Năm 2017 có khoảng một triệu cặp vợ chồng ở Mỹ đưa nhau ra toà ly dị. Con số một triệu mới thoạt nghe có vẻ hơi nhiều, nhưng trên thực tế, tỷ lệ ly dị ở Mỹ đang đi xuống.
Ngày nay, những cặp vợ chồng trẻ ít có khả năng chia tay hơn trước kia, và đây là lý do chính vì sao tỷ lệ ly dị ở Mỹ giảm. Tuy nhiên, cùng lúc, tỷ lệ ly dị ở những cặp vợ chồng lớn tuổi thì lại tăng khá cao. Hiện tượng này được các nhà nghiên cứu gọi là ly dị của nhóm tóc muối tiêu (gray divorce).
Các nhà nghiên cứu nghĩ rằng một trong những nguyên nhân chính làm cho tỷ lệ ly dị nói chung giảm là vì ngày nay người ta có khuynh hướng lập gia đình trễ.Theo giáo sư Tera R. Jordan, chuyên gia nghiên cứu gia đình thuộc Đại học Iowa State, năm 1963, trung bình một phụ nữ khi lập gia đình là khoảng độ tuổi 20. Đến năm 2017, tuổi trung bình khi kết hôn là 27 đối với nữ giới và 29 với nam giới.
Ngược lại, nhóm người ở độ tuổi 55 hoặc hơn thì tỷ lệ ly dị tăng gấp đôi. Nhiều người trong số này lập gia đình rất sớm, có nhiều cặp lấy nhau ngay khi vừa tốt nghiệp trung học. Và nhiều người trong nhóm hiện đang sống trong cuộc hôn nhân thứ hai. Mà hôn nhân lần thứ nhì lại càng có nhiều nguy cơ có thể sẽ ly dị lần nữa.
Tuy nhiên, không phải vì thế mà họ phải sống bi quan, mà ngược lại nên hy vọng và nên thử một vài phương pháp khác, thay đổi lối sống để hầu giúp họ tránh được thất bại trong đời sống tình cảm.
Hiện nay ở khu vực Bắc Mỹ có nhiều cặp uyên ương bắt đầu mối quan hệ tình cảm của họ khá trễ và đặc biệt họ sống riêng mỗi người một nơi, tôn trọng không gian riêng tư của nhau và giữ tính cách độc lập về tài chánh, và quan trọng hơn hết là họ rất hạnh phúc.
Như cặp Sharon Hyman và David Demetre vừa mới mừng kỷ niệm 20 năm kết hợp nhưng lại không sống chung với nhau. Họ quen nhau qua một dịch vụ mai mối ở Canada có tên là Telepersonals bằng cách để lại lời nhắn trong điện thoại. Bà nghe và thấy mến giọng nói của ông. Sau đó bà gọi lại và hỏi ông có muốn gặp mặt không. Ông thích sự cởi mở của bà và đồng ý gặp.
Sau đó họ hẹn hò trong một thời gian, nhắc đến chuyện sống chung và đi tới hôn nhân – nhưng rồi đã không làm cả hai chuyện trên. Ông thường dậy sớm, có cuộc sống hướng nội và thích không gian riêng tư. Bà thì hướng ngoại, thường hay thức khuya và thích quây quần với bạn bè và gia đình.
Các cặp uyên ương lớn tuổi hiện nay đang viết lại những chuẩn mực trong cuộc sống tình cảm của họ. Thay vì kết hôn hoặc sống chung thì nhiều người trong số họ sống riêng biệt và gặp nhau mỗi tuần vài lần, hay mỗi tháng dăm ba lần; những người này còn cho biết là cuộc sống tình cảm của họ rất khắng khít nhưng vẫn muốn có cuộc sống phần nào độc lập và một không gian riêng cho cá nhân của họ.
Với tình trạng ly dị tăng cao ở những cặp lớn tuổi, và đặc biệt tăng gấp đôi ở nhóm người 55 tuổi hoặc hơn, hiện có khá nhiều những người lớn tuổi độc thân muốn có một người bạn tình lâu dài, và họ muốn mối quan hệ được vững bền mà không bị vướng bận về tiền bạc hay con cái.
Kết quả một cuộc thăm dò bao gồm hơn 2,000 người trong độ tuổi từ 50 đến 65 cho biết trong số những người đang cặp kè nhưng chưa cưới nhau thì có gần một phần ba trong số đó là muốn duy trì mối quan hệ lâu dài nhưng sống riêng biệt mỗi người một nơi – loại quan hệ này được các nhà nghiên cứu gọi là lối “sống riêng cùng nhau” và người ta tiên đoán khuynh hướng này sẽ ngày càng gia tăng.
Trong một nghiên cứu khác vào năm 2017 của Đại học Missouri cho biết những cặp uyên ương lớn tuổi chưa kết hôn ở độ tuổi từ 57 đến 85 có khả năng là họ sống riêng nhiều hơn gấp đôi so với những cặp sống chung. Đối với đàn ông cũng như phụ nữ, mối quan hệ có lối sống riêng này thích hợp với họ vì những lý do khác nhau. Đàn ông thì muốn được tiếp tục làm chủ thời gian rảnh rỗi của họ; trong khi phụ nữ thì muốn bảo vệ quyền tự chủ của họ. Nhưng cả hai đều sẵn sàng chịu lãnh nhận trách nhiệm khi người kia cần sự chăm sóctrong những lúc ốm đau. Nhìn chung những cặp uyên ương này sinh hoạt giống như một gia đình vậy mặc dù hai người sống ở hai nơi khác biệt.
Cứ mỗi tháng hai lần, ông David Scribner, 64 tuổi, lại lái xe ba tiếng đồng hồ từ nhà ông ở St. Johnsbury, Vermont, tới Montreal để sống mấy ngày cuối tuần với người bạn tình của ông là Marilyn Bronstein, 71 tuổi. Bà cũng ghé thăm ông mỗi tháng một lần vào cuối tuần. Đến cuối tuần thứ tư thì họ không gặp nhau, mỗi người có cuộc sống riêng của họ.
Họ thường không nói chuyện qua điện thoại hay gửi tin nhắn hoặc thủ thỉ qua FaceTime mỗi ngày. Nhưng họ gửi điện thư cho nhau khi cần, và thường chỉ là những dòng ngắn gọn nói thẳng vào chủ đề thiết thực. Chẳng hạn những câu như: “Nhớ mang cái lều nhé,” hay “Đừng quên cái mền.”
Cặp này gặp nhau tại một đại nhạc hội ngoài trời vào giữa thập niên 1990. Cả hai đều ly dị. Nhưng không ai muốn thay đổi chỗ ở vì mỗi người đều có công việc làm, và vào lúc đó, con cái của họ còn nhỏ. Nay con cái của họ đã lớn, nhưng cả hai vẫn không muốn dọn nhà. Bà yêu cuộc sống thành thị. Ông thích sự yên lặng nơi thôn quê. Cả hai đều độc lập về tài chánh, không ai đụng vào của ai và họ muốn tiếp tục duy trì tình trạng như trên.
Ông Scribner cho biết khoảng cách xa nhau và thì giờ họ giành cho nhau chỉ được gom vào cuối tuần, và nhờ vậy họ biết quý nhau và làm cho mối quan hệ của họ được thắm thiết hơn.
Trong khi đó thì cặp Barbara Leslie và Mike Nieters, cả hai từng thất bại vài lần trong cuộc sống tình cảm và nhìn thấy lối sống riêng tư như là cách để duy trì mối quan hệ của họ được lâu bền.
Cuộc hôn nhân 17 năm của bà Leslie kết thúc bằng ly dị khi người chồng của bà bất ngờ bỏ bà và bốn đứa con lại cho bà nuôi. Nhiều năm sau, bà gặp một người đàn ông khác và mối quan hệ giữa hai người kéo dài 14 năm, trong đó có chín năm sống chung và chơi chung những trò chơi mà bà chưa từng tham dự trước đó, như leo núi chẳng hạn. Một ngày đẹp trời ông này bỏ bà. Lúc đó bà đã ngoài 50 – chán nản, thất vọng, và tưởng như thế giới này đang sụp đổ. Nhưng rồi bà Leslie, hiện nay 78 tuổi, cũng vượt qua khó khăn vì tìm được một tình yêu khác.
Ông Nieters, 68 tuổi, bước vào cuộc đời bà ít năm sau đó. Là người thầu khoán lợp mái nhà, ông được gọi tới sửa mái nhà cho bà vài lần. Bà mời ông đi xem vở kịch Madame Butterfly. Ông đồng ý nếu như bà chịu đi xem một cuộc đua xe với ông.
Hai người bắt đầu hẹn hò và nay đã quen nhau được 16 năm, mặc dù sống cách xa nhau khoảng 35 phút lái xe. Ông sống trong một căn nhà khá rộng do ông xây lấy trên mảnh đất rộng 60 mẫu tây ở vùng thôn quê, với xe ủi, máy cày và hệ thống truyền hình vệ tinh để coi thể thao. Bà sống trong một căn nhà trang trí sáng sủa màu sắc rực rỡ và không có truyền hình tại một thị trấn có trường đại học ở Columbia, Missouri.
Họ nói chuyện qua điện thoại mỗi ngày và gặp nhau một vài lần một tuần. Ông đến ăn cơm tối và ở qua đêm. Cả hai đều bằng lòng với lối sống cách biệt này.
Ông mê coi truyền hình còn bà thì không. Và điều này có thể làm bà khó chịu nếu như họ sống chung với nhau. Bà cho biết nay đã tới cái tuổi mà bà thấy không nhất thiết phải kết hôn hay chung sống với ai thì mới có thể tìm được hạnh phúc. Bà không thể tưởng tượng cuộc sống sẽ ra sao nếu không có ông, và ngược lại. Nhất là khi cả hai nay đã lớn tuổi và họ càng cần có nhau hơn, nhất là những khi đau ốm thất thường thì còn có thể chăm sóc cho nhau được. Mặc dù không ai hứa hẹn với ai lời nào, nhưng cả hai đều biết họ sẽ phải làm gì khi người kia cần đến sự chăm sóc.
Và đó cũng là điều mà cặp Jim Pastoret và Luci Dannar tìm thấy ở nhau. Họ gặp nhau tại một buổi khiêu vũ tám năm trước, lúc ông vừa mới goá vợ và bà thì goá chồng từ hai thập niên trước. Ông lúc đó đã 87 và bà 83 tuổi. Ông hỏi và xin phép có thể tới dùng trà tại nhà bà. Bà nói được. Ông đến và thế là họ quen nhau.
Năm năm trước, ông Patoret dọn từ căn nhà của ông tới một căn chung cư cách nơi bà ở đúng 250 bước chân. Ông qua thăm bà mỗi tối để dùng bữa tối thường gồm trái cây và bánh mì. Ông rửa chén đĩa, còn bà đứng bên cạnh lau khô và xếp vào trong tủ. Họ cùng nắm tay nhau coi chương trình tin tức buổi chiều, sau đó ra ngồi ngoài mái hiên trước nhà hóng mát. Khoảng 8 giờ, ông đi bộ về nhà. Mỗi người đều thích cái không gian riêng của họ. Ông Pastoret có thể mặc nguyên bộ đồ ngủ của ông cho tới trưa mà không làm phiền ai và cũng không bị ai làm phiền.
Năm vừa qua, sức khoẻ của hai người khá yếu. Họ đang tính có thể chuyển tới ở trong một viện dưỡng lão gần đấy để có người chăm sóc cho họ, nhưng cả hai vẫn muốn ở khác phòng mặc dù họ nó rằng họ vẫn quan tâm nhau và nếu chẳng may họ không có nhau nữa thì có lẽ họ sẽ rất cô đơn.
Quả thật, lối sống riêng của những cặp uyên ương này rất khác lạ, nhưng đây là những người trải đời và đã từng gặp thất bại trong cuộc sống tình cảm. Thế nên ta tin rằng họ biết họ đang làm gì và đã chọn đúng cho họ một lối sống. Vì nói cho cùng họ đã tìm được hạnh phúc.
Huy Lâm