Bầu trời vùng Vịnh San Francisco trưa ngày 9/9/2020
Nơi tôi sinh sống là ở phía đông của Vịnh San Francisco. Nhiều người biết đến San Francisco với chiếc cầu Golden Gate Bridge màu đỏ mà đến đây vào mùa hè, nếu không chuẩn bị, có thể bị những cơn gió lạnh làm run người khi bước chân lên cầu tham quan.
Thời tiết vùng Vịnh San Francisco thật dịu, có thể nói là mát quanh năm vì nhiệt độ ở tầm trên dưới 20 độ C. Ngày đông có rét lắm cũng chỉ xuống đến 10 độ và hè nóng gắt cũng lên đến 27 hay 28 độ là bình thường.
Một năm vùng này có vài ngày rất nóng, thường là vào tháng 10, khi nhiệt độ lên đến 38, 39 độ C, tức 100 độ F.
Cư dân quan ngại đó là thời tiết của động đất. Nghĩ thế vì trận động đất lớn với cường độ Richter 6.9 xảy ra vào tháng 10/1989 mà nhiều người còn nhớ, chứ không có chứng cứ khoa học cho thấy liên hệ giữa nhiệt độ cao trong ngày với động đất.
Năm nay thời tiết miền tây Hoa Kỳ khác thường. Những đợt nóng khủng khiếp đã có ở California, Nevada, Arizona. Còn thành phố Denver ở tiểu bang Colorado ngay giữa lòng nước Mỹ thì hôm 9/9 lại có tuyết rơi, sớm hơn bình thường cả hai tháng.
Riêng California mới trải qua hai đợt heat wave, là những trận nóng cháy da trên 100 độ F. Một đợt hôm cuối tháng Năm và đợt hai vào tuần trước, có nơi nhiệt kế trong thành phố lên đến 110 độ F, 43 độ C.
Trời nóng làm cây cỏ khô nên dễ sinh hoả hoạn. Cháy rừng ở California phần nhiều do thiên nhiên, như sét đánh hay gió lớn khiến cây cọ sát vào nhau sẹt lửa làm bừng cháy.
Nếu con người gây ra, thường là do đường dây điện chạy ngang rừng không được xem xét bảo trì tránh cho cây lá mọc xum xuê chung quanh, khi bị đứt dây hay chạm điện sẽ cháy cây. Thỉnh thoảng nguyên do cũng vì người dân bất cẩn đốt lò nấu nướng lúc cắm trại hay vất tàn thuốc lá xuống cỏ khô.
Giữa tháng 8 vừa qua, rạng sáng Chủ Nhật 16/8 trời bỗng dưng nổi sấm sét ầm ầm làm giật mình cư dân vùng Vịnh. Một sự kiện thời tiết bất ngờ mà những nhà dự báo đã không tiên đoán được. Gần trưa lại có chút mưa rào là điều rất hiếm xảy ra vào tháng Tám. Đúng là con người đâu phải lúc nào cũng hiểu thấu được Mẹ Thiên Nhiên.
Sau một đêm với cả vạn lần sấm sét, cháy rừng bùng lên khắp California từ San Diego ở miền nam lên vùng Napa ở mạn bắc.
'Trông như ngày tận thế' - khói bụi vì cháy rừng làm trời California đỏ ối
Vùng Vịnh San Francisco có dăm đám cháy bao quanh bốn phía. Lo nhất cho dân là cháy ở phía đồi núi đông nam khiến giới chức thành phố San Jose đã phải thông báo cho cư dân, trong đó có một số gia đình người Việt, chuẩn bị vật dụng, thức ăn cần thiết để khi có lệnh di tản sẽ phải rời khu vực ngay. May là gió đã chuyển hướng không thổi về khu vực dân sinh sống.
Một đám cháy khác dọc theo rừng thông của khu Half Moon Bay, cách San Francisco chừng 30 phút lái xe. Xa hơn về phía nam, cháy quanh rừng Santa Cruz khiến Đại học U.C.S.C. ở thành phố này phải di tản.
Về hướng đông bắc có cháy ở Vacaville, cách San Francisco chưa đến một giờ xe, nằm trên xa lộ 80 về hướng thủ phủ Sacramento. Có lúc xa lộ huyết mạch này đã phải đóng vì lửa tràn xuống.
Nơi đây có Trung tâm tu học Phật giáo Phổ Trì của người Việt bị lửa cháy lan đến phiá trước và sau chùa. May thay ngôi chùa không bị thiệt hại dù có nhiều nhà chung quanh bị thiêu huỷ.
Theo thông tin do nhà chùa phổ biến thì ngọn lửa đã: "dừng lại dưới chân tượng Bồ tát Quan Âm Chuẩn Đề và Bồ tát Địa Tạng ở sân chùa. Ngôi chánh điện, trai đường, tăng xá và vườn tượng A La Hán vẫn còn nguyên, hoa trái vẫn nở đẹp trong chùa!"
Trung tâm tu học Phổ Trí rộng 5 mẫu, do Thượng toạ Thích Từ Lực thành lập từ năm 2012 và thường xuyên có những khoá tu học cho phật tử trong vùng, trong đó có nhiều người phương Tây.
Trên Facebook ngày 20/8/20 thầy Từ Lực có viết về sự kiện ngọn lửa đã dừng lại trước chùa: "Có hay không, phép lạ giữa cuộc đời? Ơn Tam Bảo nhiệm mầu! Tình tăng thân thắm thiết!" Thầy cũng là người sáng lập và trụ trì tại chùa Phổ Từ ở thành phố Hayward, gần San Jose, trong hơn ba thập niên.
Sau đợt cháy từ giữa tháng Tám vừa được dập tắt, bầu trời San Francisco mới bớt khói được vài hôm thì cuối tuần nghỉ Lễ Lao Động Mỹ, từ 5-7 tháng Chín, lại có đợt heat wave nữa mà nhiệt độ có nơi lên đến gần 120 độ F.
Lần này cháy rừng lại bùng phát, lớn nhất ở miền trung California, khu vực Fresno nơi có công viên quốc gia Yosemite. Hàng trăm nghìn mẫu rừng đã bị lửa đốt và hàng trăm du khách đã được giải cứu và di tản bằng trực thăng.
Nguồn hình ảnh, Bui Van Phu
Chụp lại hình ảnh, Bầu trời California vàng úa cả ngày 9/9/20
California tuần qua cháy nhiều rừng ở phía bắc, giáp ranh giới với tiểu bang Oregon, nơi cũng đang bùng lên những đám cháy lớn.
Với gió thổi xuống phía nam nên bụi khói lại bao phủ vùng Vịnh San Francisco, nhưng lần này tạo ra một bầu trời vàng cam rất lạ. Một hiện tượng khúc xạ ánh sáng ít khi thấy và đã cho nhiều người cảm giác như là ngày tận thế sắp đến. Một hiện thực đêm giữa ban ngày.
Sáng thứ Tư 9/9. Thức dậy, qua khe màn cửa sổ thấy lờ mờ sáng, tôi nghĩ chắc mới hơn 5 giờ, là lúc mặt trời vừa hừng đông. Kim đồng hồ chỉ 9 giờ mà tôi không tin. Bật ti-vi lên đúng là 9 giờ.
Nhìn lên trời, ngó xuống sân sau nhà là một mầu vàng kỳ lạ. Chiều hôm trước tôi đã thấy mặt trời đỏ chói qua làn khói, qua rặng thông như nhiều ngày trước. Nhưng sáng nay bầu trời thật kỳ lạ, vàng vọt mà âm u. Đèn trước nhà, đèn nhà hàng xóm vẫn sáng và trong ngày khi làm việc tôi đã phải bật đèn lên. Giấc trưa có việc phải ra bưu điện mà đèn đường, đèn cửa tiệm, đèn xe đều sáng chưng như giấc 5 giờ chiều một ngày mùa đông.
Bầu trời vùng Vịnh San Francisco trong một tháng qua ngày nào cũng được xếp vào hạng có mức độ ô nhiễm không khí không tốt cho sức khoẻ. Hơn 3 triệu mẫu rừng đã bị bà hoả thiêu rụi trong mấy tháng qua, so với năm ngoái chỉ vài trăm ngàn mẫu ra tro.
California đất vàng đã vang danh hơn một thế kỷ, hôm qua đã thấy California trời vàng. Hiện tượng đó đem lại ngạc nhiên cho hàng chục triệu cư dân vùng Vịnh San Francisco và một nỗi buồn khó tả khi nhìn lên thấy bầu trời vàng úa cả ngày.
Bùi Văn Phú gửi đến BBC News Tiếng Việt từ San Francisco
