Bảo hiểm y tế Obama vừa trình làng đã gặp nhiều trở ngoại, trong cũng như ngoài. Ngoại địch thì đã rõ
ràng, chính là đa số dân biểu đảng Cộng Hòa đóng cửa nhà nước liên bang ngay trước ngày bảo hiểm y
tế Obama ra đời. Đây là một đòn khá nặng. Một mặt, những ông nghị ngày đóng cửa chính phủ với dự
thảo cắt ngân quỹ cho bảo hiểm y tế Obama, gây hoang mang trong dân chúng. Mặt khác, đáng lẽ tin
tức truyền thông lúc ấy phải đang tập trung nói về bảo hiểm y tế thì lại phải thông báo những trò gay cấn
đổ thừa và trách móc giữa hai viện của Quốc hội và giữa Quốc hội (chính là Hạ viện) với chính phủ của
Tổng Thống Obama.
Nhưng chỉ ngoại địch thì còn đỡ, ngay chính bản thân Obamacare cũng ngất ngư, xiêu vẹo, thậm chí
ngã lăn đùng trong vài trường hợp. Lý do chính: thiếu sự chuẩn bị về điều hành nói chung. Obamacare
ra mắt qua trang mạng healthcare.gov và những trang mạng “thị trường” ở các tiểu bang, với rất nhiều
quá trình và lựa chọn phức tạp để giúp người dân chọn bảo hiểm sức khỏe đúng ý nhất và có lợi nhất
cho mình. Để hoàn thành nhiệm vụ, những trang mạng này phải phối hợp với rất nhiều hệ thống vi tính
khác nhau, từ hệ thống nhà nước kiểm tra mức thu nhập và điều kiện nhận được tiền trợ cấp mua bảo
hiểm sức khỏe, đến những hệ thống bảo hiểm tư để xem xét kế hoạch, hệ thống bác sĩ nhân viên và lợi
ích. Nhiều hoạt động như thế, mà chính phủ lại không chịu nhờ Google cố vấn, cho nên người dùng
những trang mạng này phải chờ dài cổ mới có được thông tin hoặc điều mình muốn làm.
Mà những người ấy lại còn may mắn hơn rất nhiều người khác, mới lò dò đến trang mạng đã thấy những
chuyện đáng rầu như là “không tìm thấy,” “tạm thời không hoạt động,” “xin chờ” rồi “xin chờ” rồi “xin
chờ,” khá lắm cũng là câu “xin trở lại sau này.” Sự kiện này đưa đến hai kết luận, một xấu, một tốt. Kết
luận xấu là dù có mấy năm chuẩn bị, chính phủ liên bang và tiểu bang cũng không thể quản lý việc thiết
kế và điều hành những trang mạng bảo hiểm y tế (và hệ thống vi tính đằng sau) cho ra hồn. Kết luận tốt
là dù có những trò đánh lạc hướng làm xao nhãng của nhóm dân biểu Cộng hòa, vẫn có rất nhiều người
nao nức muốn thử Obamacare. Con số những người này không rõ là bao nhiêu, vì những vấn đề kỹ
thuật có quá nhiều, đủ làm chán người đã thử hoặc chưa thử nhưng muốn thử.
Cũng may là những thị trường y tế mở ra hơn hai tháng trước hạn 15 tháng 12 là khi người dân phải ghi
danh mua bảo hiểm nếu họ muốn bắt đầu có bảo hiểm vào ngày 1 tháng 1 năm 2014. Tuy thế, những
vấn đề mạng cần phải được chỉnh sửa nhanh chóng, nếu không thì số lượng người cần mua bảo hiểm
sẽ bị dồn vào một thời gian đăng ký ngắn, tăng nguy cơ mạng bị nghẽn không phải vì dở mà vì quá đông
người muốn dùng. Ngoài ra, còn có nguy cơ là chỉ những người cần bảo hiểm mới kiên nhẫn chờ đăng
ký, như thế gánh nặng chi phí không được dàn trải đều cả hai bên cần và chưa cần theo đúng nguyên
tắc bảo hiểm. Nếu chi phí của những hãng bảo hiểm quá cao, họ sẽ có lý do tăng bảo hiểm trong năm
2015, và như thế một trong những lợi thế căn bản của Obamacare sẽ không còn.
Theo một số chuyên gia về kỹ thuật thông tin, những trục trặc của trang mạng bảo hiểm chính
healthcare.gov là do thiết kế và cấu trúc kém. Nếu đúng như thế thì việc sửa chữa không phải là dễ,
giống như phải đập nhà xây lại nhà mới. Hiện nay, những người tình nguyện và nhân viên chính phủ
đang giúp người dân đăng ký qua điện thoại và đơn từ, mặt khác sau khi những vấn đề của mạng bảo
hiểm lên tin tức thì số người tìm cách vào đã giảm đi, tăng cơ hội thành công cho những người thử thời
vận. Con số đăng ký mua bảo hiểm thực thụ vẫn còn rất thấp, ngay cả những tiểu bang đông dân như
New York và California cũng chỉ bán được mấy mươi ngàn bảo hiểm. Người dân cũng có thể đăng ký
qua những trang mạng riêng của các hãng bảo hiểm, nhưng dùng cách này thì họ không có được điểm
lợi thực sự của “thị trường bảo hiểm” theo Obamacare, tức là so sánh kế hoạch và hệ thống y tế của
những hãng khác nhau trước khi quyết định.
Nguyễn Phương