Đạo diễn Gianfranco Rosi với Sư tử vàng - phần thưởng cao quý nhất của Liên hoan phim Venezia 2013.
Italian director Gianfranco Rosi kisses the Golden Lion Award foLiên hoan phim quốc tế Mostra tại Venezia lần thứ 70 vừa khép lại. « Sacro Gra » của đạo diễn Ý Gianfranco Rosi đoạt Sư Tử Vàng. Giải Thưởng Lớn của ban giám khảo về tay nhà làm phim Đài Loan, Sài Minh Lượng (Tsai Ming-liang) nhờ bộ phim « Jiaoyou/Giao Du ».
Liên hoan điện ảnh Venezia 2013 vừa khép lại. Ban giám khảo liên hoan năm nay đã trao tặng giải thưởng cao quý nhất cho một bộ phim tài liệu của Ý. Báo chí và công luận Ý sáng nay chắc hẳn là đã rất tự hào trước sự kiện này, nhất là từ 15 năm nay, giải Sư Tử Vàng mới lại được trao tặng cho nghệ thuật thứ bảy của nước Ý.
Liên Hoan Phim Venezia lần thứ 70 vừa hạ màn và lần này thì nền điện ảnh Ý tha hồ nâng ly chúc mừng chiến thắng : Giải “Sư tử vàng 2013” vừa được trao cho phim Ý “Sacro GRA” (Thiêng liêng vòng đai thành phố - GRA là tên gọi tắt của cụm từ tiếng Ý “Grand Raccordo Anulare” có nghĩa là “Vòng giao lộ lớn”, tức là vòng đai thành phố). Đây là một cuốn phim tài liệu do đạo diễn Gianfranco Rosi thực hiện, ghi lại những hình ảnh trung thực vừa sống động, vừa nên thơ của một xã hội Ý hôm nay qua những bươn chải của những con người mà hằng ngày, vì lý do này hay lý do khác, họ phải ngược xuôi quanh vòng đai thành phố. Theo lời tâm sự của chính đạo diễn thì ông đã thực hiện phim này dựa theo cảm hứng sau khi đọc quyển tiểu thuyết “Le città invisibili” (Những thành phố vô hình) của đại văn hào Ý, Italo Calvino.
Như thế là sau 15 năm vắng bóng, điện ảnh Ý lại đem về cho mình con “Sư tử vàng”. Lần chót điện ảnh Ý được trao giải thưởng cao nhất trong Liên Hoan Phim Venezia là năm 1998 với phim “Così ridevano” (Thiên hạ cười như thế) của Gianni Amelio.
Quyết định của ban giám khảo trao giải “Sư tử vàng” cho phim “Sacro GRA” nói trên cũng gây nhiều sửng sốt bất ngờ, làm đảo lộn tất cả các dự kiến của mấy hôm trước, bởi vì đa số phần lớn đều nghĩ rằng hai cuốn phim đã được công chúng tán thưởng trước đó là “Philomena” và “Miss Violence” có rất nhiều khả năng trúng giải. Thậm chí cũng bất ngờ ngay đối với chính đạo diễn Gianfranco Rosi: “Tôi đã không nghĩ rằng mình có thể thắng giải với một cuốn phim tư liệu, và điều này càng làm cho tôi cực kỳ vui mừng và hãnh diện. Xin cám ơn Ban giám khảo, xin cám ơn Chủ tịch ban giám khảo 'Sư phụ' Bernardo Bertolucci”. Ông đã tuyên bố như thế khi nhận giải thưởng.
Chủ tịch ban giám khảo Liên hoan Venezia năm nay là đạo diễn Ý, Bernardo Bertolucci tác giả của những bộ phim nổi tiếng như « Vị Hoàng đế cuối » cùng hay « Đức Phật tí hon ». 30 năm trước ông đã từng ngồi vào chiếc ghế chủ tịch ban giám khảo và lần này khi được mời đảm nhận trọng trách này thêm một lần nữa, thì Bertoluci cho biết là ông chờ đợi các bộ phim tranh tài phải đem đến một cái gì mới lạ cho điện ảnh quốc tế. Phải chăng bộ phim tài liệu vừa đoạt Sư Tử Vàng của Venezia chính là sự « mới lạ » mà chủ tịch ban giám khảo liên hoan đã nói tới ?
Có một sự ngạc nhiên lý thú: Trước khi Liên hoan Phim bắt đầu, Đạo diễn nổi tiếng Bernardo Bertolucci trong vai Chủ tịch ban giám khảo đã tuyên bố đầy thách thức với các cuốn phim tham dự: “Hãy tạo cho tôi nhiều ngạc nhiên lý thú”. Và quả thật quyết định chọn trao giải nhất cho một cuốn phim thể loại tư liệu là một “ngạc nhiên lý thú”.
Bernardo Berolucci đã tâm sự: “Tôi muốn được ngạc nhiên bất ngờ... thì quả thật cuốn phim của Gianfranco Rosi rất bất ngờ. Dựa trên thiên tài của hạng người có nhiều kỹ năng kiểu “one-man-orchestra” Rosi đã thành công trong việc giúp khán giả khám phá ra những “nhân vật thường ngày” trong phim và đã thành công trong việc thuyết phục khán giả mến mộ những nhân vật đó. Với tất cả sự phấn chấn Ban giám khảo đã quyết định trao giải “Sư tử vàng” cho phim “Sacro GRA”.
Không ai biết trước được rằng bộ phim tư liệu vừa thắng giải ở Venezia năm nay sẽ trở thành một tác phẩm “để đời” trong nền điện ảnh hay không, nhưng điều chắc chắn là đạo diễn Gianfranco Rosi, một người đầy đam mê điện ảnh, là một nhân vật khác người khi trong suốt 3 năm trời ròng rã thu mình mỗi ngày trong chiếc xe camper chạy lên chạy xuống suốt cái vòng đai thành phố để khám phá ra những gương mặt, những tình cảm và tình cảnh con người, những xúc động của một thế giới mà rất đông người hằng ngày vẫn phải chạm trán với nó... nhưng lại không cảm nhận được nó.
Bên cạnh giải thưởng cao quý nhất là Sư Tử Vàng, còn có nhiều giải thưởng quan trọng khác của Venezia. Dù điện ảnh châu Á chỉ chiếm vị trí khiêm tốn trong chương trình festival lần này thế nhưng Mostra tại Venezia 2013 đã không quên hướng về điện ảnh châu Á khi vinh danh đạo diễn Đài Loan, Sài Minh Lượng. Đây cũng là lần thứ nhì nhà làm phim họ Sài có tên trong bảng vàng của Venezia, bởi vì năm 1994 ông từng đoạt Sư Tử Vàng nhờ « Tình yêu vạn tuế ! »
Giải “Sư tử bạc”, dành cho đạo diễn hay nhất, thuộc về phim “Miss Violence” của đạo diễn Hy Lạp Alexandros Avranos, với nội dung kể về những nét bạo tàn khốc liệt trong một bối cảnh gia đình. Một kiểu phim mang tính chất tố cáo về tình huống bạo lực thường hay xẩy ra trong bốn bức tường của gia đình.
“Đại giải thưởng của ban giám khảo” thì rơi vào tay của đạo diễn Đài Loan Sài Minh Lượng (Tsai Ming-liang) với phim “Giao Du” (Jiaoyou – phiên bản tiếng Anh dịch đổi tựa thành “Stray Dogs”).
Chuyện phim kể về một người đàn ông trung niên khoảng trên dưới 40 tuổi, thất nghiệp, nghèo khó, bị vợ ruồng bỏ, sống với 2 đứa con trong những điều kiện cực kỳ túng quẫn, gặp một người phụ nữ. Chị này đầu tiên tỏ lòng thương mến mấy đứa nhỏ ... rồi lần lần tình cảm mở rộng sang với người đàn ông. Người đàn ông bắt đầu tìm qua hình ảnh của người đàn bà vai trò của người vợ cũ đã ruồng bỏ ông ta ...
Quan hệ giữa hai người càng trở nên khắn khít ... Nhưng rồi những kỷ niệm của người vợ cũ cứ mãi tiếp tục hiện về ám ảnh, khiến quan hệ giữa người đàn ông và chị phụ nữ trở nên bế tắct. Nội dung phim là những hình ảnh tuyệt vọng khốn cùng của con người trong đô thị hôm nay qua những cái nhìn vô vọng.
Cuối cùng, hai giải “Đôi cáo”, một dành cho nam diễn viên xuất sắt rơi vào tay tài tử Hy Lạp Themis Panou, thủ vai chính tuyệt vời trong phim “Miss Violence”; trong khi giải dành cho nữ diễn viên xuất sắc thì rơi vào tay nữ tài tử Ý Elena Cotta, thủ vai chính trong phim “Via Castellana Bandiera”. Điều đáng ngạc nhiên là nữ tài tử Elena Cotta là diễn viên kịch nghệ, và đây là lần đầu tiên bà đứng trước ống kính ... vào lúc ... 82 tuổi.
Theo RFI
