Cho đến thời gian gần đây, đối với người phương Tây, chỉ có một nền y khoa đáng tin cậy, đó là y khoa Tây phương, thường được đặt tiêu chuẩn là “evidence-based”, tức phải được xác minh bằng những chứng cớ rõ rệt, những khảo cứu tường tận để tìm ra cách chữa bệnh. Nhưng càng ngày người ta càng nhận ra rằng chỉ chữa căn bệnh không thôi thì chưa đủ. Cần phải chữa con người toàn diện, và tiến xa hơn, cần phải chữa cả người thầy thuốc. Vì sức khỏe toàn diện của người thầy thuốc có thể ảnh hưởng đến cách người ấy chữa bệnh và do đó ảnh hưởng trực tiếp đến bệnh nhân. Đến đây, người phương Tây nhận ra rằng họ không thể bỏ qua nền y học Đông phương. Vì từ nền y học này, người ta có thể nhận được phần còn thiếu của nền y học dựa trên thực nghiệm, máy móc của người phương Tây. Họ gọi phần thiếu thốn này là “complementary, alternative medicine”.

Không đâu người ta thấy rõ rệt sự quan trọng của nền y học được gọi là “thêm vào cho đủ” này bằng khi cần phải chữa những bệnh mà y học Tây phương gặp nhiều khó khăn: ung thư , bệnh thuộc về miễn nhiễm và các chứng đau nhức.

Sống trong xã hội phương Tây, nơi có một nền y học “khoa học” phát triển tột bậc và đã được chứng tỏ là đem đến nhiều kết quả tốt đẹp, dĩ nhiên chúng ta vẫn phải được chữa trị bằng những phương tiện Tây phương khi mắc những bệnh trên (cho dù những phương tiện này thường bị giới hạn vì những tác dụng phụ tai hại). Tuy nhiên, hiện nay các bác sĩ Âu Mỹ cũng đã nhận ra rằng bệnh nhân nên được khuyến khích dùng thêm những chữa trị từ y học Đông phương để bù đắp vào những thiếu thốn của Tây phương.

Một điều khó khăn là bệnh nhân không dễ tìm ra được một người thầy thuốc Đông phương đáng tin cậy cũng như tìm ra được những vị thuốc khả dĩ tin được là đúng như mình muốn. Hiện nay ngay tại Mỹ, các thuốc dược thảo đều được xếp loại là “suplemental” tức như là “thuốc bổ” uống thêm cho khỏe nên không được kiểm soát đúng mức, các tác dụng phụ cũng chưa được biết rõ ràng. Cầm một “thang thuốc” trên tay, bệnh nhân chỉ biết đặt hết tin tưởng vào người đã “bắt mạch” cho mình và đưa mình thuốc đó. Không có cách gì biết được rõ ràng mình đang uống chất gì vào người.

Thực ra thuốc men cũng chỉ là một trong những phương tiện chữa bệnh theo Đông phương mà thôi. Có rất nhiều những phương pháp luyện tập khác có thể giúp bệnh nhân chữa khỏi hoặc ít nhất tránh được những tác dụng phụ tai hại trong khi chữa trị theo Tây phương.

Sau đây là những phương pháp tập luyện hoặc chữa trị theo tinh thần Đông phương có thể giúp bạn khi bạn mắc những bệnh hiểm nghèo kể trên, mà cũng có thể giúp ngay cả khi bạn khỏe mạnh nữa. Vì những phương pháp này chú trọng đến sức khỏe toàn diện của con người.



Nói một cách tổng quát, dười đây là tác dụng của những chữa trị đông phương hay “ngoại khoa”:

-Chữa mệt mỏi: Vận động thân thể, xoa nắn, yoga, tập thư giãn
-Chữa ói mửa, buồn nôn: Châm cứu, thôi miên, chữa bằng âm nhạc hay hương thơm.
-Chữa đau nhức: Châm cứu, thư giãn, thôi miên, thiền, xoa nắn, chữa bằng âm nhạc hay hương thơm, biofeedback
-Chữa mất ngủ: Vận động thân thể, thư giãn, taichi, yoga
-Chữa bệnh bồn chồn lo lắng: Thôi miên, xoa nắn, thiền, thư giãn
-Chữa căng thẳng (stress): Vận động thân thể, thôi miên, xoa nắn, thiền, taichi, yoga, chữa bằng hương thơm.



Vận động thân thể
Những người ít khi vận động thân thể thường đưa ra lý do họ không thể làm là “không có thì giờ”. Thực ra thì giờ ít khi là nguyên nhân chính. Thường thì chúng ta có thói quen lười nên ít chịu vận động. Muốn qua khỏi chuyện lười này, chúng ta nên rủ rê bạn bè cùng đi tập chung và đi đến nơi có nhiều người cùng tập để cùng khuyến khích nâng đỡ nhau, cùng cho nhau niềm vui trong việc tập luyện. Không đâu mà sự tiếp xúc với người khác quan trọng bằng nơi đây. Ngoài ra, mắc một căn bệnh hiểm nghèo như ung thư, đau nhức... cũng là chất “xúc tác” khiến ta hăng hái hơn trong việc đi tập luyện.
Ích lợi của vận động thân thể đã được chứng minh từ lâu: giúp giảm bớt mệt mỏi, giảm sự căng thẳng, giúp hệ miễn nhiễm chữa bệnh, giúp vui vẻ yêu đời hơn.
Một môn vận động thân thể hiện đang được ưa thích tại nhiều nơi là môn “Taichi tổng hợp” do thầy Hằng Trường, một tu sĩ Phật giáo, phát triển từ những môn taichi cổ tổng hợp với yoga và khí công. Hiện có nhiều lớp “Taichi tổng hợp” miễn phí tại nhiều nơi trên thế giới, nhiều nhất là ở miền Nam California.
Ngoài ra cũng có nhiều lớp vận động thân thể khác miễn phí hoặc phí tổn rất nhẹ nên bệnh nhân không phải thắc mắc về phí tổn. Có thể xem báo, nghe radio, hỏi thăm bạn bè, hỏi ở các “senior's center” về những chương trình này. Nên bắt đầu bằng những vận động nhẹ nhàng trong thời gian ngắn và tiến dần đến những vận động nặng hơn, dài lâu hơn. Nên hỏi ý kiến bác sĩ của mình trước khi bắt đầu.



Thiền
Thiền là khi ta tập trung tư tưởng cao độ, chú ý vào một chủ đề nào đó, có thể là một hình ảnh, một âm thanh hay một ý tưởng đẹp. Khi thiền, ta có thể áp dụng những kỹ thuật thư giãn hay thở sâu, nhẹ. Thiền giúp ta bớt đau, bớt căng thẳng, bớt lo lắng bồn chồn. Khi bắt đầu nên vận động trước để các khớp xương mềm mại hơn cũng như thân thể có nhiều năng lượng hơn. Có thể tập ngồi thiền 10, 15 phút trong thời gian đầu và tăng lên dần. Có rất nhiều lớp thiền miễn phí, ta có thể hỏi ra dễ dàng.
Thiền còn là phương pháp tu tập để tiến đến những trạng thái tâm linh cao hơn, tiến hóa hơn.



Yoga
Đến nay thì thế giới đã biết khá nhiều về yoga, một môn vận động thân thể lâu đời từ Ấn Độ, kết hợp những thế căng giãn gân cốt và thở sâu. Yoga có nhiều lợi ích như giúp giảm căng thẳng, giúp ngủ dễ và bớt mệt. Tuy nhiên muốn tập yoga, bạn cần có người huấn luyện viên giỏi và biết cách cho bạn tập những thế hợp với tình trạng sức khỏe của bạn vì có những thế rất khó, đòi hỏi sự mềm dẻo của gân cốt. Ngoài ra, ít có các lớp yoga miễn phí nên bệnh nhân cần chú ý đến phí tổn.



Taichi
Taichi thông thường là một môn vận động thân thể gồm những chuyển động nhẹ nhàng kết hợp với thở sâu. Bạn có thể theo học các lớp có thầy dạy hoặc học từ băng viedo hoặc sách. Tai chi giúp bạn giảm căng thẳng, dễ ngủ. Thông thường tập taichi rất an toàn vì những chuyển động mềm mại này không đòi hỏi bạn phải có một thể chất mạnh mẽ và bạn có thể tập ở mức vừa với sức mạnh của mình. Nên tránh những cử động khiến bạn bị đau. Cũng nên nói chuyện với bác sĩ trước khi quyết định tập taichi.



Kỹ thuật thư giãn
Đây là những cách chú ý vào việc làm trí óc được tĩnh lặng và các bắp thịt được thư giãn. Những kỹ thuật thư giãn có thể gồm cách thực tập quán tưởng hoặc thư giãn tuần tự các nhóm bắp thịt. Tập những kỹ thuật thư giãn này sẽ giúp bạn bớt căng thẳng và mệt mỏi. Chúng cũng có thể giúp bạn ngủ ngon hơn.
Những kỹ thuật thư giãn thường được áp dụng trong những lớp taichi hoặc taichi tổng hợp nói trên. Những kỹ thuật thiền cũng thường bao gồm những kỹ thuật thư giãn. Lúc đầu bạn có thể theo chỉ dẫn của người huấn luyện nhưng sau một thời gian, có thể tự tập lấy được.



Biofeedback
Đây là cách dùng trí óc để kiểm soát những chức năng cơ thể như nhịp tim đập, lượng máu chảy... Người chữa bệnh dùng một khí cụ điện tử để theo dõi một chức năng nào đó của cơ thể bạn, thí dụ như độ căng của bắp thịt hay nhịp tim. Khi tim bạn đập chậm hay bắp thịt bớt căng, khí cụ này phát ra ánh sáng hay tiếng động báo cho bạn biết. Người chữa bệnh sẽ làm việc với bạn để bạn biết cách kiểm soát cơ thể theo những dấu báo này. Thực tập lâu ngày bạn sẽ tự làm được. Biofeedback có thể giúp giảm đau nhức, nhất là nơi bệnh nhân ung thư. Cách chữa bệnh này an toàn nếu do người chữa có bằng hành nghề thực hiện.



Châm cứu
Châm cứu gia dùng kim nhỏ và dài đâm xuyên da ở những nơi nhất định trên cơ thể gọi là huyệt đạo. Châm cứu giúp giảm đau nhức, buồn nôn. Châm cứu thường là an toàn nếu người thực hiện có bằng hành nghề và dùng kim đã khử trùng. Tuy nhiên nếu bạn đang uống thuốc làm giảm đông máu hoặc thiếu máu, nên check lại với bác sĩ của mình vì có thể không an toàn.



Chữa bằng hương thơm
Các loại dầu có hương thơm được dùng để tạo ra cảm giác yên tâm, dễ chịu. Có thể xoa dầu lên da và xoa nắn, cho dầu vào nước tắm, hoặc hơ nóng dầu để toát ra mùi thơm. Có thể giúp bớt buồn nôn, giảm đau hay giảm căng thẳng.



Thôi miên
Khi bạn được thôi miên, bạn ở vào tình trạng chăm chú cực độ. Người thôi miên sẽ nói bằng một giọng thật nhẹ nhàng và “ra lệnh” cho bạn thư giãn và sau đó giúp bạn chú tâm vào một mục đích nào đó, thí dụ như bớt bị đau, bớt căng thẳng. Thôi miên khá an toàn nếu được thực hiện bằng người chuyên môn, có bằng hành nghề. Tuy nhiên, nếu bạn đã từng có bệnh tâm thần thì nên cho người chữa bệnh biết.

Bạn có thể nghe nhạc, chơi đàn , viết nhạc hay hát. Một người chữa bệnh có kinh nghiệm sẽ hướng dẫn bạn qua những hoạt động này hoặc bạn có thể tham dự trong một nhóm. Âm nhạc có thể giúp bạn bớt đau, bớt buồn nôn hay ói mửa. Bạn không cần phải có tài về âm nhạc mới có thể dùng cách chữa trị này.



Tâm lý trị liệu
Tâm lý trị liệu là một phương pháp trị bệnh tâm thần bằng cách nói chuyện về tình trạng bệnh và những vấn đề liên hệ của mình với một bác sĩ tâm lý . Qua những lần nói chuyện như vậy, bệnh nhân tìm biết về nguyên nhân bệnh của mình và hiểu rõ hơn về nó. Bệnh nhân cũng có thể hiểu được về những ý tưởng cũng như những cách cư xử đã gây nhiều khó khăn cho họ để có thể thay đổi, có thể dò tìm về những mối liên hệ giữa mình với người khác và những kinh nghiệm sống, tìm cách thay đổi cho tốt đẹp và để giải quyết vấn đề, và đặt ra những mức nhắm hiện thực cho tương lai. Tâm lý trị liệu có thể giúp bệnh nhân tìm lại được niềm vui và nắm vững đời sống của mình, làm mất đi những triệu chứng của bệnh tâm thần như cảm giác vô vọng và sự giận dữ.



Kết
Ông bà cha mẹ mình thường “sợ” khi nghe nói đến những thuốc men quá rắc rối, mạnh mẽ và những cách chữa bằng mổ xẻ của nền y học tây phương, nhất là khi phải trị những bệnh hiểm nghèo như ung thư. Có lẽ cái sợ này cũng không phải là vô lý vì những cách chữa này chú trọng vào thân xác con người nhiều hơn là những phương diện khác. Ngược lại, những phương pháp chữa bệnh “ngoại khoa” kể trên chú ý vào con người toàn diện thay vì chỉ chú trọng vào thân thể. Chúng ta cần cả hai nền y khoa Đông và Tây, hay nói đúng hơn, một nền y khoa toàn diện. Hy vọng trong tương lai, nền y khoa toàn diện sẽ phát triển thêm hơn hầu giúp ích cho con người nhiều hơn nữa. Ngoài ra, nền y khoa này cũng cần phải được kiểm chứng, theo sát ngõ hầu loại bỏ được những “đồ giả”. Thêm nữa, sự giảng dạy y khoa Đông phương cũng cần phải được hệ thống hóa, cũng như dược thảo cần được phân chất và kiểm soát để bảo đảm chất lượng người y sĩ và thuốc men, thủ thuật được dùng.
Một điều đáng nói là những phương pháp kể trên không những có thể dùng để chữa bệnh mà, thực hiện khi cơ thể khỏe mạnh, còn có tác dụng phòng bệnh đáng kể cũng như có thể đem lại sự an lạc và một đời sống tốt đẹp hơn cho người thực tập những phương pháp này thường xuyên. Thí dụ người siêng vận động thân thể, thực tập thiền định, thư giãn... sẽ trở nên một con người hài hòa với bản thân và tha nhân, tránh được những khổ não và tật bệnh trong cuộc đời vậy.

Bác Sĩ Nguyễn Thị Nhuận