Ông Hàn Lực (Hon Lik), người phát minh ra thuốc lá điện tử (RFI/Stéphane Lagarde)
Các nghị sĩ Châu Âu, ngày 08/10/2013, đã thông qua một nghị quyết tăng cường luật lệ chống thuốc lá, nhưng coi thuốc lá điện tử là một sản phẩm thương mại thông thường, có thể buôn bán tự do. Ông Hàn Lực (Hon Lik), người phát minh ra thuốc lá điện tử cách nay hơn 10 năm, hài lòng về quyết định của Châu Âu. Phóng viên RFI Stéphane Lagarde đã gặp cha đẻ thuốc lá điện tử tại Bắc Kinh.
Những điếu thuốc lá điện tử đầu tiên, được cất giữ trong túi ny long, để ở ngăn kéo văn phòng ông Hàn Lực . Không cần thuyết phục lâu, tác giả đã cho chúng tôi xem những mẫu phẩm này.
Trái: Sản phẩm mẫu năm 2002. Phải : Sản phẩm kinh doanh năm 2012 (RFI/Stéphane Lagarde)
Ông Hàn Lực vui vẻ giải thích : « Tôi sáng chế ra điếu thuốc lá điện tử đầu tiên vào năm 2002. Nếu ấn vào nút thì bạn hít được một hơi. Nhưng bây giờ thì không cần ắc quy nữa ». Vào thời điểm đó, việc « hút » thuốc không hề dễ dàng chút nào: Ống hút đấu nối với các bộ phận điện tử và cục pin LR6. Sự ra đời và hoàn thiện của thuốc lá điện từ xuất phát từ chính tấm bảng đấu nối chằng chịt các thiết bị điện tử này. Ông Hàn Lực cho biết : « Bản thôi tôi đã dùng miếng dán cai thuốc lá để bỏ hút, nhưng không có kết quả. Sau đó, tôi mơ ước có một loại thuốc lá tạo cảm giác đang hút, nhưng không phải là hút thực sự ».
Tự học về điện tửLàm thế nào mà một người tốt nghiệp y học cổ truyền Trung Quốc lại có thể là tác giả một phát minh như vậy ? Ông Hàn Lực giải thích : « Tôi đã tìm hiểu và tự học bằng cách tháo gỡ các thiết bị điện tử của đài phát thanh, đó là vào thời kỳ Cách mạng Văn hóa khi tôi học trung học ». Như vậy, sau khi phát minh ra thuốc súng, vải tơ, giấy và lúa thay đổi gen, giờ đây, người Trung Quốc phát minh ra thuốc lá điện tử. Khi được đưa ra thị trường, sản phẩm này bán rất chạy tại Trung Quốc từ năm 2005. Một năm sau, 2006, các phương tiện truyền thông Trung Quốc đã chỉ trích mạnh mẽ việc dùng thuốc lá điện tử. Công ty Thuốc lá Như Yên (Ruyan), nhà sản xuất thuốc lá điện tử, còn bị cáo buộc quảng cáo giả dối.
Tẩu điện tử (RFI/Stéphane Lagarde)
Do vậy, việc bán thuốc lá điện tử bị giảm sụt mạnh. Ông Hàn Lực cho biết là sản phẩm này vẫn không được thừa nhận tại Trung Quốc. « Nhưng đây thực sư là một phát minh cách mạng và tôi rất tự hào, nhất là mỗi khi nhìn thấy sản phẩm thuốc lá điện tử của mình được sử dụng ngày càng nhiều với lọ dung dịch mùi ở Mỹ và ở Châu Âu. Trong lịch sử ngắn ngủi của nó, thuốc lá điện tử đã vấp phải nhiều thách thức, các phương tiện truyền thông đã có nhiều nghi ngờ, không hiểu và sản phẩm của tôi thường xuyên bị sao chép. Thế nhưng, đây thực sự là phát minh của Trung Quốc và lẽ ra chính phủ Trung Quốc phải tranh thủ lúc này để nói đến các vụ vi phạm bản quyền phát minh sáng chế với các nước phương Tây ».
Tên thật của cha đẻ thuốc lá điện tử là Han Li. Nhưng khi công ty của ông được đưa lên sàn chứng khoán, ông quyết định đổi tên thành Hon Lik (Hàn Lực), bởi vì cái tên mới, nói theo tiếng Quảng Đông thì có vẻ « Anh hơn ». Mặc dù có hàng triệu sản phẩm thuốc lá điện tử được bán ở Châu Âu và Hoa Kỳ, trụ sở của công ty Như Yên không nằm trong các tòa nhà sang trọng của khu kinh doanh Bắc Kinh hay Thượng Hải, mà ở tầng trệt khu nhà dành cho giới ngọai giao, ở vành đai ngọai ô thứ hai Bắc Kinh, thường là nơi ở của các chuyên gia ngoại quốc. Ông Hàn Lực thổ lộ : « Tôi đã làm nhiều thử nghiệm, tập trung nghiên cứu và mất nhiều thời gian. Có thể một ngày nào đó, tôi sẽ nổi tiếng ». Thích nổi tiếng vì không thể làm giàu được ? Chưa chắc. Tập đoàn thuốc lá Châu Âu nổi tiếng Imperial Tobacco đã thông báo ý định mua lại các bằng phát minh của ông với giá 75 triệu đô la.
Mẫu thuốc lá điện tử năm 2002 (RFI/Stéphane Lagarde)
Giờ đây, nhiều người ủng hộ thuốc lá điện tử. Về phần mình, Hàn Lực khẳng định là không muốn giành ưu tiên cho một điểm bán nào, đồng thời thừa nhận, sản phẩm của ông không phải là thuốc tân dược. « Nếu như thuốc lá điện tử có thể giúp bỏ hút thuốc lá (…) điều chủ yếu trong quyết định bỏ hút thuốc lá, trước tiên, là động cơ quyết tâm của người nghiện ». Quyết định của nghị viện Châu Âu giúp tránh được các cuộc điều tra kéo dài về sản phẩm này.
Trước khi chia tay, ông Hàn Lực đã mở một chiếc cặp nhỏ đựng nhiều sản phẩm mẫu cho chúng tôi xem. Có đủ loại như cigar và tẩu điện tử và cả một bảng điện tử nhỏ gắn trên một chiếc thắt lưng. Ông giải thích : Đây là sản phẩm làm giảm đau cho phụ nữ trong lúc bị kinh nguyệt, nhưng cuối cùng, chúng tôi đã từ bỏ ý định kinh doanh sản phẩm này. Hiện nay, ông đang nghĩ đến việc chế tạo máy làm giảm ô nhiễm bên trong nhà. Nếu phát minh này ra đời, nó có thể gặt hái được thành công như thuốc lá điện tử. Bởi vì, chỉ số ô nhiễm các phân tử siêu nhỏ ở Bắc Kinh rất cao, khoảng 230, tức là gần gấp 5 so với ngưỡng cho phép theo tiêu chuẩn của Tổ chức Y tế Thế giới.
Theo RFI
