“Hiệp sĩ Đẩy xe” (Trolley Man) là danh xưng ca ngợi một người vô gia cư đẩy chiếc xe thường dùng mua hàng trong siêu thị ngăn chặn một tên khủng bố đang đối đầu với cảnh sát sau khi chém giết dân lành. Một số người ghi lại hình ảnh dũng cảm của người vô gia cư tung lên mạng, ông được ca ngợi là “anh hùng” …
Diễn biến vụ khủng bố
Khoảng 4 giờ 10 phút chiều 09/11/2018,giữa lúc trung tâm thương mại thành phố Melbourne, tiểu bang Victoria, Úc Đại Lợi,buôn bán tập nập, một gã đàn ông khoảng 30 tuổi,lái chiếc xe pickup truck đến đậu tại phố Bourke,nằm giữa hai đường phố Swanston và Russell, trung tâm thương mại thành phố Melbourne. Vừa xuống xe, hắn châm lửa đốtcháyxe, lửa bốc cháy ngùn ngụt. Sau đó hắn cầm dao chạy trên đường phố, chém giết loạn xạ, khiến một người chết, hai người bị thương. Mọi người thấy vậy, chạy tản mạn khắp nơi.
Nạn nhân tử vong là ông Sisto Malaspina, 74 tuổi, đồng chủnhân tiệm cà phê Pellegrini’s Espresso Barnổi tiếng trong thành phố. Hai người bị thương là ông Rodney Patterson, 55 tuổi, đã nghỉ hưu, một nhân viên an ninh 24 tuổi.
Một phút rưỡi sau khi xảy ra vụ khủng bố, haicảnh sát tuần tra có mặt tại hiện trường. Thấy cảnh sát đến, tên giết người càng hung dữ, cầm dao chém loạn xạ. Hai cảnh sát cũng rất thận trọng khi đối phó với tên khủng bố này.
Giữa lúc tên khủng bố đang lăm le đâm dao vào người cảnh sát, một người vô gia cư tên gọi là Michael Rogers, 46 tuổi,ngồi ở đó vội vàng lấy chiếc xe mua hàng trong siêu thịở bên cạnh đẩy mạnh vào người tên khủng bố. Hắntránh được, người vô gia cư đẩy quá đà, mất thăng bằng, vẫn kịp thời đứng dậy đâm xe vào người hắn lần thứ hai.
Nhân lúc tên khủng bố tránh chiếc xe ông Gogers đâm vào người, một cảnh sát nhanh trí dùng súng bắn vào ngực,hắn lập tức ngã xuống. Chở đến bệnh viện, tên khủng bốđã bị tử thần bắt đi trên đường cấp cứu. Kiểm tra giấy tờ tùy thân, hắn tên là Hassan Khalif Shire Ali, có vợ và một con, di dântừ Somali, Châu Phi, đến sinh sống tại Úc Đại Lợi từ cuối năm 1990.Năm 2015, Cục Tình báo Úc ĐạiLợi phát giác Ali có ý đồ đến Sirya tham gia tổ chức khủng bố tự xưng là Nhà nước Hồi giáo (IS), bèn thu hồi giấy thông hành, nhưng lại cho rằng,tuy hắn là kẻ cực đoan, nhưng không ảnh hưởng đến an ninh ở Úc Đại Lợi, chỉ liệtkê vào danh sách 400 người bị giám sát. Không ngờ lại xảy ra chuyện này. Sau đó, cảnh sát còn phát giác trên chiếc xe tải của Ali có các bình chứa khí propane, nhưng không nổ.
Bà Sally Capp, Thị trưởng thành phố Melbourne, tuyên dương 2 cảnh sát tuần tra đã khống chế được hành động giết người của tên khủng bố Ali. Viên cảnh sát bắn viên đạn vào ngựctên khủng bố vừa tốt nghiệp, ra khỏi trường cảnh sát cách đây mới 3 tháng.
Theo nhận định của cảnh sát, đây là một vụ khủng bố. Nhưng Ali chỉ hành động theo cảm hứng từ tổ chức Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS), không liên hệ trực tiếp với nhóm này. Ngay sau đó, SITE Inteligence Group (tổ chức chuyên theo dõi thánh chiến ở Hoa Kỳ, trụ sở tại Bethesda, Maryland) loan tin, tổ chức khủng bố Nhà nước Hồi giáo tuyên bố đã chỉ đạo gây ra vụ khủng bố này.
Hiệp sĩ hay không?
Khi xảy ra cuộc đọ sức giữa cảnh sát và tên khủng bố, nhiều người đứng xung quanh lấy điện thoại di động ghi lại hình ảnh dũng cảm của người vô gia cư, tung lên mạng xã hội. Mọi người đều gọi ông là “Hiệp sĩ Đẩy xe” (Trolley Man). Trong khi đó, ông Gogers lại nói mình không phải anh hùng hay hiệp sĩ. Thấy xảy ra chuyện như vậy, chỉ làm theo cảm tính mà thôi.
Ông nói với ký giả Channel Seven: “Tôi cũng sợ hãi lắm. Tôi lo cho bản thân mình. Tuy nhiên, khi nhìn thấy chiếc xe đẩy hàng ở một bên, vội vã với lấy đẩy thẳng vào người hắn. Tôi làm thế vài lần nhưng không ngăn chặn được”.
Ông ta nói mình không phải anh hùng nhưng làm như vậy may ra có thể ngăn chặn được hành động của tên giết người.
Bên cạnh những lời ca ngợi ông Rogers dũng cảm, cũng có một sốbình luậnchỉ trích hành động của ông ta. Trả lời phỏng vấn của ký giả đài 3AW 639 News Talk, Úc Đại Lợi, Graham Ashton, một giới chức cảnh sát thuộc bang Victoria cho rằng, mặc dù ông Rogers cố gắng làm việc tốt, nhưng… sự can thiệp của ông ấy có thể dẫn tới thảm kịch. Ông Ashton ví dụ về một tình huống tồi tệ khi chiếc xe chở hàng của Rogers đâm trúng vàongười anh cảnh sát, khiến người này bị ngã và tên khủng bố quay sang tấn công…
Hiệp sĩ đẩy xe – ông là ai?
Hội Những người vô gia cư Melbourne (Melbourne Homeless Collective) biết “Hiệp sĩ Đẩy xe” là một người vô gia cư,lập ra trang mạng GoFundMe giúp đỡ và vinh danhông là người hùng đã hỗ trợ cảnh sát trừng trị tên khủng bố. Thông qua trang mạng này, chỉ sau vài ba ngày, hơn 5.000 người ngưỡng mộ ông Rogers quyên tặng tổng cộng 116.000 đôla Úc Đại Lợi (khoảng 72.000 đô Mỹ), nhiều gấp đôi số tiền dự định quyên góp. Tuy nhiên, khi biết rõ ông là ngườitừng bị giam trong nhà tù 5 năm, hiện đang cai nghiện ma túy,nhiều người đã giật mình, và đặt câu hỏi: “Ông ta có đáng được hưởng số tiền 116.000 đô Úc đó không?”.
Ông Gogers cũng nói với ký giả tờ nhật báo The Age, phát hành ở Melbourne, rằng, ông đã trải qua trong và ngoài tù trong 20 năm khổ sở vìđã sử dụng ma túy từ thuở thiếu niên.
Trong khi một số ít người nói rằng, “Hiệp sĩ đẩy xe” không đáng được hưởng số tiền đó, hàng ngàn người khác đã chống lại lập luận đó. Họ còn gọi ông là “anh hùng” hay“nhà vô địch” (a champion) …
Jill Stark, một nhà văn ở Melbourne cho rằng: Không nên đánh giá con người quanhững sai lầm của họ. Cuộc sống không phải chỉ có màu đen và màu trắng nhưchỉ có “kẻ tốt” hay “kẻ xấu”.
Một người khác viết lên mạng: “Hiệp sĩ Đẩy xe” đã có những thể hiệntuyệt vời về nướcÚc. Thấy nguy hiểm vẫn không chạy trốn, giúp đỡ cảnh sát trong cuộc chống khủng bố. Dù ông ta làm điều đó một cách vô lý nhưng đã mang lại hiệu quả!.
Một nhân viên trong tổ chức từ thiện nói: “Trong mắt chúng tôi, ông ấy là một anh hùng. Ông ấy có thể sử dụng khoản tiền ông ấy nhận được. Ông ấy đã liều mạng trong ngày hôm đó giúp cảnh sát tiêu diệt khủng bố.Không một ai có thể trả giá cho việc làm của ông”.
Cô Donna Stolzenberg, người sáng lập và giám đốc điều hànhHội Những người vô gia cư Melbourne cũng nói với ký giả đài 3AW 639 News Talk, cần phải có một cuộc họp bàn cách sử dụng số tiền đó. “Chúng tôi sẽ không giao cho ông Gogerstờ séc trị giá trên 100.000 đô la. Đưa số tiền đó một lần có thểkhiến ônggặp rủi ro. Chúng tôi sẽ tìm cách giúp ông sử dụng số tiền đó một cách hợp tình, hợp lý …”.
Tang lễ nạn nhân
Ngày 15/11/2018, trong chuyến thăm đầu tiên đến Melbourne kể từ khi chiến dịch tranh cử ở tiểu bang Victoria chính thức khởi động, ông Scott Morrison, đương kim Thủ tướng Úc Đại Lợi, đã đến thăm tiệm cà phê Pellegrini’s Espresso Bar, nơi có một trong hai ông chủ vừa bị tên khủng bố quá khích giết chết. Khi nói chuyện với ông Nino Pangrazio, người chủ thứ hai, Thủ tướng Scott Morrisontỏ lòng tôn kính ông Sisto Malaspina, nạn nhân tử vong trong vụkhủng bố vừa xảy ra trong ngày 09/11.
Dịp này Thủ hiến bang Victoria Daniel Andrews, người đã mô tả ông Sisto Malaspina là “biểu tượng Victoria”, cho biết, gia đình ông Malaspina đã chấp nhận lời đề nghị của ông về một tang lễ cấp tiểu bang. Chính quyền tiểu bang Victoria sẽđứng ra tổ chức tang lễ này.
Ngày 20/11, các chính trị gia thuộc các đảng phái gồm các ông bà: Daniel Andrew, Thủ hiến tiểu bang Victoria, cùng phu nhânCatherine Andrews;thủ lĩnh phe đối lập Matthew Guy cùng phu nhânRenae Guy;Cựu Thủ hiến Steve Bracks; Thị trưởng thành phố Melbourne Sally Capp, Thượng nghị sĩ Derryn Hinch; nhạc sĩ Michael Gudinski và đầu bếp George Calombaris… đã đến giáo đường St Patricks Cathedral, một trong những nhà thờ lớn nhất nước Úc, được chọn làm địa điểm tổ chức tang lễ tiễn biệt ông Sito Malaspina…
Thống đốc Linda Dessau, đại diện Nữ hoàng Elizabeth, Anh Quốc, ở tiểu bang Victoria,cùng các doanh nhân nổi tiếng Lindsay Fox và Harola Mitchell đã đọc điếu văn chia buồn.
Vài nét về PellegriniEspresso Bar

PellegriniEspresso Bar là tiệm cà phê ở trên phố Bourke, thành phố Melbourne, Úc Đại Lợi. Tiệm cà phê này được ca ngợilà “một trong những điểm đến mang tính biểu tượng nhất của Melbourne, một thành phố tự hào về cà phê và đồ ăn ngon”.Tiệm cà phê PellegriniEspresso Bar do hai anh em Leo và Vildo Pellegrini di cư từ Ý Đại Lợi đến Melbourne mở vào năm 1954. Trước đó, họ làm việc tại Florentino’s, một nhà hàng Ý nổi tiếng trên Phố Bourke.PellegriniEspresso Barlà tiệm cà phê đầu tiên ở Melbourne sử dụng máy pha cà phê espresso, mặc dù nhiều tiệm cà phê ở khu phố Lygon Streetở Carlton cũng mua loại máy này cùng thời gian.
Tiệm cà phê này ban đầu nhỏ, được mở rộng vào năm 1958. Ban đầu được cộng đồng người di cư Ý bảo trợ, nhưng nhanh chóng trở thành nơi đượccác ca nhạc sĩ, trí thức, viên chức nhà nước, cuối cùng là khách du lịch lui tới thường xuyên.
Năm 1974, PellegriniEspresso Bar bán lại cho 2 ông Nino Pangrazio và Sisto Malaspina, cũng là những người di cư từ Ý Đại Lợi đến. Trong 3 tháng đầu, anh em nhà Pellegrini đã hướng dẫn nghiệp vụ pha chế cà phê cho chủ nhân mới nhằm đảm bảo chất lượng không thay đổi. Hai ông Pangrazio và Malaspina cũng cho biết, sau khi họ mua lại, tiệm PellegriniEspresso Barkhông có gì thay đổi. Trang trí, thực đơn và phong cách chế biến cà phê vẫn giữ nguyên.
Sau khi ông Sito Malaspina qua đời. nhiều người ca ngợi ông là một trong những người góp phần vào việc đưa văn hóa cà phê Châu Âu đến Melbourne …
Lý Anh