Trong một cuộc gặp gỡ mới đây, tại phòng tập thể dục ở thành phố Mississauga, một bà bạn A.cùng đi tập ở phòng tập này nói với chúng tôi là sau khi đọc bài báo mà chúng tôi viết về một nhà dưỡng lão ở tỉnh bang B.C. dành riêng cho những người bị bệnh mất trí nhớ, là đang dành dụm để dành tiền
-Chi vậy?
-Thì để trả tiền chi phí hàng tháng trong nhà già, vì ông viết là tiền mướn trong nhà già dành cho những người bị bệnh mất trí nhớ này lên đến trên 7 ngàn dollars một tháng. Tôi sợ tôi sẽ bị Alzheimer’s vì khi còn đi làm, tôi bị stress quá và do đó phải về hưu sớm.
Tại sao mình lại nghĩ thụ động như thế là phải chuẩn bị xin vào nhà già cho những người bị dementia, mà không tìm cách tích cực hơn là tìm cách chống lại căn bệnh đó?
Thế hệ của những người Việt phải bỏ nước ra đi tìm tự do từ những những thập niên 1970s, 1980s, nay đã và đang đến tuổi về hưu, tương tự như thế hệ của những “Baby Boomers” : Những người sinh từ năm 1946 cho đến năm 1964, những năm sau khi cuộc thế chiến Thứ Hai chấm dứt, và hàng trăm ngàn binh sĩ từ chiến trường trở lại hậu phương, lập gia đình sinh con đẻ cái.
Về hưu ở Canada thì với những trợ giúp của chính quyền, vấn đề tài chánh không phải là chuyện quan trọng, vì với số tiền hưu, tiền già, người ta cũng đủ sống, chưa kể những tiền họ để dành và tiền hưu tư.
Chuyện quan trọng của những người về hưu là làm sao có một cuộc sống vui, sống khỏe và ngăn ngừa được bệnh tật.
Và bệnh nguy hiểm nhất cho những người lớn tuổi ở Bắc Mỹ không phải là bệnh ung thư mà là bệnh Alzheimer’s.
Những tiến bộ của y khoa đã giúp cho con người sống lâu hơn, nhất là ở các quốc gia Tây Phương.
Tuổi thọ trung bình của một người Canadian có thể lên đến 85 tuổi. Càng sống thọ thì lại càng có nhiều người bị bệnh mất trí nhớ.
Bệnh Alzheimer’s là bệnh không có thuốc chữa, và chỉ có cách là tìm cách ngăn ngừa cho chúng không xảy ra.
Những cách ngăn ngừa bệnh mất trí nhớ và Alzheimer’s theo tạp chí Healthline thì là những điều khuyên chúng ta cũng đã từng nghe nói từ lâu, như là không được hút thuốc, đừng uống rượu quá nhiều, ăn uống bổ dưỡng: ăn nhiều rau trái, cá,uống thêm sinh tố nhất là sinh tố K là sinh tố chống già và có thể làm ngăn ngừa bệnh Alzheimer’s. Loại sinh tố K này có trong các loại rau xanh, thịt heo, thịt gà, gan bò.
Phải tập thể dục chuyên cần, phải cười nhiều,tránh bị suy thoái tâm thần, tránh ăn nhiều đường cũng như nên tập thiền.
Thiền thật ra là một chuyện giản dị nhưng rất khó làm, là việc tập thở sâu chậm, trong khi trí óc thảnh thơi chỉ chú tâm vào việc thở và không nghĩ đến những chuyện cơm áo gia đình mà người ta đang phải đối phó: dễ là chỉ có việc thở nhưng khó là làm sao cho tâm trí mình không phải lo nghĩ những chuyện vẩn vơ khi ngồi thiền.
Chúng ta không cần thiền lâu mà chỉ cần thiền tại gia, khi ngủ dậy hay khi sắp đi ngủ và mỗi lần chừng 10 phút đồng hồ là đủ.
Người ta có thể ngồi, đứng hay nằm khi thiền và có thể thiền ở bất cứ đâu: vài phút chờ đợi ở phi trường, hay ngồi chờ trong văn phòngh bác sĩ..!
Có nhiều cuộc nghiên cứu y khoa cũng cho là thiền sẽ giúp người ta ngăn ngừa được bệnh Alzheimer’s?
Chúng tôi cũng có dịp tiếp xúc với nhiều người đang học lớp line dance ở trung tâm cộng đồng người Việt ở thành phố Mississauga và quý vị này cho biết là nhờ học line dance mà họ đã bớt bị ..quên!
Cộng đồng những người Ấn Độ ở thành phố Mississauga đã sử dụng những hội trường của trung tâm cộng đồng thành phố ở River Grove hay ở nhiều trung tâm cộng đồng khác: sáng sáng con cái chở cha mẹ đến các trung tâm cộng đồng này. Những người Ấn Độ đã sử dụng các hội trường để hàn huyên, đánh bài, hát hò, tập thể dục và cho đến buổi chiều thì con cái của họ đi làm về,ghé lại đón bố mẹ..
Cộng đồng của người Việt ở Canada cũng nên chuẩn bị những phương tiện giúp cho những người đã và sắp về hưu có một cuộc sống thoải mái trong những ngày của tuổi vàng.
Nếu không thể cùng nhau sống chung trong một nhà dưỡng lão, những người Việt có thể mua những căn nhà, như là những căn townhouse, những chúng cư sống gần nhau và hàng ngày đến sinh hoạt trong các trung tâm cộng đồng: học line dance, học khiêu vũ, học hát, học đàn, học thêm một ngôn ngữ.. những thứ giúp trí óc phát triển và tránh nguy cơ bị bệnh Alzheimer’s.
Thỉnh thoảng một số bạn bè gặp nhau trong những ngày cuối tuần, hát hò ăn uống kể chuyện, là những thú vui tinh thần có thể giúp người ta ngăn chận một phần nào bệnh mất trí nhớ.
Ngoài ra thì muốn sống lâu và sống khỏe, người ta phải năng tập thể dục hàng ngày, ăn uống những thứ bổ dưỡng, không ăn quá nhiều, tập thiền mỗi ngày 10 phút, tránh ăn đường vì đường hay những loại nước ngọt có nhiều đường là một trong những chất có thể gây bệnh mất trí nhớ
Cười cũng là liều thuốc bổ vì theo các nhà khoa học, cười giúp tạo thêm các tế bào não, ngăn ngừa bệnh mất trí nhớ.
Mới đây bác sĩ Michael Mosley, một bác sĩ người Anh đã công bố cách sống của ông, mà theo đó, cách ngăn chận tuổi già và có thể ngăn ngừa bệnh Alzheimer’s.
Vị bác sĩ này đã nghiên cứu và áp dụng những việc ông tìm ra trong cuộc sống: ông năm nay đã 62 tuổi nhưng nhìn chỉ như một người mới có 50 tuổi.
Chúng tôi xin tóm tắt dưới đây những cách thức ngăn ngừa tuổi già và có thể ngăn ngừa cả bệnh mất trí nhớ, của bác sĩ Mosley.
1. Ăn những thực phẩm lên men ( fermented foods) để giúp các vi sinh , microbiome, trong ruột phát triển. Những microbiome này giúp cơ thể gia tăng năng lực, gia tăng hệ thống miễn nhiễm, ngăn ngừa bệnh tật, và gia tăng những tế bào não ngăn ngừa bệnh mất trí nhớ.
Chúng ta cũng biết là hiện nay các bác sĩ đang ghép phân người có vi sinh tốt cho những người bị bệnh, để giúp các bệnh nhân có thể tạo ra những vi sinh tốt, chống lại bệnh tật.
Những thực phẩm lên men như dưa chua, cà muối, kim chi, cải chua sauerkraut giúp các vi sinh tốt phát triển trong ruột. Bác sĩ Mosley cũng cho thêm nghệ ( tumeric) khi ông làm trứng chiên, vì nghệ giúp làm giảm sưng. Chúng ta cũng có thể khi nấu cơm thì cho thêm nghệ vào.
2. Ăn những loại thực phẩm phổ biến ở Địa Trung Hải như nuts, cá, rau cỏ, dầu ô liu..
3. Liên tục bắt trí óc phải hoạt động như học sinh ngữ, học chơi một nhạc cụ.. Người Việt chúng ta thì có thể đi học line dance, học khiêu vũ, học hát, học đàn.. những lớp đang dậy ở trung tâm cộng đồng người Việt ở đường LakeShore trong thành phố Mississauga, hay những lớp tương tự khác ở nhiều trung tâm cộng đồng.
4.Thỉnh thoảng nhịn ăn từ 12 tiếng đồng hồ cho đến 18 tiếng đồng hồ.
5. Thỉnh thoảng ăn một bữa ăn chỉ có 800 calories( trung bình một ngày chúng ta cần 2,000 calories).
6. Không ăn sau 7 giờ tối, và không ăn sau 3 tiếng đồng hồ trước khi lên giường ngủ.
7. Cố gắng tạo cho mình một giấc ngủ ngon và thiền là một cách giúp mình có thể ngủ ngon.
8. Tập thể dục hàng ngày và thỉnh thoảng tập những loại thể dục cần gắng sức như tập tạ, đạo xe đạp thật nhanh trong vòng vài phút..
Nguyễn Tuấn Hoàng