đi theo ngay trước tiên, sau đó mới đến Cận Tử nghiệp, Thường nghiệp và Tích Lũy nghiệp. Để dẫn chứng cho Cực Trọng nghiệp trổ ra trước, thầy Trí Siêu đã đưa ra hai nhân vật cực ác là vua A Xà Thế và Đề Bà Đạt Đa. Bởi muốn chiếm ngôi vua mà A Xà Thế đã giết cha mình là vua Tần Bà Sa La. Còn Đề Bà Đạt Đa hãm hại Đức Thế Tôn bằng cách xô tảng đá xuống từ núi cao, khiến thân Phật chảy máu. Ông còn giết A La Hán và phá hoại tăng đoàn. Vì thế hai vị nầy rớt ngay xuống địa ngục, nhưng nhờ có lòng ăn năn tội lỗi mà sau khi trả quả xong và trở lại lập công lớn với đạo pháp. Ngoài ra các Sư Tổ ngày xưa đã đưa ra hình ảnh trong một chuồng gà, để minh họa cho Cực Trọng nghiệp trổ ra ngay với hơi thở vừa dứt, rồi theo sau mới là Cận Tử nghiệp. Buổi sáng sớm khi chuồng gà vừa được mở ra, con gà nào khỏe mạnh nhất thì phóng ra trước, rồi mới kế đến là những con gà đứng gần sát bên chuồng gà.  
Sau cùng Thích trí Siêu nói về 4 loại nghiệp theo thời gian sinh ra quả:
- Hiện Báo nghiệp là đời này tạo nhân gì, hưởng quả ngay trong đời này.
- Sinh Báo nghiệp là đời này tạo nghiệp, đến đời sau hoặc hai ba đời sau mới trổ quả.
- Hậu Báo nghiệp là đời này tạo nghiệp, đợi đến sau ba bốn đời, hoặc vài chục đời sau mới ra quả.
- Vô Hiệu Báo nghiệp là loại nghiệp không thể trổ ra quả. Thầy Trí Siêu đưa ra hai hình ảnh cho loại nghiệp nầy. Hoặc là các vị A La Hán chứng đắc được cảnh giới Niết Bàn, không còn tái sinh nữa để nhận quả. Hoặc là bị đọa xuống địa ngục A tỳ, nhưng bởi vì thời gian thọ quả ở chốn A Tỳ quá dài đăng đẳng, nên quả đã chín mùi không thể trổ ra được.
Tóm lại, sau hơn 2 giờ giảng pháp Thích Trí Siêu kết luận rằng chúng ta phải hiểu rõ luật nhân quả, để nhận biết cuộc sống hiện tại của chúng ta như thế nào là do chính chúng ta tạo ra, chứ đừng nên than trời trách đất, than thân trách phận. Có hiểu được luật nhân quả để tránh làm việc ác và toàn làm việc lành, mà từ lâu chúng ta thường nghe nói "Chư ác mạc tác. Chúng thiện phụng hành". Có hiểu luật nhân quả mới thấy rõ rằng, lưới trời lồng lộng không ai thoát được luật nhân quả, trừ phi chứng quả vị A La Hán. Tin tức mới tuần qua đã loan tin một ông Mỹ 72 tuổi, phạm tội hãm hiếp và giết người, đã vừa bị bắt sau hơn 40 năm trốn tránh. Và có hiểu luật nhân quả để nhận thức rằng nghiệp có thể thay đổi được, đúng như Hòa Thượng Thanh Từ đã viết trong sách "Tu Là Chuyển Nghiệp". Đó là quyển sách gối đầu giường của người viết từ hơn 30 năm qua. Thật là….
Sáng dự lễ Phật Đản
Chiều nghe thầy Trí Siêu
Chủ nhật tươi nắng hồng
Hạnh phúc biết bao nhiêu!

Ngày 7 tháng 5, 2018
Phan Minh Hành

Theo Đuốc Tuệ