Vinh danh một nữ thi sĩ Mỹ: Nobel Văn học 2020 chọn giải pháp an toàn? Nữ thi sĩ Mỹ Louise Glück, 77 tuổi, được trao giải Nobel Văn học 2020. AFP - ROBIN MARCHANT
Giải thưởng Nobel Văn học lần thứ 113 được trao tặng cho nữ thi sĩ người Mỹ Louise Glück, hôm nay, 08/10/2020, một tác giả chuyên viết về đề tài gia đình. Trong lúc nhiều người hoan hỉ là giải thưởng Văn học được trao tặng cho một phụ nữ, nhiều tiếng nói chỉ trích Viện Hàn lâm Hoàng gia Thụy Điển đã chọn giải pháp an toàn.
Trong diễn văn công bố giải thưởng, Viện Hàn lâm Hoàng gia Thụy Điển đã ca ngợi nhà thơ người Mỹ mang lại « một phong cách thi ca đặc biệt, với vẻ đẹp khiêm nhường, đã làm cho sự tồn tại của mỗi cá nhân mang một giá trị phổ quát ». Ủy Ban Nobel nhấn mạnh đến nỗ lực tìm kiếm « sự sáng tỏ » và mối quan hệ tâm đặc biệt của nữ thi sĩ đến « tuổi thơ và đời sống gia đình, mối quan hệ thân thiết giữa cha mẹ, cùng các anh chị em, đã là một chủ đề xuyên suốt trong tác phẩm của nhà thơ ».
Nhà thơ Louise Glück, sinh năm 1943 tại New York. Bà là tác giả của hơn mười tập thơ và nhiều tiểu luận về thơ ca. Louis Gluck được coi là một trong những gương mặt tiêu biểu của văn học Mỹ đương đại. Bà là giảng viên tiếng Anh tại Đại học Yale.
Như vậy hai năm sau giải thưởng được trao cho nhà văn Ba Lan Olga Tokarczuk, nữ thi sĩ Glück là người phụ nữ thứ 16 được trao tặng giải Nobel Văn học.
Theo nhiều nhà quan sát, sau nhiều « bê bối » của giải Nobel Văn học những năm gần đây, Viện Hàn lâm Hoàng gia Thụy Điển dường như đã quyết định chọn giải pháp an toàn, không trao giải gây nhiều tranh cãi như trong những năm vừa qua. Giải Nobel Văn học, cùng với giải Nobel Hòa bình, thường được coi là các giải thưởng Nobel tiêu biểu. Thế nhưng, những năm gần đây, giải Nobel Văn học Thụy Điển đã gây nhiều chỉ trích dữ dội.
Năm 2016, giải được trao cho ca sĩ nhạc rok huyền thoại Boby Dylan, cũng là một nhà thơ, bị một bộ phận giới văn chương chỉ trích mạnh. Năm 2018, sóng gió nổi lên đã khiến Nobel Văn học phải hoãn trao giải thưởng năm, điều chưa từng có kể từ khi thành lập giải. Khủng hoảng bùng phát do các xì-căng-đan tình dục liên quan đến nhà văn Pháp Jean-Claude Arnault, chồng của một nữ viện sĩ hàn lâm có ảnh hưởng tại Thụy Điển. Jean-Claude Arnault được coi là người có nhiều ảnh hưởng đối với Ủy Ban Nobel Văn học. Đương sự sau đó bị tòa án Thụy Điển kết án tù vì tội hiếp dâm. Năm 2019, giải Nobel Văn học vinh danh nhà văn người Áo Peter Handke, người có lập trường ủng hộ nhà độc tài người Serbia Molosevic. Lại một lần nữa sóng gió nổi lên.
So với việc đa số giải thưởng được trao cho các nhà văn nam, người châu Âu và đa số viết tiếng Anh, giải Nobel Văn học năm nay được trao cho một phụ nữ, người ngoài châu lục, là điều được nhiều người hoan nghênh. Tuy nhiên, cũng có nhiều tiếng nói cho rằng Ủy Ban Nobel năm nay đã quá thận trọng, chọn giải pháp an toàn. Theo mạng Pháp chuyên về văn hóa, Lesinrocks, thì giải thưởng Nobel Văn học năm nay cũng rất đáng được dành để vinh danh các nhà văn có nhiều đóng góp lớn, nhưng đang trong chốn lao tù, hay bị chính quyền sở tại truy bức. Mạng Lesinrocks nêu ví dụ một nhà văn đáng được trao giải Nobel : nữ văn sĩ Thổ Nhĩ Kỳ Asli Erdogan. Nữ văn sĩ bị chính quyền Thổ Nhĩ Kỳ bắt giam từ năm 2016. Bà Asli Erdogan cũng là một nhà báo, nhà tranh đấu cho quyền phụ nữ. Năm 2018, bà được trao tặng giải Simone de Beauvoir vì quyền tự do của phụ nữ.
Theo RFI
VIDEO Announcement of the Nobel Prize in Literature 2020, presented by Mats Malm, Permanent Secretary of the Swedish Academy, on 8 October 2020.
Nhà Thơ Mỹ Louise Glück Thắng Giải Nobel Văn Chương Năm 2020 Giải Nobel Văn Chương năm nay, 2020, được trao cho nhà thơ người Mỹ Louise Glück, theo bản tin của BBC cho biết hôm Thứ Năm, 8 tháng 10 năm 2020.
Glück được công nhận vì “giọng thơ không thể nhầm lẫn của bà, mà với vẻ đẹp sầu khổ làm cho sự hiện hữu của từng người trở thành phổ quát” theo Viện Hàn Lâm Thụy Điển là nơi giám sát giải thưởng cho biết.
Viện này cho biết thêm rằng bà đã “ngạc nhiên” khi nhận được cú điện thoại thông báo của họ.
Glück, sinh năm 1943 tại New York, sống tại tiểu bang Massachusetts và cũng là giáo sư Anh Văn tại Đại Học Yale.
Thư ký thường trực của Viện Hàn Lâm Mats Malm nói rằng ông đã nói chuyện với Glück ngay trước khi đưa ra thông báo.
“Thông điệp đến như là một ngạc nhiên, nhưng đã được đón nhận tính tới nay như tôi có thể nói thế,” theo ông cho biết.
Bà là người phụ nữ thứ tư đoạt giải Nobel Văn Chương kể từ năm 2010, và là người phụ nữ thứ 16 kể từ khi Giải Nobel được trao lần đầu tiên vào năm 1901. Người Mỹ mới đây nhất lãnh giải Nobel là Bob Dylan vào năm 2016.
Glück đã thắng Giải Pulitzer vào năm 1993 cho tuyển tập The Wild Iris của bà và thắng giải National Book Award vào 2014. Những vinh dự khác của bà gồm Giải Thơ Bollingen trong năm 2001, Giải Wallace Stevens Award trong năm 2008, và Gỉải National Humanities Medal trong năm 2015. Bà cũng là biên tập viên của tuyển tập thơ The Best American Poetry trong năm 1993.
Thơ của bà tập trung vào hiện thực đau khổ của con người, nói đến những chủ đề như cái chết, tuổi thơ, và cuộc sống gia đình.
Bà cũng lấy cảm hứng từ thần thoại Hy Lạp và những nhân vật của họ, như Persephone và Eurydice là những nhân vật thường là các nạn nhân của sự phản bội.
Viện Hàn Lâm cho biết tuyển tập Averno năm 2006 của bà là một “tuyển tập tuyệt tác, là sự diễn giải có tầm nhìn xa về huyền thoại xuống Địa Ngục của Persephone trong sự giam cầm của thần chết Hades.”
Chủ tịch của ủy ban giải Nobel là Anders Olsson, cũng đã ca ngợi giọng thơ “thẳng thắn và không khoan nhượng” của nhà thơ, là “đầy hài hước và dí dỏm.”
12 tuyển tập thơ của bà “được biểu thị bởi sự đấu tranh cho sự trong sạch,” theo ông cho biết thêm, so sánh bà với nhà thơ Mỹ Emily Eickinson với “sự nghiêm trọng và không muốn chấp nhận các nguyên lý đơn giản của đức tin.”
Giải Nobel Văn Chương được trao cho người “đã sáng tác trong lãnh vực văn chương tác phẩm xuất sắc nhất trong chiều hướng lý tưởng.”
Những thi phẩm của bà gồm có như sau:
- Faithful and Virtuous Night (Farrar, Straus and Giroux, 2014)
- Poems: 1962-2012 (Farrar, Straus, and Giroux, 2013)
- A Village Life (Farrar, Straus, and Giroux, 2009)
- Averno (Farrar, Straus, and Giroux, 2006)
- The Seven Ages (Ecco Press, 2001)
- Vita Nova (Ecco Press, 1999)
- Meadowlands (Ecco Press, 1996)
- The First Four Books of Poems (Ecco Press, 1995)
- The Wild Iris (Ecco Press, 1992)
- Ararat (Ecco Press, 1990)
- The Triumph of Achilles (Ecco Press, 1985)
- Descending Figure (Ecco Press, 1980)
- The Garden (Antaeus, 1976)
- The House on Marshland (Ecco Press, 1975)
- Firstborn (New American Library, 1968)
Mời độc giả Việt Báo đọc bài thơ The Red Poppy (Đóa Anh Túc Đỏ) của nhà thơ Louise Glück.
The Red Poppy The great thing
is not having
a mind. Feelings:
oh, I have those; they
govern me. I have
a lord in heaven
called the sun, and open
for him, showing him
the fire of my own heart, fire
like his presence.
What could such glory be
if not a heart? Oh my brothers and sisters,
were you like me once, long ago,
before you were human? Did you
permit yourselves
to open once, who would never
open again? Because in truth
I am speaking now
the way you do. I speak
because I am shattered.
Đóa Anh Túc Đỏ Điều tuyệt vời
là không có
phiền lòng. Những cảm giác:
ồ, tôi có những thứ đó; chúng
điều khiển tôi. Tôi có
chúa trên trời
gọi là mặt trời, và mở ra
cho ông, cho ông thấy
ngọn lửa trong trái tim tôi, lửa
như sự hiện hữu của ông.
Điều gì có thể vinh quang như thế
nếu không là trái tim? Ồ, các anh chị em của tôi,
phải chăng đã có lần yêu thích tôi, lâu lắm rồi,
trước khi bạn làm người? Bạn đã
cho phép mình
một lần mở ra, rồi sẽ không bao giờ
mở lần nữa? Bởi vì trong sự thật
Tôi đang nói bây giờ
là cách các bạn làm. Tôi nói
bởi vì tôi tan nát.
Theo Việt Báo
