Liệu kế hoạch kinh tế đối tác xuyên Thái Bình Dương -TPP (Trans Pacific Partnership) có đem đến cho Việt Nam sự phồn thịnh mà kế hoạch Thị Trường Tự Do -WTO (World Trade Organization) đem đến cho Mễ Tây Cơ không? Mễ là một nước cũng nghèo như Việt Nam, và người Mễ cũng tìm mọi cơ hội để trốn ra khỏi ranh giới quốc gia, tìm đường "tị nạn kinh tế" như người Việt.
Hiện nay, Mễ phồn thịnh đến mức đang trở thành vùng "Đất Hứa" mới của thế giới, có sức thu hút rất mạnh đối với giới doanh nhân triệu, tỉ phú trên khắp thế giới có vốn cần đầu tư, và thu hút cả thế hệ sinh viên vừa tốt nghiệp có tài, có trí, có sức để sẵn sàng phục vụ kỹ nghệ sản xuất mới ráp đặt trên lãnh thổ Mễ.
Ngay cả nhiều người Mỹ đang sống trong những thị trấn Mỹ, cũng xuôi Nam, định cư, lập nghiệp trên đất Mễ; họ đầu tư xây dựng nhà máy, khẩn đất mở nông trại trồng tỉa, chăn nuôi, khai thác giếng mồ hôi rẻ của công nhân Mễ.
Vị trí sát biên giới với Hoa Kỳ -thị trường tiêu thụ lớn nhất thế giới- khiến Mễ Tây Cơ đang trở thành vườn rau sau nhà, trở thành tiệm bách hóa trong xóm của nhiều thành phố, nhiều thị trấn Hoa Kỳ.
Cư dân Houston, Los Angeles, Phoenix, Yuma, hay El Paso, Austin, Dallas, ... đang ăn những cọng salad, măng tây, những quả cà chua, những củ hành, những quả cam, quả nho mới hái, mới nhổ trong nông trại Mễ ngay trong ngày hôm đó. Họ còn lái những chiếc xe Mỹ hiệu Ford, hiệu GM, hay xe Nhật hiệu Toyota, hiệu Honda sản xuất tại những xưởng ráp xe Mễ.
Giếng mồ hôi Trung Quốc chưa cạn, nhưng xưởng thợ Quảng Đông hay Tứ Xuyên vẫn xa hơn, hàng hóa vận chuyển tốn kém hơn, lích kích hơn so với những hãng xưởng Mễ; cải, trứng, nấm, rau, đậu, và trái cây Trung Quốc cũng chỉ vào thị trường Mỹ dưới hình thể phơi khô, đóng hộp, hay đông lạnh; xe hơi ráp tại Trung Quốc, với lương công nhân không thấp hơn lương Mễ, mà phí tổn chuyên chở lại cao hơn gấp vài chục lần phí tổn chuyên chở vài trăm miles đường bộ trên những xa lộ liên quốc Mỹ-Mễ.
Tất cả những thuận lợi đó giải thích hấp lực của Mễ đang thu hút vốn và nhân công để tạo phồn thịnh cho nước Mễ, người Mễ.
Để tránh sở thuế IRS, nhiều người Mỹ vào quốc tịch Mễ, dễ dàng hơn người Mễ vào quốc tịch Mỹ; họ sống huy hoàng trong sinh hoạt rẻ, mà vẫn sống trong mọi tiện nghi Hoa Kỳ.
Chính quyền Mễ tiết lộ số công dân Mễ gốc ngoại quốc tăng gấp đôi trong thời gian 10 năm - từ 2000 đến 2010 - và con số này đang gia tăng với tốc độ nhanh hơn.
Thống kê của Quỹ Tiền Tệ Quốc Tế cho thấy, tỉ lệ công kỹ nghệ phẩm sản xuất tại Mễ gia tăng nhanh hơn mức gia tăng của 3 cường quốc Mỹ Châu -Hoa Kỳ, Canada và Brazil. Nhiều công ty quốc tế đổ về Mễ khai thác "mỏ vàng" mới của thế giới. Viên chức Mễ tiết lộ, tính từ tháng 11 năm 2012 đến nay, hồ sơ xin thường trú tại Mễ gia tăng 10%.
Anh Guillaume Pace người Mễ gốc Pháp chọn định cư tại Mexico City, nơi anh tìm được job đúng với môn học sử dụng vốn anh vừa tốt nghiệp; anh Lee Hwan-hee, người Nam Hàn mang quốc tịch Mễ, vì chọn nghề làm phim tại Mễ; nhiều viên chức Nhật và Mỹ trong nghề sản xuất xe hơi cũng đổ về Mễ.
Anh Lesley Téllez, gốc Californian, đang thành công trong kỹ nghệ tổ chức "tours thưởng thức khẩu vị quốc tế"; lúc nào anh cũng bận rộn với khách du lịch thập phương, tìm thưởng thức món ăn của những nước khác, nấu nướng, trình bầy, trong những nhà hàng Pháp, Nhật, Ý, Ấn, Việt, Tầu, v.v... .
"Một tổ chức như thế này khó thành công tại California hay New York," Téllez nhận xét. Một sự kiện khá chua chát là trong lúc người Mễ đổ sang Mỹ tìm sinh kế, thì người Mỹ cũng đổ vào Mễ mưu tìm một cuộc sống sung túc hơn. Trong số khoảng 1 triệu công dân Mễ gốc ngoại quốc, gần 800,000 người gốc Mỹ; năm 2000 tỉ lệ này chỉ mới 2/3. Trong những năm gần đây số người Mỹ vào quốc tịch Mễ, nhiều hơn số người Mễ vào quốc tịch Mỹ.
Con số người Mễ di cư sang Mỹ, và con số người Mễ từ Mỹ trở về Mễ cũng đang đạt mức thăng bằng, có bao nhiêu người Mễ dọn đi Mỹ, thì cũng có ngần ấy người Mễ dọn từ Mỹ trở về Mễ.
Một loại cư dân khác trên đất Mễ là khoảng 70,000 người Mỹ làm việc tại những thành phố Mỹ ven biên chọn định cư trên lãnh thổ Mễ để hưởng giá sinh hoạt rẻ của Mễ trong lúc vẫn lãnh lương cao tại Mỹ. Năm 2009, con số này chỉ có 60,000.
Ngoài ra còn khoảng 350,000 thanh thiếu niên, bố mẹ là người Mễ nhưng chào đời trên đất Mỹ nên mang quốc tịch Mỹ, hiện cũng sinh sống tại Mễ.
Ông Ernesto Rodríguez Chávez, nguyên giám đốc nha Di Dân, Bộ Nội Vụ Mễ, nhận định, "Mọi dữ liệu đều cho thấy rất rõ là Mễ Tây Cơ đang chuyển mình trở thành tốt đẹp hơn, nhờ đón nhận nhiều tập quán kinh tế, văn hóa, và xã hội của thế giới;" tình trạng mà tổng thống Mễ Enrique Peđa Nieto gọi là "sao vua 9 cái nằm ngang" -tình trạng mọi sắc tộc đều phát đạt nhờ bán sản phẩm của mình trên thị trường chung -dù sản phẩm đó chỉ là mồ hôi.
Tổng trưởng kinh tế Mễ Ildefonso Guajardo Villarreal nhận định, "Không ai phủ nhận được là TTTD đem vận hội kinh tế đến cho dân tộc Mễ, nhưng cũng không người Mễ nào tưởng rằng cứ ngồi đó chờ là vận hội sẽ đem phồn thịnh đến, giao hàng ngay tận cửa; chúng tôi lăn vào, góp sức sản xuất để đáp ứng vận hội, và để kịp bước vào những cánh cửa mở trên thị trường."
Dĩ nhiên, những cánh cửa TTTD mở ra cho Mễ Tây Cơ cũng mở cho Việt Nam, nhưng kết quả lại không giống nhau; thành quả kinh tế, chính trị, xã hội TTTD đem lại cho Việt Nam giới hạn hơn rất nhiều, ấy là chưa đề cập đến nhiều thất bại kinh doanh to lớn đã xẩy ra vào thời gian Việt Cộng gia nhập vào TTTD.
TTTD không gây ra những thất bại kinh doanh của Việt Cộng, mà ngược lại chính Việt Cộng gây thất bại cho TTTD, vì một trong những nguyên tắc cơ bản của thị trường tự do là không có sự can thiệp kinh tế và quy định của nhà nước vào thị trường.
Tại Việt Nam thì nhà nước Việt Cộng kiểm soát toàn bộ, quy định mọi chuyện, kể cả việc ai được mở xưởng may, cắt và xuất cảng quần áo; ai được mở xưởng đóng tầu để ăn quịt toàn bộ tiền nợ ngân hàng quốc tế.
Mễ chưa học đến thủ đoạn quốc doanh của Cộng Sản nên mọi phương tiện sản xuất đều trực thuộc tư nhân; khác biệt này khiến TTTD chỉ biến vài trăm đảng viên Việt Cộng thành triệu phú; lần này TPP -dù có hay hơn, tốt hơn- cũng sẽ không hy vọng gì giúp được người Việt Nam bớt nghèo, bót đói, bớt khổ tâm vì phải bán vợ, đợ con đi để có vài ngàn mỹ kim trả tiền bệnh viện.
Số người Việt Nam quốc nội đang muốn di cư ra nước ngoài vẫn không đếm xuể như 38 năm trước, số người Việt hải ngoại muốn hồi hương, trở về quê cha, đất tổ vẫn không đủ nhiều để đếm bằng số ngón của một bàn tay.
Ngày nào Việt Cộng còn ngồi trên ghế thống trị, ngày đó Việt Nam vẫn chỉ là vùng Đất Hứa của vài ngàn đảng viên cốt cán của Việt Cộng
Nguyễn Đạt Thịnh