Tào Tháo là một nhân vật được mô tả bằng tuyệt bút trong Tam Quốc Chí. Thuật mô tả những nhân vật then chốt khác trong Tam Quốc Chí kém xa.
Lưu Bị là một gã đạo đức giả. Hắn bắt chước tổ phụ Lưu Bang, một kẻ vô học, chỉ dựa vào tiểu xảo “giả vờ trung thành với bạn bè” (sau khi thành công thì diệt dần những người đã cộng tác lúc đầu) mà thống nhất được nước Tàu và lập ra một nhà Hán sáng chói trong lịch sử Trung quốc. Y không có nhiều cơ may (thiên thời, địa lợi, nhân hòa) như tổ phụ nên thành qủa của y nhỏ nhoi hơn.
Khổng Minh thông minh tuyệt vời, học rộng tuyệt vời, đa mưu tuyệt vời, sáng suốt tuyệt vời, khôn ngoan tuyệt vời, có hàng chục thứ tuyệt vời kể cả tài dùng người và tài đoán trước đường đi nước bước của đối phương để thủ thắng. Y biết trước nhà Hán sẽ suy vong không thể cứu vãn nổi nhưng cứ giúp Lưu Bị vì y không muốn những cái tuyệt vời của y không được hậu thế chiêm ngưỡng. Con người như vậy qúa lý tưởng, không thể có thực trên đời. Nói cách khác, nhân vật này đượm vẻ hư cấu và tiểu thuyết. Con Cò nghĩ rằng kỹ thuật tả Khổng Minh không tuyệt vời.
Quan Vũ là một nhân vật được mô tả hết sức tinh vi: can trường, uy dũng, trung hậu, đạo đức, hội đủ nhân, nghĩa, lễ, trí, tín và cuối cùng được tô điểm thêm những nét hoang đường ( cái đầu đã bị chặt và để thối hàng tháng mà vẫn vểnh râu dọa Tào Tháo; hiển thánh để dẫn đường cho con trai là Quan Hưng bắt sống tướng địch v.v..). Ông được thần thánh hóa thành một nhân vật xa sự thật. Lối mô tả này chưa tuyệt vời.
Châu Du là một mưu sĩ kiêm nhạc sĩ, kiêm nghệ sĩ, kiêm võ sĩ, kiêm học sĩ, kiêm hàng chục thứ sĩ, cộng thêm cách đối phó đặc sắc với Khổng Minh (coi y như một tri kỷ nhưng vẫn muốn giết y để trừ hậu hoạn cho Đông Ngô). Vai trò của Châu Du trong Tam Quốc Chí được mô tả tài tình nhưng chưa đến độ tuyệt vời.
Tào Tháo xảo quyệt tuyệt vời, gian giảo tuyệt vời, gian thần tuyệt vời, biến báo tuyệt vời, khôn ngoan tuyệt vời, dùng người tuyệt vời, tham lam tuyệt vời, háo sắc tuyệt vời, đa nghi tuyệt vời, nhạy cảm tuyệt vời….. gần một tá tuyệt vời. Cái tuyệt vời nhất trong vai trò này là: y được mô tả bằng một ngòi bút tuyệt vời!
ConCò không muốn làm mất nhiều thì giờ của qúy vị về một để tài đã cũ rích (Tam Quốc Chí). Hắn chỉ muốn cùng qúy vị suy ngẫm về một đề tài thu hẹp trong TQC: Đánh giá một câu nói của Tào Tháo. Câu nói đó là:
“Thà ta phụ người chứ không để người phụ ta”
ConCò xin diễn đạt đề tài này theo một lối hành văn riêng, nghĩa là không đi thẳng vào mục tiêu mà đi loanh quanh theo kiểu vòng vo Tam Quốc trước khi nói tới ý kiến riêng của mình. Nói cách khác, hắn sẽ câu giờ bằng cách liệt kê những câu trả lời (phỏng chừng) của thiên hạ tùy theo đương sự (người phát biểu ý kiến) là ai hoặc đứng trên vị thế nào:
-Trước tiên, nếu đương sự là người Trung Hoa thì câu trả lời sẽ là: Đó là lời nói của phường ích kỷ, hạ lưu. Dân “quân tử Tàu” chúng ta, phải luôn luôn chịu thiệt thòi cho bản thân và tránh thiệt thòi cho người khác thì mới xứng đáng là con cháu của Khổng Tử. Thà người phụ ta chứ ta không phụ người. Mặc kệ bọn Tây phương chê ta thiếu thành thực. Thành thực không làm nên quân tử Tàu!
-Người Pháp có vẻ do dự. Đã chót tôn thờ câu danh ngôn “ Cái tôi là đáng ghét.” nên ngoài mặt thì công kích câu của Tào Tháo nhưng trong lòng thì vẫn thà ta phụ người chứ không để người phụ ta.
-Người Đức, đã có tì vết “diệt chủng Do Thái” trong thế chiến II, cho nên còn rất nhiều người vẫn tự nói với lòng mình rằng: Để tránh người phụ ta, không những ta
phụ người mà còn hành hạ, tiêu diệt người.
-Người Anh, với lối phớt tỉnh Ăng Lê cố hữu, sẽ nói nước đôi: Người không phụ ta, ta không phụ người.
-Người Hoa Kỳ, vì đang lãnh đạo lý tưởng tự do dân chủ trên thế giới nên sẽ trả lời sặc mùi chính trị:
Quốc hội Mỹ sẽ bàn: Mỗi người dân đều có quyền quyết định ta nên phụ người hay để người phụ ta. Quyền này nằm trong điều khoản Tự Do Ngôn Luận của hiến pháp, không cần bàn cãi lôi thôi. Hãy dành thì giờ tranh luận về unemployment và economy để kiếm phiếu vào đầu tháng November, 2012 sắp tới. ( có tiếng vỗ tay vang dội trong nghị trường )
Tối Cao Pháp Viện Mỹ sẽ phán: Hành pháp không được phép nhân danh “vị tha” để áp đặt tình cảm của người dân, nghĩa là không được ép dân phải chịu thiệt thòi.
Hành vi Ta phụ người, người phụ ta hoặc ta và người đều có quyền phụ nhau cứ để mặc cho nhân dân tùy nghi biều lộ. ( có đồng ý của tất cả thẩm phán trong nước )
Tổng thống Mỹ sẽ nhủ quốc dân: “ My fellows America! Fail orthers or let orthers fail you belong to your own behavior”. Tạm dịch là: “Hỡi các bạn công dân Mỹ! Ta phụ người hoặc để người phụ ta là quyền tự do cá nhân của qúy bạn”. (có tiếng vỗ tay vang dội khắp trong nước ).
-Cách trả lời của người Trung Đông gốc Hồi giáo độc đáo nhất:
Đối tượng người được chia ra 2 giống:
Đối xử với nam giới thì dùng câu: Ta sẽ phụ người nếu biết người sắp phụ ta.
Đối xử với bọn nữ lưu thì phải tuyệt đối cứng rắn: Ta chỉ được phép phụ người (nữ), đừng bao giờ để người (nữ) phụ ta. Nếu không thì ta sẽ mất hết quyền, thậm chí sẽ không còn là nam tử nữa. Bọn tà đạo muốn nói gì thì nói, ta cứ bỏ ngoài tai. Tuy nữ giới là bà nội, là bà ngoại, là mẹ, là vợ, là người tình, là em, là chị, là bạn của ta nhưng Allah đã mặc khải cho ngài Mahomed rằng phải yêu thương người nữ như tôi tớ, như vật sở hữu của ta. Vậy ta phải đối xử với chúng thật nghiêm chỉnh như đã được dạy trong kinh Koran”.
-Người Việt Nam thì chia làm 2 phe:
a/ Phe Việt Cộng sẽ trả lời rằng: Đúng! Cực lý! Người của Đảng ta luôn luôn phải thuộc lòng câu của Tào Tháo thì mới thành công dễ dàng và toàn vẹn trong mọi vấn đề, mọi hoàn cảnh, mọi thời điểm. Bất cứ trong tình huống nào, hễ lãnh phần thiệt về mình thì sẽ thất bại chua cay. Câu trả lời của Đảng ta là câu nguyên văn của Tào Tháo: Thà ta phụ người chứ không để người phụ ta.
b/ Phe Quốc Gia có nhiều thành phần phức tạp nên câu trả lời cũng phức tạp. Phần đông sẽ trả lời đại cương rằng: Người chưa phụ ta, chẳng nhẽ ta phụ người?
Những kẻ đạo đức gỉa thì hễ mở miệng là tuyên bố chững chạc: Chẳng bao giờ ta phụ người dù đòi phen người đã phụ ta. Câu nói này không phản ánh tí ti nào con người thực của họ.
Những nhà mô phạm (giáo sư) thì phải mạnh mẽ bác bỏ câu nói của Tào Tháo mặc dầu, trong thâm tâm, họ có thể nghĩ khác. Họ sẽ dạy học trò rằng ta không nên phụ người dẫu người phụ ta.
Người vợ hiền bị chồng bỏ thì nói: Ta không phụ người sao người nỡ phụ ta?
Người chồng hối cải sau khi đã bỏ vợ thì nói: Ta đã phụ người sao người chẳng phụ ta?
Người cha hoặc người mẹ có đứa con chết yểu thì nói: Ta chưa kịp phụ người sao người vội phụ ta?
Người con có cha mẹ mất trước khi mình thành tài thì nói: Ta chẳng dám phụ người sao người sớm phụ ta?
Kết Luận:
Tóm lại, đứng trên phương diện đạo đức thì câu nói của Tào Thái hoàn toàn tiêu cực nhưng đứng trên thực tế thì nó có phần nào hữu lý. Câu nói này phản ánh tâm trạng của một kẻ rất người. Con người kiểu Tào Tháo thời nào cũng có, nước nào cũng có, chính thể nào cũng có, xã hội nào cũng có, chỉ là nhiều hay ít mà thôi.
Vậy thì Tào Tháo cũng rất người. Nói cách khác, vai trò Tào Tháo không hư cấu. Câu danh ngôn của hắn vang dội khắp năm châu, suốt chiều dài lịch sử thế giới kể từ thế kỷ thứ nhất. Có hàng tỷ người chê. Có chán vạn người khen. Tác giả của Tam Quốc Chí tả Tào Tháo siêu việt ở chỗ đó.
Tới đây thì kể như cuộc mạn đàm đã xong. Con Cò định gác bút chào tạm biệt qúy vị độc giả. Nhưng có một vị khó tính mắng vốn rằng:
“Đừng hòng chạy làng với kiểu nói loanh quanh, lạc đề. Nãy giờ mi chỉ đổ thừa cho thiên hạ. Tớ muốn biết ý kiến riêng của mi về câu nói của Tào Tháo chứ có hỏi bọn Cộng Sản, Pháp, Anh, Đức, Mỹ, Tàu, Trung Đông, kẻ đạo đức gỉa hoặc nhà mô phạm đâu! Không trả lời dứt khoát thì đừng hòng rời khỏi diễn đàn này!”
Vấn đề trở thành nan giải cho Con Cò.
Nếu trả lời không có ý kiến thì hóa ra đầu óc rỗng tuếch. Điều này Cò rất sợ. Thà bị chê là ngu xuẩn còn hơn là bị gán cho cái tật đầu óc rỗng tuếch!
Nếu trả lời thà người phụ ta, ta không thể phụ người thì là nói dối. Nói dối là điều Cò sợ nhất.
Hắn bèn gãi đầu gãi tai mà thưa như sau:
Xin thú thật rằng thái độ của Con Cò về câu nói của Tào Tháo phức tạp lắm. Câu trả lời của Cò uyển chuyển tùy theo hoàn cảnh và tùy theo đối tượng người.
Nếu người là cha mẹ, vợ con, anh em, bạn bè, thân thích thì câu trả lời là: Ta không phụ người dù người phụ ta.
Nếu người là người dưng ( người ngoại quốc cũng kể như người dưng ) thì câu trả lời là: Ta không phụ người trước khi người phụ ta.
Nếu người là kẻ thù thì câu trả lời là: Ta sẽ phụ người trước khi người phụ ta. ( Đối với kẻ thù, ta chớ nên áp dụng câu của chúa Giê-Su “ Ai tát ngươi má phải thì ngươi chìa má trái cho họ tát ” trừ phi ta chán đời muốn tự tử).
Hy vọng những câu trả lời uyển chuyển của Con Cò sẽ làm vừa lòng vị độc gỉa khó tính kể trên.
Bác sĩ Nguyễn Văn Bảo (Con Cò)
