Ban nhạc Thụy Điển ABBA, từ trái sang phải : Benny Andersson, Agnetha Foltskog, Bjorn Ulvaeus và Anni-Frid Lyngstad, tại Tokyo, Nhật Bản, ngày 14/03/1980. AP - Tsugufumi Matsumoto
Ban nhạc huyền thoại Thụy Điển, ABBA chính thức tái xuất trở lại sau 40 năm vắng bóng. Sức hút của Dancing Queen hay Mamma Mia vẫn là thỏi nam châm khổng lồ với khán giả hâm mộ. Album mới nhất có tên Voyage (Hành trình) sẽ trình làng vào tháng 11/2021, đồng thời, ABBA sẽ có buổi biểu diễn trực tiếp tháng 05/2022 tại Luân Đôn nhờ sự hỗ trợ tối tân của công nghệ.
Cỗ máy sản xuất những bản hit ABBA hội tụ được nhiều điểm ưu việt mà hiếm có ban nhạc nào lập lại được kỳ tích như vậy. Thành lập từ năm 1972, bộ tứ làm rạng danh đất nước Thụy điển nhờ vào các sáng tác bằng tiếng Anh. Năm 1974, bản hit Waterloo giành chiến thắng cao nhất trên sân chơi âm nhạc Eurovision. Cú đột phá này mở ra cánh cửa danh vọng trên bình diện toàn cầu. Họ đóng góp cho kho tài nguyên âm nhạc bằng vô vàn ca khúc đi theo năm tháng. Trong thập kỷ 1970, sáu trong 7 bản hit của họ leo lên vị trí số 1 tại Bảng xếp hạng Anh Quốc gồm có Fernando, Mamma Mia, Dancing Queen, Knowing me Knowing you, Take a chance on Me. Ngoài các ca khúc nổi tiếng kể trên, nhóm còn có tới ba ca khúc đạt hạng 1 và hơn 19 ca khúc trong top 10 ca khúc được ưa thích.
Không chỉ âm nhạc, ban nhạc còn gây sự chú ý bởi hai cặp đôi: Lyngstad và Andersson, Faltskog và Ulvaeus. Đội hình cân bằng 2 nam, 2 nữ tạo nên sự khác biệt so với các ban nhạc nam giới lúc đó. Khá thú vị, Faltskog và Ulvaeus kết hôn vào năm 1971 cùng năm với cặp đôi Lyngstad và Andersson trao nhẫn đính hôn. Bất ngờ hơn, sau hơn 10 năm, cả hai cặp đôi cùng tuyên bố ly dị năm 1981. Bất chấp mâu thuẫn tình cảm, xung đột cá nhân, họ vẫn chung tay làm nên album cuối cùng năm 1981. Đáng chú ý là bản hít xuất sắc The Winner Takes It All (Người chiến thắng lấy đi tất cả) phơi bày được những trúc trắc tâm lý, cay đắng, cướp đi hàng triệu con tim khán giả. Ban nhạc chính thức tan rã vào năm 1983 mà không có tuyên bố chính thức.
Ảnh hưởng của ABBA tới các ban nhạc thời kỳ 1990-2000 vô cùng sâu sắc, đặc biệt như nhóm nhạc đồng hương Roxette. Giai điệu đẹp và cuốn hút luôn là kim chỉ nam cho những sáng tác của ABBA. Các bài hát của họ đều khác biệt và không nhàm chán nhờ lối hát bè ăn ý và phần phối khí bắt tai. Đặc biệt, hai thành viên nữ của nhóm tỏa sáng trên sân khấu và hai người bạn đời của họ lại chọn công việc “bếp núc” chuyên tâm sáng tác, phối khí. Ít người biết rằng, Ulvaeus và Andersson vẫn cùng hợp tác viết nhạc sau khi nhóm tan rã. Họ đã làm nên thành công của vở nhạc kịch Chess (Ván cờ) nhờ bản hit đình đám I know him so well (Tôi hiểu anh ấy quá rõ). Nếu thiếu bộ đôi Ulvaeus và Andersson, kho nhạc đồ sộ ABBA sẽ kém trọn vẹn.
Tin đồn tái hợp Kể từ sau khi tan rã đến trước khi ra mắt Voyage, luôn có những tin đồn thất thiệt về việc ban nhạc sẽ tái hợp. Năm 2014, trả lời báo giới, Lyngstad từng nói “Chúng tôi chỉ có một câu trả lời là : Không. Tiền không thể khiến chúng tôi đổi ý. Có thể chúng tôi thỉnh thoảng nói rằng sẽ khá thú vị nếu hợp tác với nhau một ca khúc. Chỉ thu âm thôi và không có gì khác”.Hai năm sau, năm 2016, họ cùng chia lửa sân khấu để kỷ niệm 50 năm sự nghiệp sáng tác của Andersson và Ulvaeus. Ca khúc có tựa đề The Way Old Friends Do (Cách những người bạn tri kỷ thường làm) được chọn để trình diễn.
Bộ tứ Thụy Điển vẫn là bạn bè tri kỷ, ngay cả khi không còn là vợ chồng. Ulveus nói rằng “Thật khó tin chúng tôi có thể ở bên nhau. Không thể tưởng tượng được! Sau hơn 40 năm, chúng tôi vẫn là bạn bè thân thiết, ra mắt album nhạc mới. Liệu ai có thể trải nghiệm điều đó? ” Có lẽ không phải vì túng thiếu tiền mà là họ muốn lưu giữ kỷ niệm tình bạn đẹp nhất trên sân khấu và ngoài đời. Ông đã nói một lý do khiến người hâm mộ không khỏi ngỡ ngàng và xúc động: “Tại sao lại làm chung dự án này ư? Chúng tôi muốn hợp tác trước khi nhắm mắt lìa xa”.
Lý do tái hợp này càng thắp lửa mong mỏi của người hâm mộ bấy lâu nay. ABBA luôn đồng nghĩa là ký ức âm nhạc đẹp đẽ. Giá trị cốt lõi của nhóm chính là âm nhạc đẹp, tinh túy. Họ dành cho nhau những lời có cánh về thành quả hợp tác này. Andersson không chút do dự khi được hỏi về điều tuyệt vời nhất khi là thành viên ABBA: “Bạn chẳng bao giờ lo lắng về tiền bạc. Bạn hoàn toàn tự do làm thứ bạn muốn, chuyên tâm vào sáng tác nhạc”. Lyngstad, giọng nữ chính bộc bạch: “Chúng tôi hạnh phúc vì những gì mình làm, Andersson và Ulvaeus là những nhạc sỹ thiên tài”.
Họ sẽ biểu diễn live tại Luân Đôn (Anh Quốc) vào tháng 05/2022 để quảng bá cho album mới nhất Voyage. Tại sao không phải là Paris kinh đô ánh sáng hay thành phố châu Âu khác? Ulvaeus trả lời rằng “Khi nhắc đến giải trí, âm nhạc, nhà hát, Luân Đôn luôn là vị trí hàng đầu. Chúng tôi luôn cảm nhận rằng người Anh chào đón chúng tôi nồng nhiệt nhất”.
Quả thực nước Anh chưa bao giờ hết yêu mến ABBA. Tuyển tập các bản hit ABBA Gold ra mắt năm 1992 nắm giữ kỷ lục 1.000 tuần trên bảng xếp hạng âm nhạc xứ sở sương mù. Vở nhạc kịch Mamma Mia xây dựng trên nền nhạc ABBA được công chiếu lần đầu tại Anh năm 1999, giờ vẫn là show diễn ăn khách. Sức hấp dẫn của nhạc kịch Mamma Mia còn lan tỏa sang phim cùng tên Hollywood tạo nên cơn sốt phòng vé khắp toàn cầu.
Hành trình âm nhạc và kỹ xảo hiện đại ABBA sớm tung ra 2 đĩa đơn đầu tiên trích từ album mới. Ca khúc I still have faith in you (Em vẫn đặt niềm tin ở anh) là một bản ballad có giai điệu vô cùng tươi sáng. Bài hát có tempo chậm rãi và thông điệp tình yêu rất truyền cảm. Bên cạnh đó, ca khúc Don’t shut me down (Đừng ngăn cản em) có tiết tấu nhanh hơn, khỏe khoắn hơn. So với bốn thập niên trước, yếu tố tuổi tác phản ánh rất rõ trên khuôn mặt, giọng ca và khả năng trình diễn của họ. Nhưng thời gian không làm suy xuyển được nhạc cảm và giai điệu chuẩn mực kiểu ABBA. Thú vị hơn, ban nhạc bật mí rằng trong album mới ra mắt tháng 11, sẽ kèm theo một ca khúc Giáng sinh.
Khi bước sang tuổi 80, họ phải biểu diễn trước hơn 3.000 khán giả với thể lực giảm sút hơn so với 40 năm trước. Yếu tố công nghệ sẽ giúp ích rất nhiều trong các buổi trình diễn trực tiếp giữa năm sau. Phiên bản digital điện tử của ABBA được sử dụng công nghệ lưu trữ chuyển động như kỹ xảo Hollywood. Các thành viên mặc bộ quần áo bó sát để ghi hình chuyển động. Công ty kỹ xảo phim ảnh của George Lucas sẽ chế tác ra avatar trẻ hóa của nhóm trong đoạn video. Công nghệ này khác hẳn với hologram, không sử dụng video clip cũ để tạo phiên bản ảo biểu diễn trên sân khấu. Thành viên của nhôm Anderson nói rằng “Nhờ sự trợ giúp phiên bản ABBA được trẻ hóa, chúng ta sẽ cùng du hành vào tương lai”. Giờ đây, ABBA không chỉ là ký ức âm nhạc đẹp nhất, mà là hành trình xuyên thời gian của âm nhạc đỉnh cao.
Theo Guardian, AllMusic
