Số người sống thọ trên 100 tuổi ngày càng đông. Bí quyết để sống đến 100 tuổi là gì? Một số người nói rằng phải thường xuyên vận động cơ thể, ăn uống đầy đủ chất dinh dưỡng, uống rượu vang mỗi ngày, sống lạc quan, ca hát, biết cân bằng tâm lý, không gay gắt và luôn lịch sự với mọi người. Có người nói đến lợi ích của khí hậu ôn hòa, một số người cho rằng cần có một cuộc sống tình dục lành mạnh, v.v….
Ở Nhật, vào năm 1990 (28 năm trước) dân số có tuổi thọ trên 65 tuổi chiếm 11% của tổng thể . Thế nhưng, con số này đã tăng tới 27% vào năm 2017. Nước Ý (23%), Đức (22%) , Mỹ (16%), Nam Hàn (14%) là những quốc gia có dân số trên 65 tuổi nhiều nhất trên thế giới.
Trong số những người trên 65 tuổi này, số lượng người sống đến 100 tuổi tương đối ít. Thế nhưng, ở Nhật số người này ngày càng đông, tạo nên đất nước có tỷ lệ người sống trăm tuổi cao nhất trên thế giới.
Theo số liệu của Bộ Y tế Nhật Bản, năm 1965 có khoảng 153 người 100 tuổi ( 20 cụ ông và 133 cụ bà ), vào năm 1992, con số này đã lên đến 10 ngàn người. Nhưng đến năm 2017 con số này đã tăng lên 1 cách chóng mặt 61.568 người ( 87% là nữ ) , tăng 2748 người so với năm trước, trong khi dân số của Nhật mỗi năm giảm liên tục khoảng 0,28% trong 37 năm qua. Dân số hiện nay (2018) là 127 triệu.
Số người sống trên 100 tuổi thường tập trung ở các đô thị lớn, nơi có hệ thống chăm sóc sức khỏe cho người cao niên đầy đủ. Đặc biệt là ở Hokkaido, phía bắc của nước Nhật, nơi có tuyết vào mùa đông , nhiệt độ từ −12 đến −4 °C và mát vào mùa hè, nhiệt độ từ 17 đến 22 °C , có hơn 5400 người có tuổi thọ trên 100 tuổi . Nơi có tỷ lệ người trên 100 tuổi cao nhất là tỉnh Shimane, dân số chỉ có 680 ngàn người nhưng có tới 697 người trên 100 tuổi, có khí hậu ôn hòa, mưa nhiều, độ ẩm cao, nông sản chính là gạo, nho, hồng, dưa hấu và thịt bò. Nơi có tỷ lệ người trên 100 tuổi thấp nhất là tỉnh Saitama .
Cụ ông Koide Yasutaro 112 tuổi, sống đều độ, thích ăn , không chê bỏ món ăn nào, tham gia đều đặn (2 lần / tuần) dịch vụ chăm sóc điều dưỡng người cao niên như tắm, thể thao, ca hát, chơi cờ,…(デイサービス（通所介護))
Cụ ông Fukuchi Hideo hàng ngày đi bộ và đọc sách, thích chơi golf và hát lớn tiếng, hiện tại 100 tuổi nhưng muốn sống tới 111 tuổi.
Cụ bà Satou Fumiko thích ca hát, mỗi ngày hát 3 tiếng, tham gia dịch vụ điều dưỡng người cao niên đều đặn 1 tuần 2 lần. Bà nói bí quyết để được trẻ là cười.
Cụ bà Nakata Kimiko là người nói chuyện lớn tiếng vì nghe không rõ nhưng luôn thèm ăn , ăn hết không chừa lại, thích hợp ca ở các trung tâm cung cấp dịch vụ điều dưỡng người cao niên.
Cụ bà Inoue Hatsu, 101 tuổi, sống một mình, luôn có nụ cười trên môi, tự mình làm thức ăn , giặt giủ , thường ngày làm việc trong 1 vườn rau nhỏ , điều vui nhất là chơi mạt chược với bạn bè.
Tại Pháp, bà Jeanne Louise Calment là 1 trong những phụ nữ có tuổi thọ cao nhất trong lịch sử, hưởng thọ 122 năm, 164 ngày. Ở tuổi 21, bà lập gia đình với một chủ cửa hàng giàu có, nhờ đó bà có một cuộc sống nhàn hạ, theo đuổi những sở thích như là quần vợt, đạp xe, bơi lội, trượt patin, piano và opera. Năm bà 67 tuổi chồng bà qua đời. Năm bà 90 tuổi, vì không có người kế thừa nên bà đã bán căn nhà cho 1 luật sư với thỏa thuận ông ấy phải trả cho bà số tiền 2.500 francs hàng tháng cho đến khi bà qua đời. Cha của bà thọ 93 tuổi, mẹ bà hưởng thọ 86 năm, anh trai của bà sống thọ 97 tuổi.
Tại Ý, ông Vincenzo Baratta, 103 tuổi, là 1 cựu quân nhân Ý trong thế chiến thứ 2, ông nói mỗi ngày chỉ cần ăn một lần và nên có “rất nhiều phụ nữ trong cuộc đời” để luôn sống trẻ.
Bà Luigina Vigiconte, có 8 người con, 101 tuổi, nói rằng: “Muốn sống thọ, bạn phải luôn lạc quan, không bao giờ gay gắt và luôn lịch sự với mọi người.
Ông Luigi Ruocco, nông phu, nói mỗi ngày nên uống nửa lít rượu vang đỏ
Cả ba cùng sống tại Acciaroli,Ý, nơi có nước sạch, có nhiều người sống trăm tuổi và cũng là nơi có tỷ lệ mắc bệnh tim và bệnh Alzheimer rất thấp.
Cụ Đào Khắc Minh (Tao Ke Ming), 107 tuổi, sống ở tỉnh Giang Tô, Trung Quốc, chia sẻ bí quyết : Không để cho bản thân quá nhàn rổi, ăn ngày ba buổi, buổi tối ăn cháo, thỉnh thoảng đánh bài giải trí để rèn luyện trí não , luôn giữ cho tâm trạng luôn ổn định, có chuyện phiền lòng nào cũng không giữ lại lâu, không để tâm vào những chuyện vặt,không ganh tị hay đố kỵ, đối xử với mọi người dĩ hòa vi quý.
Theo Tiến sĩ Blackburn, nhà nghiên cứu sinh học người Mỹ gốc Australia của trường Đại học California tại San Francisco, để có thể sống thọ chế độ ăn uống hợp lý chiếm 25%, các nhân tố khác chiếm 25%, và tác dụng của trạng thái cân bằng tâm lý chiếm tới 50%. Bà nói : .
Sống thọ là đều mong muốn chung của con người và cho rằng sống lâu là điều hiếm và đáng quý . Thế nhưng, trên bình diện quốc gia điều này trở thành một gánh nặng trong việc chi trả lương hưu và cung cấp các dịch vụ chăm sóc y tế cho người cao niên. Đặc biệt tại Nhật Bản, do tỷ lệ sinh thấp đưa đến tình trạng thiếu lao động, ít người trong độ tuổi lao động phải trả tiền cho các dịch vụ cho người cao tuổi thông qua thuế . Đây là 1 thách thức rất lớn đối với chính phủ, chính phủ Nhật đã đưa ra biện pháp quyết liệt như : kéo dài tuổi về hưu từ 60 thành 65, nới lỏng quy chế nhận lao động nước ngoài làm việc tại Nhật và đặc biệt nhận thêm điều dưỡng viên nước ngoài để chăm sóc cho người cao niên và đang đi đầu trong việc phát triển robot và máy móc hỗ trợ người cao tuổi .
Trong 80 năm qua, tuổi thọ trung bình của con người đã tăng thêm 20 năm, từ 60 tuổi đến 80 tuổi. Việc tăng dân số người cao niên tạo ra những biến đổi lớn trong xã hội về mặt chính trị lẫn giá trị sống của người dân . Bởi vì người cao niên chiếm đa số trong các cuộc bầu cử và thường có tư tưởng bảo thủ . Và nếu như chính phủ cắt giảm chi tiêu trong giáo dục, tăng tiền trợ cấp các dịch vụ cho người cao niên thì một số người trẻ tuổi cũng sẽ dần dần có tư tưởng bảo thủ thay vì tự do.
Một vấn đề nữa khá đặc biệt hiện rõ trong thời gian gần đây là tỷ lệ ly dị của các cụ trên 60 tuổi tăng từ 1,6% thành 2,3% mặc dù tỷ lệ ly dị cho mọi lứa tuổi đang giảm từ 13,6% (năm 1991) xuống thành 10,8% (năm 2011). Hiện tượng này xảy ra ở nhiều quốc gia như Mỹ, Canada, Anh, Pháp, Nhật, Nam Hàn, Singapore, …. Riêng tại Canada, số vụ ly dị toàn quốc cho mọi lứa tuổi là 38% năm 1993, giảm xuống thành 11% vào năm 2003. Số vụ ly dị tăng lên từ 28.261 vụ (năm 2009) thành 30.234 vụ (năm 2012), ở hạng tuổi 65 tuổi trở lên tăng 9,2% . Ở Nhật người ta gọi cuộc ly hôn này là jukunen rikon (熟年離婚), có nghĩa là ly hôn trưởng thành.
Cuộc đời của 1 người bình thường được chia ra làm 3 giai đoạn . Giai đoạn đầu là giai đoạn được cha mẹ nuôi nấng, cho ăn học. Giai đoạn thứ hai là giai đoạn tự lập, kiếm sống và lo cho con cái giống như cha mẹ đã lo cho mình. Giai đoạn thứ ba là giai đoạn sống sau khi về hưu. Tức là giai đoạn “nhận” , giai đoạn “cho” và giai đoạn “dành riêng cho chính mình”.
Nếu 65 tuổi là tuổi về hưu thì giai đoạn thứ ba là giai đoạn bắt đầu từ năm 65 tuổi cho đến ngày ra đi . Ở giai đoạn này nếu sống không hạnh phúc cho dù 2 giai đoạn trước có tốt đi nữa cuộc đời bạn cũng xem như thất bại, còn ngược lại nếu giai đoạn sau cùng này có được cuộc sống thật sự hạnh phúc thì cho dù 2 giai đoạn trước không tốt đi nữa bạn vẫn thỏa mãn mỉm cười rời xa thế gian này ?
Thời gian của giai đoạn ba ngày càng dài ra vì tuổi thọ trung bình của con người ngày càng cao, kéo dài cả 35 năm nếu sống đến 100 tuổi. Vì thế thái độ sống vui vẻ hòa đồng cũng như cách suy nghĩ tích cực trong giai đoạn này đóng vai trò quan trọng trong cuộc đời của bạn?
Chúc bạn có được một cuộc sống hạnh phúc viên mãn ở tuổi về chiều.
Montreal, ngày 30/8/2018
Ngô Khôn Trí