Hàng năm Liên hoan phim Berlin thu hút 3.700 phóng viên và 300.000 lượt khán giả trong 10 ngày AFP/John MACDOUGALL

Chỉ ba tuần lễ trước ngày khai mạc, vào hôm 30/01, Liên hoan Berlin đã công bố đình chỉ ngay tức khắc việc trao giải điện ảnh Alfred Bauer nhân kỳ liên hoan năm 2020. Ban tổ chức Liên hoan phim Berlin đã phản ứng nhanh chóng sau khi báo chí Đức tiết lộ rằng nhà sáng lập Alfred Bauer từng là viên chức trong bộ máy tuyên truyền thời Đức Quốc xã.

Sinh thời, ông Alfred Bauer từng là nhà sáng lập đồng thời là giám đốc của Liên hoan Berlin trong một phần tư thế kỷ từ năm 1951 cho tới năm 1976. Giải thưởng điện ảnh mang tên ông từng được thành lập vào năm 1987, đúng một năm sau khi ông Alfred Bauer qua đời (1911-1986).
Tuy nhiên, một cuộc điều tra gần đây của tuần báo thiên tả Die Zeit đã tiết lộ rằng vào thời Đức Quốc xã, ông Alfred Bauer đã đảm nhận chức vụ quan trọng trong bộ Giáo dục quần chúng và Tuyên truyền, đặt dưới quyền chỉ huy của Joseph Goebbels, được xem như là một trong những nhân vật tận tâm và thân cận nhất với Adolf Hitler.
Viên chức Bộ Tuyên truyền Đức Quốc xã
Sau khi thực hiện một cuộc điều tra tỉ mỉ, dựa vào các tài liệu cất giữ trong kho lưu trữ quốc gia, trong đó có những văn bản chính thức của chính quyền Đức quốc xã, tuần báo Die Zeit đã tiết lộ rằng ông Alfred Bauer từng là thành viên của đảng Quốc xã (NSDAP), ông cũng là thành viên của lực lượng ‘‘bão táp’’ Sturmabteilung viết tắt là SA (tổ chức bán quân sự của đảng Quốc xã).

Thời trung niên, ông Alfred Bauer có nhiệm vụ vạch ra chính sách truyền thông, phổ biến phim ảnh sao cho hợp với đường lối chính thống, ông cũng đóng vai trò quan trọng trong việc giám sát các diễn viên, đạo diễn cũng như các thành viên khác của ngành công nghiệp điện ảnh Đức, thời bấy giờ hoàn toàn nằm dưới sự kiểm soát của Ban Tuyên truyền Goebbels trong chế độ "Đệ tam Quốc xã".
Sau thời kỳ Đệ nhị Thế chiến, ông Alfred Bauer đã tìm cách xóa mọi dấu vết hay bằng chứng cho thấy mối liên hệ chặt chẽ trong quá khứ của ông với chính quyền Đức quốc xã, thậm chí theo tuần báo Die Zeit, ông đã từng lên tiếng chỉ trích phản đối, làm ra vẻ ông luôn có chủ trương đấu tranh chống lại chủ nghĩa phát xít.
Alfred Bauer, giám đốc Liên hoan Berlin 1951-1976
Ngay sau khi tuần báo Die Zeit tiết lộ các thông tin nhạy cảm về ông Alfred Bauer, Liên hoan phim Berlin đã quyết định ngưng trao giải thưởng điện ảnh Alfred Bauer nhân kỳ liên hoan năm 2020, một quyết định có hiệu lực ngay tức khắc. Có nhiều khả năng ban tổ chức rút hẳn tên giải thưởng này trong thư mục lưu trữ và thay thế luôn bằng một danh hiệu khác, cho dù ông là vị giám đốc đầu tiên của Liên hoan Berlin và nắm giữ chức vụ này trong vòng 25 năm liền, từ 1951 đến 1976.
Trên tài khoản Facebook chính thức, Liên hoan phim Berlin thông qua hai đồng chủ tịch Mariette Rissenbeek và Carlo Chatrian cùng tuyên bố hưởng ứng nỗ lực của tuần báo Die Zeit, tạo điều kiện làm sáng tỏ vai trò của nhà sáng lập Alfred Bauer trong quá khứ, đồng thời Liên hoan Berlin cho biết ban tổ chức sẽ nhờ đến sự hợp tác của các chuyên gia để tìm hiểu sâu hơn về lịch sử hình thành liên hoan.
Tương tự như trường hợp của lễ trao giải César của Pháp, đang bị vướng phải tai tiếng của Roman Polanski sau khi phim của đạo diễn này dẫn đầu danh sách với 12 đề cử César, Liên hoan Berlin cũng phải đối phó với vụ tai tiếng liên quan tới nhà sáng lập kiêm giám đốc Alfred Bauer. Vụ này đã đẩy xuống hàng thứ yếu việc công bố các phim đi tranh giải năm 2020. Ban tổ chức đã ra quyết định rất nhanh có lẽ để dập tắt một cuộc tranh luận có nguy cơ ảnh hưởng nhiều đến uy tín của liên hoan này.
18 phim quốc tế tranh giải Gấu Vàng
Dự trù diễn ra từ ngày 20/02 đến ngày 01/03, Liên hoan Berlin đã chọn 18 bộ phim tranh giải Gấu Vàng. Ban giám khảo năm 2020, do nam diễn viên người Anh Jeremy Irons làm chủ tịch, sẽ chọn lựa tác phẩm xuất sắc nhất trong số các bộ phim do 18 quốc gia hợp tác sản xuất, trong đó có các tác phẩm đáng chú ý như bộ phim "The Woman Who Ran" của đạo diễn Hàn Quốc Hong Sang-Soo, "The Intruder" của nhà làm phim Achentina Natalia Meta hay tác phẩm mới "Hidden Away" của đạo diễn Ý Giorgio Diritti. Về phía Pháp, có bộ phim "Effacez l’historique" với cặp diễn viên Blanche Gardin và Denis Podalydès hay là bộ phim tài liệu mới "Irradiés" của đạo diễn Cam Bốt Rithy Panh, hợp tác sản xuất với Pháp.
Về phía các ngôi sao, Liên hoan phim Berlin trải thảm đỏ để tiếp đón dàn diễn viên nổi tiếng Elle Fanning, Salma Hayek và Javier Bardem đến tham gia với tác phẩm "The Roads Not Taken". Willem Dafoe là diễn viên chính của phim chính kịch "Siberia" của hai nước Ý và Mêhicô. Trong khi tác phẩm "My Salinger Year" của đạo diễn Philippe Falardeau với các nữ diễn viên Sigourney Weaver & Margaret Qualley được chọn để khai mạc liên hoan vào ngày 20/02/2020.
Năm 2020 là một năm quan trọng vì Berlin năm nay tổ chức kỳ Liên hoan lần thứ 70, đồng thời kỷ niệm 100 năm ngày sinh của Fellini với phiên bản ‘‘trùng tu’’ của tác phẩm “L’Arnaque” 1955 (The Swindle / Trò lừa đảo).
Cho dù ông Alfred Bauer đã góp phần nâng cao uy tín của Berlin, đưa sự kiện này lên hàng quốc tế để rồi trở thành một trong ba liên hoan lớn bên cạnh Venise và Cannes. Thế nhưng, những tiết lộ của tuần báo Die Zeit rơi vào lúc Liên hoan Berlin sắp khai mạc có thể làm cho bầu không khí năm 2020, nhất là trong các buổi tiệc và lễ hội mừng sinh nhật năm chẵn, không còn được vui. Dù vậy, ban tổ chức vẫn hy vọng thu hút được 300.000 lượt khán giả như những năm trước.
Theo RFI