Sau 5 năm doanh số bán các loại điện thoại thông minh cao cấp bùng nổ, ngành công nghiệp này đang bắt đầu chiến lược mới bởi tỉ lệ tăng trưởng dần chuyển sang các thị trường mới nổi, chủ yếu ở Châu Á.
Mặc dù chính sách trợ giá của các công ty dịch vụ viễn thông đã hỗ trợ thúc đầy doanh số bán các thiết bị di động thông minh ở thị trường đã phát triển, chương mới của tăng trưởng sẽ bắt đầu ở các thị trường mới nổi, nơi người sử dụng quan tâm tới các thiết bị giá thành rẻ hơn và cơ hội tiếp cận dịch vụ với mức phí thấp hơn.
Năm 2013,theo số liệu ước tính của Hiệp hội Viễn thông Quốc tế (International Telecommunications Union - ITU), số lượng người sử dụng Internet trên thiết bị di động ở các nước đang phát triển lần đầu tiên vượt qua các nước phát triển – tăng 27 lần kể từ năm 2007, so với mức tăng gấp 4 lần ở các nước phát triển.
“Trọng tâm của hệ thống thiết bị di động có xu hướng chuyển từ Mỹ và Tây Âu sang Châu Á,” bà Mary Ellen Gordon, giám đốc quảng cáo trên thiết bị di động của công ty Flurry Inc, cho biết.
Quá trình chuyển đổi này là một thách thức về biên lợi nhuận đối với những công ty như Apple Inc và Samsung Electronics, hai hãng bán ra một nửa lượng điện thoại thông minh trên toàn thế giới.
Samsung cho biết lợi nhuận quý hai thấp hơn dự tính bởi nhu cầu dòng điện thoại thông minh cao cấp giảm. Apple đang khám phá mô hình iPhone giá rẻ hơn với nhiều màu sắc để đáp ứng thị hiếu của đa số, hai nguồn tin cho hay.
Cả hai hãng đều không phải đối mặt với khủng hoảng nhưng theo các chuyên gia trong ngành, nhiều người tiêu dùng ở thị trường cũ muốn có smartphone đã mua rồi. Lượng điện thoại thông minh cung cấp cho thị trường Châu Âu tăng 12% trong tháng 1-3/ 2013 so với cách đây một năm, mức tăng trưởng chậm nhất kể từ khi hãng nghiên cứu IT IDC bắt đầu theo dõi thị trường thiết bị di động vào năm 2004.
Động lực thúc đẩy ở Châu Á
Nhiều người sử dụng điện thoại di động mới sẽ là khách hàng ở khu vực Châu Á-Thái Bình Dương. Khu vực này sẽ có nhiều người sử dụng Internet trên thiết bị di động hơn so với Châu Âu và Châu Mỹ gộp lại, ITU dự báo. Hơn nữa, mức tăng trưởng ở khu vực này lớn hơn: dưới 23% người Châu Á sử dụng Internet trên điện thoại trong khi tỉ lệ này ở Châu Âu là 67%, Châu Mỹ là 48%.
“Châu Á sẽ là lực đẩy cho mức tăng trưởng toàn cầu trong hai thập kỷ tới,” ông Scott Lee, người phụ trách khu vực Châu Á của Hãng Appsnack, một đơn vị của hãng quảng cáo ‘Exponential Interactive’ có trụ sở tại Mỹ, nhận định.
Hầu hết tỉ lệ tăng trưởng này là từ những người sử dụng thiết bị rẻ hơn tới 10 lần so với thiết bị di động ở các nước phát triển. Theo ông Frederick Wong, giám đốc phụ trách vốn đầu tư của công ty chuyên về công nghệ eFusion Investment Ltd, người sở hữu 4 điện thoại thông minh, cho rằng thiết bị rẻ hơn, khả năng truy cập hệ điều hành Android mới nhất của Google nhanh và dễ dàng hơn, thiết kế tham khảo từ nhà sản xuất chip và giá cả các bộ chip giảm là động lực thúc đẩy xu hướng này.
Trung Quốc, thị trường thiết bị di động lớn nhất thế giới, nơi chỉ 1/5 trong số 1 tỉ người sử dụng dùng 3G, đã nổi lên như một chiến trường khốc liệt với mặt hàng điện thoại thông minh. Mỗi khu vực có một đối thủ địa phương: ví dụ Xiaomi cung cấp loại điện thoại giống hệt iPhone nếu nhìn lướt qua nhưng được bán với giá rẻ hơn một nửa so với iPhone 5.
Đây là vấn đề khó khăn với những hãng lớn. “Mục tiêu của chúng tôi là chiếm vị trí hãng đầu trong thị trường,” Wong Wai Ming, giám đốc tài chính của Lenovo Group Ltd phát biểu với Reuters gần đây. “Và vì vậy chỉ tham gia ở phạm vi giá nhất định không giúp chúng tôi đạt được mục tiêu đó.”
Thị trường thậm chí khốc liệt hơn là Ấn Độ, thị trường di động lớn thứ hai thế giới, nơi giá điện thoại chạy trên nền Android giá rẻ đã giảm một nửa trong vòng một năm qua xuống còn khoảng 50 đô-la, ông Sameer Singh, nhà phân tích của hãng BitChemy Ventures có trụ sở tại Hyderabad, nhận định. Trong năm tới, ông cho rằng giá sẽ giảm xuống còn 20 đô-la, làm giảm doanh số bán những dòng điện thoại tiêu biểu của hãng Nokia và Samsung
Do giá thành giảm, nhiều người sử dụng sẽ mua những thiết bị thông minh hơn. Từ nay tới năm 2017, eMarketer ước tính Trung Quốc và Ấn Độ sẽ chiếm hơn 28% số thuê bao smartphone mới. số thuê bao của Ấn Độ sẽ tăng gấp ba.
Xa rời thực tế
Tình trạng này đang là thách thức với những hãng lớn hiện nay. Samsung đang gặp khó khăn với cả hai dòng sản phẩm cao cấp và giá rẻ. Trong khi các đối thủ ở dòng điện thoại giá rẻ cho biết họ giảm giá với một số mẫu sản phẩm sau mỗi quý, những đối thủ khác đang thách thức với dòng điện thoại cao cấp khi cung cấp loại máy điện thoại rẻ hơn nhưng có các tính năng tương đương.
Hãng sản xuất điện thoại Micromax của Ấn Độ trong tháng 7/2013 giới thiệu mẫu điện thoại Canvas 4 có tính năng tương đương với Galaxy S3 và Note 2 của Samsung nhưng với giá thành bằng một nửa. “Samsung khó có thể cạnh tranh với những đối thủ này,”ông Singh nhận x ét.
Không chỉ giá điện thoại giảm mà giá máy tính bảng (Tablet) cũng đang giảm nhanh, tạo ra tình trạng mà ông Singh gọi là ‘một lớp người sử dụng internet hoàn toàn mới’ trong khắp khu vực.
Theo hãng tư vấn GfK, nhu cầu máy tính bảng ở Philippines tăng gấp 4 lần trong năm qua. Giá loại thiết bị này trong khoảng thời gian trên ở Đông Nam Á giảm khoảng ¼.
Talmon Marco, giám đốc điều hành của dịch vụ điện thoại và tin nhắn internet Viber, cho biết việc chuyển đổi từ điện thoại thông thường sang thiết bị chạy trên hệ điều hành cơ bản như Android giống như “chuyển từ một chiếc xe đạp lớn sang chiếc ô tô cũ của những năm 1970. Chiếc ô tô sẽ đưa bạn từ New York tới Chicago trong vài ngày nhưng xe đạp sẽ không thể.”
Ông Marco cho rằng dù chất lượng của phần cứng hay khả năng kết nối ra sao, điện thoại thông minh và máy tính bảng có cùng đặc điểm: giao diện người sử dụng, ứng dụng, truy cập kho ứng dụng trực tuyến. Những tính năng này kích thích tỉ lệ sử dụng cao hơn.
“Người dùng sử dụng điện thoại nhiều khi chuyển sang dùng smartphone, bất cứ loại nào,” ông Marco nhận xét. “Những người sử dụng này dùng điện thoại tích cực hơn so với điện thoại thông thường. Số người sử dụng Viber tăng mạnh nhất ở các nước như Việt Nam, Pakistan, Myanmar và nhiều nước Châu Phi khác.”
Ứng dụng, các chương trình trực tuyến hấp dẫn
Điều đáng ngạc nhiên đằng sau các dịch vụ là tốc độ tăng sử dụng thiết bị di động thông minh, thậm chí nếu mạng internet không tốt. Ông Singh từ công ty BitChemy cho biết ở Ấn Độ, vùng phủ sóng 3G chủ yếu là ở các thành phố lớn.
Khi doanh nhân S. Mohan đồng sáng lập Bollywood cùng với trang Spuul ở Singapore, ông cho rằng mức sử dụng dịch vụ ở Ấn Độ sẽ chậm hơn 5 năm so với các nước phát triển. “Tôi ngạc nhiên về tốc độ tăng trưởng ở Ấn Độ,” ông Mohan nói. “Người ta bảo tôi rằng phải mất nhiều thời gian hơn mới nhận biết được, và Ấn Độ không có đủ sóng Wifi hoặc 3G. Tuy nhiên, tôi phát hiện thấy khi người sử dụng có thiết bị thông minh, họ đói nội dung.”
Ở Trung Quốc, những dịch vụ như WeChat của hãng Tencent Holdings, hiện có hơn 300 triệu người sử dụng, những chương trình giống American Idol như ‘The Voice of China’ và các trò chơi trực tuyến, đang gia tăng.
Mặc dù vậy, ngành dịch vụ viễn thông vẫn còn nhiều hạn chế.
Vùng phủ sóng Internet kém hay phí truy cập 3G cao so với dịch vụ điện thoại và tin nhắn thông thường vẫn kiềm chế nhiều người sử dụng. Theo hãng nghiên cứu thị trường Euromonitor, trong năm ngoái 62% số điện thoại bán tại Trung Quốc là smartphone nhưng chỉ có 16% thuê bao truy cập Internet trên thiết bị di động.
Ba hãng dịch vụ viễn thông Trung Quốc gồm China Mobile, China Unicom và China Telecom trợ cấp hàng tỉ đô-la mua máy điện thoại để thu hút người sử dụng đăng ký sử dụng dịch vụ, kéo biên lợi nhuận giảm.
Những nhà cung cấp dịch vụ tại Philippines đang thử nghiệm bao cấp với thị trường giá rẻ, trong khi các nhà sản xuất điện thoại di động ở Ấn Độ đang cố gắng kích thích nhu cầu dùng smartphone. Apple cung cấp dịch vụ trả góp cho iPhone trong khi Micromax cung cấp gõi dữ liệu miễn phí trong vài tháng khi bán máy điện thoại.
Khi ngành dịch vụ di động tăng trưởng, nhà sản xuất điện thoại và máy tính bảng phải đặt mức biên lợi nhuận thấp hơn cũng như giá thành rẻ hơn,” ông Joe Nguyen, nhà phân tích từ công ty internet comScore có trụ sở tại Singapore nói. “Cuối cùng thì đây thiết bị tiện dụng và nó cũng sẽ như máy tính cá nhân.”
Theo Reuters
