Hình như cuộc sống con người ta luôn luôn gắn liền với người chung quanh nhất là với người yêu hay vợ chồng chúng ta thường gọi là đôi bạn. Con người sống trong vũ trụ và không gian vô biên tưởng như là màn đêm vô tận nhưng nếu chúng ta chú ý kỹ sẽ nhìn thấy và nhận ra nhiều dấu hiệu quyến rũ tương đồng của tình yêu ngay trong vũ trụ ta đang hiện hữu, như bốn câu thơ trên của thi sĩ Tản Đà viết về nhân tình thế thái và trăng rằm tháng tám.
Có bầu có bạn cần chi tủi,
Cùng gió cùng mây thế mới vui!
Rồi cứ mỗi năm rằm tháng tám...
Tựa nhau trông xuống thế gian cười.
Không biết từ bao giờ con người bắt đầu quan tâm đến trời đất nhưng chúng ta có thể xác định được ít nhất nhân loại đã bị quyến rũ và tìm hiểu về vũ trụ từ nhiều ngàn năm trước. Hôm nay, hãy thử cùng nhau bay bổng lên cao để cảm nhận những sự kiện thú vị về vũ trụ mà chúng ta có thể tìm được nét tương đồng qua mối liên hệ đối với đời sống hàng ngày.
Khi ta còn bé, câu truyện Hằng Nga được kể, có lẽ để thỏa mãn tính tò mò, mơ mộng của con người về vẻ đẹp vũ trụ. Theo truyện cổ tích ấy, Hằng Nga và chồng Hậu Nghệ là những thiên thần… Một ngày kia, bỗng đâu có 10 mặt trời xuất hiện làm mặt đất trở nên nóng bỏng, khô cằn gây ra hạn hán, anh hùng Hậu Nghệ có tài bắn cung, tái thế giúp nhân loại bắn hạ 9 cái và cuối cùng chỉ còn lại 1 mặt trời!
Không hiểu vì ngẫu nhiên hay từ xa xưa, văn minh con người đã hiểu biết cặn kẽ về thái dương hệ mà qua viễn vọng kính ngày nay, chúng ta được biết thái dương hệ cũng có 9 hành tinh quay quanh mặt trời và đặc biệt, những hành tinh này lại không tỏa ánh sáng nóng bỏng giống như mặt trời! Quả thật câu truyện chị Hằng và sự kiện ấy mang theo cả một trùng hợp hy hữu...
Con người chúng ta ở tuổi trưởng thành có đôi, có cặp... kết nghĩa vợ chồng. Vũ trụ cũng có hằng hà cặp sao quấn quít bên nhau (binary star: sao đôi). Trong không gian, “sao đôi” gồm hai sao gần nhau có sức hút hãy tạm gọi là lực hấp dẫn hay sự quyến rũ hỗ tương giữ chúng lại theo một quỹ đạo quay xung quanh. Sao lớn và sáng gọi là “sao chủ”, “sao phụ” và tối là sao nhỏ; hai sao sống quấn quýt tựa như một cặp tình nhân hay một cặp vợ chồng.
Những kết quả về khoa học không gian cho biết khi “sao đôi” có sự quân bình về khối lượng (mass) và tương đối ở gần nhau, chúng sẽ phối hợp sức mạnh để tạo ra một vùng có điều kiện sống thích hợp cho sinh vật rộng lớn hơn vùng ảnh hưởng của “một sao” tương tự như đời sống bình thường của chúng ta... Khi đôi bạn sống chung mà sẵn có mối tương quan bình đẳng, cân xứng... không lấn lướt nhau thì sẽ thương yêu nhau hơn và hạnh phúc lứa đôi thường dễ tìm thấy. Lạ thay! “Sao đôi” ở giữa những điều kiện thích hợp cũng sẽ tạo ra môi trường sống lý tưởng cho những hành tinh (con) quây quanh nó. Nói thế chẳng phải muốn bảo là sao “độc”, sao “cô đơn” không có môi trường sống thích hợp cho sinh vật... Một tỷ dụ chẳng hạn mặt trời của chúng ta thuộc dạng cha hay mẹ đơn (single mom/dad) nuôi đứa con “trái đất” cũng rất tốt đẹp chẳng khác gì một giấc mơ êm đềm phải không các bạn?
Những hành tinh xoay quanh “sao đôi” cũng có lúc gặp khó khăn, điển hình những khi gặp sức kéo và đẩy của hai ngôi sao nhất là trường hợp “sao chủ” có khối lượng quá lớn so với “sao phụ” tương tự như con cái chúng ta đôi khi phân vân không biết theo lý của người cha độc tài hay lẽ của người mẹ độc đoán! Trong vũ trụ nầy, chẳng phải bất cứ “sao đôi” nào cũng “đẹp đôi” bởi vì nếu khoảng cách giữa hai sao quá xa thì sức hút lên nhau sẽ giảm bớt và tạo ra hiện tượng quỹ đạo không được ổn định... Điều kiện bất định nầy sẽ ảnh hưởng vào những hành tinh xoay quanh đi đến sự thay đổi nhiệt độ và phóng xạ quá cao hoặc quá thấp làm cho môi trường sống không còn thích hợp nữa! Cũng tương tự như đời sống tình cảm của chúng ta... Khi đôi bạn hàng ngày không còn “chung đụng”, gần gũi nhau nữa thì tình yêu phai nhạt và đôi khi dẫn đến mối bất hòa gây ảnh hưởng dây chuyền! Bạn biết không? “Sao đôi” khi gần nhau có khối lượng tương đồng thường được tạo ra cùng một thời gian không gian giống như trường hợp con người. Khi chúng ta kết bạn cũng hay gặp gỡ và hòa đồng với đối tượng cùng lứa tuổi, cùng khả năng đam mê thường dễ cảm thông với nhau hơn. Còn một điểm rất dễ thương nữa các bạn ạ! “Sao đôi” cũng tình tứ quá xá cỡ khi ở gần nhau dường như thỉnh thoảng chúng nắm tay hoặc “làm gì” nữa đấy! Khoảng cách gần gũi của chúng tạo ra hấp lực cho hai sao đồng hành vì thế dễ dàng trao đổi “vật chất” từ sao nầy chạy qua sao kia... Thiên văn viễn vọng kính đã chụp được hình những “sao đôi” lén lút hôn nhau nồng thắm hoặc nắm tay nhau tình tứ rồi đấy các bạn ạ! Anh chị sao đôi này còn làm ăn gì nữa thì chỉ có trời biết, nhưng nếu họ có làm gì thì cũng là sự biểu lộ tình yêu thăng hoa và rất tự nhiên phải không ah?
Anh chàng mặt trời “độc thân” của chúng ta cũng rất tài hoa vì chàng đã hay đang có “nhân tình” đấy các bạn biết không? Các khoa học gia gần đây đã thấy dấu hiệu chàng mặt trời “đào hoa” có cô bạn gái đồng hành! Nàng nhỏ hơn, sức kéo tuy không mạnh bằng “sao đôi” để tạo ra những chu kỳ quay vần bên nhau nhưng vẫn có thể coi như những lần hẹn hò chốc lát có mùi “hoa nhài” thoang thoảng mà lại thơm lâu! Cô “nhân tình” bé nhỏ xa xôi ấy tạm đặt tên cô là “Nemesis”, sơ sơ ước tính cô có khối lượng hơn 4 lần nàng Jupiter với khoảng cách bằng 1/3 năm ánh sáng!
Nghiên cứu chiêm tinh học ai cũng đều biết sao Venus tượng trưng cho cái đẹp phụ nữ từ nét quyến rũ, sức hấp dẫn đi đến nghệ thuật muôn sắc mầu.
Trong thái dương hệ (solar system) nàng Venus là cô hàng xóm với chàng Trái đất. Chàng và nàng có rất nhiều điểm tương đồng về khối lượng, dung lượng và khoảng cách đến mặt trời. Những nhà thiên văn hay ví von Venus với Trái đất là cặp bài trùng lý tưởng! Theo truyền thuyết Hy Lạp, Venus là nữ thần tình yêu và biểu tượng sự hoàn mỹ trong vũ trụ. Hình ảnh của nàng được gắn liền với vườn địa đàng, luôn luôn tượng trưng cho sức khỏe trẻ và đẹp lẫn tính tình dễ thương, dễ mến... Người đẹpVenus khêu gợi, đa tình nóng bỏng! Nàng đã chinh phục nhiều “đấng mày râu” đếm không suể nhưng thực tế, Venus còn nồng nàn, khát tình hơn cả tiếng đồn nữa đấy các bạn ơi! Thử nghĩ xem, nhiệt độ trung bình của Venus ở khoảng 860 độ F và với ngọn lửa lòng nóng bỏng như rứa, nàng đủ sức đốt cháy tất cả con tim đa tình của tất cả đám đàn ông con trai già trẻ lớn bé trên trái đất này của chúng ta.
Tuy nhiên Venus trong thời kỳ La mã ngoài tượng trưng cố hữu của tình yêu và sự trẻ đẹp, nàng còn là đại diện cho hình ảnh chiến sỹ can trường song song với cảnh tàn phá khốc liệt của chiến tranh nữa... Không ngạc nhiên chi cả vì Venus cũng là hành tinh duy nhất trong thái dương hệ một mình quay ngược chiều với những hành tinh khác chẳng hạn chàng “Đất” của chúng ta hoặc nàng Saturn to xác hơn.
Mỗi lần được xem hình Venus chụp từ phi thuyền hoặc viễn vọng kính gửi về, hình ảnh “Aphrodite” có những đường cong bốc lửa của người mẫu chân dài cùng với nụ cười đa tình quyến rũ tưởng như mãi mãi còn vương vấn đâu đây... Nhưng khổ thay! Nàng này đa đoan như đã nói ở trên, Venus còn thể hiện bóng người chiến sĩ can trường ngẫu nhiên lạc bước vào vườn địa đàng có cây trái cấm đam mê đầy quyến rũ. Giật mình... Coi chừng đấy! Chúng ta cần phải cảnh giác người đẹp có vẻ ngoài rất dễ thương này, hỡi các bạn thân yêu của tôi ơi!
Anh “Đất”! Anh có biết anh thật là to... “khổng lồ” đối với em Venus của anh nhưng xin anh đừng vội tự hào nhé! Anh còn quá nhỏ so với “ông” Vũ trụ, đến nỗi vóc dáng tròn trịa của anh chỉ là một hạt cát nhỏ vật vờ biển đông! Những khám phá gần đây chứng minh có thể có nhiều vũ trụ chứ chẳng phải duy nhất một cái như vũ trụ của anh em mình. Bao la ra sao thì chúng ta cũng chưa thể biết chắc chắn nhưng bảo là vô hạn định thì cũng không ngoa.
Ngày nay vũ trụ có thể nhìn thấy được qua viễn vọng kính và những dụng cụ khảo sát thiên văn khác. Nó có dạng hình cầu với bán kính khoảng 46 tỉ năm ánh sáng... Quả thật quá xá vĩ đại! Để so sánh sự vô biên ấy, các bạn thử so sánh khoảng cách bằng thời gian... Lấy thí dụ ánh sáng từ mặt trời chiếu đến trái đất chỉ mất khoảng 8 phút... Thế mà theo ước tính, vũ trụ có khoảng vài trăm tỷ dải thiên hà (galaxies). Trái đất của chúng ta đang nằm trong dải ngân hà “milky way”. Nếu nhìn từ xa, dải ngân hà có hình tựa như một đám bão mây cuộn tròn với ước tính vài trăm tỷ ngôi sao. Mặt trời của chúng ta to lớn “trượng phu” vĩ đại như thế nhưng so ra vỏn vẹn chỉ là một ngôi sao nhỏ bé bên cạnh giải ngân hà. Trái đất thân yêu chính là 1 trong 9 hành tinh của thái dương hệ xoay quanh mặt trời và là hành tinh độc nhất hiện nay được xác định có môi trường sống cho sinh vật hiện hữu trong vũ trụ. Ở đó có tôi và các bạn...
Nhân loại sẽ còn tiếp tục nghiên cứu và thám hiểm thêm nữa về hiện tượng không gian nhưng càng tìm hiểu, chúng ta càng khám phá nhiều bí mật, đi từ ngạc nhiên này đến những điều mới lạ thú vị khác... Đó là thế giới không cùng tận!
Để tiếp tục công việc tìm hiểu, cảm nhận được mối tương quan giữa vũ trụ và đời sống con người, chúng ta đã và đang mãi mãi ước mong giữ vai trò chú Cuội ngồi gốc cây đa bay vút lên cung hằng rồi xa hơn nữa... nối tiếp cuộc hành trình vào không gian vô tận đầy quyến rũ pha lẫn cả thi vị lẫn thú vị. Nhưng thôi, ngày lễ tình yêu lại đến với chúng ta, hãy yêu nhau và tận hưởng men tình với người yêu hay đôi bạn ngay trong lúc này, hãy soay vần quấn quít bên nhau như những cặp sao đôi trên vũ trụ. Hãy xem đó là những vũ điệu tình yêu tuyệt vời.
Chúc qúy vị một ngày lễ tình yêu, Valentine, thật đầm ấm và hạnh phúc.
Johnson Space Center, Houston 2021.
Cấp Văn Nguyễn
