Ảnh minh họa : Logo liên hoan phim Pháp Angoulême 2022. © filmfrancophone

Tại Pháp, mùa tựu trường của giới học sinh sẽ diễn ra vào ngày 01/09. Nhưng đối với ngành làm phim ở Pháp, mùa ''nhập học'' năm nay sẽ diễn ra sớm hơn một tuần so với những năm trước. Liên hoan phim tiếng Pháp lần thứ 15 khai mạc kể từ hôm nay 23/08 và sẽ kéo dài cho tới 28/08/2022 tại thành phố Angoulême (vùng Nouvelle-Aquitaine).
Sau hai năm bị xáo trộn bởi dịch Covid-19, liên hoan phim tiếng Pháp Angoulême trở lại với nhiều tác phẩm đặc sắc trong số khoảng 80 bộ phim mới, được thực hiện trong năm 2022, một số phim đã ra mắt khán giả Pháp, khoảng 30 tác phẩm còn chờ đến ngày phát hành. Chương trình năm nay trong toàn bộ các hạng mục có 11 nước tham gia : ngoài Pháp còn có các bộ phim đến từ Bỉ, Ý, Thụy Sĩ, Ai Len, Luxembourg, Canada, Algérie, Maroc, Tunisie, Rwanda… Liên hoan phim Angoulême mở màn trong bối cảnh khá thuận lợi. Số khán giả mua vé đặt trước chỗ ngồi tăng 30% so với năm ngoái. Khán giả thích xem phim tiếng Pháp sẽ có dịp khám phá thêm tính phong phú, đa dạng thông qua nhiều thể loại phim, kể lại những câu chuyện đời thường nhưng không kém phần hấp dẫn tại các nước thuộc cộng đồng Pháp ngữ.
Hơn 80 phim đủ loại đến từ 11 nước thuộc khối Pháp ngữ 
Đó là trường hợp của tác phẩm điện ảnh ''Une belle course'' (tạm dịch Cuốc taxi cuối đời) được chiếu vào tối nay 23/08 trong buổi lễ khai mạc và bộ phim ''L'Innocent'' (Kẻ vô tội) sẽ được chiếu hôm 28/08 sau buổi lễ trao giải và bế mạc liên hoan. Tác phẩm ''Une belle course'' của đạo diễn Christian Carion quy tụ hai diễn viên Pháp nổi tiếng là Line Renaud và Dany Boon. Phim kể lại câu chuyện của bà cụ Madeleine, 92 tuổi, gọi taxi đưa bà đến viện dưỡng lão. Nhưng trước khi giã từ cuộc sống trước, bà cụ yêu cầu anh tài xế hơi buồn tình chán đời tên là Charles, đưa bà đi một vòng thủ đô Paris, để bà Madeleine nhìn lại một lần cuối tất cả những nơi chốn gắn liền với những kỷ niệm quan trọng nhất trong đời. Những khúc quanh trên đường phố Paris lại giống như những ngã rẽ cuộc đời. Dần dần, câu chuyện quá khứ của bà cụ lại thay đổi cách nhìn của anh tài xế về chính bản thân mình. Đôi khi, có những chuyến taxi lại có thể thay đổi cả một cuộc đời.
Một cách tương tự, bộ phim ''L'Innocent'' (Kẻ vô tội) của đạo diễn Louis Garrel quy tụ một dàn diễn viên nổi tiếng sẽ được chiếu trong đêm bế mạc liên hoan. Phim ''L'Innocent'' nói về câu chuyện của Abel và mẹ anh là Sylvie. Một ngày kia, Abel bất ngờ khám phá rằng mẹ anh chuẩn bị kết hôn với một người đàn ông sắp mãn án tù. Với sự giúp đỡ của cô bạn gái Clémence, Abal sẵn sàng làm mọi thứ để bảo vệ mẹ anh. Liệu một khi ra tù, người bố dượng tương lai sẽ lại phạm tội do ngựa quen đường cũ, hay ông là một người ngay thẳng thành thật, từng bị kết án tù giam mặc dù ông ''vô tội''.
Về phía ban giám khảo Liên hoan phim tiếng Pháp Angoulême, chủ tịch năm nay là nam diễn viên kỳ cựu André Dussollier. Vào năm 76 tuổi, ông đã đóng hơn 100 bộ phim trong 50 năm sự nghiệp diễn xuất và từng đoạt ba giải César của Pháp dành cho vai nam chính xuất sắc nhất. Sau đạo diễn kiêm diễn viên Nicole Garcia trong năm trước, André Dussollier cho biết ông rất hãnh diện khi được mời làm chủ tịch ban giám khảo liên hoan Angoulême lần thứ 15. Cùng với các thành viên khác gồm đạo diễn, diễn viên và nhà phê bình điện ảnh, André Dussollier có trọng trách xem toàn bộ các tác phẩm hầu trao giải thưởng cao quý ''Valois kim cương'' vào Chủ nhật tới, ngày 28/08/2022.
Trong chương trình chiếu phim dự thi liên hoan Angoulême 2022, có  mười  tác phẩm điện ảnh được tuyển chọn. Ngoài 4 bộ phim Pháp, còn có phim của Canada, Bỉ, Thụy Sĩ, Luxembourg, Algérie, Maroc. Có thể nói chương trình tranh giải chính thức năm nay đề cao vai trò của phụ nữ thông qua các chủ đề cũng như công nhận vị trí ngày càng cao của các nữ đạo diễn. Thật vậy, trong số mười bộ phim tham gia cuộc thi chính thức lần này, có tới 7 tác phẩm là do các nữ đạo diễn thực hiện, đa số cũng là những tác phẩm đầu tay, do liên hoan Angoulême chú trọng đến việc giới thiệu các tài năng mới.
Angoulême : sự hiện diện đông đảo của các nữ đạo diễn
Trong mắt của các nhà phê bình, đây là điều đáng chú ý khiến cho chương trình chiếu phim năm nay càng thêm hấp dẫn. Do đa số các chủ đề phim đều có liên quan đến chuyện trong gia đình hay ngoài xã hội, và xa hơn nữa là tâm lý tình cảm trong quan hệ con người, sự hiện diện đông đảo của của các nữ đạo diễn là một dịp may. Các nhà làm phim này luôn chú trọng đến động lực nội tâm, nên thường đưa ra những góc nhìn tinh tế sâu sắc về những tình huống cuộc đời, nghịch cảnh của con người nói chung và số phận của phụ nữ nói riêng.
Một trong tác phẩm có nhiều triển vọng đoạt giải năm nay là bộ phim ''Annie Colère'' (Annie phẫn nộ) của nữ đạo diễn Blandine Lenoir với Laure Calamy trong vai chính, cô từng đoạt giải César cũng như giải diễn xuất tại Liên hoan phim Venise năm 2019. Nội dung bộ phim ''Annie Colère'' diễn ra vào đầu những năm 1970 tại Pháp, bộ phim kể lại câu chuyện có thật của một phụ nữ đã lập gia đình và có hai đứa con. Khi biết mình mang bầu và sắp có thêm đứa thứ ba, Annie đã nhờ đến sự giúp đỡ của phong trào MLAC. Được thành lập vào năm 1973, tổ chức này chuyên đấu tranh đòi quyền tự do phá thai và dùng thuốc ngừa thai cho phụ nữ vào cái thời xã hội Pháp còn cấm cả hai.
Thông qua câu chuyện cá nhân của Annie, tức giận trước những thành kiến xã hội, phẫn nộ trước những điều bất công đối với phụ nữ, nữ đạo diễn Blandine Lenoir thật ra muốn phản ánh phong trào MLAC nói riêng và cuộc đấu tranh đòi nữ quyền tại Pháp nói chung. Nhiều thành viên trong phong trào này từng ngồi tù vì bộ luật hình sự Pháp kết án ba năm tù giam đối với những ai phạm tội phá thai. Sau nhiều năm phấn đấu, rốt cuộc quyền phá thai được hợp pháp hóa với luật Veil (bộ trưởng Simone Veil) vào đầu năm 1975, và chỉ thật sự được áp dụng một cách trọn vẹn kể từ năm 1979 trở đi. Bộ phim ''Annie Colère'' hẳn chắc sẽ tạo ra tiếng vang nhân kỳ liên hoan Angoulême, cũng như phim ''L'Événément'' của nữ dạo diễn Audrey Diwan cũng nói về chủ đề phá thai từng đoạt giải Sư tử vàng tại liên hoan Venise 2021. Cả hai bộ phim này thu hút sự chú ý, trong bối cảnh Tòa án Tối cao Hoa Kỳ hồi tháng 06/2022 đã ra phán quyết phá thai không phải là một quyền hiến định, do vậy, mỗi tiểu bang nước Mỹ sẽ tùy ý định đoạt vấn đề cho phép hay cấm phá thai.
Khao khát nhìn thấy xã hội đổi thay
Một tác phẩm sáng giá không kém là bộ phim ''Le Bleu du Caftan'' (tạm dịch Màu xanh gấm vóc) của nữ đạo diễn người Maroc Maryam Touzani. Bộ phim nói về vấn đề đồng tính nam trong xã hội hồi giáo, nhưng với góc nhìn từ phía người đàn bà trong cuộc. Đó là câu chuyện của Mina, một người đàn bà lâm bệnh nặng kinh niên, theo hôn nhân sắp đặt bà buộc phải sống chung nhiều năm với chồng là Halim, một người đàn ông có quan hệ yêu đương giấu kín với người đồng giới tính. Nhưng đằng sau bức tranh gia đình, thoạt nhìn ít có hậu này, theo đánh giá của giới phê bình lại là một câu chuyện đầy ẩn dụ về tình yêu, bất chấp rào cản cũng như giới hạn.
Tác phẩm "Houria" của nữ đạo diễn người gốc Algérie Moudia Meddour cũng được xem là một trong những tác phẩm có triển vọng đoạt giải Valois năm 2022. Bộ phim nói về nạn bạo hành trong xã hội, phụ nữ thường là nạn nhân nhưng lại ít được luật pháp bảo vệ, che chở. Đó là câu chuyện của Houria, một vũ công tuổi trẻ tài cao. Sau một vụ hành hung, Houria buộc phải nhập viện, tuy sống sót nhưng lại bị chấn thương nặng, nên không thể tiếp tục giấc mơ trở thành diễn viên múa chuyên nghiệp. Với sự giúp đỡ của một nhóm bạn, đều là phụ nữ có cùng cảnh ngộ, Houria phải đi tìm một ý nghĩa mới trong cuộc sống của mình, chữa lành nỗi đau trong tâm hồn quan trọng không kém gì các vết tổn thương trên cơ thể. ''Houria'' là phim truyện thứ nhì của Mounia Meddour. Nữ đạo diễn người Algérie từng thành công với bộ phim đầu tay "Papicha" từng đoạt 3 giải thưởng Valois tại liên hoan Angoulême 2019, dành cho kịch bản, nữ diễn viên cũng như giải thưởng của công chúng.
Nổi tiếng từ lâu là một trong những chiếc nôi của làng truyện tranh của Pháp, thành phố Angoulême kể từ 15 năm qua còn được nhiều người biết đến nhờ tổ chức chương trình chiếu phim có tranh giải dành riêng cho các tác phẩm điện ảnh đến từ các quốc gia thuộc cộng đồng Pháp ngữ. Hẳn chắc sau Berlin, Venise và Cannes, liên hoan phim tiếng Pháp Angoulême lần thứ 15 cũng phản ánh xu hướng hiện nay, đánh dấu ngày nữ quyền trỗi dậy, khao khát được nhìn thấy xã hội sớm đổi thay.
Theo RFI